تفاوت پوسیدگی و تغییر رنگ دندان، پوسیدگی دندان، درمان پوسیدگی دندان، جلوگیری از پوسیدگی دندان - راه تشخیص پوسیدگی دندان

در این بخش از سایت برگزیده ها شما را با علل پوسیدگی دندان ، راه های پیشگیری و درمان آن آشنا میکنیم ، امیدواریم که مورد توجه شما قرار گیرد.

تفاوت پوسیدگی و تغییر رنگ دندان

چه موقع روکش نیاز دارد و چه موقع باید ترمیم شود؟ در این یادداشت به شما کمک می کنیم ...

راه تشخیص پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان

یکی از مهم ترین دلایل تغییر رنگ دندان پوسیدگی است. پوسیدگی، فرآیندی است که در طی آن بر اثر متابولیسم میکروب ها روی برخی مواد قندی، اسید هایی تولید می شود که املاح معدنی و سپس بافت آلی نسج دندان را تخریب می کند و نسج طبیعی و سخت دندان به بافتی نرم و ضعیف تبدیل می شود به طوری که ممکن است با یک فشار اندک و جویدن معمول، دندان شکسته و در آن حفره ایجاد شود.

این فرآیند اغلب به تدریج اتفاق می افتد و زمان بر است. از آنجا که مواد رنگی همواره در محیط دهان وجود دارند، (فعالیت میکروب های رنگ زا و خوردن مواد رنگی مثل چای ، نوشابه، میوه ها و....) مولکول های آنها در این نسج نرم نفوذ می کنند و باعث تغییر رنگ دندان می شوند. در موارد نادر، به خصوص در سنین کودکی و نوجوانی ، گاهی سرعت پیشرفت پوسیدگی به حدی است که زمان کافی برای رسوب مواد رنگی وجود ندارد و رنگ پوسیدگی با دندان تفاوتی نخواهد داشت بنابراین بهترین روش تشخیص پوسیدگی، تشخیص تغییر قوام دندان با معاینه کلینیکی و رادیوگرافی به وسیله دندان پزشک است.

تغییر رنگ دندان
هر تغییر رنگی در دندان نشان دهنده وجود پوسیدگی نیست و عوامل مختلفی می توانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند. بسیاری از این عوامل که باعث رسوب رنگ روی دندان می شوند، با سایش و تمیز کردن سطحی کنده خواهند شد. به این تغییر رنگ ها، «تغییر رنگ های خارجی» می گویند. عوامل دیگر که در نسج دندان نفوذ می کنند و با سایش و تمیز کردن سطحی برطرف نمی شوند، «تغییر رنگ های داخلی» نامیده می شوند. برخی عوامل تغییر رنگ های خارجی عبارتند از:

• مواد غذایی و نوشیدنی هایی مانند چای ، قهوه ، کاکائو و نوشابه های رنگی که می توانند تغییر رنگ های منتشر زرد، قهوه ای و حتی نارنجی ایجاد کنند.

• مواد غذایی با رنگ های سنگین مانند میوه های پررنگ مانند آلبالو،شاتوت، انار و... یا مصرف زیاد سس سویا.

• دخانیات و تنباکو و بهداشت ضعیف تغییر رنگ های قهوه ای روشن تا سیاه ایجاد می کند و هرچه بهداشت ضعیف تر باشد، رسوب مواد رنگی بیشتر است.

• تغییر رنگ در اثر بهداشت ضعیف به دلیل فعالیت میکروب های رنگ زا و رسوب مواد رنگی موجود در غذا ها روی پلاک دندان ی

• مصرف قطره آهن در بچه ها و دهانشویه کلرهگزیدین

بعد از علل خارجی تغییر رنگ دندان ، می رسیم به برخی عوامل تغییر رنگ های داخلی که عبارتند از:

• فلوراید: این عنصر اگر در دوران تشکیل دندان ها به حد کافی مصرف شود، می تواند بسیار مفید باشد و باعث افزایش مقاومت دندان ها به پوسیدگی شود، ولی اگر میزان مصرف آن بیش از حد شود (مانند مناطقی که فلوراید آب آنها از حد مجاز بالا تر است)، اصطلاحا در دندان ایجاد فلوروزیس می کند که به شکل تغییر رنگ های سفید گچی تا قهوه ای دیده می شود.

• دارو هایی مانند تتراسیکلین و هم خانواده های آن: در دوران کودکی باعث تغییر رنگ های نارنجی تا خاکستری در دندان های دایم خواهد شد.

• برخی بیماری های ژنتیک

• افزایش سن: یکی دیگر از عوامل تغییر رنگ دندان هاست یکی به دلیل افزایش ضخامت عاج و دوم به دلیل به وجود آمدن ترک های ریز در سطح دندان و نفوذ رنگ های خوراکی به داخل این ترک ها

• ضربه به دندان : اگر منجر به مرگ پالپ آن شود، به مرور باعث تغییر رنگ از زرد به قهوه ای خواهد شد.

• ترمیم های قدیمی: به خصوص انواع فلزی به دلیل نفوذ املاح فلزی به داخل نسج دندان می توانند تغییر رنگ هایی در بافت دندان در مجاور ترمیم قدیمی ایجاد کنند که گاهی با پوسیدگی اشتباه می شود.

برخی لکه های سفید روی دندان بر اثر حل شدن مواد آهکی نسج دندان ایجاد می شوند که در واقع همان آغاز روند پوسیدگی است و با اصلاح تغذیه و بهداشت می تواند دوباره آهکی شود. اگر این آهکی شدن مجدد همراه با جذب رنگدانه انجام شود، باعث تغییر رنگ در آن ناحیه خواهد شد.

بیشتر تغییر رنگ ها به درمان خاصی نیاز ندارند مگر آنکه از نظر زیبایی برای بیمار مشکل ایجاد کنند که در این صورت دندان پزشک با سنجیدن شرایط، درمان مناسب را انتخاب خواهد کرد.

تغییر رنگ دندان
هر تغییر رنگی در دندان نشان دهنده وجود پوسیدگی نیست و عوامل مختلفی می توانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند. بسیاری از این عوامل که باعث رسوب رنگ روی دندان می شوند، با سایش و تمیز کردن سطحی کنده خواهند شد. به این تغییر رنگ ها، «تغییر رنگ های خارجی» می گویند. عوامل دیگر که در نسج دندان نفوذ می کنند و با سایش و تمیز کردن سطحی برطرف نمی شوند، «تغییر رنگ های داخلی» نامیده می شوند. برخی عوامل تغییر رنگ های خارجی عبارتند از:

• مواد غذایی با رنگ های سنگین مانند میوه های پررنگ مانند آلبالو،شاتوت، انار و... یا مصرف زیاد سس سویا.

• مصرف قطره آهن در بچه ها و دهانشویه کلرهگزیدین

بعد از علل خارجی تغییر رنگ دندان ، می رسیم به برخی عوامل تغییر رنگ های داخلی که عبارتند از:

• برخی بیماری های ژنتیک

• ضربه به دندان : اگر منجر به مرگ پالپ آن شود، به مرور باعث تغییر رنگ از زرد به قهوه ای خواهد شد.

راههایی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان

اگر به سلامت دندان های تان اهمیت می دهید،توصیه می کنیم برای پیشگیری از پوسیدگی دندان هایتان این چای را مصرف کنید.
نمک، آب معدنی، شکلات و به تازگی، چای سبز را برای پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر می دانند. دکتر کسری طبری متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد این خوراکی ها توضیحات جالبی دارد.....

آیا خوراکی ها می توانند از پوسیدگی دندان جلوگیری کنند؟
خوراکی ها نقش مکمل دارند. افراد با مصرف روزانه آنها می توانند تاثیرات فلورایدهای دیگر مانند دهان شویه و خمیر دندان فلورایددار را ثبات بخشند. از جمله آنها آدامس های حاوی فلوراید است. فقط در این آدامس از قندهایی استفاده شده است که قابلیت تخمیر برای باکتری ها را ندارند. فلوراید داخل آدامس پس از جویدن آزاد می شود و فقط مدت کوتاهی روی دندان ها باقی می ماند و اثرات آن مانند دهان شویه و ژل های فلوراید نیست.

شکلات های حاوی فلوراید چطور؟
زمانی که شکلات یا آب نبات را فرد داخل دهان دارد فلوراید آزاد می شود و در سطح دندان ها قرار می گیرد و به تدریج پس از آب شدن شکلات در دهان دیگر فلوراید در محیط دهان وجود ندارد.

چای سبز در پوسیدگی دندان نقش پیشگیری کننده دارد یا چای معمولی؟
چای سبز حاوی فلوراید بسیار زیاد است. در واقع همان چای اصیل که در شهرهای شمالی کشور کاشته می شود، حاوی فلوراید زیادی است. اما چای های معمولی که بیشتر حاوی رنگ ها هستند و مواد افزودنی به آنها اضافه شده است این کارایی را ندارند.

نمک و آب چطور؟
امروزه به نمک ها هم فلوراید اضافه کرده اند که به آنها نمک های حاوی فلوراید گفته می شود.آب های آشامیدنی، آب های معدنی که به فروش می رسند اگر روی محتویات آنها دقت کنیم می بینی م حاوی مقداری فلوراید هستند.در بعضی موارد ممکن است به آب آشامیدنی شهرها فلوراید اضافه کنند که این کار موثرترین روش برای عموم مردم است.
اما این مواد یعنی شکلات، آدامس ، نمک و چای فلورایددار هیچ گاه جایگزین دهان شویه ها و ژل ها و خمیر دندان های حاوی فلوراید نمی شوند اما به عنوان یک عامل پیشگیرانه بسیار خوب و موثر است.

اینکه می گویند فلوراید در دندانپزشکی غوغا می کند و دندان ها را در برابر پوسیدگی بیمه می کند. درست است؟
به طور کلی فلوراید هم در زمینه درمانی و هم در زمینه پیشگیری به ما کمک می کند فلوراید اعمال مختلفی دارد که می توانیم به آنها اشاره کنیم از جمله استحکام بخشی به ساختار مینای دندان . در حقیقت فلوراید می تواند جایگزین یون OH بشود و هیدروکسیل آپاتیت را به فلوروآپاتیت تبدیل کند که مولکول فلوروآپاتیت در مقابل حملات اسیدی و PHهای اسیدی بسیار مقاوم تر هستند.
لذا اولین حسن فلوراید این است که ساختار مینای دندان را مستحکم می کند و دوم اینکه یون فلوراید می تواند در ضایعات اولیه مینایی نفوذ کند یعنی در پوسیدگی های اولیه با کاربرد فلوراید، یون فلوراید با رسوب یون های کلسیم و فسفات می تواند این پوسیدگی را در همان مرحله متوقف کند و جلوی پیشرفت آن را بگیرید. در مجموع ضایعه متوقف شده استحکام بیشتری از یک مینای طبیعی دارد و فلوراید می تواند نقش بسیار موثری در جلوگیری از پوسیدگی داشته باشد.

حالا اگر دندان های ما پوسیدگی داشته باشد باز هم فلوراید کمکی می کند؟
اگر ضایعه پوسیدگی به وجود آمده است می تواند با مهار کردن میکروب ها و باکتری ها رشد پوسیدگی را کاهش دهد به طوری که بیمار فرصت کافی داشته باشد تا به دندانپزشک مراجعه کند و این ضایعه را ترمیم کند قبل از اینکه به عصب دندان آ سیب برسد.

اثر ضدمیکروبی هم دارد؟
فلوراید در غلظت های مختلف اثر مهارکننده یا کشندگی باکتری ها را دارد که در غلظت های کم می تواند باکتری های دهان را کم کند و در غلظت های زیاد می تواند باکتری های محیط دندان را از بین ببرد.

کلا مواد فلورایددار چند دسته اند؟
در مورد موادی که حاوی فلوراید هستند آنها را به دو گروه تقسیم می کنند. اول موادی که به عنوان درمانی مورد استفاده قرار می گیرند که معمولا زیر نظر دندانپزشک انجام می شود که می توانیم به ژل های فلوراید اشاره کنیم که ژل هایی با غلظت بالا هستند. اینها دارای اثر کشندگی روی باکتری ها هستند که در مطب دندانپزشکی باید هر 6 ماه یک بار تکرار شود.

برای بچه های بالای 6 و 7 سال باید به طور مرتب مصرف می شوند. در بچه ها در ابتدای رویش دندان ها، ساختار مینا چون به تکامل و بلوغ کامل نرسیده بسیار مستعد تحت تاثیر قرار گرفتن در برابر حملات اسیدی است. پس بچه هایی که دندان های شیری دایمی آنها در سن 6 یا 7 سالگی در می آید باید به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنند.

دهانشویه ها چطور؟
روش درمانی دیگر استفاده از دهان شویه های فلوراید است که در حقیقت با غلظت کمتر هستند و در داروخانه ها موجود هستند. بیمار می تواند تهیه و استفاده کند که در غلظت 2 و 5 درصد وجود دارد. 2/0 درصد را بیمار هفته ای یک یا دو بار باید استفاده کند ولی 05/0 درصد برای مصرف روزانه است. با توجه به اینکه در کشور ما 02/0 در داروخانه ها بیشتر موجود است، توصیه می شود که از دهان شویه 02/0 درصد بچه های بالای 6 سال حداقل هفته ای 2 بار استفاده کنند حتی می توانند در هفته چند بار استفاده کنند.

لاک های فلوراید چطور؟
وارنیش های فلوراید یا همان لاک های فلوراید توسط دندانپزشک روی سطح دندان ها زده می شود و تا 24 ساعت روی سطح دندان باقی می ماند. به همین خاطر اثرات خود را بسیار خوب اعمال می کند.

خمیر دندان ها باید چقدر فلوراید داشته باشند؟
خمیر دندان های حاوی فلوراید را هم در دسته درمانی می توانیم جای دهیم و هم در دسته پیشگیری. معمولا این خمیر دندان بین 1000 تا 1200 ppm حاوی فلوراید هستند و مصرف 2 بار در روز آنها می تواند آثار پیشگیرانه فلوراید را 30 تا 40 درصد را افزایش دهد.

منبع:سیمرغ
ویرایش و تلخیص:برگزیده ها

تشخیص پوسیدگی دندان از روی عکس رادیولوژی , تصاویر پوسیدگی دندان