کمای دیابتی چیست؟ -آکا - کتو اسیدوز یا دی کی


کتو اسیدوز یا دی کی

کتو اسیدوز یا دی کی

افت قند خون یکی از اورژانس های طب داخلی است که بیشتر در دیابت ی ها رخ می دهد.
در اتاق پزشک اورژانس نشسته بودم که ناگهان مردی میانسال، آشفته و مضطرب وارد شد و نفس‌نفس‌زنان طلب کمک کرد. بعد از چند پرسش کوتاه دریافتم پسر نوجوانش امروز صبح از خواب بیدار نشده وهیچ پاسخی نمی‌دهد. اقدامات اولیه و آزمایش‌های مورد نیاز انجام و بعد از نیم ساعت مشخص شد قند خون نوجوان بالا و مبتلا به کتواسیدوز دیابت ی است.

کتواسیدوز یا کمای دیابت ی جزو عوارض کشنده دیابت است. این بیماری در سال های اخیر رو به افزایش گذاشته، ولی خوشبختانه با پیشرفت روش های تشخیصی، افزایش آگاهی بیماران و پزشکان و بهبود روش های درمان ی مرگ و میر ناشی از آن کاهش یافته است. کتواسیدوز دیابت ی زمانی پدیدار می شود که قند خون در نتیجه کمبود انسولین افزایش یافته، ولی اجازه ورود به سلول ها را ندارد. لذا سلول ها برای تأمین سوخت مورد نیاز خود به تجزیه چربی ها و پروتئین های بدن رو می آورند. از تجزیه این مواد، سوخت های کم انرژی و بسیار مضر به وجود می آید که کتون نام دارد. گاهی کمبود انسولین به تجمع قند در خون و افزایش سطح قند خون و اختلالات ی منجر می شود که زمینه ساز کمای دیابت ی است.

کتواسیدوز دیابت ی ممکن است اولین تظاهر دیابت نوع یک باشد. معمولا بیماران ابراز می کنند از چند هفته قبل از پیدایش آن پرنوشی، پرادراری، بی اشتها یی و کاهش وزن داشته اند. در ادامه تهوع، استفراغ و گاهی درد شکم به این علائم اضافه شده تا به مراجعه پزشکی رسیده اند. در صورت مراجعه ن کردن بیمار در این مرحله و پیشرفت بیماریش ممکن است کاهش سطح هوشیاری، کما و سپس مرگ رخ دهد. برخی حوادث نیز ممکن است به پیدایش کتواسیدوز دیابت ی یا کمای دیابت ی منجر شود که مهم ترین آنها عبارتند از استرس، عفونت، تصادفات، جراحی و برخی داروها .

تشخیص بموقع و شروع سریع درمان بسیار حیاتی است. این افراد معمولا مقادیر زیادی از آب بدن خود را در جریان بیماری از دست می دهند. بنابراین در ساعات اولیه شروع درمان باید تلاش شود مایعات از دست رفته جبران شود. اقدام اساسی بعدی تزریق انسولین به بیمار است. انسولین مجوز ورود گلوکز به سلول ها را صادر می کند و از پیدایش کتون جلوگیری می کند و به این ترتیب قادر است بعد از چند ساعت PH خون را از حالت اسیدی به حالت طبیعی برگرداند.

افت قند خون
افت قند خون یکی از اورژانس های طب داخلی است که بیشتر در دیابت ی ها رخ می دهد. در موارد خفیف آن بیمار احساس خستگی، تپش قلب، تعریق سرد، بیحالی و اضطراب می کند. اگر بیماری در این مرحله درمان نشود، علائم شدیدتر که شامل اختلالات بینایی و اختلالات ریتم قلب است، رخ می دهد. دلایل زیادی برای افت قند خون وجود دارد، ولی شایع ترین علت همان طور که گفته شد علل دارویی است که در دیابت ی ها به وفور دیده می شود. بسیاری از داروها ی درمان دیابت که با مکانیسم افزایش ترشح انسولین از لوزوال معده عمل می کند، می تواند سبب پیدایش حملات شدید افت قند خون شود. از بین داروها ی تزریقی درمان دیابت ، انسولین علت مهم و شایعی برای افت قند خون است. اغلب بیماران دیابت ی که تحت درمان با انسولین هستند، حملات خفیف و حتی شدید افت قند خون را تجربه می کنند.

طبق تعریف قند خون زیر 45 میلی گرم در دسی لیتر افت قند خون محسوب می شود، ولی ممکن است از مقادیر زیر 60 میلی گرم در دسی لیتر علائم آغاز شود. توصیه می شود در مواردی که فرد دچار افت قند خون ، هوشیاری خود را حفظ کرده است، بسرعت ماده ای شیرین مانند قند استفاده کند و بعد از رفع علائم، یک میان وعده غذایی مصرف کند، ولی در صورت افت شدیدتر قند خون که با اختلال سطح هوشیاری یا بی اشتها یی همراه است باید بسرعت گلوکز به صورت تزریق وریدی تجویز شود تا از بروز عوارض شدید افت قند خون روی سیستم اعصاب مرکزی پیشگیری شود.

دکتر مسعود رحم انیان / فوق تخصص غدد

منبع : جام جم آنلاین
گردآوری سلامت برگزیده ها
,