تب حصبه یا تب روده‌ای - حصبه در افراد مسن
تب حصبه یا تب روده ای
تب حصبه عفونتی است که موجب اسهال و بثورات پوستی می‌گردد. تب حصبه در کشورهای در حال توسعه و مناطقی که از لحاظ بهداشتی فقیر می‌باشد، یک بیماری شایع می‌باشد.
حصبه در افراد مسن
علت تب حصبه
علت این تب، باکتریی به نام سالمونلا تیفی می‌باشد. این باکتری در غذاها ی آلو ده، نوشیدنی‌ها و یا آب پخش می‌شود. اگر این غذاها ی آلو ده را بخورید، این باکتری وارد بدن شما می‌گردد.
این باکتری در بدن، به روده می‌رود و سپس وارد جریان خون می‌شود و توسط گلبول‌های سفید خون به گره‌های لنفاوی، کیسه صفراوی، کبد ، مغز استخوان و دیگر قسمت‌های بدن می‌رود.
تعداد کمی از افراد، باکتری سالمونلا تیفی را در مدفوع خود برای سالیان سال دارند و این افراد پخش کننده حصبه و یا تیفوئید می‌باشند.
علائم تب حصبه
غالبا این علائم، 1 تا 3 هفته بعد از وارد شدن باکتری در بدن ظاهر می‌شوند که عبارتند از :
- تب بالا (39 تا 40 درجه سانتیگراد)
- درد و سفتی شکم
- اسهال یا یبوست (معمولا، کودکان دچار اسهال و بزرگسالان دچار یبوست می‌شوند)
- بثورات پوستی که به نام نقاط قرمز خوانده می‌شوند. این نقاط بر پشت و سینه یافت می‌شود.
- گلودرد
- آشفتگی
- سردرد
- مدفوع خون ی
- کاهش وزن
- نفخ شکم
- خون ریزی روده
- سرماخوردگی
- عدم تمرکز ذهنی
- هذیان
- نوسانات خلقی
- خون دماغ شدن
- خستگی شدید
- ضعف
- کاهش دفع ادرار
آزمایشات لازم برای تب حصبه
- آزمایش شمارش کامل گلبول‌های خون (CBC). بالا بودن تعداد گلبول‌های سفید خون ، نشان دهنده بیمار بودن می‌باشد.
- کشت خون . در هفته اول تب، می‌تواند باکتری سالمونلا تیفی را نشان دهد.
- کشت مغز استخوان. حساس‌ترین تست تشخیصی باکتری سالمونلا تیفی می‌باشد.
- آزمایش ادرار
- مطالعه فلورسنت آنتی بادی، برای جستجوی موادی که موجب این بیماری می‌شوند.
- شمارش پلاکت. اگر تعداد پلاکت‌ها کم باشد، نشانه بیماری است.
- کشت مدفوع
سوراخ شدن روده در حصبه باعث نشت محتویات روده به داخل حفره شکمی می‌شود و به دنبال آن، درد شدید شکمی، تهوع، استفراغ و عفونت خون اتفاق می‌افتد درمان تب حصبهعلائم معمولا طی 2 تا 4 هفته با درمان، بهبود می‌یابند. اما اگر درمان به طور کامل صورت نگیرد، علائم دوباره برمی گردند.
- ممکن است مایعات و الکترولیت‌ها را از طریق رگ (داخل وریدی) و یا از طریق نوشیدن آب با بسته‌های الکترولیت به بدن رساند.
- آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری. (قبلا برای درمان این بیماری، آنتی بیوتیک تجویز نمی‌شد و 20 درصد افراد مبتلا می‌مردند. اما حالا، با مصرف آنتی بیوتیک، 1 تا 2 دردصد افراد مبتلا می‌میرند)
عوارض بیماری حصبه
- خون ریزی روده (غالبا، بعد از هفته سوم بیماری، ایجاد می‌شود)
- سوراخ شدن روده . باعث نشت محتویات روده به داخل حفره شکمی می‌شود و به دنبال آن، درد شدید شکمی، تهوع، استفراغ و عفونت خون (سپسیس) اتفاق می‌افتد.
- کاهش فشار خون و شوک
- ورم در عضلات قلب (میوکاردیت)
- پنومونی
- ورم پانکراس یا لوزال معده (پانکراتیت)
- عفونت کلیه یا مثانه
- نارسایی کلیه
- عفونت استخوان (استئومیلیت)
- عفونت و تورم مایعات اطراف مغز و نخاع (مننژیت)
- پریتونیت یا التهاب صفاق (صفاق، بافت نازکی است که دیواره شکم را می‌پوشاند)
- مشکلات روانی مانند: توهم و سایکوز پارانوئید
عوامل خطر بیماری حصبه
- کشورهای در حال توسعه از قبیل: هندوستان، آسیای جنوبی، آفریقا، آمریکای جنوبی و دیگر کشورها.
- کودکان بیشتر از بالغین در معرض خطر می‌باشند.
- مسافرت به کشورهای که بیماری حصبه در آن کشورها، اپیدمی یا همه گیر شده است.
- کارکنان آزمایشگاه میکروبیولوژی که با باکتری سالمونلا تیفی کار می‌کنند.
- در تماس بودن با فردی که به تازگی مبتلا به این بیماری شده است.
- افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند.
- افرادی که داروها ی کورتیکواستروئید را مصرف می‌کنند و افراد مبتلا به ایدز.
- نوشیدن آب آلو ده به باکتری سالونلا تیفی.
پیشگیری از تب حصبه
اگر می‌خواهید به مناطقی بروید که در آنجا، این بیماری وجود دارد، نکات زیر را رعایت کنید:
- حتما واکسن حصبه را بزنید. دو نوع واکسن موجود است. واکسن خوراکی و تزریقی. بهتر است یک هفته قبل از سفر این واکسن ها را بزنید. این واکسن ها، 2 تا 5 سال از بدن در مقابل حصبه م حافظ ت می‌کنند. واکسن خوراکی برای افرادی می‌باشد که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند.
- همراه خود جعبه الکترولیت را ببرید.
- آب را قبل از نوشیدن، بجوشانید.
- بهتر است آب‌های دارای کربونات را مصرف کنید.
- غذا را خوب بپزید. غذا باید دارای کالری زیادی باشد.
- غذا باید گرم مصرف شود.
- سبزی جات و میوه‌های خام را مصرف نکنید.
- دستان خود را بعد از دستشویی، خوب با آب و صابون بشویید. اگر صابون در دسترس نبود، با الکل دستانتان را بشویید.
- حوله، ملحفه، بشقاب، چنگال و قاشق مخصوص به خود داشته باشید.
درمان تغذیه ای
- افراد بیمار باید غذاها ی مایع مصرف کنند که شامل: آب میوه و شیر و آب پرتقال باشد. پرتقال باعث افزایش مقدار انرژی بدن و بهبودی می‌شود. همچنین، مقاومت و ایمنی بدن را بالا می‌برد و موجب افزایش مقدار ادرار و مدفوع می‌شود.
- اگر بیمار تب بالایی داشته باشد، یک کمپرس سرد می‌تواند مفید باشد.
- مخلوط دو قاشق چای خوری آب تازه برگ گشنیز با یک لیوان دوغ را 2 تا 3 بار در روز مصرف کنید.
- غذاها یی که بیمار حصبه‌ای می‌تواند مصرف کند، عبارتند از: سوپ سبزی جات، برنج آب پز، تخم مرغ پخته نرم (عسلی)، دوغ و نوشابه‌های گازدار.
- این غذاها باید در وعده‌های غذایی کوچک و تعداد وعده‌های زیاد داده شود.
- غذاها یی که بیمار حصبه‌ای نمی‌تواند مصرف کند، عبارتند از: غلات سبوس دار، غذاها ی تند، میوه‌ها و سبزی جات خام، سبزی جاتی که هضم آن‌ها مشکل است، از قبیل: کلم، شلغم و فلفل دلمه‌ای.
- اگر تب دارید، نیاز به غذایی دارید که راحت هضم شود. وقتی تب قطع شد، نیاز به غذای غنی از پروتئین و راحت الهضم، دارید.
- اگر کودک دچار تب حصبه‌ای شد، همانند بزرگسالان، مصرف کردن آب میوه، پرتقال ، شیر و ماءالشعیر می‌تواند مفید باشد.
- هنگامی که کودک بهتر شد، سبزی جات پخته و یا سوپ سبزی جات بهترین غذا برای رساندن مواد مغذی به بدن می‌باشد.
- آب نارگیل و شیر برنج و یا حریره برنج نیز می‌تواند مفید باشد.
مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
منبع : tebyan.net
,