آمپول پيشگيري از بارداري DMPA يا مگسترون

آمپول‌هاي پيشگيري از بارداري يكي از روش‌هاي هورموني جلوگيري از بارداري مي‌باشند كه بعد از قرص‌هاي تركيبي و شيردهي، در پيشگيري از حاملگي بسيار موثر هستند. اين آمپول‌ها در هر محدوده سني براي زنان و حتي زناني كه سابقه حاملگي نيز ندارند، قابل استفاده مي‌باشد.
آمپول‌هاي جلوگيري از بارداري كه فعلا در ايران مورد استفاده قرار مي‌گيرند دو نوع هستند:
الف: آمپول‌هاي سه ماهه كه داراي هورمون پروژسترون مي‌باشند و DMPA يا مگسترون ناميده مي‌شوند.
ب: آمپول‌هاي يك ماهه كه تركيبي از استروژن و پروژسترون مي‌باشند و سيكلوفم ناميده مي‌شوند.

• آمپول مگسترون -DMPA
يك روش تزريقي پيشگيري از بارداري است كه طي دوره‌هاي سه ماهه تزريق مي‌شود. ماده موثر اين آمپول دپومدروكسي پروژسترون استات 150 ميلي ليتر بوده و ميزان اثر بخشي آن 7/99 درصد مي‌باشد.

• مكانيسم عمل
1- جلوگيري از تخمك‌گذاري
2- افزايش موكوس دهانه رحم و تاخير در رساندن اسپرم به داخل رحم
3- تاثير بر مخاط آندومتر (مخاط داخلي) رحم

• مزاياي آمپول‌هاي سه ماهه پيشگيري از بارداري
- اثر بخشي بالا و سهولت استفاده آن
- قابل استفاده در هر دوره سني (به جز افراد زير 16 سال)
- فواصل زماني طولاني (دوره‌هاي سه ماهه)
- قابل استفاده در دوران شيردهي و افزايش شير مادر
- مناسب براي افرادي كه در استفاده روزانه از روش‌هاي جلوگيري از بارداري مشكل دارند (مانند كوچ نشين‌ها، افراد فراموش كار و عقب‌ماندگان ذهني و ...)
- كاهش ابتلا به سرطان‌هاي آندومتر و تخمدان، بيماري‌هاي التهابي لگن (PID)، كم خوني، فيبروم رحمي، حاملگي خارج از رحم (EP)، كانديديازيس واژن، ديسمنوره (در زمان قاعدگي)، متيل اشمرز و مشكلات قبل از قاعدگي(PMS)
- افزايش ندادن عوارض استروژني به دليل نداشتن هورمون استروژن
- عدم نياز به قطع مصرف آمپول قبل از اعمال جراحي بزرگ
- مناسب براي زناني كه مبتلا به ديابت يا ناراحتي تيروئيد هستند
- تداخل نداشتن با تماس جنسي
- مناسب براي بيماران تشنجي (در صورتي كه كاربامازپين و فني توئين مصرف نمي‌كنند)
- در زناني كه شوهرانشان وازكتومي شده‌اند و در نوبت انتظار پاسخ آزمايش منفي اسپرم هستند.
- در زناني كه سابقه سردرد ميگرني دارند، قابل استفاده مي‌باشد (به شرط آن كه منجر به افزايش سر درد شديد نشود)
- در زناني كه سابقه حاملگي ندارند.

*توجه
مصرف آمپول DMPA در افراد زير 16 سال، به دليل احتمال اثرات منفي بر رشد استخواني توصيه نمي‌شود.
• معايب
- تاخير در بازگشت باروري (باروري 6 ماه تا يك سال بعد از آخرين تزريق صورت مي‌گيرد)
- عدم پيشگيري از بيماري‌هاي مقاربتي از جمله HIV
- احتمال افزايش شديد وزن (بهتر است در زنان بالاي 90 كيلو تزريق نشود)
- آمنوره و اختلالات قاعدگي (كه به صورت لكه بيني‌هاي مداوم و گاهي خونريزي‌هاي شديد ظاهر مي‌شود)
-لزوم تزريق در فاصله‌هاي سه ماهه و مراجعه به مراكز خاص درماني جهت تزريق

• موارد منع مصرف آمپول‌هاي سه ماهه
1- بارداري يا شك به احتمال آن
2- سرطان پستان
3- بيماري شديد قلبي
4- خونريزي واژينال بدون علت مشخص
5- سابقه سكته مغزي
6- اختلالات شديد انعقادي
7- ترومبوآمبولي يا سابقه آن
8- بيماري ديابت كنترل نشده، ديابت با ضايعه عروقي يا ابتلا به ديابت با سابقه بيست ساله
9- فشار خون كنترل نشده
10- بيماري‌هاي شديد كبدي (آدنوم كبدي)
11- حساسيت به هورمون‌هاي استروئيدي

• عوارض آمپول‌هاي سه ماهه
الف- عوارض شايع
آمنوره – لكه بيني – خونريزي شديد – افزايش وزن

- آمنوره (قطع غيرطبيعي قاعدگي) : اگر آمنوره از ابتداي شروع تزريق باشد، اشكال ندارد و طبيعي است. ولي اگر ابتدا خونريزي نامرتب يا مرتب رحمي داشته باشد و بعد از آن دچار آمنوره گردد، بايد از نظر احتمال حاملگي بررسي شوند.
- لكه بيني: معمولا در 2 يا 3 ماه اول تزريق، ايجاد مي‌شود ولي حداكثر 6 ماه تا يك سال بعد از بين مي‌رود.
- خونريزي شديد: در اوايل تزريق آمپول بوده و با درمان دارويي بهبود مي‌يابد. در صورت عدم پاسخ به درمان، تزريق بعدي انجام نمي‌شود.
- افزايش وزن: با رعايت رژيم غذايي و ورزش قابل كنترل است.

ب – عوارض غير شايع
تغيير خلق و خوي (بي‌خوابي و افسردگي*) – حساسيت پستان‌ها – سر درد و سر گيجه – نفخ شكم – تاخير در بازگشت باروري – كاهش ميل جنسي – در موارد نادر بروز سرطان پستان
* در موارد افسردگي شديد با مصرف دارو، بهتر است تزريق انجام نشود.

• زمان شروع تزريق آمپول DMPA
در زمان قاعدگي: اولين تزريق از روز 1 تا 5 قاعدگي انجام مي‌شود (اين تزريق معمولا در مراكز بهداشتي درماني صورت مي‌گيرد) و بعد از اولين تزريق تا يك هفته استفاده از كاندوم ضرورت دارد.

• مادران غير شيرده
پس از زايمان: بلافاصله پس از زايمان و تا 3 هفته بعد از آن امكان تزريق وجود دارد و نياز به قاعدگي مادر نمي‌باشد.
بعد از سقط: 5 روز اول بعد از سقط تزريق انجام مي‌شود و اگر مادري بعد از 5 روز، با جواب منفي BHCG (تست حاملگي) مراجعه كند، مي‌توان تزريقي براي او انجام داد . در غير اين صورت و نداشتن جواب آزمايش بايد تا شروع قاعدگي صبر كند.

• مادران شيرده
در صورت قاعده نشدن مادر و تغذيه شيرخوار فقط با شير مادر،6 هفته پس از زايمان اولين تزريق انجام مي‌شود و در صورت قاعده شدن مادر، تزريق در 1 تا 5 قاعدگي صورت مي‌گيرد و تا يك هفته بايد از كاندوم استفاده شود.

فاصله زماني تزريقات بعدي،3 ماه بعد از تزريق قبلي مي‌باشد. مي‌توان اين تزريق را 2 هفته زودتر يا 2 هفته ديرتر انجام داد. (14 90) روز
نكته:
در صورتي كه فردي بعد از 2 هفته با جواب آزمايش BHCG منفي مراجعه كند، مي‌توان تزريق بعدي را انجام داد.

• نحوه تزريق
1- ويال را خوب تكان دهيد.
2- در عضله سرين با بازو تزريق نماييد.
3- محل تزريق را ماساژ ندهيد.

• موارد هشدار دهنده
در صورت بروز هر يك از علايم زير در هنگام استفاده از DMPA بايد فوري به بيمارستان مراجعه كرد

- خونريزي شديد يا طولاني
- سر درد شديد همراه با تاري ديد و اختلالات بينايي (ديدن خطوط زيگزاكي، برق زدن چشم يا فلاشينگ و ...)
- زردي چشم و پوست
- افزايش فشار خون
- اختلال در تكلم و اختلال در حركت
- تاخير در قاعدگي (در صورتي كه سابقه قاعدگي منظم در هنگام استفاده از DMPA داشته است)

• حاملگي همزمان با DMPA
اگر فردي در زمان مصرف DMPA باردار شود، احتمال افزايش مرگ و مير نوزادي بدليل كاهش وزن هنگام تولد (IUGR) وجود دارد. بنابراين افراد ذكر شده بايد تحت مراقبت‌هاي ويژه دوران بارداري باشند.
نكته: تزريق DMPA ناباروري دايمي ايجاد نمي‌‌كند. اگر فردي كه DMPA تزريق مي‌كند و پس از پايان مهلت 3 ماهه DMPA مايل به استفاده از اين روش نيست ولي تمايل دارد پيشگيري را ادامه دهد، مي‌تواند از هر روش پيشگيري از بارداري ديگري استفاده نمايد

آمپول پيشگيري از بارداري DMPA يا مگسترون

مطالب مشابه :

آمپول پروژسترون

مصرف آمپول پروژسترون

آمپول دپو مدروكسي پروژسترون استات

مدروكسي پروژسترون

آمپول DMPA

مگسترون (DMPA )

آمپول یا شیاف پروژسترون؟

همه چیز درباره آمپولهای جلوگیری از بارداری

علائم کمبود استروژن و پروژسترون

آمپول پيشگيري از بارداري DMPA يا مگسترون