توصیه‌هایی جهت تقویت زبان و فن ترجمه از استاد ملکیان

توصــــــــــیه‌هایی

جهت تقویت زبان و فن ترجمه از استاد ملکیان

دانلود فایل

متن در ادامه مطلب نیز موجود می باشد

*****************متن***************

توصیه‌هایی

جهت تقویت زبان و فن ترجمه[1]

استاد مصطفی ملکیان

خلاصه ای از جلسات اول درسگفتار کارگاه ترجمه و فن ترجمه استاد ملکیان

تناسب میان هدف از زبان آموزی و نوع آموزش زبان

ابتدا باید هدف از آموختن زبان مشخص شود، آن‌گاه که هدف مشخص شد متناسب با آن هدف باید به آموختن زبان پرداخت. زیرا هر هدفی نوعی خاصی از مطالعه و تکیه بر یکی از مهارت‌های زبان‌آموزی را ایجاب می‌کند. و مطمئناً روش مطالعه کسی که به قصد مثلاً تبلیغ دین قصد سفر به کشوری انگلیسی‌زبان را دارد و باید بیشتر بر مهارت صحبت کردن[2] تأکید کند متفاوت است با کسی که می‌خواهد در کشور خود در کتابخانه بنشیند و به مطالعه آثار علمی و فلسفی به زبان انگلیسی بپردازد و باید تأکید خود را بیشتر بر درک مطلب[3] بگذارد.

روش مناسب جهت فهم متون و ترجمه آن به زبان فارسی

روشی که در این‌جا معرفی می‌شود برای فهم متون و ترجمه آن‌ها به زبان فارسی مفید است. بهترین راه برای رسیدن بدین منظور است و به هر کس پیشنهاد شده و بدان عمل شده است موفق بوده است، این روش عبارت است از:

مقابله متن انگلیسی و فارسی

انتخاب یک متن انگلیسی که به فارسی ترجمه شده و مقابله کردن آن متن انگلیسی با ترجمه فارسی، البته برای این کار چند شرط لازم است:

1- متون انتخاب شده از چند نویسنده باشد

اگر متن انتخاب شده از چند نویسنده باشد بهتر است، مثلاً هزار[4] صفحه متن از بیست نویسنده بهتر از هزار صفحه متن از دو نویسنده است.

2- مترجمان مختلف باشند

هر چه مترجمان متن ترجمه شده بیشتر باشد بهتر است. مثلاً هزار صفحه متن ترجمه شده از چهار مترجم مختلف بهتر از همان مقدار متن از یک یا دو مترجم است. و نیز هزار صفحه متن از هشت مترجم بهتر از همان مقدار متن از چهار مترجم است.

3- مترجمان ماهر و تراز اول باشند

مترجمان انتخاب شده از مترجمان ماهر و تراز اول باشند، ضمن توجه به این نکته که شناختن مترجم تراز اول به شهرت نیست بلکه با پرسیدن از افراد خُبره در این زمینه حاصل می‌شود. به نظر استاد این مترجمان که از انگلیسی به فارسی ترجمه می‌کنند، قابل اعتماد هستند: عزت‌الله فولادوند (در زمینه فلسفه سیاسی)، میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی (در زمینه فلسفه که از نظر دقت‌نظر بی‌نظیر است)، علی‌محمد حق‌شناس (به زبان فارسی بسیار شیرین و جا افتاده‌ای ترجمه می‌کند)، محمدعلی موحد، عبدالکریم سروش، حسن کامشاد، نجف دریابندری، ابوالحسن نجفی و... (ده یا بیست صفحه از هر کدام از این مترجمان را مقابله کردن توصیه می‌شود.) یک نکته دیگر در این زمینه این است که معمولاً دو سه مورد کار اول هر مترجمی بهترین کارهای آن مترجم است و ممکن است کارهای بعدی به کیفیت کارهای اولیه نرسد این بدان دلیل رخ می‌دهد که وقتی مترجمی دو سه نمونه کار خوب را با بازار ارایه کرد و مورد تأیید اهل فن قرار گرفت با هجوم ناشران مختلف برای بستن قرارداد مواجه می‌شود که ممکن است با پذیرش قراردادهای مختلف از دقت و کیفیت کار خود بکاهد.

4- متون انتخاب شده در حوزه‌ها و رشته‌های مختلف باشد

هر چه متون انتخاب شده در حوزه‌ها و رشته‌های مختلف باشد بهتر است مثلاً هزار صفحه متن که شامل متونی از فلسفه، اقتصاد، سیاست، روانشناسی، انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی باشد بهتر است تا آن‌که همان تعداد صفحه متن که تماماً در حوزه فلسفه باشد. (این موضوع خصوصاً در رشته‌های انسانی اهمیت دارد)

5- متن انتخاب شده در هر رشته شامل مباحث مختلف آن رشته باشد

متن انتخاب شده در هر رشته مباحث مختلف آن رشته را شامل شود. برای مثال اگر دویست صفحه متن در فلسفه انتخاب کردیم هر چه آن متن در حوزه‌ها و شاخه‌های مختلف فلسفه از قبیل فلسفه ذهن، فلسفه زبان، فلسفه اخلاق، فلسفه سیاست، متافیزیک، معرفت‌شناسی و... باشد بهتر است تا آن‌که آن متن تماماً در حوزه‌ی مثلاً متافیزیک باشد.

6- متن انتخاب شده در هر حوزه عمومی‌تر باشد

هر چه متن انتخاب شده در هر حوزه عمومی‌تر باشد بهتر است. برای مثال اگر بیست صفحه متن در حوزه فلسفه سیاسی انتخاب کردیم اگر آن بیست صفحه شامل مباحث عمومی‌تر فلسفه سیاسی مانند بحث‌های مربوط به عدالت، آزادی، مشروعیت و... باشد بهتر است تا مثلاً یک متن بیست صفحه‌ای در مورد مارکسیسم. این شرط از آن‌رو ضروری است که هر چه متن تخصصی‌تر باشد تعداد کلمات آن کم‌تر و تکرار آن کلمات بیشتر می‌شود.

8- متن انگلیسی به صورت انگلیسی نگارش شده باشد

متن انگلیسی اصلاً به صورت انگلیسی نگارش شده باشد و نه این‌که برای مثال متن به زبان فرانسه نوشته شده باشد سپس به زبان انگلیسی ترجمه شده و سپس از انگلیسی به زبان فارسی برگردانده شده باشد.

· مزایای این روش:

1-آشنایی با سبک بیان زبان انگلیسی

در آموختن هر زبانی یادگیری وآژگان از همه آسان‌تر است، در مرحله بعد دستور زبان قرار دارد و بعد از آن سختار جمله است، اما از این دو مشکل‌تر «سبک بیان» هر زبان است که قابل یادگرفتن بواسطه‌ی کتاب‌ها و فرهنگ واژگان نیست. برای مثال در زبان انگلیسی از فعل مجهول زیاد استفاده می‌شود در حالی که این مربوط به سبک بیان انگلیسی‌هاست و بیشتر افعال مجهول زبان انگلیسی در ترجمه فارسی باید به فعل معلوم تبدیل شود.

2-آشنایی با شگردهای ترجمه

یکی دیگر از مسائلی که در این روش آموخته می‌شود و با خواندن کتاب‌های مختلف قابل آموختن نیست، شگردهای ترجمه مترجمان خوب است که قابل آموزش نیست و در این فرایند قابل یادگیری است.

3- بی‌اعتماد کردن دانشجو به متون ترجمه شده

این روش علاوه بر این‌که به تقویت ترجمه کمک می‌کند فایده‌ای جانبی دیگری دارد که عبارت است از بی‌اعتماد کردن دانشجو به متون ترجمه شده؛ چون در طی این روش متوجه خواهید شد که مترجمان بعضاً مشهور چه اشتباهات فاحشی در ترجمه‌های خود داشته‌اند و هم‌چنین دانشجو را برمی‌انگیزد تا به متون اصلی مراجعه کند.

*چند نکته برای ترجمه:

1.واحد متنی (کتاب یا مقاله) که برای ترجمه انتخاب کرده‌ایم را یک‌بار از اول تا آخر بخوانیم

واحد متنی (کتاب یا مقاله) که برای ترجمه انتخاب کرده‌ایم را یک‌بار از اول تا آخر بخوانیم. این کار چند مزیت دارد.

1.1. ما را با مفاهیم کلیدی متن آشنا می‌کند که به ما اجازه می‌دهد با مطالعه کتاب‌های مرتبط با این مفاهیم آن‌ها را به دقت ترجمه کنیم و دست‌بافتن به این مفاهیم و معادل‌یابی برای آن‌ها جزء با مطالعه اول تا آخر کتاب حاصل نمی‌شود.

1.2. می‌توانیم ارزیابی کنیم که از عهده ترجمه آن بر می‌آییم یا نه.

1.3. در کتاب مورد ترجمه ممکن است نقل‌قول‌های مستقیمی از کتاب‌هایی باشد که از آن‌ها ترجمه خوبی در فارسی موجود باشد، با مطالعه قبل از ترجمه می‌توانیم این نقل‌قول‌ها را پیدا کرده و از آن ترجمه‌ها استفاده کنیم. این کار دو حسن دارد.

1.3.1. زحمت ترجمه دوباره را به خود نمی‌دهیم.

1.3.2. نوعی قدردانی از اهل قلم است.

2.از فرهنگ لغت انگلیسی به انگلیسی استفاده شود

از فرهنگ لغت انگلیسی به انگلیسی استفاده شود؛ یکی از رایج‌ترین اشتباهات مترجمانی که از فرهنگی انگلیسی به فارسی استفاده می‌کنند این است که این پندار اشتباه برایشان پیش می‌آید که چون در این فرهنگ‌ها در برابر هر واژه انگلیسی چندین واژه فارسی به عنوان معادل آورده شده، گمان می‌کنند هستند که در هر متنی هر کدام از این معانی را مورد استفاده قرار دهند در حالی که فرهنگ‌های انگلیسی با ذکر معانی مختلف، کاربرد آن معانی در بافت جمله را توضیح می‌دهند.

3.هر متنی که به فارسی در موضوع مورد ترجمه به فارسی موجود است، خوانده شود

هر متنی که به زبان فارسی در موضوع آن متن مورد ترجمه تاکنون به فارسی ترجمه یا تألیف شده است را بخوانیم.

4.مطالعه ی فراوان، مراجعه مکرر به فرهنگ واژگان را کم می‌کند

با مطالعه زیاد، اطلاعات عمومی گسترده‌ای به دست آوریم. که در ترجمه برخی عبارات خاص در برخی کتاب‌ها آن اطلاعات به ما کمک خواهد کرد و زحمت مراجعه مکرر به فرهنگ واژگان را کم می‌کند.

5.فرهنگ های مناسب برای مراجعه

از میان فرهنگ واژگان سه فرهنگ زیر توصیه می‌شود:

آکسفورد[5].

وبستر[6].

رندوم هاوس[7].

1.گردآوری و تنظیم: مجید خانی([email protected])

2.Speaking

3. comprehension

4. به نظر استاد و بنا به تجربه‌ای که داشته‌اند هزار صفحه متن برای مقابله کافی است، خصوصا اگر 50 مقاله بیست صفحه‌ای با شرایطی که در ادامه آمده است باشد.

5.oxford

6. webster

[7]. Random house

توصیه‌هایی جهت تقویت زبان و فن ترجمه از استاد ملکیان

مطالب مشابه :

نحوه نگارش مقالات علمی و پایان نامه

شیوه نامه اجرای جشنواره ملاصدرا

نمونه هايي از تقديم و تشكر براي صفحه تقديم پايان نامه

توصیه‌هایی جهت تقویت زبان و فن ترجمه از استاد ملکیان

مطالبی که برای پایان نامه

دانستنیهای کوتاه و جالب درباره حیوانات

انتخاب موضوع پایان نامه ادبیات فارسی