روش تدریس ریاضی ششم

هر درس شامل فعالیت ، کار در کلاس ، فعالیت ، کار در کلاس و تمرین می باشد . ( تمرینات برای منزل است. )

ریاضی جدید ، بر اساس رویکرد ( فعالیت محوری و دانش آموز محوری است ). یعنی دانش آموزان گروهبندی می شوند وبا فعالیتهای مشارکتی و گروههای همیار فعالیت می کنند. هر درس با یک فعالیت آغاز می شود که غالباً فعالیت دانش آموزان را به تفکّر و فکر کردن هدایت می کند و به یکدیگر کمک می کنند که به جواب برسند.

تصور بر این است که دانش آموزان مفاهیم را در پایه های چهارم و پنجم یاد گرفته اند. و هدف ریاضی ششم تکمیل ، تثبیت و تعمیق یادگیری است . در حقیقت ریاضی ششم واسطه بین برنامه ی قدیم و جدید می باشد . یعنی ممکن است 3 سال دیگر کلاً عوض شود و یا همین کتاب باقی بماند.

روش تدریس ریاضی ششم :

در گذشته ابتدا معلم اهداف را می گفت و شروع به تدریس می کرد. و بعد از دانش آموزان می خواست کتاب را باز کرده و شروع به حل تمارین و فعالیت می کردند. با روش ( مجسم ، نیمه مجسم و مجرد )

اما در این روش معلم تدریس نمی کند ، بلکه دانش آموزان شروع به فعالیت می کنند و معلم بعنوان راهنما و تسهیل گر و هدایت گر است.

در فعالیت : مفهوم با دست ورزی آموزش داده می شود.

کار درکلاس: برای ارزیابی معلم و دانش آموز است . ( اینکه مفهوم را یاد گرفته اند یا نه؟ یک نوع مهندسی آموزشی است.)

فعالیت بعدی و تمرین : برای تثبیت یادگیری است. ( در فعالیت بیشتر تأکید بر دست ورزی است )

ما می دانیم که حس بینایی ، شنوایی و لامسه در ارتباط با یادگیری بر دیگر حس ها غلبه دارد. پس مبنای حس بینایی یک نوع تفکر و فکر است ( تفکر تصویری ) ، مبنای حس شنوایی ( تفکر کلامی ) و مبنای حس لامسه ( تفکر دست ورزی ) است .

باید توجه داشته باشیم که ( تفکر کلامی ، تصویری و دست ورزی ) ذهن دانش آموزان را بطور یکسان درگیر نمی کند. بعنوان معروف سطوح متفاوتی دارند.

این سه مهارت فکری منجر به سه سبک یادگیری شده است : 1- سبک یادگیری کلامی 2- سبک یادگیری تصویری 3- سبک یادگیری دست ورزی .وبه جای مراحل مجسم ، نیمه مجسم و مجرد ، سه سبک یادگیری داریم ...

1- سبک یادگیری کلامی : کلام یعنی حرف ، سخن صحبت کردن . این دانش آموزان آموزش را از کلام به تجرید می رسانند.

الف - وقتی فکر می‌کنند به زبان کلمات و جملات با خود حرف می‌زنند و می‌توانند افکار خود را مستقیماً روی کاغذ بیاورند

ب‌- استدلال ریاضی را مرحله به مرحله و جزء به جزء درک می‌کنند و چون مراحل اثبات به پایان می‌رسد مراحل درک ریاضی آنان خاتمه می‌یابد

ت‌- از جزء به سمت درک کل حرکت می‌کنند و معمولاً تئوری‌های آنان در چگونگی جزئیات بسیار قوی است اما در همبستگی مبانی و ساختارهای کلی می‌لنگند . درک دایره برای کلامی ها مشکل است.

ث‌- در این دانش آموزان آموزش در حرکت از کلام به مجرد می باشد

- از بین فیلسوفان معروف فلسفه و سبک شناختی ارسطو، کندی، ابن سینا

2- سبک یادگیری تصویری:در دانش‌آموزان تصویری شهود و تصویر سازی نقش مهمی در تفکر و یادگیری ایفا می‌کنند.یعنی نگاه تصویری دارند.

الف- وقتی این دانش‌آموزان به تفکر می‌پردازند روند تفکر به زبان مفاهیم و ارتباط بین آن‌ها پیش می‌رود و بازنویسی روند تفکر برای ایشان نیاز به زحمت مضاعف دارد.

ب‌- برخی ازاین دانش آموزان از به کلام در آوردن روند تفکر خود عاجز و ناتوانند. می‌توانند به خوبی آن را به زبان مفاهیم و ارتباط بین آن‌ها بیان کنند.

ت‌- . استدلال ریاضی توسط این دسته از دانش آموزان به صورتی کلی و مانند نگاه کردن به اجزای یک تابلو به طور سرتاسری ادراک می‌شود.

ث‌- از درک کل به سوی ادراک جزئیات حرکت می‌کنند و معمولاً تئوری‌های آنان در ساختار و مبانی دقیق است اما در همنشینی و برقراری رابطه بین اجزاء ضعیف می‌نماید.

ج‌- تفکر شهودی و تجربه نقطه قوت ایشان است.آموزش در این دانش آموزان حرکت از تصویر به مجرد می باشد.

ح‌- افلاطون، فارابی، ابن عربی، سهروردی و ملاصدرا زیر چتر این نوع مهارت یادگیری و تفکر قرار می‌گیرند

3- سبک یادگیری دست ورزی: بعضی از ما باید یک مفهوم را خودمان در ذهن خودمان بسازیم تا یاد بگیریم . دست ورزی ها مفهوم را با ابزار و اشکال یاد می گیرند. یعنی حرکت از ملموس به تجرید است.

دانش‌آموزان دست‌ورز که ساختارگرا هستند بازسازی ساختارها و دست ورزی نقش مهمی در تفکر و یادگیری ایفا می‌کند

با به کار بردن ابزارها و ساختن اشکال و بازسازی ذهنی ساختارها در ذهن خود مفاهیم را یاد می‌گیرند و مهارت‌ها را کسب می‌کنند

استدلال ریاضی را تا وقتی خودشان بازسازی نکنند نمی‌فهمند

بسیاری از صنعت‌گران و مخترعین زیر چتر این نوع مهارت یادگیری و تفکر قرار می‌گیرند

( درک عدد منفی برای دست ورزی ها مشکل است ، چون نمی توانند آنرا با ابزار بسازند. )

روند آموزش ریاضی ششم :

1- فعالیت با دست ورزی شروع می شود. و مفهوم سازی می شود.

2- دانش آموز با کار در کلاس خود را می سنجد . ( مرور مفاهیم یاد گرفته در فعالیت )

3- بعد تمرینات را حل می کند . ( تثبیت یادگیری )

4- مرور فصل هم برای تقویت خواندن و نوشتن و ارتباط با درس فارسی . یعنی دانش آموزان باید بتوانند فکر خود را بیان کنند و بنویسند.

5- معما پیش زمینه ای برای طراحی تم معماری اسلامی است.

مبنای شمارش: در نظام پیشین آموزشی برای شمارش گسسته از مبنای 10 استفاده شده بود اما با این پیش فرض که دانش‌آموزان اعداد زیر پنج را بدون شمارش می‌شناسند. بنابراین باید 7 را 2 و 5 ببینند و مانند آن. اما این اتفاق نمی‌افتاد. بلکه دانش‌آموزان اعداد یک رقمی بزرگ‌تر از 5 را با شمارش مستقیم می‌شناختند. برای تأکید بر این‌که عدد 6 همان 5 و 1 و عدد 7 همان 5 و 2 است و مانند آن ما به دسته‌های پنج‌تایی و شناختن 6 به عنوان 1 و 5 و عدد 7 به عنوان 2 و 5 و همین‌طور تا 9 به عنوان 4 و 5 و عدد 10 به عنوان 5 و 5 در اولویت قرار گرفته است. به همین دلیل نماد عدد 10 پیش از جدول ارزش مکانی معرفی شده است و سپس جدول ارزش مکانی از روی نماد 10 معرفی شده است.

کار با انگشتان : در نظام آموزشی پیشین استفاده از انگشتان به شدت مورد تقبیح قرار گرفته بود. اما در این نظام آموزشی کار با انگشتان به عنوان یک ابزار که همیشه در دسترس دانش‌آموزان قرار دارد مورد تأکید است. البته این به معنی آن نیست که دانش‌آموز با شمارش مستقیم از انگشتان در جمع و تفریق استفاده کند، بلکه انگشتان ابزاری برای درک تعداد زیر پنج بدون شمارش و جمع و تفریق با انتقال از یک دست به دست دیگر و بستن انگشتان باز و بدون شمارش انجام پذیرد.

کار با ابزارهای شمارش : ابزارهای شمارش مختلفی که بر مبنای 5 تکیه دارند به جز انگشتان در این کتاب به کار رفته است. مثل ماشین که 5 سرنشین دارد و اتوبوس که دو طبقه دارد و در هر طبقه 5 صندلی نمایش داده شده است و یا چوب خط که در آن شمارش 5 تا 5 تا مورد تأکید است و یا چینه‌های 5تایی که به صورت افقی و عمودی مورد استفاده قرار میگیرند. چینه‌ها از جهتی نسبت به سایر ابزارها اهمیت بیش‌تری دارند و آن اینکه به درک عدد به عنوان طول کمک می‌کنند چرا که چینه چهارتایی بلندتر از چینه‌ی سه تایی است و مانند آن که به درک کوچک‌تر و بزرک‌تر و مفهوم بین کمک می‌کند. ابزار چوب خط از لحاظ درک آماری و جمع آوری داده اهمیت پیدا می‌کند و ماشین و اتوبوس هم از لحاظ حل مسئله ابزار مناسبی برای شکل کشیدن و حل مسئله با رسم شکل هستند. محور نیز در نهایت برای شمارش و جمع و تفریق استفاده خواهد شد. حتی ساعت نیر ابزاری برای شمارش گسسته‌ی زمان است.

تنوع نمایش ها : تنوع کاربرد نمایش‌های مختلف اعداد از جمله انگشتان، چینه، چوب خط و ... از این لحاظ مورد تأکید است که به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا به یک ابزار خاص وابسته نشوند و کم کم بتوانند محاسبات را به صورت ذهنی و بدون استفاده از ابزارها انجام دهند. البته این اتفاق که دانش‌آموز از ابزارها بی نیاز شود مورد تشویق است اما نباید به دانش‌آموزان فشار آورد تا به زور ابزارها را کنار بگذارند بلکه باید به آنها فرصت داد تا این اتفاق به طور طبیعی بیفتد.

حل مسئله: حل مسئله به عنوان یک مهارت محوری که در سر تا سر کتاب جاری است مورد توجه قرار گرفته است. مصداق‌های حل مسئله فراوانند. مربع‌های شگفت‌انگیز، مسائل حسابی، الگویابی هندسی، الگویابی عددی، مسائل کلامی و …. راهبردهای مورد نظر، راهبردهای تنظیم جدول نظام‌دار، حدس و آزمایش، رسم شکل و زیرمسئله است. تنوع پاسخ‌های دانش‌آموزان و روش‌های نمایش پاسخ مورد تأکید است. یک مسئله ممکن است بسته به توضیحی که دانش‌آموز می‌دهد پاسخ‌های متفاوت و صحیحی داشته باشد. 1- مربع شگفت‌انگیز (حدس و آزمایش)2- رسم شکل 3- مسائل کلامی چندمرحله‌ای (زیرمسئله) 4- مسائل کلامی یک مرحله‌ای

رسم شکل : راهبرد رسم شکل یکی از پایه‌ای ترین راهبردهای حل مسئله است. این راهبرد مسائل کلامی را برای دانش‌آموزان تصویری و دانش‌آموزان دست‌ورز ملموس می‌نماید. ملموس کردن مسئله به کمک ابزارها نیز می‌تواند به نوعی استفاده از راهبرد رسم شکل تصویر شود. تنوع پاسخ‌ها و مدل‌های تصویری در حل مسائل به کمک رسم شکل مورد تأکید است. با این کار خلاقیت ذهنی دانش‌آموزان در بسیاری از ابعاد مورد تشویق قرار خواهد گرفت. رسم الگوهای ساده‌ای مثل ماشین، اتوبوس، یک آدم که ایستاده یا پشت میز نشسته یا مشغول کاری است به مهارت دانش‌آموزان در حل مسائل با کمک راهبرد رسم شکل کمک می کند.

مثلاً حاصل ضرب 1 × 1 را با شکل بدین صورت با استفاده

4 3

از مساحت حل می کنند . که حاصل آن 1 می شود .

یک سوم

منبع:

روش تدریس ریاضی ششم

مطالب مشابه :

ریاضیات تلخ یا شیرین

ریاضیات به زبان ساده

آموزش matlab به زبان ساده

روش تدریس ریاضی ششم

آموزش گام به گام زبان برنامه نويسي ++C

نرم افزار ساده آموزش ریاضی به کودکان Kids Learning Math 3.1