دانلود نقشه زمین شناسی نیریز
تاریخچه استفاده از فلزات در ایران :
در نیمه دوم هزاره اول پیش از میلاد، با تاسیس دولت نیرومند هخامنشی، شناخت زمین و بهره برداری از ثروت های نهفته آن، روبه گسترش نهاد و استخراج مس، طلا، نقره، سرب، روی و دیگر فلزات به فراوانترین حد خود رسید. ایرانیان در این زمان، از آهن در تهیه پولاد استفاده می کردند و در تهیه جنگ افزار و ساختن پل استفاده می نمودند و سپس این پل ها را با قیر اندود می نمودند که هنوز هم بدون زنگ زدگی باقی مانده اند. همچنین برای استحکام ساختمان های تخت جمشید و پاسارگاد، از آهن و سرب استفاده شده است. در این دوره طلا و نقره نیز کاربرد فراوانی داشته است و تصور می شود که معادن طلای زرشوران تکاب، زرین اردکان یزد، کوه زر دامغان، کوه زر تربیت حیدریه، قلعه زری بیرجند، سرب و روی کوه سورمه فیروزآباد، آهن نیریز و فیروزه نیشابور در این دوره ایجاد شده اند. در دوره ساسانیان کانسارهای سرب، روی، مس، طلا و آهن زیادی شناخته شده اند. یشتر اشیاء و ابزار فلزی که در حفاریهای باستان شناسی به دست آمده، متعلق به دوره ساسانی می باشد و از جمله معادنی چون سرب و نقره نخلک، سرب و نقره خارستان و سرب و نقره آهنگران ملایر قابل اشاره است. با حمله اعراب به ایران، فعالیت های معدنی زمانی را به انحطاط گذراند. اما در سده های سوم و چهارم که به نام دوره رنسانس اسلام نامیده شده است، صنایع فلزی و معدن کاری بتدریج رونق نهاد. در دوره صفویان استخراج از معادن زیرزمینی انجام گرفت و در این دوره قلع در این یافت نمی شد اما آهن و فولاد، طلا و نقره به مقدار زیادی استخراج می شد. در دوره قاجاریه و به ویژه زمان امیرکبیر، اقداماتی برای بهره برداری از معادن طلا به عمل آمد. از معدن طلای موته در نزدیکی دلیجان در این دوره نیز بهره برداری شده است. آرسنیک به مقدار زیادی به صورت زرنیخ زرد و قرمز در کردستان و حوالی قزوین دیده شد. همچنین گوگرد، نمک طعام، شوره و زغال سنگ به صورت معادن روباز یافت شدند. در این دوره نفت و سنگ نمک از جزیره قشم، گل اخری در جزیره هرمز و ابوموسی، گوگرد در شرق و غرب بندرلنگه و فیروزه در نیشابور یافت شدند. در اوایل سده چهاردهم هجری خورشیدی، با پیدایش ثبات اوضاع سیاسی در ایران، برنامه هایی در جهت صنعتی شدن کشور انجام گرفت مانند احداث مجتمع ذوب آهن و ذوب مس و کارخانه های بافندگی، قندسازی و سیمان نخستین فعالیت های معدنی از سوی دولت در حدود 1313 در مناطق انارک و شمشک آغاز گشت. در سال 1316 معدن زغال سنگ گلندرود (در استان مازندران) گشایش یافت. همچنین معادن سرب و روی در حوضه های انارک – اصفهان – یزد، معادن مس عباس آباد و زنجان نیز مورد اکتشاف و بهره برداری قرار گرفتند. در سال های ...
مقاله ای در ارتباط باسنندج - سیرجان
۱-مقدمه فرورانش پوسته ی اقیانوسی نئوتتیس زیر ایران, زمین درز ایران-عربستان و همگرائی بعدی دو قاره کمربند کوهزائی زاگرس را به وجود می آورد.این کمربند شامل 4 منطقه با امتداد شمال غرب-جنوب شرق می باشد: 1-تجمعات ماگمائی ارومیه-دختر UDMA)) 2-زون سنندج-سیرجان (SSZ ) 3-زاگرس مرتفع (داخلی-راندگی-خرد شده) 4-زاگرس چین خورده(بیرونی)( ZSFB) زون سنندج-سیرجان به صورت نوار باریک بین شهرهای سیرجان و اسفندقه در جنوب شرقی و شهرهای ارومیه و سنندج در شمال غربی قرار دارد.می توان در ناحیه گلپایگان ssz را به بخش تقسیم کرد (افتخار نژاد): 1-قسمت جنوبی ( ssz جنوبی)شامل سنگهای دگرگون شده در تریاس میانی-بالائی 2-قسمت شمالی (ssz شمالی ) شامل سنگهای دگرگون شده در کرتاسه بالائی ایران مرکزی نیز 2 بخش مجزا دارد: 1-صفحه ایران شمال غربی NWIP (بین گسل درونه و کوه های البرز) لبه ی جنوب غربی SSZ شمالی 2- خرده قاره ایران مرکزی(بین سیستان و افیولیتهای مکران و نائین-بافت) لبه ی شرقی SSZ جنوبی هدف اصلی این مقاله نوسازی سیر تکاملی تکتونیک کمربند کوهزائی زاگرس مخصوصا زون سنندج – سیرجان می باشد. 2- اطلاعات و منابع 2.1- Permo-triassic قبل از پرمین ایران پلات فرم قاره ای پوشیده از رسوبات فلات قاره ای بوده است.در پرمین بالائی یک کافت زائی همراه با فعالیت های آتشفشانی در جلوی زون سنندج-سیرجان اتفاق می افتد.کمپلکس بازیک و الترابازیک سیخوران در شرق حاجی اباد(SSZ جنوبی)احتمالا به سن تریاس می باشد.این کمپلکس از یک منبع ماگمائی تولئیتی سرچشمه گرفته و روی این کمپلکس رسوبات ژوراسیک به صورت ناپیوستگی قرار دارند. 2.2-Jurassic-Cretaceus در SSZ جنوبی .سنگهای با دگرگونی فشار پائین-متوسط همراه با توده های نفوذی آندزیتی دارای سن ژوراسیک هستند.فعالیت های پلوتونیک و دگرگونی در SSZشمالی بیشتر در زمان کرتاسه پسین اتفاق افتاده است.در اثر کوتاهشدگی در جهت NE-SW در زمان ژوراسیک , ایران مرکزی و کوه های البرز بالا آمده اند.در ژوراسیک –کرتاسه پیشین پلات فرم عربی به صورت فلات قاره ی کم عمق و پایدار و عریض باقی می ماند که در آن رسوبات کربناتی غالب هستند.فلیش امیران (ماستریشتین بالائی – پالئوسن )در طول یک فرو رفتگی خطی در ناحیه زاگرس مرتفع انباسته شده است. 2.3-Cenozoic در SSZ , کنگلومرای همزمان با تکتونیک (syn-tectonic) فعالیت گسلی را از کرتاسه پسین تا کواترنر نشان می دهد.تجمعات ماگمائی ارومیه-دختر (UDMA) در ائوسن فعالیت های آتشفشانی شدیدی با طیف وسیعی از ترکیبات (کالکو آلکالن ) داشته که اوج این فعالیت ها در ائوسن میانی بوده است.در سرار ایران سنگهای ائوسن با یک ناپیوستگی زاویه دار روی سازندهای قدیمی تر قرار گرفته ...
گسلهای بزرگ ایران
گسلهای بزرگ ایران سرزمین ایران توسط گسلهای اصلی و فرعی با روندهای مختلف پوشیده شده‌اند. تعدادی از گسلهای اصلی که در زمین شناسی و منطقه ساختاری ایران ، حوضه‌های رسوبی ، تشکیل کانسارهای رگه‌ای و مناطق زلزله خیز ایران نقش دارند عبارتند از : گسلهای با روند تقریبی شرقی - غربی گسل البرز (A) از شرق گرگان تا لاهیجان بین واحد گرگان تا رشت و البرز قرار دارد و روند آن از روند البرز مرکزی تبعیت می‌کند. این گسل از سیلورین یا قبل از آن فعالیت داشته و شمال آن فاقد سنگهای ائوسن است، ولی رخساره‌های دریایی میوسن شمال آن با البرز تفاوت دارد. گسل آبیک - فیروزکوه (AF) از آبیک قزوین تا فیروزکوه در بخش جنوبی البرز کشیده شده است و قسمتی از آن به نام راندگی مشا - فشم خوانده می‌شود. گسل آبیک - فیروزکوه حداقل از دوره لیاس فعالیت داشته است. چون رسوبات سازنده شمشک (لیاس) فعالیت‌های آتشفشانی مزوزوئیک در شمال آن بیشتر است. گسل سمنان (S) در شمال سمنان قرار دارد و جدا کننده کوههای البرز از ایران مرکزی است. این گسل در فاصله 15 تا 25 کیلومتری گسل عطاری قرار دارد که احتمالا هر دو در دشت آهوان - قوشه به یکدیگر می‌پیوندند. گسل سمنان از شرق تا دامغان و از غرب تا دشتهای ده نمک - گرمسار امتداد دارد. این گسل چپ گرد است و شیب آن به طرف جنوب ناپیوستگیهایی در سنگهای ایوسن شمال سمنان بوجود آورده است. گسلهای البرز غربی و آذربایجان گسل تبریز (T) این گسل از شمال تبریز پس از گذشتن از خوی و ماکو به سمت کوههای آستارا در ترکیه ادامه می‌یابد. با توجه به اینکه در طول گسل تغییر روند مشاهده می‌شود، احتمالا این گسل می‌تواند از به هم پیوستن چند گسل حاصل شده باشد، ولی به هر حال روند کلی آن شمال غربی - جنوب شرقی است و احتمالی در امتداد گسل قم - زفره است. این گسل از جنوب شرقی به کوههای زنجان - سلطانیه می‌رسد و راستگرد است. گسل تبریز در فاصله بین خوی تا ماکو مرز سنگهای آفره رنگین آذربایجان غربی را مشخص می‌کند. گسل آستارا (A) این گسل با روند شمالی - جنوبی در شرق آذربایجان و بخش غربی دریاچه خزر از شمال ایران تا قفقاز کسیده شده است. گسل آستارا در فرورفتگی دریاچه خزر نسبت به سرزمین آذربایجان شرقی نقش داشته است. گسل ارومیه (R) از ماکو به طرف جنوب ، از غرب دریاچه ارومیه می‌گذرد و در زرینه رود ختم می‌شود. این گسل ادامه گسل تبریز به شمار می‌آید و احتمالا فرورفتگی دریاچه ارومیه نتیجه عملکرد آن است. به دلیل عدم وجود سنگهای تریاس و ژوراسیک و در مقابل گسترش زیاد سپر قدیمی سنگهای پرکامبرین تا پرمین در مغرب آن می‌تواند حاکی از وجود کوهزایی کاتانگایی باشد. ضمنا فعالیت این گسل در فاز ...
افیولیت
مقدمه در زمین‌شناسی ایران ، افیولیت به مجموعهای از سنگهای مافیک و اولترامافیک گفته می‌شود که ممکن است منظم و لایه لایه باشند و یا در اثرتنشهای زمینساختی با یکدیگر مخلوط شده باشند به این مجموعهها که همراهانی از سنگهـای رسوبی نواحی ژرف دارنـــد «کمـپلکس افیـولیتـیOphiolitic Complex »، «سری افیـولیتیOphiolitic Series »، «آمیزههای افیـــولیتیOphiolitic Melange » و سرانجام «آمیزههای رنگیــنColoured Melange » نیز گفته شده، که از میان آنها، واژه «آمیزههای رنگین» کاربرد بیشتری دارد که اغلب به عنوان یک واحد سنگچینهای به کار میرود. آمیزههای رنگین ایران، بیشتر به صورت نوارهای باریک و کم و بیش پیوستهای هستند که اغلب در امتداد گسلهای طولی اصلی رخنمون دارند. شواهد زمین‌شناسی به ویژه بررسی شیمی این مجموعـههـا از نظر نسبتهای ایزوتوپی Sr 86/ Sr 87 و نحوه پراکنش عناصر خاکی کمیاب نشانگر آن است که ترکیب شیمیایی آنها همانند سنگکره اقیانـوسی (Oceanic Lithosphere )است لذا پذیرفته شده که مجموعههای افیولیتی ایران باقیمانده اشتقاقهای درون قارهای هستند که در اثر کافتی شدن (Rifting) شکل گرفته و در اثر فرارانش (Obduction) و در هنگام جابهجایی قارهها و خردقارهها، در محل و امتداد زمیندرزهای کهن (Paleo Geosuture) جای گرفتهاند. جدا از مسائل ژئودینامیکی پوسته، داشتن کرومیت ، سولفید مس تودهای ، کانیهای گروه پلاتین، عناصر خاکی کمیاب و 000 از ویژگیهایی است که به مجموعههای افیولیتی ایران ارزش اقتصادی میدهند. چگونگی تشکیل وجایگیری افیولیتهای ایران در مورد چگونگی تشکیل مجموعههای افیولیتی، تاکنون بحثها و نظرات متفاوتی ارائه شده است که در بین آنها پدیدههایی همچون کافتی شدن پوسته و فرارانش وابسته به برخورد صفحهها و بازماندن این مجموعهها در محل زمیندرزها از همه مهمتر است. هر یک از شواهد و دلایل گفته شده، میتوانند در سرشت افیولیتهای ایران نقش داشته باشند، ولی با توجه به موقعیت زمینساختی و زمین‌شناسی ایران ، نقش پدیده کافتی شدن بیشتر است. هرچند که نوع ماگمای به وجود آمده در این سیستم و یا نوع رسوبات همراه با سریهای افیولیتی ایران، تفاوتها و مغایرتهایی با دیگر نوارهای افیولیتی نشان میدهد، اما در نواحی خاوری ایران، وجود رسوبات تخریبی مانند فلیش، شیلهای سیلیسی که با محیط عمیق اقیانوسی سازگار نیست، دلیل بر نزدیک بودن محیط تشکیل افیولیتهای مذکور به حاشیه قارهها و به احتمال تشکیل افیولیتها در کافتهای قارهای از نوع دریای سُرخ است، به عبارتی وجود پهنههای اقیانوسی بین صفحههای ایران، بعید مینماید. ...
معادن
معادن معادن مهم ایران عبارتست از: نفت و گاز. ایران، دومین ذخایر نفتی جهان، یازده در صد ذخایر ثابت شده نفتی زمین معادل ۱۳۰ میلیارد بشکه، و نیز دومین ذخایر گازی جهان، هجده در صد ذخایر ثابت شده گاز زمین، معادل ۲۶ تریلیون متر مکعب را در اختیار خود دارد. مهمترین منطقه‌های نفتی مسجد سلیمان هفتگل گچساران آغا جاری و شاه آباد (غرب) است. نفت قم نیز در حال استخراج است. دیگر معادن مهم کشور عبارت‌اند از: معادن ذغال سنگ، کانیهای فلزی: طلا، منگنز، کرومیت، مس، سرب، روی، نیکل، کبالت، نقره، معدنی شیمیایی: گوگود، نمک، سنگهای تزئینی، شن و ماسه. همچنین بیشترین معادن در حال بهره برداری در استان خراسان وجود دارد. معادن ایران: در سال 1357 مهمترین و تعداد معادن فلزی در ایران بدین شرح بوده اند: سرب وروی(16) مس(2) کرومیت(4) خاک سرخ(4)وسنگ آهن(2). همچنین در همین سال معادن غیر فلزی مهم وتعدادی که در حال بهره برداری بوده اند عبارتند از: زغال سنگ(33) مرمریت(28) مرمر(20) تراورتن(13) کائولین(7) سیلیس(12) فیروزه(1) پوکه معدنی(2) بنتونیت(5) باریتین(9) دولومیت(2) خاک نسوز(5) زاج(1) تالک(2) فلدسپات(2) گچ(92) سولفات دوسود(3) [ویرایش] نباتات محصولات نباتی ایران عبارتست از: گندم جو برنج ذرت نخود لوبیا ماش عدس توتون پنبه کنف نیشکر و کلیه درختهای میوه دار. صید ماهی صید مروارید صید حیوانات وحشی و طیور تربیت کرم ابریشم زنبور عسل نیز رواج دارد. [ویرایش] صنایع عمده‌ترین صنایع کشور عبارت‌اند از: صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، نساجی، شیمیایی، غذایی، خودرو سازی، الکتریکی و الکترونیکی و .... همچنین صنایع مهم دستی و خانگی و سنتی کشور عبارت‌اند از: فرش و قالی، گلیم و زیلو، منبت کاری، خاتم کاری و سفال سازی. [ویرایش] راهها راهها و وسایط نقلیه نیز دارای اهمیت است. راه آهن سرتاسری ایران راه آهن تهران به مشهد راه آهن تهران به تبریز تهران به کاشان، راه آهن بندرعباس به تهران وراه آهن بندرعباس به سرخس که مشغول بهره برداریست و راههای دیگری که در دست ساختمان است. جاده‌های شوسه همه شهرهای را بهم مربوط میسازد. راههای کشتیرانی در بحر خزر، بحر عمان و خلیج فارس است. راههای هوایی میان اغلب کشورهای بزرگ جهان و شهرهای درجه اول ایران بر قرار است. [ویرایش] رودهای ایران کارون کرخه دز سفیدرود ارس تجن اترک قزل‌اوزن رودخانه مهران رودخانه هراز رودخانه جراحی جاجرود رود کرج رود چالوس زاینده‌رود زرینه‌رود [ویرایش] دریاچه‌های عمده ایران دریاچه ارومیه، ساوه، بختگان، دریاچه پریشان، نیریز، نمک، باتلاق گاوخونی، نئور [ویرایش] زمین‌شناسی جغرافیای ایران در نخستین دوره از دوره‌های زمین‌شناسی ...
جایگاه و ویژگی های زمین شناسی استان لرستان
.از نگاه جغرافیایی و همچنین از نظر زمین شناسی ساختمانی و زون های ساختاری به استثناء حاشیه شرقی، بخش عمده استان در ارتفاعات زاگرس قرار دارد که به لحاظ داشتن ذخایر نفتی از دیرباز مورد مطالعه زمین شناسان نفتی چندملیتی قرار داشته است؛ به همین لحاظ در حال حاضر اطلاعات جامعی از زمین شناسی و ذخایر نفتی استان در بایگانی مرکز اطلاعات شرکت ملی نفت ایران وجود دارد در چارچوب پهنه های ساختاری ایران، استان لرستان جایگاه بسیار ویژه ای دارد؛ بدین معنا که حاشیه شمال خاوری استان بخشی از پهنه دگرگونه سنندج – سیرجان است که نواحی واقع در شمال بروجرد تا جنوب شهرستان درود را دربر دارد. بخش باقیمانده استان گستره های مربوط به ارتفاعات زاگرس است. این دو پیکره مورفولوژی یکسان ندارند؛ ناحیه ی دگرگونه سنندج – سیرجان بیشتر سیمای تپه ماهوری دارد ولی گاهی رخنمون های نفوذی جای گرفته به درون سنگ ها موجب مورفولوژی خشن و ناهموار می گردد. مرز بین این دو واحد دشت نهاوند – سیلاخور است که از نهاوند تا بروجرد و درود گسترش دارد. تفاوت ساختار و دگرگونی پدیده های ماگماتیسم – متامورفیسم سبب می گردد که در یک راستای خاوری – باختری بتوان استان لرستان را به دو پهنه با ویژگی های متفاوت تقسیم کرد: 1 پهنه سنندج – سیرجان : در گستره های واقع در خاور استان لرستان خاصه های ژئومورفولوژیک و پدیده های ترمیک و دینامیک شباهت کامل با پهنه دگرگونی سنندج – سیرجان دارد. در نواحی مورد نظر که از شمال بروجرد تا جنوب درود را دربر دارند، فیزیوگرافی تپه ماهوری و روند شمال باختری – جنوب خاوری حاکم است. منطقه مورد سخن بخشی از ناآرامترین و به عبارت دیگر پویاترین پهنه های زمین ساختی ایران است؛ زیرا که پدیده های دگرگونی ماگماتیسم و زمین ساخت مکرر و منطبق بر فازهای تکتونیکی جهانی بر آن حاکم است. در بخش سنندج – سیرجان استان لرستان، بیشتر سنگها، دگرگونه اند که بخش های آواری و ریزدانه آنها سیمای تپه ماهوری و براق و سنگهای کربناتی ( دگرگونه و یا نادگرگونه ) آن اغلب ستیغ ساز و پرتگاهی هستند. واحدهای سنگ چینه ای خاور استان پیوند نزدیکی با رویدادهای تکتونیکی دارند و لذا بررسی آنها در چارچوب واحدهای تکنونواستراتیگرافیک می تواند ساده تر و گویاتر باشد. توالی های پلاتفرمی پالئوزوئیک – تریاس میانی شامل سنگ آهک و سنگ آهکهای مرمری شده به رنگ خاکستری است که بویژه در شمال بروجرد برونزد دارند و تغییرات سنی آنها از پرمین تا تریاس میانی است. رسوبات انباشته شده در پیش بوم های تریاس بالا – ژوراسیک میانی ( سازند شمشک ) بخش بزرگی از شمال خاوری لرستان را می پوشانند ...