عصر اصفهان

  • میدان و آبنمای بزرگ حضرت ولی عصر عج ورودی شاهین شهر

    میدان وآبنمای بزرگ حضرت ولی عصر (عج) شهرستان شاهین شهرشهرستان شاهین شهر در 10 کیلومتری شمال کلانشهر اصفهان قرار داردميدان به وسعت حدود 3 هزار و 200 متر مربع از طريق زيرگذر به بزرگراه آزادگان مرتبط مي‏شود و اين امر، ترافيک جاده‏هاي اصلي بزرگراه اصلي را با فاصله بيشتري از بافت اصلي شهر عبور دهند که در کاهش آلودگي هوا و صوتي موثر است.معاون عمراني شهرداري شاهين شهر اظهار داشت: در پروژه فوق، حدود 600 هزار متر مربع خاکبرداري، بالغ بر 250 هزار متر مکعب خاکريزي، بيش از سيصد و 40 هزار متر مربع آسفالت ريزي، بالغ بر 31 هزار متر طول جدول گذاري، بيش از يک هزار و 200 تن آرماتوربندي، بيش از 26 هزار متر مربع قالب بندي و بالغ بر 13 هزار متر مکعب بتن ريزي استفاده مي‏شود.مختاري اضافه کرد: محورهاي اصلي بزرگراه به لحاظ اختلاف ارتفاع با شهر چشم اندازي زيبا روي کل شهر دارند و همچنين فضاي افزوده شده به شهر با فضاي سبز اجرا مي‏شود.هر يک از مسيرهاي بزرگراه آزادگان در مسير رفت و برگشت از دو دستگاه پل که در مسير اصلي با فاصله 8 متر در مسير کندرو جهت دسترسي به زيرگذر مي‏باشند، اين پل‏ها به عرض 17 و 19 متر است که جهت ايمني و روان سازي ترافيکي، مسير عبور جاده اصلي را از دسترسي به شهر جدا مي‏نمايد.مختاري تأکيد کرد: قرار گرفتن در کنار محورهاي اصلي، يکي از مواردي است که باعث پيشرفت يک شهر مي‏شود و شاهين شهر با اجراي پروژه فوق از اين موقعيت مي‏تواند به نحو احسن استفاده کند.وي در رابطه با اجراي عمليات انجام شده در پروژه گفت: اجراي کامل 72 تير بتني، فونداسيون‏ها، ديواره‏ها و ستون‏هاي پل و احداث جاده‏هاي دسترسي به پل‏ها از جمله اقدامات انجام شده مي‏باشد.معاون فني عمراني شهرداري شاهين شهر با اشاره به مشکلات اجراي پروژه بزرگ وليعصر گفت: تداخل کانال آبرساني برخوار با پروژه فوق و انحراف آن که در حال حاضر مسير جديد در حال احداث مي‏باشد، لوله گازي که در زير پروژه قرار دارد و همچنين تأسيسات شهري مثل آب و برق و زمين‏هايي که در طول مسير بايد به تملک شهرداري برسد، از جمله مشکلات و موانع مهم اجراي پروژه فوق مي‏باشند.مختاري به هزينه‏ هاي پيش بيني شده اين پروژه اشاره کرد و افزود: پيش بيني اعتبار 20 ميليارد تومان از بودجه عمران شهرداري شاهين شهر جهت اجراي پروژه، آزادسازي و تملک مسير، جابجايي تأسيسات شهري بوده است و در حال حاضر، 4 ميليارد و 300 ميليون تومان هزينه شده است. تصاویر میدان بزرگ ورودی شاهین شهرپل های ورودی



  • لباس بانوان دردوره صفویه

     لباس بانوان ايران (صفويه)  يافتن پوشاک بانوان عصر صفوی از راه نقاشی موجود در کتب خطی و هم چنین از روی نوشته های سیاحان مقدور است . تصاویری که از بانوان این عصر کشیده شده آنها را معمولاً در حالی نشان می دهد که روسری بر سرشان کشیده اند قبای بانوان این عصر بر خلاف قبای بانوان دوره های پیش که معمولاً بلند بوده کمر چینی است که تا پائین زانومی رسیده است.شاردن و تاورنیه (دو سیاح مشهور فرانسوی که هردو زمان شاه عباس دوم و شاه سلیمان را درک کرده اند) درباره پوشاک بانوان این عصر مطالبی دارند،مخصوصاً شاردن فصلی مبسوط در این باره نوشته و در حین تشریح پوشاک مردان به برخی از پوشاک بانوان چنین اشاره می کند. مردان ایرانی،هرگز شلوار بلند (با جوراب سرهم )نمی پوشند و فقط تنبان آستر کرده ای دارند که به قوزک پا می رسد و مطلقاً فاقد جوراب است این شلوار از جلو باز نمی شود وبرای قضای حاجت (مانند زنان) مجبور به پایین کشیدن آن می باشند و سپس بند تنبان را محکم می کنند. ... لباس زنان،از بسیاری جهات همانند پوشاک مردان است تنبان تا قوزک پا می رسد (ولی ساقها بلندتر و تنگ و ضخیم تر می باشند)چون بانوان هرگز جوراب به پا نمی کنند،زنان با نیم چکمه ای (پوتین منسوخ جوراب مانند)پای خود را می پوشانند که تا چهار انگشت بالاتر از قوزک پا می رسد و آن یا از کاردستی است یا اینکه از منسوجات بسیار گرانبها تهیه می گردد. لباس زن ایرانی ازایران باستان تا قاجاریه  منیژه شیرخانی ادامه دارد  

  • تحول خلاقانه در طراحي محورهاي شاخص شهري عصر صفويه

    چكيده تاريخ شهرسازي ايران حکايت از آن دارد که در عمده شهرهاي ايران محورهايي ارگانيک وجود داشته كه ارتباط بين فضاهاي مهم شهري را شكل داده اند . عمده اين محورهاي عملکردي نظير بازار ، با قرار گرفتن فضاهايي همچون مسجد , مدرسه , کاروانسرا ، فضاهاي عمومي شهري و ... در اطراف آن ، به عنوان شاخص ترين محور شهري مطرح بوده اند . شهرسازي عصر صفويه الگويي جديد را در طراحي محورهاي شهري معرفي كرده كه بر خلاف ساختار ارگانيك محورهاي عملكردي ، همچون محور اصلي باغ هاي ايراني به صورت مستقيم طراحي شده است . هر چند اين محور در ابتدا يك محور تفرجي بوده ولي در دوره هاي بعد به عنوان يكي از شاخص ترين محورهاي شهري به صورت چهارباغ هاي شهري مطرح مي شوند . مكانيابي هوشمندانه طراحان شهري عصر صفويه به گونه اي بوده كه از يك سو اين محور ها ، جهت توسعه آينده شهر در شهرهايي نظير اصفهان ، شيراز ، قزوين و ... را شكل داده و از سوي ديگر به صورت آگاهانه و منسجم با محور ارگانيك بازار و فضاهاي شهري حول آن و بافت کهن اصفهان تركيب مي شود . بارزترين اين تركيب را در ارتباط چهارباغ اصفهان و ميدان نقش جهان مي توان مشاهده كرد . نمونه بارز اين گونه محورهاي تفرجي كه همچون محورهاي مستقيم عصر صفويه جهت رشد و توسعه شهر شكل داده است ، محور شانزه ليزه پاريس است . اين نوشتار با تكيه بر بستر شكل گيري محورهاي چهارباغ عصر صفويه به ويژه در اصفهان و همچنين بررسي نقش اين چهارباغ هاي شهري در توسعه شهري شيراز در دوره هاي مختلف ، در يك مقايسه تطبيقي با محور شانزه ليزه پاريس ابعاد خلاقانه طراحي شهري عصر صفويه در توسعه شهري را نمايان مي كند .  مقدمه محور به عنوان يك عامل جهت دهنده ، سازمان دهنده و تقسيم كننده همواره در مباحثي نظير معماري ، مجسمه سازي و ..... كه به نوعي با ابزار بصري انسان در ارتباط هستند ، مطرح بوده است . آنچه از محور در بسياري از موارد تعبير مي شود خطي است كه حضور فيزيكي ندارد و به گونه اي يك عامل ذهني محسوب مي شود . اما هنگامي كه محور در شهر و فضاهاي شهري با مقياسي فراتر از معماري مطرح مي شود ،‌ چون فعاليت هاي شهري و زندگي اجتماعي در اين محور جريان مي يابد ، عملكردهاي جديدي براي اين محور تعريف مي شود . در واقع مي توان گفت اين محور جزئي از فضاهاي شهر مي شود .   فرهنگ لغت آكسفورد در تعريف محور آن را خطي مي داند كه جهت و حركت را نشان مي دهد . محور به عنوان يكي از عوامل اصلي جهت دهنده در معماري و شهرسازي مطرح است . لوكوربوزيه در مورد نقش محور در معماري مي نويسد : هنر معماري بر مبناي محور است . محور راهنمايي است به سوي يك هدف ؛ محور نياز قطعي به هدف دارد . هر چند محورها همواره ...

  • مسجدحکیم

    مسجدحکیم

    برانگيزاننده  خالصترين احساسات عارفانه     معروف به: مسجد جامع رنگرزان موقعيت: خيابان حيكم سال تاسيس: قرن ۴ هجري به وسيله طبيب شاه عباس دوم در محل ويرانه هاي مسجد جامع جوجير يا مسجد صاحب اسماعيل بن عباد ساخته شد خطاط: محمد رضا امامي   سر در قديمي مسجد با قدمت ۱۰۰۰ ساله يكي از آثار طراز اول صدر اسلام به شمار مي رود   از دلايل شهرت اين مسجد علاوه بر فرم و ساختار گلي مسجد وجود خطوط بنايي در گوشه هاي اين اثر نفيس و كم نظير است   از جمله مساجد بسيار جالب و مشهور عصر صفوی، مسجد حکيم اصفهان است که کاشيکاريهای زيبا و خطوط متنوع، کار اساتيد نامدار عصر صفويه، آن را در عداد يکی از شاهکارهای معماری اسلامی قرار داده است. اين مسجد با شکوه در محل مسجدی واقع شده که در دوران حکومت ديالمه آن را جورجير می ناميده اند. و چون در انتهای بازار رنگرزان واقع بوده به جامع رنگرزان نيز معروف بوده است. امروز جز سردر اين مسجد اثری بر جای نمانده است. در نمای اين سردر اختلاف سطح ها را با نوعی اندود پر کرده بودند که پس از زدودن اندودها طرحهای بسيار جالب توجهی نمودار گشته است. اين سردر نفيس و با شکوه با ۱۰۰۰ سال قدمت يکی از آثار طراز اول صدر اسلام به شمار می رود. مسجد حکيم در زمان سلطنت شاه عباس دوم صفوی ساخته شده است. علت نامگذاری اين مسجد به « حکيم » اين بوده که بانی مسجد « محمد داوود » نامی بوده که به طبابت اشتغال داشته و حکيم داوود ناميده می شده است. مورخين و محققيني كه در تاريخ تتبع و مطالعه كرده اند درباره اين شخص مي نويسند: وي طبيب شاه عباس دوم بوده كه به دلائلي مورد خشم قرار مي گيرد. و از بيم جان به هندوستان مي گريزد. و چون در آن ديار ترقي مي كند و برخي معالجاتش در مورد بزرگان و امرا مؤثر واقع مي شود به لقب تقريب خان ملقب شده و ثروت زيادي مي اندوزد. حكيم داوود مقداري از اين ثروت را براي كسانش به اصفهان مي فرستد و از آنان مي خواهد مسجدي عالي در شهر اصفهان بنا كنند. بدين ترتيب مسجد حكيم ساخته مي شود. كتيبه سردر شمالي مسجد به خط ثلث سفيد بر زمينه كاشي لاجوردي است بيانگر اين مطلب است، كه خطاط اين كتيبه محمد رضا امامي خوشنويس نامدار عصر صفوي است و تاريخ نامدار عصر صفوي است و تاريخ آن ۱۰۷۳ هجري قمري يعني سال اتمام مسجد است. در طرفين اين سردر در دولوحه كوچك با خط نستعليق سفيد بر زمينه لاجوردي رنگ سازنده اين سردر زيبا و نفيس به نام محمد علي بن استاد علي بيك بناء اصفهاني معرفي شده است. بر سر در شرقي مسجد حكيم با خط ...

  • پل تاریخی "جویی" در محاصره آلودگیهای بصری

     پل جوئی در اصفهان مربوط به عصر صفوی است که در سال 1065 هجری قمری بنا شده اما عدم توجه به طراحی مبلمان شهری در اطراف این پل تاریخی، هویت آن را تحت تاثیر آلودگی بصری فضاهای اطراف این اثر تاریخی قرار داده است. به گزارش خبرنگار مهر در اصفهان، اصفهان به سبب هویت تاریخی که دارد دارای پلهای تاریخی و زیبای در خور توجهی است که هر یک از این پلهای تاریخی دارای شکوه، نما و جلوه خاصی است اما در چند سال اخیر با طراحی‌های نامناسب مبلمان شهری در اطراف برخی از این پلهای تاریخی هویت این آثار زیبا تا حدودی زیر سوال رفته است. نصب المانهای شهری در هر نقطه‌ای باید بر اساس و شرایط مکانی باشد تا در نهایت ایجاد مبلمان و المانهای جدیدی که انجام می‌شود هویت آن منطقه را زیر سوال نبرد و این موضوعی است که دقیقا در کنار ابنیه تاریخی اصفهان لحاظ نشده است. چنانچه در این خصوص می‌توان به پل خواجو، پل جویی میدان نقش جهان، سی و سه پل و بسیاری دیگر از آثار تاریخی اصفهان اشاره کرد که هر یک به نوعی به سبب بی توجهی به هویت تاریخی منطقه هویتشان زیر سوال رفته است. البته هر چند که هر یک از این مبلمان شهری در نوع خود از زیبایی‌های خاصی برخوردار هستند که این موضوع به زیبا سازی فضای شهری اصفهان کمک شایانی می‌کند اما شایسته است که این زیبایی‌ها با توجه به منطقه و بافت مورد نظر جانمایی شوند.   پل جوئی در این خصوص می‌توان به پل جویی اصفهان اشاره کرد. پل جویی با عرض کم و طول ۱۴۷ متر در شهر اصفهان میان دو پل الله وردی خان و پل خواجو قرار دارد، این پل به دستور شاه عباس اول در سال ۱۰۶۵ قمری به منظور ارتباط باغ‌های سلطنتی در ساحل شمالی و جنوبی رودخانهٔ زاینده‌رود بنا شد. قرار گرفتن یک پل آهنی در قسمت پائین این پل تاریخی که یک راه ارتباطی برای ورود به اتاقک‌های وسط این پل است سیمای نامناسبی به این بنای تاریخی بخشیده است. از طرف دیگر قرار گرفتن سرویسهای بهداشتی در حاشیه این پل تاریخی را باید مورد اشاره قرار داد که هر چند که از لحاظ جانمایی در نقطه خوبی قرار گرفته‌اند اما وجود مخزن آب برای این سرویسها سیمای نامناسب و ناراحت کننده‌ای را به این بنای تاریخی بخشیده که باید در جانمایی این مخزن توجه بیشتری می‌شد. همچنین نصب نرده‌های آهنی در محل پیاده رو و در سمت دیگر پل در داخل پارک حاشیه این پل تاریخی نیز تا حدودی از جلوه‌های زیبای این بنای تاریخی کاسته که لازم است این نرده‌ها با اشکال و طراحی زیباتری که همسان با این بنای تاریخی است نصب شود. یکی گردشگر شیرازی در خصوص شیری که در پیاده روی مقابل پل تاریخی جویی نصب شده به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه قرار گرفتن ...

  • شمه ای درباره تاریخ کشتی و پهلوانان قدیم اصفهان

      اينك به معرفي برخي از پهلوانان قديمي اصفهان از كتاب تاريخ كشتي ايران بخش تاريخ اصفهان مي پردازم : پهلوان اسماعيل نداف ارانی  : از پهلوانان معروف  آران  بوده که آوازه جوانمردی او گوش تمام اهالی شهر و اطراف و اکناف را پر کرده بود ایشان نیز همچون پهلوان محمد علی از مظلومان در راه انقلاب ستم دیده دلجویی می کردند و تابه حدی که سرانجام به نامردی در قراری برای زور ازمایی او را به ضرب گلوله کشتند و به گفته های نامعلومی ادم از شهر کاشان اورده بودند تا او را از پا در بیارند اما نتوانستند و سرانجام گلوله ای سینه او را چاک داد  بيش از اين از احوال وي خبري نداريم. پهلوان محمد علي آراني : از پهلوانان قصبة‌آران  بوده كه در قرن گذشته وفات يافته است.از پهلوانان به نامی که دلدار بود ودر زمان شاه بسیار با ماموران ساواکی و امنیه ان زمان درگیر میشد واز انها ترس و واهمه ای نداشت او قهرمان زورازامایی در منطقه اران و بیدگل و کاشان بود که هرگز کسی بود نتوانست پشت اورا بر خاک برساند آقاي سيد يحيي دباغ آراني : از اهالي قصبة آران در دو فرسخي كاشان و از شيرين كاران و كشتي گيران معروف زمان خود بود و با اينكه از نوچه هاي مرحوم پهلوان اكبر رباطي به شمار مي رفت با وي دم از برابري مي زد اما حقيقت غير از اين بود. پهلوان پولاد سنج ارانی : از پهلوانان به نام و ورزشکاران حرفه ای و شیرین کار ورزش زور خانه ای بودند که به گفته منبعی ایشان از اندام بسیار درشت و زیبایی بر خوردار بودند. پهلوان علی اکبر آزادپور : ایشان از ورزشکاران به نام و سنگین کار و استقامتی ورزش زورخانه ای هستند اکنون هم در سن تقریبا ۶۶سالگی همچنان به ورزش ادامه می دهند درزمان جوانی کشتی گیر ماهر و بی همتایی بوده که وقتی در پایتخت در مسابقات آسیایی با حریف خارجی خودروبه رو شد او به نامردی و با فنی غیر ورزشی دنده های پهلوان علی اکبر را شکست . در شهر دشمن زیاد داشته به خاطر فتوت و جوانمری هایش تا حدی که او را در هنگامی که در چاه مشغول قنایی بوده است خواستند تا با نوشاندن زهر از پا دربیارند که با زیرکی خودش حیله شان نقش بر اب می شوداکنون به خاطر یک سری مسایل نامشخص چهره از ورزش گود و. زورخانه ای بر بسته و در میادین پیشکسوتان حضور نمی یابد اما یاد قدرت و زور ازمایی های او از حافظه ها پاک نیست. پهلوان حسين سيد آقا : فرزند سيد آقا از پهلوانان بسيار معروف عصر ناصري در اصفهان بوده است. او زورخانه محله بابا قاسم را بنيان گذاشته بود كه پهلوانان بسياري از آنجا برخاسته اند. قريب صد سال قبل وفات نموده و تنديس پهلواني وي بر سنگ مزارش حجاري شده بود و تا چند سال قبل وجود داشت. محل دفن وي ...

  • عمارت توحیدخانه اصفهان از بناهای مهم عصر صفوی است

    عمارت توحیدخانه اصفهان از بناهای مهم عصر صفوی است

    عمارت توحیدخانه اصفهان از بناهای مهم عصر صفوی است خبرگزاری فارس: عمارت توحیدخانه از دیگر جاذبه‌های تاریخی استان اصفهان، یکی از بناهای سیاسی مذهبی عصر صفوی محسوب می‌‌شود که به دلیل اتصال آن به دولت خانه آن زمان و همچنین میدان امام (ره) از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان این عمارت که اکنون به دانشگاه هنر اصفهان تبدیل شده است در ضلع غربی میدان امام (ره) واقع شده و در پشت عمارت عالی قاپو قرار دارد و روزگاری نیز مطبخ و زندان کاخ بوده‌ است. درباره بانی و تاریخ تأسیس توحیدخانه اختلاف نظر وجود دارد، به گونه‌ای که در برخی منابع  تأسیس و بنای آن به شاه اسماعیل اول صفوی نسبت شده و درباره علت تاسیس آن آمده است که شاه اسماعیل که به دلیل مشاغل سلطنتی از ارشاد مریدان بازمانده بود، منصبی رسمی و غیر نظامی با عنوان «خلیفه‌الخلفا» تعیین کرد تا در توحید خانه به ارشاد صوفیان و سالکان بپردازد. در برخی منابع دیگر دستور بنای توحید خانه را به شاه عباس نسبت داده و بیان شده است که به دستور شاه طهماسب دوم صفوی در پشت عمارت عالی قاپو گنبدی وسیع برای «صوفیان صافی ضمیر صاحب ذکر» بنا شد که آن را توحیدخانه نامیدند. بنا بر شواهد تاریخی عمارت توحید خانه در روزگار صفوی محل عبادت صوفیان و جایگاه «خلیفه‌الخلفا» قطب و پیشوای صوفیان صفوی بود که به عنوان یک مکان مقدس عدالت ‏خواهان در آن بست می‏‌نشستند و هیچ کس حق نداشت با سلاح وارد آن شود. این بنا از لحاظ انگیزه تأسیس و نیز آیین‌ها و مراسمی که در آن انجام می‌شده با مکان‌هایی مانند خانقاه، زاویه و صومعه که بیشتر سلوک فردی صوفیان باعث تأسیس و رونق آنها بوده، تفاوت داشته است. بر اساس منابع موجود آیین‌ها و مراسم توحید خانه بدین شرح بوده که صوفیان باید عصر هر روز در توحید‌خانه حاضر و به ذکر و فاتحه خوانی مشغول می‌شدند. عصر روز پنجشنبه امرا، خان‌ها، سلاطین و عمال هر ولایت تاجی بر سر می‌گذاشتند و در توحید خانه به نیت سلامتی شاه  حمد و سوره می‌خواندند و اگر کسی از این رسوم تخلف می‌کرد می‌بایست به صوفیان وجهی می‌پرداخت، این آداب حتی در سفرها نیز رعایت می‌شد و افرادی به نام «ناظران بیوتات»  چادر توحید‌خانه و فرش، غذا و دیگر مایحتاج سفر را برای صوفیان فراهم می‌کردند. در سال‏‌های حکومت قاجار این محل از شکل یک مکان مقدس و امن خارج و در دوران پهلوی با یک اقدام نسنجیده گنبد آن به زندان تبدیل و در قسمتی از زمین ‏های توحید خانه ساختمان‏‌هایی برای شهربانی احداث شد. همچنین این بنا با مساحتی نزدیک به هفت هزار متر مربع اهمیت ویژه‌‌ای را در بافت تاریخی ...

  • تأثیر و نقش زنان در تاریخ وفرهنگ اصفهان تا پایان عصر صفوی

    تأثیر و نقش زنان در تاریخ وفرهنگ اصفهان تا پایان عصر صفویپدید آورنده : محمدحسین ریاحی ، صفحه 50«مقاله وارده»نقش زنان در عرصه های تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران زمین قابل ملاحظه است از جمله تأثیر این مسئله در منطقه اصفهان چشمگیر و مطرح بوده است. اگر چه به این موضوع کمتر توجه شده است لکن با توجه به برخی منابع و استناد به بعضی آثار می توان در این خصوص مطالبی را دریافت. در این مقاله سعی بر آن است که هر چند به اختصار، تأثیر زنان این خطه را در عرصه های مختلف تا پایان دوره صفویه تبیین کنیم.موقعیت و جایگاه زنان در تاریخ کشور ما، بعد از اسلام محسوس تر است. چرا که بانوان به سبب ارزشی که تعالیم اسلامی برای آنان قائل گردید وضعیت بهتری یافتند اما نمونه هایی از شخصیت زنان مؤثر در دوران باستان و حکایات اساطیری نیز وجود داشته که برخی مربوط به منطقه اصفهان بوده و یا در آن ناحیه تأثیرگذار بوده اند. از جمله می توان به بانوانی مانند «هما» معروف به چهرآزاد دختر «بهمن بن اسفندیار» اشاره نمود که او را بانی و باعث عمران و عمارت هایی در اصفهان و برخی از شهرهای ایران دانسته اند.(1) و یا دختر «برزین» که از عوامل مؤثر در خاندان ساسانی بوده است.(2) در برخی از منابع تاریخی معتبر آمده است که اولین زن ایرانی که به دین مبین اسلام گروید، بانویی به نام «امة الفارسیه» و اصفهانی بوده است و حتی آمده است که او اولین مسلمان ایرانی بوده چرا که قبل از سلمان، اسلام را انتخاب نموده و سلمان فارسی به راهنمایی این خانم به محضر پیامبر اکرم(ص) راهنمایی شده است.(3) عبداللّه بن عباس از قول سلمان آورده: چون بر عزیمت به یثرب (مدینه) مصمم شدم و قصد پای بوسی خواجه کائنات حضرت محمد مصطفی صلی اللّه علیه و آله و سلم، نمودم در آنجا زنی اصفهانی را دیدم که در وصول به یثرب و دولت دریافت سعادت اسلام بر من سبقت گرفته بود و او مرا به سوی آن حضرت راهنمایی کرد.(4) برخی نیز اولین ملاقات سلمان با «امة الفارسیه» را در مکه ذکر کرده اند.(5) شهر اصفهان در قرون اولیه هجری نقش مؤثری در تمدن اسلامی داشت و به عنوان پایگاهی برای تعلیم و تربیت بسیاری از دانشوران مسلمان به حساب آمده به طوری که یاقوت حموی (متوفی 626ه··· .ق) در بیان اوصاف اصفهان آورده است: به آن مقداری که از این شهر عالمان و پیشوایان در هر فن و علمی خارج شده اند در هیچ بلدی از بلاد مانند آن نبوده است.(6) و این موضوع البته در باره زنان این شهر نیز مصداق داشته است به گونه ای که کتاب «التحبیر فی معجم الکبیر»(7) از ابوسعد سمعانی مروزی (562 ـ 506ه··· .ق) در این باب اخبار بسیاری به ما می دهد و یا نگارش دیگر او یعنی «الانساب» نیز اطلاعاتی در اختیار ...

  • مدرسه ارامنه اصفهان در گذر زمان

    مدرسه ارامنه اصفهان در گذر زمان

    به مناسب 130 مین سالگرد تاسیس مدرسه آرمن ( مرکزی ) و 110 مین سالگرد تاسیس مدارس کانانیان و کاتارینیان نمایشگاه مدرسه ارمنی در آینه زمان بر گزار شد. مسوول بر گزاری نمایشگاه مدرسه ارمنی در آینه زمان در خصوص این نمایشگاه گفت: نمایشگاه ازدو بخش تشکیل شده است یک بخش شامل نمونه هایی از فرم لباس  دانش آموزان و معلمان مدارس است که قدیمی ترین نمونه آن مربوط به سال 1850میلادی است ودرکنارلباس های به نمایش درآمده عکس دانش آموزان ومعلمان  نیزبا همان البسه به نمایش گذاشته شده است. کارین درماردیروسیان درگفت وگو با خبرنگارخبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه اصفهان،با بیان اینکه عکس های به نمایش درآمده همگی متعلق به کلکسیون لئون میناسیان است،اظهارداشت: قدیمی ترین عکس مربو ط به سال 1800میلادی است . بخش دوم نمایشگاه شامل  کتاب های آموزشی ووسایل وتجهیراتی است که درمدارس جلفا مورد استفاده بوده که شامل برجسته نما،اسلاید، نقشه های قدیمی دستگاه تولید برق، دستگاه تقطیر، افلاک نماو میکروسکوپ  است . وی افزود:درحال حاضر آزمایشگاه مدرسه کانانیان جزیکی ازبهترین آزمایشگاه های مدارس منطقه 3 آموزش و پرورش اصفهان است . مسوول بر گزاری نمایشگاه با اشاره به عکس بانومانوک هردانانیان گفت:نخستین مدرسه دخترانه ارامنه درسال 1858 درجلفا  توسط ایشان بنا شد . وی ادامه داد:  هردانانیان متولد جلفای اصفها ن و ازخانواده فقیری بود، وی مدتی ایران را ترک کرده ودراندونزی زندگی می کرد سپس به ایران باز گشت و کلاس ها را دردیر کاتارینه مقدس برای دختران بر گزارکرد، پس از مدتی نیز اولین مدرسه را در جلفای اصفهان  تاسیس نمود.  وی ادامه داد:پس از وی همسرگئورگ کانانیان بنا به وصیت شوهر ش مدرسه کانانیان را به عنوان اولین مدرسه دخترانه ارمنی درمنطقه جلفا اصفهان ساخت و آن را به نام شوهر ش کانانیان نامگذاری کرد.  درماردیروسیان یکی از ویژگی های خاص مدرسه کانانیان را نقشه معماری آن توسط مهندسان روسی درمسکو دانست وگفت: برای ساخت آن مواد و مصالح از روسیه به ایران آورده شدو درسال های ابتدای شروع به کار کانانیان به عنوان مهد کودک مورد استفاده بود. وی بیان داشت: آلات موسیقی، دستگاه چرخ خیاطی و وسایل و ابزارنجاری گواه آن است که دانش آموزان این مدرسه درزمینه ها ی هنری نیز آموزش هایی را دریافت می کردند .  هم چنین ریما سیمونیان، معاون راهنمایی ودبیرستان کانانیان با بیان اینکه مدرسه کانانیان به خاطر قدمت زیبای ساختمان و بار علمی دانش آموزان و فارغ التحصیلان به عنوان یکی از 8  مدرسه ماندگار ایران ویکی ازمدارس ماندگار اصفهان ثبت شده است،گفت: امسال  نیزمدرسه ...

  • میدان و آبنمای بزرگ حضرت ولی عصر عج ورودی شاهین شهر

    میدان وآبنمای بزرگ حضرت ولی عصر (عج) شهرستان شاهین شهرشهرستان شاهین شهر در 10 کیلومتری شمال کلانشهر اصفهان قرار داردميدان به وسعت حدود 3 هزار و 200 متر مربع از طريق زيرگذر به بزرگراه آزادگان مرتبط مي‏شود و اين امر، ترافيک جاده‏هاي اصلي بزرگراه اصلي را با فاصله بيشتري از بافت اصلي شهر عبور دهند که در کاهش آلودگي هوا و صوتي موثر است.معاون عمراني شهرداري شاهين شهر اظهار داشت: در پروژه فوق، حدود 600 هزار متر مربع خاکبرداري، بالغ بر 250 هزار متر مکعب خاکريزي، بيش از سيصد و 40 هزار متر مربع آسفالت ريزي، بالغ بر 31 هزار متر طول جدول گذاري، بيش از يک هزار و 200 تن آرماتوربندي، بيش از 26 هزار متر مربع قالب بندي و بالغ بر 13 هزار متر مکعب بتن ريزي استفاده مي‏شود.مختاري اضافه کرد: محورهاي اصلي بزرگراه به لحاظ اختلاف ارتفاع با شهر چشم اندازي زيبا روي کل شهر دارند و همچنين فضاي افزوده شده به شهر با فضاي سبز اجرا مي‏شود.هر يک از مسيرهاي بزرگراه آزادگان در مسير رفت و برگشت از دو دستگاه پل که در مسير اصلي با فاصله 8 متر در مسير کندرو جهت دسترسي به زيرگذر مي‏باشند، اين پل‏ها به عرض 17 و 19 متر است که جهت ايمني و روان سازي ترافيکي، مسير عبور جاده اصلي را از دسترسي به شهر جدا مي‏نمايد.مختاري تأکيد کرد: قرار گرفتن در کنار محورهاي اصلي، يکي از مواردي است که باعث پيشرفت يک شهر مي‏شود و شاهين شهر با اجراي پروژه فوق از اين موقعيت مي‏تواند به نحو احسن استفاده کند.وي در رابطه با اجراي عمليات انجام شده در پروژه گفت: اجراي کامل 72 تير بتني، فونداسيون‏ها، ديواره‏ها و ستون‏هاي پل و احداث جاده‏هاي دسترسي به پل‏ها از جمله اقدامات انجام شده مي‏باشد.معاون فني عمراني شهرداري شاهين شهر با اشاره به مشکلات اجراي پروژه بزرگ وليعصر گفت: تداخل کانال آبرساني برخوار با پروژه فوق و انحراف آن که در حال حاضر مسير جديد در حال احداث مي‏باشد، لوله گازي که در زير پروژه قرار دارد و همچنين تأسيسات شهري مثل آب و برق و زمين‏هايي که در طول مسير بايد به تملک شهرداري برسد، از جمله مشکلات و موانع مهم اجراي پروژه فوق مي‏باشند.مختاري به هزينه‏ هاي پيش بيني شده اين پروژه اشاره کرد و افزود: پيش بيني اعتبار 20 ميليارد تومان از بودجه عمران شهرداري شاهين شهر جهت اجراي پروژه، آزادسازي و تملک مسير، جابجايي تأسيسات شهري بوده است و در حال حاضر، 4 ميليارد و 300 ميليون تومان هزينه شده است. تصاویر میدان بزرگ ورودی شاهین شهرپل های ورودی

  • لباس بانوان دردوره صفویه

     لباس بانوان ايران (صفويه)  يافتن پوشاک بانوان عصر صفوی از راه نقاشی موجود در کتب خطی و هم چنین از روی نوشته های سیاحان مقدور است . تصاویری که از بانوان این عصر کشیده شده آنها را معمولاً در حالی نشان می دهد که روسری بر سرشان کشیده اند قبای بانوان این عصر بر خلاف قبای بانوان دوره های پیش که معمولاً بلند بوده کمر چینی است که تا پائین زانومی رسیده است.شاردن و تاورنیه (دو سیاح مشهور فرانسوی که هردو زمان شاه عباس دوم و شاه سلیمان را درک کرده اند) درباره پوشاک بانوان این عصر مطالبی دارند،مخصوصاً شاردن فصلی مبسوط در این باره نوشته و در حین تشریح پوشاک مردان به برخی از پوشاک بانوان چنین اشاره می کند. مردان ایرانی،هرگز شلوار بلند (با جوراب سرهم )نمی پوشند و فقط تنبان آستر کرده ای دارند که به قوزک پا می رسد و مطلقاً فاقد جوراب است این شلوار از جلو باز نمی شود وبرای قضای حاجت (مانند زنان) مجبور به پایین کشیدن آن می باشند و سپس بند تنبان را محکم می کنند. ... لباس زنان،از بسیاری جهات همانند پوشاک مردان است تنبان تا قوزک پا می رسد (ولی ساقها بلندتر و تنگ و ضخیم تر می باشند)چون بانوان هرگز جوراب به پا نمی کنند،زنان با نیم چکمه ای (پوتین منسوخ جوراب مانند)پای خود را می پوشانند که تا چهار انگشت بالاتر از قوزک پا می رسد و آن یا از کاردستی است یا اینکه از منسوجات بسیار گرانبها تهیه می گردد. لباس زن ایرانی ازایران باستان تا قاجاریه  منیژه شیرخانی ادامه دارد  

  • تحول خلاقانه در طراحي محورهاي شاخص شهري عصر صفويه

    چكيده تاريخ شهرسازي ايران حکايت از آن دارد که در عمده شهرهاي ايران محورهايي ارگانيک وجود داشته كه ارتباط بين فضاهاي مهم شهري را شكل داده اند . عمده اين محورهاي عملکردي نظير بازار ، با قرار گرفتن فضاهايي همچون مسجد , مدرسه , کاروانسرا ، فضاهاي عمومي شهري و ... در اطراف آن ، به عنوان شاخص ترين محور شهري مطرح بوده اند . شهرسازي عصر صفويه الگويي جديد را در طراحي محورهاي شهري معرفي كرده كه بر خلاف ساختار ارگانيك محورهاي عملكردي ، همچون محور اصلي باغ هاي ايراني به صورت مستقيم طراحي شده است . هر چند اين محور در ابتدا يك محور تفرجي بوده ولي در دوره هاي بعد به عنوان يكي از شاخص ترين محورهاي شهري به صورت چهارباغ هاي شهري مطرح مي شوند . مكانيابي هوشمندانه طراحان شهري عصر صفويه به گونه اي بوده كه از يك سو اين محور ها ، جهت توسعه آينده شهر در شهرهايي نظير اصفهان ، شيراز ، قزوين و ... را شكل داده و از سوي ديگر به صورت آگاهانه و منسجم با محور ارگانيك بازار و فضاهاي شهري حول آن و بافت کهن اصفهان تركيب مي شود . بارزترين اين تركيب را در ارتباط چهارباغ اصفهان و ميدان نقش جهان مي توان مشاهده كرد . نمونه بارز اين گونه محورهاي تفرجي كه همچون محورهاي مستقيم عصر صفويه جهت رشد و توسعه شهر شكل داده است ، محور شانزه ليزه پاريس است . اين نوشتار با تكيه بر بستر شكل گيري محورهاي چهارباغ عصر صفويه به ويژه در اصفهان و همچنين بررسي نقش اين چهارباغ هاي شهري در توسعه شهري شيراز در دوره هاي مختلف ، در يك مقايسه تطبيقي با محور شانزه ليزه پاريس ابعاد خلاقانه طراحي شهري عصر صفويه در توسعه شهري را نمايان مي كند .  مقدمه محور به عنوان يك عامل جهت دهنده ، سازمان دهنده و تقسيم كننده همواره در مباحثي نظير معماري ، مجسمه سازي و ..... كه به نوعي با ابزار بصري انسان در ارتباط هستند ، مطرح بوده است . آنچه از محور در بسياري از موارد تعبير مي شود خطي است كه حضور فيزيكي ندارد و به گونه اي يك عامل ذهني محسوب مي شود . اما هنگامي كه محور در شهر و فضاهاي شهري با مقياسي فراتر از معماري مطرح مي شود ،‌ چون فعاليت هاي شهري و زندگي اجتماعي در اين محور جريان مي يابد ، عملكردهاي جديدي براي اين محور تعريف مي شود . در واقع مي توان گفت اين محور جزئي از فضاهاي شهر مي شود .   فرهنگ لغت آكسفورد در تعريف محور آن را خطي مي داند كه جهت و حركت را نشان مي دهد . محور به عنوان يكي از عوامل اصلي جهت دهنده در معماري و شهرسازي مطرح است . لوكوربوزيه در مورد نقش محور در معماري مي نويسد : هنر معماري بر مبناي محور است . محور راهنمايي است به سوي يك هدف ؛ محور نياز قطعي به هدف دارد . هر چند محورها همواره ...

  • مسجدحکیم

    مسجدحکیم

    برانگيزاننده  خالصترين احساسات عارفانه     معروف به: مسجد جامع رنگرزان موقعيت: خيابان حيكم سال تاسيس: قرن ۴ هجري به وسيله طبيب شاه عباس دوم در محل ويرانه هاي مسجد جامع جوجير يا مسجد صاحب اسماعيل بن عباد ساخته شد خطاط: محمد رضا امامي   سر در قديمي مسجد با قدمت ۱۰۰۰ ساله يكي از آثار طراز اول صدر اسلام به شمار مي رود   از دلايل شهرت اين مسجد علاوه بر فرم و ساختار گلي مسجد وجود خطوط بنايي در گوشه هاي اين اثر نفيس و كم نظير است   از جمله مساجد بسيار جالب و مشهور عصر صفوی، مسجد حکيم اصفهان است که کاشيکاريهای زيبا و خطوط متنوع، کار اساتيد نامدار عصر صفويه، آن را در عداد يکی از شاهکارهای معماری اسلامی قرار داده است. اين مسجد با شکوه در محل مسجدی واقع شده که در دوران حکومت ديالمه آن را جورجير می ناميده اند. و چون در انتهای بازار رنگرزان واقع بوده به جامع رنگرزان نيز معروف بوده است. امروز جز سردر اين مسجد اثری بر جای نمانده است. در نمای اين سردر اختلاف سطح ها را با نوعی اندود پر کرده بودند که پس از زدودن اندودها طرحهای بسيار جالب توجهی نمودار گشته است. اين سردر نفيس و با شکوه با ۱۰۰۰ سال قدمت يکی از آثار طراز اول صدر اسلام به شمار می رود. مسجد حکيم در زمان سلطنت شاه عباس دوم صفوی ساخته شده است. علت نامگذاری اين مسجد به « حکيم » اين بوده که بانی مسجد « محمد داوود » نامی بوده که به طبابت اشتغال داشته و حکيم داوود ناميده می شده است. مورخين و محققيني كه در تاريخ تتبع و مطالعه كرده اند درباره اين شخص مي نويسند: وي طبيب شاه عباس دوم بوده كه به دلائلي مورد خشم قرار مي گيرد. و از بيم جان به هندوستان مي گريزد. و چون در آن ديار ترقي مي كند و برخي معالجاتش در مورد بزرگان و امرا مؤثر واقع مي شود به لقب تقريب خان ملقب شده و ثروت زيادي مي اندوزد. حكيم داوود مقداري از اين ثروت را براي كسانش به اصفهان مي فرستد و از آنان مي خواهد مسجدي عالي در شهر اصفهان بنا كنند. بدين ترتيب مسجد حكيم ساخته مي شود. كتيبه سردر شمالي مسجد به خط ثلث سفيد بر زمينه كاشي لاجوردي است بيانگر اين مطلب است، كه خطاط اين كتيبه محمد رضا امامي خوشنويس نامدار عصر صفوي است و تاريخ نامدار عصر صفوي است و تاريخ آن ۱۰۷۳ هجري قمري يعني سال اتمام مسجد است. در طرفين اين سردر در دولوحه كوچك با خط نستعليق سفيد بر زمينه لاجوردي رنگ سازنده اين سردر زيبا و نفيس به نام محمد علي بن استاد علي بيك بناء اصفهاني معرفي شده است. بر سر در شرقي مسجد حكيم با خط ...

  • پل تاریخی "جویی" در محاصره آلودگیهای بصری

     پل جوئی در اصفهان مربوط به عصر صفوی است که در سال 1065 هجری قمری بنا شده اما عدم توجه به طراحی مبلمان شهری در اطراف این پل تاریخی، هویت آن را تحت تاثیر آلودگی بصری فضاهای اطراف این اثر تاریخی قرار داده است. به گزارش خبرنگار مهر در اصفهان، اصفهان به سبب هویت تاریخی که دارد دارای پلهای تاریخی و زیبای در خور توجهی است که هر یک از این پلهای تاریخی دارای شکوه، نما و جلوه خاصی است اما در چند سال اخیر با طراحی‌های نامناسب مبلمان شهری در اطراف برخی از این پلهای تاریخی هویت این آثار زیبا تا حدودی زیر سوال رفته است. نصب المانهای شهری در هر نقطه‌ای باید بر اساس و شرایط مکانی باشد تا در نهایت ایجاد مبلمان و المانهای جدیدی که انجام می‌شود هویت آن منطقه را زیر سوال نبرد و این موضوعی است که دقیقا در کنار ابنیه تاریخی اصفهان لحاظ نشده است. چنانچه در این خصوص می‌توان به پل خواجو، پل جویی میدان نقش جهان، سی و سه پل و بسیاری دیگر از آثار تاریخی اصفهان اشاره کرد که هر یک به نوعی به سبب بی توجهی به هویت تاریخی منطقه هویتشان زیر سوال رفته است. البته هر چند که هر یک از این مبلمان شهری در نوع خود از زیبایی‌های خاصی برخوردار هستند که این موضوع به زیبا سازی فضای شهری اصفهان کمک شایانی می‌کند اما شایسته است که این زیبایی‌ها با توجه به منطقه و بافت مورد نظر جانمایی شوند.   پل جوئی در این خصوص می‌توان به پل جویی اصفهان اشاره کرد. پل جویی با عرض کم و طول ۱۴۷ متر در شهر اصفهان میان دو پل الله وردی خان و پل خواجو قرار دارد، این پل به دستور شاه عباس اول در سال ۱۰۶۵ قمری به منظور ارتباط باغ‌های سلطنتی در ساحل شمالی و جنوبی رودخانهٔ زاینده‌رود بنا شد. قرار گرفتن یک پل آهنی در قسمت پائین این پل تاریخی که یک راه ارتباطی برای ورود به اتاقک‌های وسط این پل است سیمای نامناسبی به این بنای تاریخی بخشیده است. از طرف دیگر قرار گرفتن سرویسهای بهداشتی در حاشیه این پل تاریخی را باید مورد اشاره قرار داد که هر چند که از لحاظ جانمایی در نقطه خوبی قرار گرفته‌اند اما وجود مخزن آب برای این سرویسها سیمای نامناسب و ناراحت کننده‌ای را به این بنای تاریخی بخشیده که باید در جانمایی این مخزن توجه بیشتری می‌شد. همچنین نصب نرده‌های آهنی در محل پیاده رو و در سمت دیگر پل در داخل پارک حاشیه این پل تاریخی نیز تا حدودی از جلوه‌های زیبای این بنای تاریخی کاسته که لازم است این نرده‌ها با اشکال و طراحی زیباتری که همسان با این بنای تاریخی است نصب شود. یکی گردشگر شیرازی در خصوص شیری که در پیاده روی مقابل پل تاریخی جویی نصب شده به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه قرار گرفتن ...

  • شمه ای درباره تاریخ کشتی و پهلوانان قدیم اصفهان

      اينك به معرفي برخي از پهلوانان قديمي اصفهان از كتاب تاريخ كشتي ايران بخش تاريخ اصفهان مي پردازم : پهلوان اسماعيل نداف ارانی  : از پهلوانان معروف  آران  بوده که آوازه جوانمردی او گوش تمام اهالی شهر و اطراف و اکناف را پر کرده بود ایشان نیز همچون پهلوان محمد علی از مظلومان در راه انقلاب ستم دیده دلجویی می کردند و تابه حدی که سرانجام به نامردی در قراری برای زور ازمایی او را به ضرب گلوله کشتند و به گفته های نامعلومی ادم از شهر کاشان اورده بودند تا او را از پا در بیارند اما نتوانستند و سرانجام گلوله ای سینه او را چاک داد  بيش از اين از احوال وي خبري نداريم. پهلوان محمد علي آراني : از پهلوانان قصبة‌آران  بوده كه در قرن گذشته وفات يافته است.از پهلوانان به نامی که دلدار بود ودر زمان شاه بسیار با ماموران ساواکی و امنیه ان زمان درگیر میشد واز انها ترس و واهمه ای نداشت او قهرمان زورازامایی در منطقه اران و بیدگل و کاشان بود که هرگز کسی بود نتوانست پشت اورا بر خاک برساند آقاي سيد يحيي دباغ آراني : از اهالي قصبة آران در دو فرسخي كاشان و از شيرين كاران و كشتي گيران معروف زمان خود بود و با اينكه از نوچه هاي مرحوم پهلوان اكبر رباطي به شمار مي رفت با وي دم از برابري مي زد اما حقيقت غير از اين بود. پهلوان پولاد سنج ارانی : از پهلوانان به نام و ورزشکاران حرفه ای و شیرین کار ورزش زور خانه ای بودند که به گفته منبعی ایشان از اندام بسیار درشت و زیبایی بر خوردار بودند. پهلوان علی اکبر آزادپور : ایشان از ورزشکاران به نام و سنگین کار و استقامتی ورزش زورخانه ای هستند اکنون هم در سن تقریبا ۶۶سالگی همچنان به ورزش ادامه می دهند درزمان جوانی کشتی گیر ماهر و بی همتایی بوده که وقتی در پایتخت در مسابقات آسیایی با حریف خارجی خودروبه رو شد او به نامردی و با فنی غیر ورزشی دنده های پهلوان علی اکبر را شکست . در شهر دشمن زیاد داشته به خاطر فتوت و جوانمری هایش تا حدی که او را در هنگامی که در چاه مشغول قنایی بوده است خواستند تا با نوشاندن زهر از پا دربیارند که با زیرکی خودش حیله شان نقش بر اب می شوداکنون به خاطر یک سری مسایل نامشخص چهره از ورزش گود و. زورخانه ای بر بسته و در میادین پیشکسوتان حضور نمی یابد اما یاد قدرت و زور ازمایی های او از حافظه ها پاک نیست. پهلوان حسين سيد آقا : فرزند سيد آقا از پهلوانان بسيار معروف عصر ناصري در اصفهان بوده است. او زورخانه محله بابا قاسم را بنيان گذاشته بود كه پهلوانان بسياري از آنجا برخاسته اند. قريب صد سال قبل وفات نموده و تنديس پهلواني وي بر سنگ مزارش حجاري شده بود و تا چند سال قبل وجود داشت. محل دفن وي ...

  • عمارت توحیدخانه اصفهان از بناهای مهم عصر صفوی است

    عمارت توحیدخانه اصفهان از بناهای مهم عصر صفوی است

    عمارت توحیدخانه اصفهان از بناهای مهم عصر صفوی است خبرگزاری فارس: عمارت توحیدخانه از دیگر جاذبه‌های تاریخی استان اصفهان، یکی از بناهای سیاسی مذهبی عصر صفوی محسوب می‌‌شود که به دلیل اتصال آن به دولت خانه آن زمان و همچنین میدان امام (ره) از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان این عمارت که اکنون به دانشگاه هنر اصفهان تبدیل شده است در ضلع غربی میدان امام (ره) واقع شده و در پشت عمارت عالی قاپو قرار دارد و روزگاری نیز مطبخ و زندان کاخ بوده‌ است. درباره بانی و تاریخ تأسیس توحیدخانه اختلاف نظر وجود دارد، به گونه‌ای که در برخی منابع  تأسیس و بنای آن به شاه اسماعیل اول صفوی نسبت شده و درباره علت تاسیس آن آمده است که شاه اسماعیل که به دلیل مشاغل سلطنتی از ارشاد مریدان بازمانده بود، منصبی رسمی و غیر نظامی با عنوان «خلیفه‌الخلفا» تعیین کرد تا در توحید خانه به ارشاد صوفیان و سالکان بپردازد. در برخی منابع دیگر دستور بنای توحید خانه را به شاه عباس نسبت داده و بیان شده است که به دستور شاه طهماسب دوم صفوی در پشت عمارت عالی قاپو گنبدی وسیع برای «صوفیان صافی ضمیر صاحب ذکر» بنا شد که آن را توحیدخانه نامیدند. بنا بر شواهد تاریخی عمارت توحید خانه در روزگار صفوی محل عبادت صوفیان و جایگاه «خلیفه‌الخلفا» قطب و پیشوای صوفیان صفوی بود که به عنوان یک مکان مقدس عدالت ‏خواهان در آن بست می‏‌نشستند و هیچ کس حق نداشت با سلاح وارد آن شود. این بنا از لحاظ انگیزه تأسیس و نیز آیین‌ها و مراسمی که در آن انجام می‌شده با مکان‌هایی مانند خانقاه، زاویه و صومعه که بیشتر سلوک فردی صوفیان باعث تأسیس و رونق آنها بوده، تفاوت داشته است. بر اساس منابع موجود آیین‌ها و مراسم توحید خانه بدین شرح بوده که صوفیان باید عصر هر روز در توحید‌خانه حاضر و به ذکر و فاتحه خوانی مشغول می‌شدند. عصر روز پنجشنبه امرا، خان‌ها، سلاطین و عمال هر ولایت تاجی بر سر می‌گذاشتند و در توحید خانه به نیت سلامتی شاه  حمد و سوره می‌خواندند و اگر کسی از این رسوم تخلف می‌کرد می‌بایست به صوفیان وجهی می‌پرداخت، این آداب حتی در سفرها نیز رعایت می‌شد و افرادی به نام «ناظران بیوتات»  چادر توحید‌خانه و فرش، غذا و دیگر مایحتاج سفر را برای صوفیان فراهم می‌کردند. در سال‏‌های حکومت قاجار این محل از شکل یک مکان مقدس و امن خارج و در دوران پهلوی با یک اقدام نسنجیده گنبد آن به زندان تبدیل و در قسمتی از زمین ‏های توحید خانه ساختمان‏‌هایی برای شهربانی احداث شد. همچنین این بنا با مساحتی نزدیک به هفت هزار متر مربع اهمیت ویژه‌‌ای را در بافت تاریخی ...

  • تأثیر و نقش زنان در تاریخ وفرهنگ اصفهان تا پایان عصر صفوی

    تأثیر و نقش زنان در تاریخ وفرهنگ اصفهان تا پایان عصر صفویپدید آورنده : محمدحسین ریاحی ، صفحه 50«مقاله وارده»نقش زنان در عرصه های تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران زمین قابل ملاحظه است از جمله تأثیر این مسئله در منطقه اصفهان چشمگیر و مطرح بوده است. اگر چه به این موضوع کمتر توجه شده است لکن با توجه به برخی منابع و استناد به بعضی آثار می توان در این خصوص مطالبی را دریافت. در این مقاله سعی بر آن است که هر چند به اختصار، تأثیر زنان این خطه را در عرصه های مختلف تا پایان دوره صفویه تبیین کنیم.موقعیت و جایگاه زنان در تاریخ کشور ما، بعد از اسلام محسوس تر است. چرا که بانوان به سبب ارزشی که تعالیم اسلامی برای آنان قائل گردید وضعیت بهتری یافتند اما نمونه هایی از شخصیت زنان مؤثر در دوران باستان و حکایات اساطیری نیز وجود داشته که برخی مربوط به منطقه اصفهان بوده و یا در آن ناحیه تأثیرگذار بوده اند. از جمله می توان به بانوانی مانند «هما» معروف به چهرآزاد دختر «بهمن بن اسفندیار» اشاره نمود که او را بانی و باعث عمران و عمارت هایی در اصفهان و برخی از شهرهای ایران دانسته اند.(1) و یا دختر «برزین» که از عوامل مؤثر در خاندان ساسانی بوده است.(2) در برخی از منابع تاریخی معتبر آمده است که اولین زن ایرانی که به دین مبین اسلام گروید، بانویی به نام «امة الفارسیه» و اصفهانی بوده است و حتی آمده است که او اولین مسلمان ایرانی بوده چرا که قبل از سلمان، اسلام را انتخاب نموده و سلمان فارسی به راهنمایی این خانم به محضر پیامبر اکرم(ص) راهنمایی شده است.(3) عبداللّه بن عباس از قول سلمان آورده: چون بر عزیمت به یثرب (مدینه) مصمم شدم و قصد پای بوسی خواجه کائنات حضرت محمد مصطفی صلی اللّه علیه و آله و سلم، نمودم در آنجا زنی اصفهانی را دیدم که در وصول به یثرب و دولت دریافت سعادت اسلام بر من سبقت گرفته بود و او مرا به سوی آن حضرت راهنمایی کرد.(4) برخی نیز اولین ملاقات سلمان با «امة الفارسیه» را در مکه ذکر کرده اند.(5) شهر اصفهان در قرون اولیه هجری نقش مؤثری در تمدن اسلامی داشت و به عنوان پایگاهی برای تعلیم و تربیت بسیاری از دانشوران مسلمان به حساب آمده به طوری که یاقوت حموی (متوفی 626ه··· .ق) در بیان اوصاف اصفهان آورده است: به آن مقداری که از این شهر عالمان و پیشوایان در هر فن و علمی خارج شده اند در هیچ بلدی از بلاد مانند آن نبوده است.(6) و این موضوع البته در باره زنان این شهر نیز مصداق داشته است به گونه ای که کتاب «التحبیر فی معجم الکبیر»(7) از ابوسعد سمعانی مروزی (562 ـ 506ه··· .ق) در این باب اخبار بسیاری به ما می دهد و یا نگارش دیگر او یعنی «الانساب» نیز اطلاعاتی در اختیار ...

  • مدرسه ارامنه اصفهان در گذر زمان

    مدرسه ارامنه اصفهان در گذر زمان

    به مناسب 130 مین سالگرد تاسیس مدرسه آرمن ( مرکزی ) و 110 مین سالگرد تاسیس مدارس کانانیان و کاتارینیان نمایشگاه مدرسه ارمنی در آینه زمان بر گزار شد. مسوول بر گزاری نمایشگاه مدرسه ارمنی در آینه زمان در خصوص این نمایشگاه گفت: نمایشگاه ازدو بخش تشکیل شده است یک بخش شامل نمونه هایی از فرم لباس  دانش آموزان و معلمان مدارس است که قدیمی ترین نمونه آن مربوط به سال 1850میلادی است ودرکنارلباس های به نمایش درآمده عکس دانش آموزان ومعلمان  نیزبا همان البسه به نمایش گذاشته شده است. کارین درماردیروسیان درگفت وگو با خبرنگارخبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه اصفهان،با بیان اینکه عکس های به نمایش درآمده همگی متعلق به کلکسیون لئون میناسیان است،اظهارداشت: قدیمی ترین عکس مربو ط به سال 1800میلادی است . بخش دوم نمایشگاه شامل  کتاب های آموزشی ووسایل وتجهیراتی است که درمدارس جلفا مورد استفاده بوده که شامل برجسته نما،اسلاید، نقشه های قدیمی دستگاه تولید برق، دستگاه تقطیر، افلاک نماو میکروسکوپ  است . وی افزود:درحال حاضر آزمایشگاه مدرسه کانانیان جزیکی ازبهترین آزمایشگاه های مدارس منطقه 3 آموزش و پرورش اصفهان است . مسوول بر گزاری نمایشگاه با اشاره به عکس بانومانوک هردانانیان گفت:نخستین مدرسه دخترانه ارامنه درسال 1858 درجلفا  توسط ایشان بنا شد . وی ادامه داد:  هردانانیان متولد جلفای اصفها ن و ازخانواده فقیری بود، وی مدتی ایران را ترک کرده ودراندونزی زندگی می کرد سپس به ایران باز گشت و کلاس ها را دردیر کاتارینه مقدس برای دختران بر گزارکرد، پس از مدتی نیز اولین مدرسه را در جلفای اصفهان  تاسیس نمود.  وی ادامه داد:پس از وی همسرگئورگ کانانیان بنا به وصیت شوهر ش مدرسه کانانیان را به عنوان اولین مدرسه دخترانه ارمنی درمنطقه جلفا اصفهان ساخت و آن را به نام شوهر ش کانانیان نامگذاری کرد.  درماردیروسیان یکی از ویژگی های خاص مدرسه کانانیان را نقشه معماری آن توسط مهندسان روسی درمسکو دانست وگفت: برای ساخت آن مواد و مصالح از روسیه به ایران آورده شدو درسال های ابتدای شروع به کار کانانیان به عنوان مهد کودک مورد استفاده بود. وی بیان داشت: آلات موسیقی، دستگاه چرخ خیاطی و وسایل و ابزارنجاری گواه آن است که دانش آموزان این مدرسه درزمینه ها ی هنری نیز آموزش هایی را دریافت می کردند .  هم چنین ریما سیمونیان، معاون راهنمایی ودبیرستان کانانیان با بیان اینکه مدرسه کانانیان به خاطر قدمت زیبای ساختمان و بار علمی دانش آموزان و فارغ التحصیلان به عنوان یکی از 8  مدرسه ماندگار ایران ویکی ازمدارس ماندگار اصفهان ثبت شده است،گفت: امسال  نیزمدرسه ...