مقاله در مورد قرآن و عترت

  • حسد از دیدگاه قرآن و روان شناسی

    موضوع مقاله : حسد از دیدگاه قرآن و روان شناسی گردآورنده: شهناز شعبان زاده کارشناس علوم تربیتیچکیده  زمینه و هدف: هدف از گردآوری این مقاله معرفی و شناخت صفت ناپسند حسادت، علت به وجود آمدن، معرفی آیات قرانی با مفهوم حسادت و زیان های حاصله از آن و روش های درمانی آن از منظر دینی و روان شناسی می باشد. روش کار: مقاله حاضر به روش کتابخانه ای و با استناد بر منابع معتبر نظیر: کتب، مجلات و روایات تهیه شده است.  یافته ها: قرآن کریم از حسادت به عنوان بدترین شرها و نابهنجاری ها نام برده و در سوره های بقره آیه 109، نسا آیه 54، فتح آیه  15، فلق آیه 5، آل عمران آیه 120، مائده آیه 27، یوسف آیه 4، حجر آیه 47 و حشر آیه 10 از حسد به عنوان بدترین صفت یاد کرده است. حسادت باعث زیان هایی شامل: نا آرامی روانی، بیماری جسمانی، حسرت دائمی، از دست دادن دوستان، ضرر زدن به خود، نرسیدن به سیادت و بزرگی، نابود کننده دین و ایمان، شقاوت ابدی، ازدیاد گناهان، نابودی اعمال می شود. روانشناسان و علمای اخلاق برای از بین بردن این صفت، روش های درمانی مختلفی برای آن پیشنهاد کرده اند. نتیجه: حسادت از نظر قرآن و روان شناسان امری نا معقول و ناپسند می باشد و افراد با علم به سرچشمه ها و عوامل به وجود آمدن آن، از این امر جلوگیری کنند و در صورت وجود حسادت در خود به درمان آن بپردازند. کلمات کلیدی: حسادت-  قرآن- روان شناسی     مقدمه يكى از مسائل موجود در زندگى و روابط اجتماعى، پديده «حسادت ورزى» است كه مشكلات فراوانى را به بار مى آورد و به جهت اهميتى كه دارد، مورد توجه ويژه دين و روان شناسان قرار گرفته است خداوند در قرآن کریم بارها به موضوع حسد و آینده ننگین آن اشاره کرده است و روان شناسان نیز در سالهای اخیر به زیان های حسادت پی برده و از آن به عنوان یک اختلال نام برده اند که باید در جهت درمان آن کوشید. مقاله حاضر با رویکرد شناخت حسادت در دو حوزه دین و روان شناسی گرد آوری شده و تلاشی است برای آگاهی هر چه بیشتر از حسد و زیان های آن در زندگی دنیوی و اخروی.   اهمیت و ضرورت در تعالیم اسلامی ما از حسادت نه به عنوان یک بیماری، بلکه تحت عنوان بدترین بیماری ها یاد شده است و قرآن کریم حاوی بهترین نمونه ها از ناپسند بودن این صفت می باشد. از نظر عالمان دینی و روان شناسان حسادت در جهان عامل بسیاری از درگیریها، قتل ها، جنایت ها، تخریب ها، فسادها و بیماری های جسمی و روحی است. بزرگان دینی احادیث و سخنان بسیاری را در مورد حسادت بیان کرده اند که نشان دهنده اهمیت پرداختن به این موضوع می باشد که به تعدادی از آن اشاره می شود: حضرت علی(ع) می فرماید: «بدترین مردم در زندگی حسود است». همچنین در حدیث ...



  • نکات تربیتی سوره مبارکه لقمان

     موضوع مقاله : نکات تربیتی سوره مبارکه لقمان   گرد آورنده: شهناز شعبان زاده کارشناس علوم تربیتی   چکیده  زمینه و هدف: یکی از ارکان مهم و اساسی سعادت بشر تربیت است. نخستین جایگاه تربیت فرزندان خانواده میباشد و  وظیفه تربیت فرزندان بر عهده پدر و مادر است. خداوند انسان ها را در این امر مهم تنها نگذاشته است، تامل در قرآن مجید به خوبی این نکته  آشکار می شود که کلام خداوند، به تمام معنی یک الگو تربیتی کامل می باشد یکی از زیباترین جلوه های تربیتی قرآن، در سوره لقمان و توصیه های تربیتی لقمان حکیم به فرزندش می باشد. هدف از جمع آوری مطالب در این مقاله شناخت و آشنایی با آموزه های تربیتی موجود در این سوره می باشد. روش کار: این مقاله به روش کتابخانه ای وبا استناد بر منابع معتبر نظیر: کتب، مجلات و روایات صورت گرفته است.  یافته ها: لقمان یکی از سوره های مکی قرآن می باشد و دارای 34 آیه است. یکی از بخش های مهم این سوره پند های لقمان به پسرش می باشد، که حاوی نکات تربیتی مهمی نظیر: خداپرستی و نداشتن شرک، احسان نسبت به والدین ، دوری از اطاعت کورکورانه ، یادآوری حسابرسی در آخرت، برپایی نماز، انجام امر به معروف و نهی از منکر، صبر و استقامت در برابر مصائب و داشتن اراده قوی، بی اعتنایی نکردن به مردم، و دوری از غرور و تکبر، داشتن اعتدال و میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط (در راه رفتن و در صدا و صوت) می باشد. نتیجه: تربیت موفق بر اصول و پایه های خاصی مبتنی است، که با بهره گیری از سوره لقمان و با الگو قرار دادن پند ها و اندرزهای آن حکیم بزرگوار دست یافتنی است. کلمات کلیدی: تربیت- قرآن- سوره لقمان     مقدمه        انبیاء الهی آمده اند تا در اثر تعلیم و تربیت بشر را به سعادت واقعی و خوشبختی دنیا و آخرت سوق دهند ؛ قرآن کریم حاوی بزرگترین دستورات، اصول، مبانی و روشهای تربیتی است که خداوند توسط  پیامبر خاتم حضرت محمد (ص) برای هدایت وتربیت انسانها فرستاده شده است. تامل درقرآن مجید به خوبی این نکته را آشکار می سازد که کلام خداوند ، به تمام معنی یک الگو تربیتی کامل می باشد. مسائل تربیتی موجود در قرآن به قدری گسترده است که اگر آدمی سالها وماهها تلاش کند شاید بتواند گوشه ای از آن را بیان کند. به همین دلیل سعی ما بر این است که با رجوع به قسمتی از آیات قرآن، نکات تربیتی آن را بیان کنیم.       تربیت نیاز به روش ها و شیوه هایی است که بتوان به وسیله آن روش ها، اصول تربیت را جامعه عمل پوشاند و راه سیر به سوی تربیت را هموار نمود. چنانکه برای هر کاری راهی مناسب آن و برای هر امر شیوه ای در خور آن باید جست و بی گمان برای رفتن به سوی مقاصد تربیت، لازم است راه ...

  • حکمت متعالیه در ترازوی قران و عترت (پاسخی به مقاله «طریقت حکمت در مواجهه با شریعت»)

          اخیرا مقاله ای با عنوان  «طریقت حکمت در مواجهه با شریعت» در نشریه پنجره به قلم حجت الاسلام خسروپناه رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران به چاپ رسیده بود که حاوی نکات قابل تاملی است.  نویسنده سعی کرده است ادله ای بر اسلامی بودن فلسفه  و به خصوص حکمت متعالیه ارائه دهد. یکی از ادله ایشان در اسلامی بودن فلسفه این است که «فلاسفه اسلامی همیشه اصرار داشتند تا هماهنگی میان حکمت و شریعت  را نشان دهند و ادعای تعارض میان فلسفه و مسائل دینی را نقد می کردند.» بله این حرف درست است اما این هرگز دلیل اسلامی بودن فلسفه نیست. زیرا این امر عمدتا بدان دلیل بوده است که محیط اسلامی، چه در عالم تشیع و چه در عالم تسنن،  فلسفه یونانی را بر نمی تافته است و علمای برجسته شیعه و سنی،  این فلسفه  را به دلیل تعارض آشکارش با مبانی دینی ـ که به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد ـ الحادی می دانسته اند. از همین رو فلاسفه برای کاهش از فشار افکار خاص و عام علیه خود باید ادعای هماهنگی با دین و شریعت را مطرح می کردند. ضمن آن که به اعتقاد بسیاری از فلاسفه، اساسا فلسفه نباید خود را در بند یک دین و مرام کند، چرا که این با ذات فلسفه که ـ به ادعای فیلسوفان ـ  اندیشه آزاد از هر گرایشی است منافات دارد و باعث می شود، فلسفه رنگ کلام به خود بگیرد. البته ممکن است کسانی از فلاسفه ـ که در میان عموم فلاسفه مسلمان و به خصوص شیعه چنین است ـ  نزد خویش و صادقانه واقعا بر این باور باشند که تعارضی بین فلسفه با دین نیست، اما این نیز دلیل بر اسلامیت فلسفه نمی شود زیرا  پیوسته کسانی از دانشمندان اسلامی قائل به ضدیت فلسفه با دین بوده اند و این باور فلاسفه را تخطئه می کردند. لذا صرف ادعای انطباق فلسفه با اسلام نمی تواند دلیل اسلامی بودن آن باشد بلکه باید با ادله جداگانه ای این امر اثبات شود.    دومین دلیل نویسنده بر اسلامی بودن فلسفه این است که  «بین حکمت (فلسفه) و نبوت رابطه محکمی بر قرار است . مثلا شهرزوری می گوید: حکمت عبارت است از شناخت حقیقی موجودات خارجی . حکمت به حسب راههای یادگیری نامهای متفاوتی پیدا می کند. اگر حکمت از ناحیه اعلا جهت اصلاح نوع بشری  بدون تالم [تامل] بشری تحصیل شود نبوت نامیده می شود و اگر توسط آموزش و تمرین بشری حاصل آید فلسفه خوانده می شود.... فلاسفه اسلامی تلاش می کردند یک نوع رابطه بین نبوت و حکمت برقرار کنند.»  مراجعه به برخی از بیانات فلاسفه در باره نبوت  از جمله همین بیانی که در مقاله مورد نقد به نقل از شهرزوری امده است، عمق بیگانگی و فاصله فلسفه را از نبوت نشان می دهد. تقریبا عموم فلاسفه مسلمان،  مانند شهرزوری،  فلسفه را در عرض نبوت و فیلسوفان ...

  • نکاتی برای تلاوت قرآن

    نکاتی برای تلاوت قرآن

    نکاتی برای تلاوت قرآن در هنگام تلاوت قرآن قاری نباید به صورت خمیده بنشیند بلکه باید بدن او کاملا صاف باشد. خداوند، مسلمانان را به تلاوت کتابش بسیار سفارش کرده است. از این رو، این مقاله در پی آن است که نکاتی مهم در زمینه آداب تلاوت قرآن به قاریان و مستمعان محترم قرآن یادآور گردد. تلاوت اگر مؤدبانه، آگاهانه و توأم با آداب و رسوم خود باشد، برتر و مؤثرتر خواهد بود. ادب و احترام در قبال هر چیزی، نه تنها بیانگر درجه بالای اهمیت و ارزش آن چیز در نزد ماست، بلکه به نوعی شخصیت حقیقی را نشان می دهد. انشاءالله، با رعایت آداب تلاوت قرآن کریم، به تدریج، عمل به آیات روح بخش و عمیق را سرلوحه امور روزمره قرار داده، هیچ گاه از آن غافل نشویم. قرآن کریم نسبت به تمامی کتاب های دیگر ارجحیت دارد و با هیچ یک از آنها قابل قیاس نیست. به فرموده رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله): «برتری قرآن بر دیگر سخنان، همانند برتری خداوند بر مخلوقش است». باید دقّت کرد که خواندن قرآن با خواندن کتاب های دیگر خیلی تفاوت دارد. برای احترام به این سخنان گرانقدر و پرمحتوا هنگام تلاوت آن، شایسته است قاری و مستمع، آدابی را رعایت نماید: 1. قبل از تماس و لمس مستقیم آیات نورانی قرآن کریم باید بدن و اعضاء و جوارح، طهارت (وضو، غسل،تیمم) داشته باشد؛ زیرا خداوند در قرآن می فرماید:(لیمسّه الّا المطهّرون)؛ قرآن را باید فقط با طهارت لمس کرد.(سوره واقعه،آیه79) 2.شایسته است، قاری، قرآن را با ترتیل تلاوت نماید؛ زیرا این نوع تلاوت باعث می شود انسان با تفکر و تدبری بیشتر قرآن را قرائت نماید. خداوند هم در قرآن به این نکته مهم اشاره می کند و می فرماید: (…و رتّل القرآن ترتیل)؛ و قرآن را با ترتیل تلاوت کنید.(سوره مزمّل،آیه4) تجوید و زیبا ادا کردن حروف، مربوط به بحث ترتیل است که در اینجا مجال توضیحش وجود ندارد. علاقه مندان می توانند جهت آشنایی با این مقوله، به کتاب «حلیة القرآن» نگاشته سید محسن موسوی بلده مراجعه نمایند. 3.شایسته است قرآن را زیاد تلاوت کنیم، زیرا با تلاوت زیاد قرآن، قلوب زنگار گرفته بیدار شده، مشمول هدایت، شفا، برکت و تقوا می شود. خداوند متعال در قرآن می فرماید: (…فاقرءوا ما تیسّر منه…)؛ تا می توانید قرآن را تلاوت نمایید….(سوره مزمّل،آیه20) در تلاوت قرآن در شیوه ترتیل سرعت قاری تندتر است و امکان خواندن آیات طولانی را بیشتر دارد درحالی که خواندن قرآن به شیوه تحقیق یا همان قرائت دارای سرعت کمتری است از این رو قاری قرآن ممکن است با کمبود نفس مواجه شود انسان باید لااقل روزی 50 آیه از قرآن را تلاوت نماید و فاصله خود را با کلام وحی کم نماید. ما هر چه از قرآن ...

  • حافظ - قران و روایات

    عنوان: فروغی از قران و حدیث در غزلیات سخنور نامی شیراز خواجه حافظ رحمه الله علیه                   دکتر علی مرزبان راد «و نُنَزِلُ من القران ما هو شفاء و رحمه للمؤمنین و لایزید الظالمین الا خسارا» صبح خیزی و سلامت طلبی چون حافظ              هر چه کردم همه از دولت قران کردم مقاله ای که پیش رو دارید نتیجه گلگشتی کوتاه در دیوان گوینده ای نکته سنج ، برخاسته از زاد و بوم سلمان فارسی رحمه الله علیهما است. گوینده ای که: در چهارده روایت قران می خوانده و هر چه کرده است همه از دولت قران کرده. بنابر این می سزد مقاله را با وصف عظمت و بی همتایی قران کریم آغاز کنیم. به عقیدۀ ما مسلمین قران مجید آخرین و کامل ترین کتاب آسمانی است. آخرین حجت خدای حکیم بر جهانیان و معجزه جاوید خاتم الانبیا است (ص) خالق توانا در عظمت قران گوید: اگر بر کوهی فرستاده می شد از ترس خدا فروتن و پاره پاره می گشت: لو نزلنا هذا القران علی جبل لرایته خاشعاً متصدعاً من خشیته الله [حشر آیه21] و در آیه ای دیگر شک کنندگان در حقانیت قران را به مبارزه طلبیده است که دست به دست یک دیگر دهند و اگر توانند سوره ای مانند قران بیاورند: و اِن کنتم فی ریب مما نزلنا علی عبد نا فاتو بسورهٍ من مثله و ادعو شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین [بقره 21] پس از کلام معجز بیان آفریدگار جهان چند حدیث از آورنده را مؤید سخن قرار دهیم: خیارکم من تعلیم القران و علمه [القران الکریم فی احادیث الرسول الاعظم و اهل بیته ص57 القاهره سال 1397 هجری قمری] یعنی بهترین شما کسی است که قران را یاد بگیرد و به دیگران یاد دهد. در حدیثی دیگر: انی تارکم فیکم الثقلین ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی کتاب الله و عترتی [ترجمه الغدیر ص2 ج اول، به قلم سید محمدتقی واحدی – تهران 1340] همانا من دو امانت گرانمایه برای شما به جا می گذاریم اگر بدان ها چنگ بزنید هرگز بعد از من گمراه نشوید: کتاب خداوند و خانواده ام و در حدیثی دیگر: القران افضل کل شئی دون الله [القران الکریم فی احادیث ... ص57] قران بر تر از هر چیزی است بعد از خدا. و قران شناس ترین فرزند آدم بعد از رسول الله (ص) یعنی سرور متقیان امیر مؤمنان علی (ع) قران را اندرز بی مانند خدای منزه از هر عیب شمرده است: انّ الله سبحانه لم یعظ احداً بمثل القران  [القران الکریم فی احادیث ...  ص 40ص166] در حدیثی دیگر: علیکم بکتاب الله فانه  الحبل المتین و النور المبین  [القران الکریم فی احادیث ... ص38] بر شما باد روی آوردن به کتاب خدا زیرا آن است ریسمان استوار و نور آشکار... و قال الامام الباقر علیه السلام  - انما شیعه علی کثیره صلاتهم و کثیره تلاوتهم القرام [القران الکریم فی احادیث ... ص64]  هر آینه ...

  • آغاز نزول قرآن

    آغاز نزول قرآن

    آغاز نزول قرآنقرآن کریم توسط وحی از سوی خداوند متعال به حضرت محمد صلی الله علیه و آله در طول مدت نبوّتش نازل گردید، تا پیامبر بوسیله این کتاب مردم را به سوی حق و حقیقت و مقام ارزش انسانی و دوری نمودن از کارهای خلاف عقل دعوت کند، البته نزول قران حدودا بیست سه و سال به طول انجامید. شروع نزول قرآن                             منتها یک مسئله‌ای در بین دانشمندان علوم قرآنی مطرح است و آن اینکه تاریخ شروع نزول قرآن بر پیامبر اکرم چه زمانی است و نظریاتی هر کدام در این باره مطرح نموده‌اند منتها قبل از بررسی تاریخ ابتدای نزول قرآن نیازمند دانستن تاریخ بعثت پیامبر اکرم است چون بنا به برخی روایات این دو از نظر زمانی متفاوت می‌باشند، تاریخ شهادت می‌دهد که حضرت محمد صلی الله علیه و آله هنوز زمانیکه به پیامبری انتخاب نشده بود در هر سالی مدتی را در غار حراء به عبادت و شب زنداری مشغول می‌گردید تا اینکه در یکی از این گوشه گیریهایش برای عبادت در غار حرا، جناب جبرئیل فرشته الهی بر وی ناز گردیده و ایشان را به پیامبری مژده می‌دهد که چگونگی جریان انتخاب شدنش به عنوان پیامبری را از زبان خودش بیان می‌داریم: "... جبرئیل بر من وارد شد و پاره‌ای دیبا که کتابی و نوشته‌ای در آن بود آورد و گفت « بخوان ...» گفتم نمی‌توانم بخواهنم، در این حالت جبرئیل مرا فشار داد و رها کرد و گفت بخوان، گفتم نمی‌توانم، تا سه بار این کار اتفاق افتاد، تا اینکه در آخرین دفعه گفتم چه چیز را بخوانم گفت: بسم الله الرحمن الرحیم اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ «1» خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ «2» اقْرَأْ وَرَبُّکَ الْأَکْرَمُ «3» الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ «4» عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ «5» (سوره علق آیه 1 تا 5) پس از آن جبرئیل از کنارم دور شد... منتها سوالی از نظر زمانی که مطرح است چه موقع از تاریخ بوده است که عموما دو نظریه است یک عده معتقدند که این اتفاق در روز دوشنبه هفدهم ماه رمضان بوده یعنی مبعث پیامبر اکرم مصادف با 17 ماه رمضان می‌باشد و عده‌ای نیز بیست و هفتم ماه رجب را مصادف با روز مبعث انتخاب شدن حضرت محمد به عنوان آخرین پیامبر الهی، بیان می‌داشته و بیان می‌دارند که حضرت محمد در این زمان چهل سال و شش ماه و هشت روز ماههای قمری از عمر شریفشان گذشته بود. تاریخ نزول قرآن همچنانکه در تاریخ بعثت پیامبر اکرم اختلاف نظر وجود دارد در تاریخ نزول قرآن برای اولین بار نیز در بین دانشمندان اختلاف نظرهای به چشم می‌خورد البته آنچه که همه این دانشمندان در آن مشترک هستند این است که همه این دانشمندان معتقدند قرآن در شب قدر نازل گردیده، ...

  • 7 وظیفه ما در برابر قرآن

    7 وظیفه ما در برابر قرآن

    7 وظیفه ما در برابر قرآن <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> امام صادق (ع) می‌فرماید: چه بسا تلاوت کننده قرآن که قرآن لعنتش می‌کند.وقتی از حضرت سوال شد آنان کیانند؛فرمود کسانی که قرآن را می‌خوانند اما به آن عمل نمی‌کنند...  قرآن کلام خداست و بارقه‌های امیدبخش آن در رگ عالم جاری است، سخن از فیروزه کلامی است که برخاسته از حنجره ملکوت سموات و خود نشانه ای از حقایق و کمالات است. کلامی جوشیده از چشمه سار آفرینش و متصل به دریای حقیقت که ما در این شوره زار دنیا به تکاپوی آن به سر می‌بریم. وظایف ما در برابر قرآن چیست؟ 1 - فراگیری قرآن قال علی (علیه‌السلام) تعلموا القرآن فانه احسن الحدیث و تفقهوا فیه فانه ربیع القلوب.قرآن را فرا بگیرید که برترین کلام است. و در آن بیندیشید که بهار قلب‌هاست. بعد از شناخت جایگاه و درک فضائل قرآن لازم است که به فراگیری صحیح علوم آن بپردازیم. قرآن محور اساسی دین و کتاب قانون الهی است و بر هر مسلمانی لازم است که در راه فراگیری آن بکوشد در این باره امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «ینبغی للمومن ان لایموت حتی یتعلم القرآن او یکون فی تعلمه.» شایسته است که مسلمان مؤمن از دنیا نرود مگر آن که قرآن را فراگرفته و یا در حال فراگیری آن باشد... علاوه بر فراگیری قرآن وظیفه تعلیم آن به دیگران نیز بر گردن ماست چنانکه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آ له) می‌فرماید: خیرکم من تعلم القرآن و علمه. بهترین شما کسی است که قرآن را فرا بگیرد و به دیگران نیز بیاموزد... و این نه به عنوان یک حق بلکه یک تکلیف برای مسلمان تعیین شده است تا در راستای فرادهی قرآن به دیگران نیز کوشا باشد. 2 - تلاوت قرآن قال رسول الله (صلی الله علیه و آ له): افضل العباده قراءه القرآن؛ برترین عبادات قرائت صحیح قرآن است. بعد از فراگیری قرآن نوبت به قرائت آن می‌رسد زیرا فراگیری مقدمه‌ای است برای عمل نیکوی قرائت و نیز تلاوت قرآن در همه حال. البته محدود کردن قرائت قرآن به مجالس ختم و استخاره و یا ترک تلاوت به جهت سبک شمردن آن عملی است که مورد غضب خداوند واقع می‌شود چنانکه حضرت رسول (صلی الله علیه و آ له) فرمودند: «علیک بتلاوه القرآن علی کل حال.» حضرت علی (علیه‌السلام) فرمودند: «الا لاخیر فی قراته لیس فیها تدبر.» قرائت بدون تدبر لقلقه‌ای بیش نیست. 3 - استماع قرآن قال الله تعالی، «و اذا قری القرآن فاستمعوا له و انصتوا لعلکم ترحمون» هرگاه که قرآن خوانده می‌شود به آن از دل و جان گوش فرا دهید و سکوتی همراه با تدبر پیشه کنید باشد که مورد رحمت قرآن قرار بگیرید. استماع قرآن در کنار قرائت آن ارزش والائی دارد. و این برای کسانی که از نعمت علم به ...

  • نیکی به پدر و مادر در قرآن

    نیکی به پدر و مادر در قرآن

    نیکی به پدر و مادر در قرآن دیدگاه قرآن این است که بقا و جاویدان ماندن ملتها بستگی خاص به نیکی بر پدر و مادر در مرحله اول و بعد به خویشاوندان و بعد از آنها نسبت به تمام افراد جامعه دارد. جای تعجب است که با این همه تأکیدات و سفارشات قرآن که حتماً به آیات مورد نظر عنایت نمودید باز می‌بینیم که بعضی از فرزندان رعایت حقوق پدر و مادر را نمی‌کنند و وظایف سنگین و خطیر خود را در برابر آنها فراموش می‌کنند و از ان عجیب‌تر آنکه با دوستان و رفیقان خود صمیمی و خوش اخلاق و نرم و ملایم هستند و گاهی بذل جان و مال می‌کنند ولی نوبت که به پدر و مادر و یا اقوام می‌رسد به جای محبت و احسان روشی بسیار زشت و رفتاری خشن و تند از خود نشان می‌دهند مثل آنکه با دشمنان جانی خود برخورد نموده‌اند. در قرآن نیکی به پدر و مادر بدون فاصله بعد از مسئله یکتاپرستی و مسئله توحید مطرح شده است. وقضی ربک الا تعبدوا الا ایاه و بالوالدین احسانا پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. بنابراین باید با ایشان برخورد مؤدبانه داشته باشیم خصوصاً در مواقعی که پدر و مادر سالخورده و پیر شده‌ باشند که نیاز بیشتری به حمایت و محبت دارند. در آیه‌ی دیگری آمده است: به انسان درباره‌ی پدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش او را به زحمت حمل کرد و به هنگام بارداری هر روز رنج و ناراحتی تازه‌ای را متحمل می‌شد و دوران شیرخوارگی او در دو سال پایان می‌یابد و آری به او توصیه کردیم) که شکر برای من و برای پدر و مادرت بجا‌آور که بازگشت همه‌ی شما به سوی من است. امام رضا علیه‌السلام می‌فرمود: که پدرم از جدش امام صادق علیه‌السلام حدیث کرده که فرموده است: «کوعلم‌الله لفظه او جز فی ترک عقوق الوالدین عن افالاتی به» اگر خداوند برای جلوگیری از رنجش و آزار پدر و مادر کلمه‌ای را کوتاهتر از اف می‌دانست آن را در قرآن شریف می‌آورد. امام باقر علیه‌السلام فرمود: , پدرم امام سجاد علیه‌السلام در رهگذر مردی را دید که با پسر جوانش راه می‌رود، ولی فرزند در حین حرکت به دست پدر تکیه داده است. امام سجاد از مشاهده‌ی این رفتار بر خلاف ادب و بی احترامی فرزند به پدر آنقدر ناراحت و آزرده خاطر گردید که تا آخر عمر با آن پسر وظیفه ناشناس سخن نگفت. آری نیکی به پدر و مادر و احترام به شخصیت آنان یک وظیفه‌ شرعی و قطعی است و تا پایان عمر حتی موقعی که انسان صاحب نوه و نتیجه هم می‌شود به آنها احترام بگذارد و بزرگی و بزرگواری آنها را مد نظر داشته باشد و لحظه از خدمت و محبت به آنها غافل نگردد. پیامبر اکرم صلی ‌الله‌علیه‌و‌آله می‌فرمود: «رضی الله فی رضی الوالدین و سخطه فی سخطهما.» ...

  • کودک و انس با قرآن

    کودک و انس با قرآن

    کودک و انس با قرآن <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />  به طور کلی اگر تربیت کودک ، علمی و آگاهانه باشد ، اولا باقیات صالحاتی وصف ناشدنی بر جای خواهد ماند ؛ ثانیا باعث ارتقای سطح فرهنگی جامعه ی ما خواهد شد . در روایات فراوان داریم علیکم بالاحداث ، یعنی کودکان و نوباوگا نتان را دریابید و آنان را با تربیت صحیح بپرورانید. در این قسمت می خواهیم طریقه ی آشنا سازی کودکان با قرآن را یادآوری کنیم، چه بسا افرادی از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می کنند و نتیجه ی بد آن را در سنین بالاتر می بینند و چه بسا افراد دیگری که با سخت گیری خود در این امر باعث زده شدن فرزندان از قرآن می شوند. حد اعتدال در هر کار نتیجه ی مطلوب را خواهد داد. در این مقاله همراه با مثال هایی از رفتارهای مادران، با هم می آموزیم چگونه فرزندان را با قرآن به زیبایی آشنا کنیم.  بسيارى از دانشمندان و بزرگان انديشه وقتى از خاطرات كودكى خود مى گويند خواندن قرآن مادر يا دعاهاى او سر سجاده را از تأثيرگذارترين اتفاقات آن دوران مى دانند. نزديكترين فرد به هر نوزاد و پيش از آن هر جنينى مادر اوست كه هر صدايى را كه او بخواهد فرزندش به آن انس مى گيرد. درباره تأثير صداى قرآن روى جنين تحقيقات زيادى انجام شده است و روانشناسان ، متخصصين شنوايى، و نيز مدرسين قرآن مى گويند: جنين با هر صدايى كه انس بگيرد پس از تولد و در دوران كودكى به آن صدا پاسخ آشنايى مى دهد. به طورى كه در يكى از آموزشگاههاى خارج از كشور تحقيقى را روى گروهى از دانش آموزان انجام دادند، معلمين كلاس موسيقى خاصى را پخش كردند و از كودكان خواستند كه هر كدام پيش از آن، همان موسيقى را شنيده است اعلام كند، تنها يكى از كودكان گفت من قبلاً اين صدا را شنيده ام، پس از بررسى متوجه شدند اين موسيقى را مادر كودك در ايام باردارى گوش مى داده و به همين دليل اين صداى خاص براى دانش آموز آشنا بوده است. همين تحقيق درباره شنيدن صداى قرآن نيز آزمايش شده است، به گونه اى كه كودكانى كه در ايام جنينى صداى قرآن شنيده اند پس از تولد نسبت به شنيدن اين صدا عكس العملهاى آشنايى از خود بروز مى دهند اما پس از به دنيا آمدن كودك، يكى از مشاوران خانواده كه متخصص گفتار درمانى نيز هست، مى گويد: مادر مى تواند به اين روش قرآن را از طريق صورت به صورت براى نوزاد خود بخواند: دو دستش را در كنار شانه هاى نوزاد قرار داده صورتش را در برابر صورت او قرار دهد و قرآن را شمرده شمرده بخواند و به كودك نگاه كند، اين كار باعث مى شود كلمات قرآن در جان نوزاد ثبت شود. همچنين خواندن آرام قرآن هنگامى كه نوزاد در آغوش مادر و در حال شير خوردن است مى تواند او ...