منجوق دوزي
منجوق دوزي(مهاباد)
منجوق دوزي قدمتي ديرينه داشته و از زمان ساسانيان رايج بوده است. در نمونه هاي بسيار زيباي منجوق دوزي سنتي تنها اصالت و ظرافت طرحها حيرت آور نيست بلكه مهارت دست دوزندگان آن دانه ها را چنان دلنشين و استوار در كنار هم نشانده كه گويي از دستگاههاي پيشرفته كامپيوتري براي محاسبه محل قرار گرفتن منجوقها استفاده شده است. پوشش محلي زنان كرد استان داراي تزئينات زيبا و منحصر به فرديست اين تزئينات اكثراً توسط انواع صنايع سوزن دوزي از جمله منجوق دوزي- سكه و مليله دوزي و ساير انوع هنرها با مصالح درخشان و رنگين برروي لباسها محلي انجام مي شوند. با توجه به علاقه و تلاش كردها براي حفظ آداب و سنن خود امروزه نيز انواع محصولات منجوق و سكه دوزي شده بخصوص براي مراسم رسمي و عروسي ها در شهرستان مهاباد توليد و به ساير مناطق كردنشين عرضه مي شود. منجوق دوزي قدمتي ديرينه داشته و از زمان ساسانيان رايج بوده است. در نمونه هاي بسيار زيباي منجوق دوزي سنتي تنها اصالت و ظرافت طرحها حيرت آور نيست بلكه مهارت دست دوزندگان آن دانه ها را چنان دلنشين و استوار در كنار هم نشانده كه گويي از دستگاههاي پيشرفته كامپيوتري براي محاسبه محل قرار گرفتن منجوقها استفاده شده است. دوخت منجوق به 2 طريقه انجام مي شود اول آنكه دانه هاي منجوق را يكي يكي يا در تعداد كم 2 يا 3 عدد هر بار داخل سوزن كرده و به پارچه مي دوزند. روش ديگر آن است كه ابتدا منجوقها را به بند كشيده بعد در فاصله هر چند منجوق بند آنرا توسط سوزن و نخ ديگري به پارچه مي دوزند البته بايد توجه داشت كه در اين روش دوام كار انجام شده كمتر است
آموزش روبان دوزی و جواهر دوزی روی لباس
خوب دوستان از اونجایی که همیشه تو کارام کلی عجله دارم بازم شروع کردم به دکور کردن این لباس و یکم کار کردم..تازه یادم اومد عکس بندازم.. این عکسیه که اول گرفتم زمانی که یه طرف جلوی بلوز سفید دوست جونم رو قیطان دوزی کرده بودم و ازین به بعد میگم چیکار کردم. البته خود بلوز یکم روبان کاری بود همون قسمت یقه هر قسمتی از لباس که میخوایم روبان دوزی کنیم باید توی کارگاه چوبی گرد بذاریم و کار کنیم تا چروک نشه پارچه اول قیطان دوزی کردم..بعدش با ملیله شکسته و نخ نامرئی و سوزن مخصوص ملیله اینجوری طبق عکس دوخت زدم دور قیطون رو.. راستش من ملیله شکسته سفید خریده بودم واسه این کار که اصلا سوزن ازش رد نمیشد خیلی ریز بود.. این ملیله رو داشتم و با همین کار کردم به نظرم این بهتر شد.. با چسب حرارتی مروارید نصفی رو روی مکان مورد نظر از جلوی بلوز گذاشتم.. و با نخ نامرئی و سوزن ملیله دوزی منجوق های براق رو دور مروارید دوخت زدم البته بعدا به یه نتیجه دیگه رسیدم که بهتر بود..اینکه منجوق هارو به همون تعداد توی سیم مخصوص ساخت تل و تاج عروس البته سیم ریز و ظریفش انداختم و به مروارید نصفی چسب زدم و روی لباس نصب کردم..یکنواخت در اومد و شیکتر یکم مروارید دوختم جاهای مختلف جلوی بلوز و سنگ حرارتی با اتو چسبوندم و حالا روبان دوزی روی لباس.. قسمت های زیر سینه رو میخواستم روبان دوزی کنم..واسه مرکز گل از دوخت رز فرانسوی استفاده کردم ۳ تا گل..با روبان نیم سانت واسه توضیحم باید اضافه کنم که اول روبان رو از سوزن رد میکنیم و از روی پارچه در میاریم..جوری که ته روبان و همون گره ته روبان به پشت کار باشه.. حالا در فاصله حدود ۵ تا ۶ سانتی روبان یه گره میزنیم و مابین گره تا محل تلاقی روبان از پارچه رو کوک میزنیم با همون سوزن و طبق شکل دوباره سوزن رو در فاصله نیم سانتی محلی که روبان رو از پارچه بیرون اورده بودیم داخل پارچه می کنیم و از پشت میکشیم روبان رو گل حاصله این شکلی میشه.. ۳ تا گل نیاز داشتیم دوباره به همین روش عمل میکنیم بعد با روبان ۲ و نیم سانت سفید از بقل اون سه تا رز فرانسوی یه شلال کوچیک میزنیم و همینطور دورشون رو شالل میزنیم تا گلبرگ های رز مارو بسازند بعد از درست کردن گل باید ساقه بزنیم من با روبان میلیمتری طوسی بصورت کوک روی پارچه طبق عکس زدم.. و بعد با چرخش دورانی سوزن و روبان به دوز همون دوخت ها دوخت اولیه رو پر کردم.. با شلال روبان نیم سانت یا یک سانت چند تا غنچه هم براش میذاریم.. کاسبرگ و برگ با روبان سبز کمرنگ نیم سانت و دوخت گل و غنچه با روبان میلیمتری صوذرتی کمرنگ کارو زیباتر میکنه حالا نخ گلدوزی طلایی رو چند لا ...
آموزش گام به گام فنر دوزی روی لباس
فنر دوزي روي درز داخلي :فنر دوزي موجب راحتي و صاف شدن بالاتنه ي لباس شب وعروس (بدون سرشانه يا با سرشانه كوچك و يقه باز شده). همچنين از جابه جا شدن لباس هنگامي كه پوشيده شده است . جلوگيري مي كند فنر در مدل هاي مختلف موجود است نوع پلاستيكي يا پوشش پارچه اي و يا لايي كاغذي نوع پرو پيلن كه با پلي استر بافته شده است فنرهاي استخواني و فلزي جزئ فنرها مي باشد.فنر را ميتوان در استر يا زير آستري در درزهاي عمودي بالاتنه بكار ميرودفنر دوزي روي درز داخلي :معمولا فنر دوزي روي درزهاي برشهاي جلو و درزهاي پهلو و برشهاي پشت انجام مي شود1-در ابتدا تكه هاي الگوي بالاتنه را برش زده و براي هر تكه لايه حرير و استين برش مي زنيم بعد از برش لايه حرير را روي پارچه لايه حرير را روي پارچه اصلي (رويه) قرار مي دهيم و با اتو فيكس مي كنيم (در فنر دوزي حتما برشها رالايه حرير بچسبانيد.2-بعد از چسباندن لايي برشهاي جلو وپشت راد بهم وصل كرده و درزهاي چلو را به سمت وسط جلو ودرزهاي پشت را به سمت پشت مي خوابانيم اتو ميزنيم.3-ابتدا درز هاي از لباس را كه مي خواهيم فنر دوزي كنيم را اندازه زده فنر را 2 سانت كوتاهتر از درز برش مي دهيم . هنگام وصل فنر در قسمت برش جلو (فقط درز قسمت برامدگي) روي كاپ سينه را خرد ميدهيمنكتهدر هنگام وصل فنر در قسمت برش جلو (فقط درز قسمت برامدگي )روي كاپ سينه را خرد مي دهيم.توجه داشته باشيددر پارچه هاي حرير و نازك بايد ابتدا فنر روكش شود و روي درز داخلي يا از رو به عنوان فنر كار گذاشته شود.نكته :هنگام دوخت حتما بايد فنر روكش شده در برامدگي سينه به بالا تنه خورد داده شود فنر دوزي رو كار1- مراحل اوليه را مانند نوي اول فنردوزي تا مرحله 2 انجام مي دهيم .بعد نواري به رض 3سانتي متر و طول مورد نياز از اريب پارچه برش مي دهيم . نوار اريب برش خورده را به اندازه عرض فنر مي دوزيم بعد از دوخت اضافات نوار را قيچي مي كنیم2-نوار اريب را به رو برميگردانيم وسپس فنر را از داخل آن رد مي كنيم 3-نوارآماده شده را روي برش مورد نظر در لباس قرار مي دهيم واز دو طرف آن را چرخ ميكنيم.4-بعد از دوخت نوارها در بالاتنه زير قسمت كاپ گذاشته و اتو مكنيم سپس آستري را وصل ميكنيم (در دوخت بالا و پايين بالاتنه دوختها از كنار فنر رد شده و روي فنر نمي رود)شما مي توانيد بر اساس مدل و سليقه فنر را روي خط مركزي جلو و درزهاي پشت انجام دهيد.منبع: سایت مفید " خانه ی مد فروزان نیا"توضیحات اضافه از تجربیات خودم: دوخت خود فنر (چه بر روی کار و چه در زیر کار) میتواند به سه شیوه انجام گیرد:1- فنر را روی وسط اضافه ی درز خود گذاشته، دو طرف آن را به پهنای فنر چرخ کنیم.(به فنر های ...
صنایع دستی مهاباد(از نظر زیبایی و کیفیت کم نظیر هستند در دنیا)
شهرستان مهاباد كه يكي از شهرهاي كردنشين استان آذربايجان غربي است داراي انواع مختلفي از صنايع دستي است. در اين شهر و روستاهاي اطراف آن در حدود 300 خانوار با احتساب بعد هر خانواده 5 نفر و نيز تعدادي كارگاه توليدي به فعاليت در توليد انواع صنايع دستي اشتغال دارند. عمده صنايع دستي اين منطقه شامل قاليبافي- منجوق دوزي- پولك دوزي- سكه دوزي- سوزن دوزي- سجاده بافي- صنايع چرمي- رودوزي- لحاف دوزي- قرقره بافي بافت پارچه مخصوص لباس كردي- خراطي و چاقوسازي مي باشد.قالي بافي به غير از توليد فرشهاي سنتي و محلي كردي در سالهاي اخير فرش بافي در مهاباد گسترده تر شده و كارگاههاي مختلفي در اين شهر با بافت و توليد انواع فرشهاي رج 50 به بالا با نقشه هاي شهري و گردان اشتغال دارند. نقشه فرشهاي توليد شده در مهاباد به سفارش تجار شهرهاي مختلف از جمله تبريز مي باشد و از نقشه هاي گل فرنگ- لچك ترنج- شاه عباس- زيرخاكي با رنگ زمينه كرم- لاكي- سرمه اي پوست پيازي در آنها استفاده مي شود رنگرزي پشم ها اكثراً با رنگهاي شيميايي است دار مورد استفاده براي بافت دستگاه قاليبافي تبريزي و ايستاده و گره تركي متقارن به سبك فرشهاي تبريز مي باشد اين قالي ها در انواع مختلف پشتي- ذرع و نيم- قاليچه- پرده- 4*3 متر و حتي بزرگتر نيز بافته مي شوند. نقوش بكار رفته در قاليبافي مهابادمنجوق دوزي پوشش محلي زنان كرد داراي تزئينات زيبا و منحصر به فرديست اين تزئينات اكثراً توسط انواع صنايع سوزن دوزي از جمله منجوق دوزي- سكه و مليله دوزي و ساير انوع هنرها با مصالح درخشان و رنگين برروي لباسها محلي انجام مي شوند. با توجه به علاقه و تلاش كردها براي حفظ آداب و سنن خود امروزه نيز انواع محصولات منجوق و سكه دوزي شده بخصوص براي مراسم رسمي و عروسي ها در شهرستان مهاباد توليد و به ساير مناطق كردنشين عرضه مي شود. منجوق دوزي قدمتي ديرينه داشته و از زمان ساسانيان رايج بوده است. در نمونه هاي بسيار زيباي منجوق دوزي سنتي تنها اصالت و ظرافت طرحها حيرت آور نيست بلكه مهارت دست دوزندگان آن دانه ها را چنان دلنشين و استوار در كنار هم نشانده كه گويي از دستگاههاي پيشرفته كامپيوتري براي محاسبه محل قرار گرفتن منجوقها استفاده شده است. دوخت منجوق به 2 طريقه انجام مي شود اول آنكه دانه هاي منجوق را يكي يكي يا در تعداد كم 2 يا 3 عدد هر بار داخل سوزن كرده و به پارچه مي دوزند. روش ديگر آن است كه ابتدا منجوقها را به بند كشيده بعد در فاصله هر چند منجوق بند آنرا توسط سوزن و نخ ديگري به پارچه مي دوزند البته بايد توجه داشت كه در اين روش دوام كار انجام شده كمتر است. سكه و پولك ...
روش نگهداري و شست‌وشوي كارهاي سوزن‌دوزي
دير زماني است كه انواع دوختهاي سنتي نظير تابلوهاي مليله‌دوزي ، سرمهدوزي و منجوق‌دوزي ، روميزي‌هاي گلابتون يا سوزن‌دوزي ، جانمازهاي ترمه ، جليقه‌هاي مخمل و بقچه‌هاي گلدوزي ، زينت‌بخش زندگي ما ايرانيان است و در بين خانواده‌هاي ما از جايگاه ارزشمند برخوردار مي‌باشد ، اما خيلي از مردم به ويژه خانم‌هاي جوان ، ياشيوه نگهداري اين نوع صنايع دستي آشنا نيستند .به همين دليل در اين ستون كوشيده‌ايم به نكاتي در باره طرز شست و شو ، لكه‌گيري ، اتوكشي و … اين نوع دوختهاي سنتي بپردازيم . روش نگهداري و شست‌وشوي كارهاي سوزن‌دوزي اغلب ديواركوب‌ها ، پرده‌ها و تابلوهايي كه در آنها دوختهاي سنتي به كار رفته است به مرور ايام گرد و غبار مي‌گيرند كه اين امر از جلوه كار كم مي‌كند .در عين حال برخي از انواع اين صنايع دستي را نمي‌توان شست و شو كرد پس چاره كار چيست ؟ براي اين منظور ابتدا پارچه موردنظر را در هواي آزاد آويزان كرده ، به آرامي ضرباتي با چوب به پشت آن بزنيد تا گردو غبار موجود از آن كاملاً زدوده شود ، سپس پارچه را بدون آنكه مچاله يا تا كنيد در آب ولرم فرو ببريد ،اين عمل را تا آنجا ادامه دهيد كه آب تميز و صافي از آن خارج شود . بعد آن را درون حوله‌اي لوله كنيد تا آب اضافي‌اش خوب گرفته شود .اگر لازم باشد از دو يا سه حوله مي‌توانيد براي اين كار استفاده كنيد ، سپس پارچه را درمعرض هواي آزاد قرار دهيد تا خشك شود . نحوه شست و شوي پارچه مخمل نيز به همين صورت است ، چه روي پارچه سوزن‌دوزي باشد چه نباشد.دقت كنيد پارچه‌هايي كه روي آنها مليله دوزي شده ، به هيچوجه قابل شست و شو نيستند . براي شست و شوي پارچه‌هاي دست‌دوزي حتماً بايد از ثبات رنگ نخ‌ها و يا خود پارچه اطمينان حاصل كنيد .براي اين كار يك پارچه نخي سفيدرنگ را مرطوب كرده ، به آرامي به پشت پارچه يا دوخت بكشيد ، در صورتي كه رنگ پارچه و نخ كار ثابت بود اثري روي پارچه سفيد نمي‌گذارد ، در غير اين صورت از شستن آن صرف‌نظر كنيد . براي شست‌وشوي دست‌دوزي‌ها هرگز آنها را چنگ نزنيد و از مواد پاك‌كننده مانند آب‌ژاول ، كلر و ديگر مواد سفيدكننده استفاده نكنيد . نحوه اتوكشي انواع سوزن‌دوزي براي اتوكشي سوزن‌دوزي‌ها هرگز نبايد اتو را مستقيماً روي كار بگذاريد ، بلكه بايد در پشت كار يك تكه پارچه نم‌دار سفيد انداخته ،اتو را روي محل مورد نظر بگذاريد و برداريد ، زيرا كشيدن اتو روي دست‌دوزي‌ها ممكن است به كار آسيب بزند و باعث جابجايي نخ‌ها ، منجوقها و يا مليله‌ها بشود .اتوكشي موادي از قبيل نقده ، گلابتون و پولك بايد با حرارت كاملاً ملايم و يا حداقل درجه حرارت صورت پذيرد ...
نمونه سوالات دروس طراحي دوخت
سوالات كتاب الگو 1 و 2 ---- دوخت 1 و 2 مجموعه جديد نازكدوزي 1. دامن پورتفوي همان است كه بايد الگوي را تماماٌ رسم كنيم. الف) دامن لنگي- پشت دامن ب) دامن ماهي- جلوي دامن ج) دامن لنگي- جلوي دامن د) دامن ساده- پشت دامن 2. هنگام كشيدن كادر دامن طول كادر برابر است با و عرض كادر برابر است با الف) قد دامن- 2/1 دور باسن+ 5/0 ب) قد باسن – 2/1 دور باسن+ 5/1 ج) قد دامن – 2/1 دور باسن + 5/1 3. كداميك از موارد زير وسايل انتقال الگو روي پارچه مي باشد. الف) كوك شل- مل- زانفيسكن ب) كوك شل- مل- كاربن ج) كوك شل- مل- رولت- گونيا د) كوك شل- مل- رولت- كاربن 4. نام ديگر جادكمه يا مي باشد. الف) هانش يا مادگي ب) شيرازه يا مادگي ج) شيرازه يا هانش د) فيلتابي يا مغزي 5. در دوخت پارچه هاي ژرسه و استرج از چه سوزني استفاده مي كنيم. الف) سوزن كرول ب) سوزن شارپ ج) سوزن سرسياه د) سوزن معمولي 6. پارچه مناسب دوخت پاترون مي باشد. الف) متقال ب) ساتن ج) ترگال د) چلوار 7. برشها يا قطعات تزئيني در لباس همان مي باشند. الف) پنل ب) برش حلزوني ج) يوك د) ساسون پرسني 8. براي دوخت پارچه حرير از چه نوع دوختي استفاده مي شود؟ الف) دو درزه ب) دو درزه باز ج) دو درزه خوابيده د) درز ساده 9. چرتهاي مثلثي شكل كه در درزهاي منحني زده مي شود چه نام دارد؟ الف) چرت ب) كليپ ج) سرقيچي د) برش 10. ماشينهاي اورلوك مخصوص مي باشد. الف) پاكدوزي لباسها ب) دوختن درزها ج) دوختن جادكمه د) دوختن نوار مغزي 11. اگر در هنگام دوخت، چرخ از هر چند بخيه يكي را رد كند، ايراد چرخ چيست؟ الف) ارتفاع پايه تنظيم نيست ب) كشش نخ زياد است ج) سوزن نازك است د) سوزن بالا بسته شده است 12. براي تهيه دامن شلواري از روي چه الگوي رولت مي كنيم؟ الف) دامن تنگ (اساس) ب) ار روي دامن پيلي دار ج) از روي دامن فون د) از روي دامن ترك 13. وقتي چرخ خوب كار نمي كند و صدا مي دهد... الف) دستگاه ماسوره كثيف است ب) سوزن صحيح كار گذاشته نشده است ج) ارتفاع پايه تنظيم نيست د) ...
بودجه بندي سوال و تعيين منبع استاتدارد پولك و منجوق
رديف<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> توانايي تعداد سوال منابع 1 منجوق دوزي 4 منتخب صبا 2 شرابه دوزي 2 منتخب صبا 3 سنگ دوزي 1 منتخب صبا 4 پيله دوزي 1 منتخب صبا 5 تاريخچه سوزن دوزي 1 منتخب صبا 6 پولك دوزي 4 منتخب صبا 7 زري دوزي 1 منتخب صبا 8 مرواريد دوزي 2 منتخب صبا 9 مليله دوزي 2 منتخب صبا 10 زنجيره دوزي 1 منتخب صبا 11 كمند دوزي 1 منتخب صبا 12 مرصع دوزي 1 منتخب صبا 13 شستشو و نگهداري 2 منتخب صبا 14 ابزار كار 1 منتخب صبا 15 حوادث و ايمني 1 منتخب صبا
هنر سرمه دوزی چیست؟
از تاريخچه اين نوع دوخت در دوران كهن، نوشته اي در دست نيست ولي آنچه مسلم است توجه ايرانيان به آرايش يقه لباسها وسمبوسه هاي لشگري و درباري و تزئين درفشها آنها را وادار به توليد اين نوع نخهای تزئيني ميکرد. زمان رواج اين نوع نخ را مي توان دوره اشكانيان دانست . در اين دوره فراورده هاي دوخت تزئيني كه یکی از اقلام صادراتي ايران را تشكيل مي داد و يكي از هنرهايي كه اسكندر مقدوني را به حيرت واداشته بود وجود پارچه هاي زرفت ودوختهاي تزئيني ايراني بود كه سرمه دوزي نيز يكي از اين دوختها بوده است . در دوره ساساني نيز اين هنر ادامه داشت تا اينكه در دوره صدر اسلام با عنايت به تعهدات هنرمندان ايراني براي توليد پرده خانه خدا سرمه دوزي به منتها درجه شكوفايي رسيد در اين دوره سوره هاي كوتاه و يا آياتي از قرآن مجيد بشيوه خطوط سته محقق، ريحان، ثلث، نسخ، رقاع و توقيع طراحي و سرمه دوزي مي كردند ولي روي نوشته يا قبلا نخ ضخيمي مثل قيطان مي دوختند بعد روي آنرا با سرمه دوزي بصورت ساقه دوزي مي پوشاندند تا جلاي خاصي به آن مي بخشيد يا در پرده فيس خانه خدا كه يادگار دوران تيموري است و اكنون در موزه ايران باستان نگهداري مي شود. انواع دوختها از جمله :ابريشم دوزي، گلابتون دوزي، ده يك دوزي، كمند دوزيف شرفه دوزي و سرمه دوزي در ان ديده مي شود. در تمام دوره هاي اسلامي اين دوخت از مجد و شكوه بالايي برخوردار بوته است . دوره اوج این هنر در عصر صفوي بوده است . آثار باقيمانده از اين دوره خود گواه بر اين مدعا است . پرده نفيسي كه در موزه هنرهاي تزئين يايران نگهداري مي شود و مربو ط به اين دوره مي باشد گوياي اوج تحول اين هنر مي باشد . در روي اين پرده كه با نقش محرابي حيواني طراحي و نقش پردازي گرديده است انواع دوختهايي از قبيل : گلابتون دوزي، ده يك دوزي، پيله دوزي، سرمه دوزي و مليله دوزي ديده مي شود. در دوره هاي بعدي يعني افشار، زند ، قاجار و معاصر، اين دوخت به سير تحول خود ادامه داده و در اين دوره ها نخهاي سرمه از لحاظ كيفي و كمي اصالت خود را از دست داده اند ولي تعداد آثار باقيمانده از ايندوران حكايت از ادامه رواج اين دوخت دارد. اين دوخت در اكثرموارد با دوختهاي ديگر هماره مي باشد مثل دوختهايي از قبيل : پيله دوزي، مليله دوزي، گلابتون دزيف شرفه دوزي، شمسه دوزي، ده يك دوزي، صدف دوزي، سنگ دوزي، مرصع دوزي، منجوق دوزي،پولك دوزي، زغره دوزي، مرواريد دوزي و غيره. نقوش متعددي كه در سرمه دوزي بكار گرفته مي شود عبارتند از : انواع گلهاي گلداني و صحرايي و حاشيه اي و جناغي، حرابي، محرماتي راست و كج، انواع بته جقه اي ها، سروي، سروچه، گل بادامي، انواع ...
هنر سرمه دوزی
سرمه دوزی یکی از رودوزی‌های شاخص و فاخر ایرانی است، نخ سرمه به عنوان مواد اولیه اصلی این هنر نخی است که با استفاده از طلا و یا نقره یا مطلا و آلیاژهایی به صورت لوله‌ای صاف و محکم و یا انعطافی و یا به صورت چهار گوش مربعی یا مستطیل تابیده می‌شود . این نوع نخ حالت ارتجاعی دارد و به هر شکل ممکن حالت می‌گیرد. ( البته امروزه بیشتر به صورت فنر ریز و طویلی است که به‌اندازه لازم بریده شده و سوزن و نخ از داخل آن عبور کرده و بر روی پارچه دوخته می‌شوداز تاريخچه اين نوع دوخت در دوران كهن، نوشته اي در دست نيست ولي آنچه مسلم است توجه ايرانيان به آرايش يقه لباسها وسمبوسه هاي لشگري و درباري و تزئين درفشها آنها را وادار به توليد اين نوع نخهای تزئيني ميکرد.زمان رواج اين نوع نخ را مي توان دوره اشكانيان دانست . در اين دوره فراورده هاي دوخت تزئيني كه یکی از اقلام صادراتي ايران را تشكيل مي داد و يكي از هنرهايي كه اسكندر مقدوني را به حيرت واداشته بود وجود پارچه هاي زرفت ودوختهاي تزئيني ايراني بود كه سرمه دوزي نيز يكي از اين دوختها بوده است . در دوره ساساني نيز اين هنر ادامه داشت تا اينكه در دوره صدر اسلام با عنايت به تعهدات هنرمندان ايراني براي توليد پرده خانه خدا سرمه دوزي به منتها درجه شكوفايي رسيد در اين دوره سوره هاي كوتاه و يا آياتي از قرآن مجيد بشيوه خطوط سته محقق، ريحان، ثلث، نسخ، رقاع و توقيع طراحي و سرمه دوزي مي كردند ولي روي نوشته يا قبلا نخ ضخيمي مثل قيطان مي دوختند بعد روي آنرا با سرمهدوزي بصورت ساقه دوزي مي پوشاندند تا جلاي خاصي به آن مي بخشيد يا در پرده فيس خانه خدا كه يادگار دوران تيموروي است و اكنون در موزه ايران باستان نگهداري مي شود . انواع دوختها از جمله : ابريشم دوزي، گلابتون دوزي، ده يك دوزي، كمند دوزيف شرفه دوزي و سرمه دوزي در ان ديده مي شود.در تمام دوره هاي اسلامي اين دوخت از مجد و شكوه بالايي برخوردار بوته است . دوره اوج این هنر در عصر صفوي بوده است .آثار باقيمانده از اين دوره خود گواه بر اين مدعا است . پرده نفيسي كه در موزه هنرهاي تزئين يايران نگهداري مي شود و مربو ط به اين دوره مي باشد گوياي اوج تحول اين هنر مي باشد . در روي اين پرده كه با نقش محرابي حيواني طراحي و نقش پردازي گرديده است انواع دوختهايي از قبيل : گلابتون دوزي، ده يك دوزي، پيله دوزي، سرمه دوزي و مليله دوزي ديده مي شود. در دوره هاي بعدي يعني افشار، زند ، قاجار و معاصر، اين دوخت به سير تحول خود ادامه داده و در اين دوره ها نخهاي سرمه از لحاظ كيفي و كمي اصالت خود را از دست داده اند ولي تعداد آثار باقيمانده از ايندوران حكايت از ادامه رواج ...
زمانبندی نازک دوزی
ماه هفته جلسات عناوين تدريس ساعات منابع تجهيزات ، ابزار، مواد مصرفي تئوري عملي مهر اول اول 8ساعته - معرفي رشته ، ايجاد انگيزه در زمينه هاي شغلي و معرفي دو نمونه كتاب از سئوالات نازك دوزي گام اول و چهار گزينه اي - توانايي كار با انواع ماشين دوخت - انواع ماشين دوخت ( ساده ، همه كاره خانگي، صنعتي) - انواع ماشين دوخت سردوز(اورلاك، خانگي، صنعتي) - انواع سوزن دوخت(دستي، شارپ،بيتوين،منجوق دوزي) - انواع سوزن مخصوص ماشين دوخت (سرسوخته،سه گوش،ژوردوزي،دوقلو) - انواع نخ دوخت مرسريزه،نايلوني،ابريشمي،قيطاني،كوك،ابريشم تابيده،عمامه نخي و ... - انواع پايه ماشين دوخت * مهارت: - چيدمان صحيح يك كارگاه خياطي خانگي - راه اندازي و تنظيم ماشين دوخت(پركردن ماسوره،نخ كردن ماشين دوخت، جا انداختن ماسوره، تنظيم كشش ، تعويض پايه ها و...) - نگهداري ماشين دوخت (روغن كاري قسمتهاي مختلف ماشين دوخت، .... * توانايي استفاده از انواع اتو - انواع اتو شامل ساده و بخار(مخزن دار جدا و سر خود،پرس،ايستادهو...) - ملزومات اتو شامل: ميز اتو،ژانت،رو اتويي - ولولت(تخته مخصوص پارچه مخمل) بالشتك هاي مخصوص اتو(بيضي،گرد،دستي و...) چوب،سنگ يا كفي فلزيمخصوص خنك كردن پارچه - انواع قيچي(ساده،برش كوچك،زيگزاگ ،نوك تيز،رولتي (صفحه مخصوص برش آن) - وسايل اندازه گيري(متر و خط كش مدرج و ...) - انواع كاغذ ترسيم الگو(گراف،سفيد تحريري،پوستي و ...) - انواع خط كش ترسيم الگو(خط كش T، گونيا، پيستوله ،خط كش منحني، ترسيم لباس) - ملزومات ترسيم الگو(مدادHB، سنجاق،جاسنجاقي،پاك كن ، سوراخ كن يا پانچ ، چسب نواري ، جسب ماتيكي، مداد رنگي، متر) بر روي يك قطعه پارچه نمونه دوخت با چرخ انجام گردد. 1 س 30د 30د 30د15د 15د 15د 15د 15د 15د 15د 15د 15د 15د 15د 15د 15د 1س 1:15 * نگرش: عدم استفاده از ماشين هاي دوخت در اوج مصرف برق *ايمني: رعايت اصول و نكات ايمني كار با ماشين دوخت و عدم استفاده از سوزن خم شده، اطمينان از سالم بودن سيم و دو شاخه و خاموش كردن ماشين دوخت نازك دوزي جلد اول از ص 14 الي ص 39 از ص41 الي ص 60 از ص 63 الي ص 67 *نگرش: - نسوزاندن پارچه -صرفه جويي در مصرف برق *ايمني: رعايت نكات ايمني محل قرار گرفتن اتو، كنترل سيم و دوشاخه اتو،تنظيم درجه حرارت -انواع سوزن دستي -انواع سوزن چرخ -انواع نخ دوخت -انواع پايه ماشين دوخت - روغن دان -برس تميز كردن -انواع ...