نقد مفهوم نمای شهری در معماری
نقد مفهوم نمای شهری در معماری
نقد مفهوم نمای شهری در معماری مقدمه شهر در گذر زمان همواره از پارامترهای مختلف کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... تأثیر پذیرفته و در نسبت با آنها کلیت خویش را شکل بخشیده و انسجام بخشیده است.به اعتقاد صاحب نظران بسیاری مظهر و تجلی گاه ابعاد گوناگون وجودی شهر، سیما و پیکره کالبدی و کیفیات حاصل از آن –از جمله فضای شهری- می باشد. یکی از مهمترین اجزا و عناصر کالبدی شهری که به ویژه در نسبت با شهروند و تقویت حس مکان در فضای شهری مؤثر واقع می گردد، ترکیب نمای ساختمان ها و به عبارت دیگر "نمای شهری" است. به بیان دیگر " شهر زمینه بصری مشترکی است که همه شهروندان هر روز به ناگزیر در معرض آن قرار می گیرند و بایستی از آن استفده کنند. اگر این زمینه مشترک نمایی زشت و ناموزون داشته باشد، تأثیرات مخرب روحی و روانی بر استفاده کننده می گذارد."(1) بدین لحاظ نمای هر بنا در عرصه شهر جزئی از مجموعه ای می گردد که در کلیت خود خیابان، میدان و یا فضای شهری اطلاق می گردد. لذا دستیابی به آگاهی مناسب و متناسب با موضوع در فرایند نقد ضروری می نماید. این گفتار بر این فرضیه استوار است که کیفیت مطلوب بصری و روانی نمای شهری در معماری و شهرسازی هر سرزمین به ابعاد جغرافیایی، محیطی، فرهنگی و اجتماعی شهر و شهروندان وابسته بوده و در پی اثبات صحت آن مفهوم نمای شهری و کیفیات آن را در سه موقعیت مکانی-زمانی "معماری اروپا" ، "معماری سنتی ایران" و "معماری معصر ایران" مورد بررسی قرار می دهد. در این فرایند، شیوه عملکرد و نحوه مواجهه معماری و نمای بناها با شهر و فضای شهری شناسایی شده و ارزیابی می گردد. نمای معماری، نمای شهری مبحث نما، نماسازی و طراحی نما در فرایند طراحی معماری بنا همواره از اهمیت بنیادین برخوردار بوده و این روال با کمترین نوسان تا دهه های اخیر در هنر معماری تداوم یافته است. تنها در دهه ها و سال های پایانی قرن بیستم بود که چالشی اساسی در تلقی مرسوم و متداول از نما در طراحی معماری بوجود آمد. علی رغم این، نما یکی از مؤثرترین عناصر تأثیرگذار بر کیفیت بصری یک بنا می باشد و شناخت اولیه هر فرد از بنا از این طریق صورت می گیرد. " بحث نما به مفهوم خاص آن از جایی شروع می شود که سطوح یا سطحی مهم و اصلی که به دلیل قرار گرفتن در معرض دید، بیشترین اطلاعات را در مورد حجم ساختمان ارائه می دهد، با آگاهی از خاصیت سطحی بودن و با فکر ارزش گذاری بر این خاصیت ایجاد می شود."(2) صاحب نظران هر یک در نسبت با نمای ساختمان وظایف و انتظاراتی چون حفاظت، ایجاد ارتباط (بین درون و برون، خلوت و شلوغ، خصوصی و عمومی، طبیعی و مصنوع) ، معرفی بنا، تعریف یک جهت مشخص و... مطرح نموده ...
مقاله...
عنوان مقاله : نقد مفهوم نمای شهری در معماری محققان :علی کاظمی طراح صفحه : اميد عليزاده اين مقاله از طريق انجمن علمی دانشجويان مهندسی عمران دانشکده فنی دانشگاه تهران تامين گرديده است نقد مفهوم نمای شهری در معماری نویسنده : علی کاظمی ، کارشناس ارشد معماری از دانشگاه علم و صنعت خلاصه مقاله : دستیابی به شناخت و درک مناسبی از مفهوم نمای شهری نیازمند اشراف و تسلط نسبی بر مفاهیم مرتبط با آن یعنی معماری (در نسبت با نما) از یک سو و شهـــر (و کالبد شکل دهنده آن) از سوی دیگر می باشد. در این مقاله آنچه در ارتباط با این موضوع مد نظر قرار می گیرد تأکید بر شناخت و آگاهی یافتن از مفهوم نمای شهری با رویکردی زیباشناسانه و کالبدی می باشد. آنچه در ادبیات حاکم بر دانش معماری و شهرسازی تحت عنوان نمـــای شهری مد نظر قرار می گیرد عموماً ترکیبی از نمای ابنیه در یک کریدور شهری است که از حیث زیباشناسانه یکی از کیفیات اصلی مطلئبیت فضای شهری به شمار می آید. این مفهوم در مراتب مختلف ساختار یک شهر و در گونه های شهرسازی متفاوت، الزامات کالبدی و بصری متمایزی را به کار می گیرد. در جهت اشراف و تسلط بیشتر بر موضوع و در نسبت با کاستی های موجود در عرصه معماری و شهرسازی کشور ، ویژگی های این مفهوم در ابعاد مختلف آن در سه حوزه جداگانه « نمای شهری در معماری اروپا»، « نمای شهری در معماری گذشته ایران» و « نمای شهری در معماری معاصر ایران» مورد نقد واقع شده و مبانی و مصادیق مرتبط با هریک بازخوانبی و بازشناسی می گردد. بر طبق مطالعات انجام شده معماری و شهرسازی در اروپا تحت تأثیر عوامل مختلف تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و محیطی همواره ماهیتی "برونگـــرا" داشته است. متأثر از این مشخصه وجودی، کالبد شهری فارغ از هرگونه فشردگی و تراکم غیر معمولی شکل گرفته و معماری بناها حداکثر ارتباط بصری و فضایی را با عرصه شهری برقرار می نموده است. از این رو در این نظام، نما و ارکان تشکیل دهنده آن در هر بنا دیگر نمی تواند فارغ از ویژگی های کالبدی و بصری ابنیه همجوار شکل گیرد. مطالعه مشخصه های کیفی معماری و شهرسازی ایرانی حاکی از حضور پررنگ و تأثیرگذار عوامل محیطی، اعتقادی و فرهنگی در کلیه سطوح از کلان تا خرد می باشد؛ به گونه ای که ماهیتی کاملاً "درونگرا" به آن بخشیده است. این ویژگی در عرصه شهری فشردگی بافت و نظام ارگانیک شبکه راه ها را موجب می گردید که تنها در میادین و مراکز شهری گشایش فضایی حاصل می شده است. درونگرایی ابنیه معماری نیز با حیاط مرکزی و دیوارهای بلند خارجی و بدون هرگونه گشودگی رو به بیرون، فقدان هرگونه نمای شهری را در معابر دامن می زده است. با این وجود در ...
مفهوم نمای شهری در معماری
شهر در گذر زمان همواره از پارامترهای مختلف کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... تأثیر پذیرفته و در نسبت با آنها کلیت خویش را شکل بخشیده و انسجام بخشیده است.به اعتقاد صاحب نظران بسیاری مظهر و تجلی گاه ابعاد گوناگون وجودی شهر، سیما و پیکره کالبدی و کیفیات حاصل از آن –از جمله فضای شهری- می باشد. یکی از مهمترین اجزا و عناصر کالبدی شهری که به ویژه در نسبت با شهروند و تقویت حس مکان در فضای شهری مؤثر واقع می گردد، ترکیب نمای ساختمان ها و به عبارت دیگر "نمای شهری" است. به بیان دیگر " شهر زمینه بصری مشترکی است که همه شهروندان هر روز به ناگزیر در معرض آن قرار می گیرند و بایستی از آن استفده کنند. اگر این زمینه مشترک نمایی زشت و ناموزون داشته باشد، تأثیرات مخرب روحی و روانی بر استفاده کننده می گذارد."(1) بدین لحاظ نمای هر بنا در عرصه شهر جزئی از مجموعه ای می گردد که در کلیت خود خیابان، میدان و یا فضای شهری اطلاق می گردد. لذا دستیابی به آگاهی مناسب و متناسب با موضوع در فرایند نقد ضروری می نماید. این گفتار بر این فرضیه استوار است که کیفیت مطلوب بصری و روانی نمای شهری در معماری و شهرسازی هر سرزمین به ابعاد جغرافیایی، محیطی، فرهنگی و اجتماعی شهر و شهروندان وابسته بوده و در پی اثبات صحت آن مفهوم نمای شهری و کیفیات آن را در سه موقعیت مکانی-زمانی "معماری اروپا" ، "معماری سنتی ایران" و "معماری معصر ایران" مورد بررسی قرار می دهد. در این فرایند، شیوه عملکرد و نحوه مواجهه معماری و نمای بناها با شهر و فضای شهری شناسایی شده و ارزیابی می گردد. نمای معماری، نمای شهری مبحث نما، نماسازی و طراحی نما در فرایند طراحی معماری بنا همواره از اهمیت بنیادین برخوردار بوده و این روال با کمترین نوسان تا دهه های اخیر در هنر معماری تداوم یافته است. تنها در دهه ها و سال های پایانی قرن بیستم بود که چالشی اساسی در تلقی مرسوم و متداول از نما در طراحی معماری بوجود آمد. علی رغم اين، نما یکی از مؤثرترین عناصر تأثیرگذار بر کیفیت بصری یک بنا می باشد و شناخت اولیه هر فرد از بنا از این طریق صورت می گیرد. " بحث نما به مفهوم خاص آن از جایی شروع می شود که سطوح یا سطحی مهم و اصلی که به دلیل قرار گرفتن در معرض دید، بیشترین اطلاعات را در مورد حجم ساختمان ارائه می دهد، با آگاهی از خاصیت سطحی بودن و با فکر ارزش گذاری بر این خاصیت ایجاد می شود."(2) صاحب نظران هر یک در نسبت با نمای ساختمان وظایف و انتظاراتی چون حفاظت، ایجاد ارتباط (بین درون و برون، خلوت و شلوغ، خصوصی و عمومی، طبیعی و مصنوع) ، معرفی بنا، تعریف یک جهت مشخص و... مطرح نموده اند که وجه مشترک همه آنها ارتباط با شهر ...
ارائه مقاله درس نظریه ها و روش های طراحی
جزو برنامه های این ترم هست البته به احتمال بسیار قوی این کار اختیاریه به هر حال هر کسی تمایل داشت میتونه هماهنگ بکنه (با توجه به اینکه جزو مقاله هایی که اسمشون در لیست هست و مقاله هایی که جلسه اول آقای دکتر جیحانی بهمون دادن نباشه )ردیف عنوان نام خانوادگی و نام نویسنده نویسندگان همکار نام نشریه يا ناشر سال انتشار شماره نشریه دوره زمانی نشریه شماره صفحات مقاله در نشریه 1 ترسيم نمودارها، کمکي به فرآيند طراحي معماري خاك زند، مهدي فيضي محسن نشريه بين المللي مهندسي صنايع و مديريت توليد 1387 19 2 فرآیند طراحی معماری منظر، از گذشته تا امروز خاک زند، مهدی دکتر محسن فیضی باغ نظر 1387 9 بهار و تابستان 65-80 3 فرآیند طراحی معماری، تعامل میان طراح و بهره بردار علی الحسابی، مهران یوسف زمانی، مهرداد هنرهای زیبا 1389 43 پاییز 42-31 4 تفكر در طراحي سعيد محمودي ،سيد امير هنرهاي زيبا 1383 20 زمستان 27-36 5 «معماري گروهی» حلقه مفقوده در آموزش طراحی معماري مظفر، فرهنگ خاك زند، مهدي- چنگیز، فهیمه - فرشادفر، لیلا فناوري آموزش 1388 4 تابستان 387-349 6 فهم مسئله طراحی درآموزش معماری دانشگر مقدم ، گلرخ هنرهای زیبا 1388 37 بهار 59-68 7 نقد مفهوم نمای شهری در معماری كاظمي، علي عليزاده، اميد 8 من فکر می کنم ، پس هستم« گذری کوتاه بر فرآیند مفهومی ایجاد معماری» میلانی زاده، سعید طاق 1388 31و32 آذر ودی 28و29 9 مقدمه ای بر شناخت رویکردها وارزش های معماری منظر فیضی، محسن علوم و تکنولوژی محیط زیست 1387 سه پائیز 51-60 10 مبانی نظری معماری سازمانی و معماری سازمانی دانشگاه قاسم زاده، کوروش 11 خلاقیت در معماری زنان:دیدگاهی بر پایه پژوهش های روانشناختی علیزاد گوهری، نغمه فروزنده، الهام زن و فرهنگ 15-5 12 تطابق معماری سازمانی و مدل بلوغ و توانایی جوان بخت، مهرشید سمینار کارشناسی ارشد 13 مفهوم هويت و معماري امروز ايران قطبى، على اكبر آینه خیال 10 78-83 14 ضرورت درک سرشت فضای معماری با استناد به رویکردهای معاصر مبتنی بر طبیعت محمودی، سید امیرسعید هنرهای زیبا 1388 37 بهار 49-58 15 آفرينشگري و روند آموزش خلاقانه در طراحي معماري مهدوي نژاد،محمد جواد هنرهاي زيبا 1384 21 بهار 57-66 16 آموزش روند طراحي معماري بكارگيري استعدادهاي نهفته دانشجويان سعيد محمودي ، سيد امير هنرهاي زيبا 4و5 73-81 17 آموزش خلاق - تجربه 1381 ...
مقالاتی در باب مفاهیم معماری و طراحی شهری
1 - واحد همسایگی یکی از اصطلاحات جدید در فرهنگ شهر سازی کشور ما واحد همسایگی است که در غرب با قدمتی نزدیک به 100 سال تعریف روشنی یافته اما در کشور ما تازه و فاقد مفهومی روشن است . این اصطلاح جای خود را در شرح خدمات آماده سازی ، تهیه شده توسط وزارت مسکن و شهرسازی باز کرده : تهیه الگو و طرح یک واحد همسایگی یا مجموعه ها و ترکیب هایی از واحدهای مسکونی مطالعه شده در حدی که بتواند مبنای طراحی شهری و تنظیم فضاهای عمومی و ارتباطی محله مورد نظر قرار گیرد و در مجموع در طرح ریزی ساخت و بافت ، تقسیم بندی اراضی و سایر جنبه های طراحی فضاهای شهری مورد استفاده واقع شود به مقیاس حداقل 1:500 مفهوم واحد همسایگی : از اواسط قرن نوزدهم در پی چاره جویی برای هویت بخشیدن نظام شهری یکی از موضوعاتی که مورد توجه قرار گرفت سلسله مراتب شهری بود . طی دهه 1920 در شوروی مجموعه هایی از ساختمان های مسکونی مجهز به خدمات جنبی ساخته شد . در دهه ی 30 این نگرش در خانه سازی آلمان به طور گسترده دنبال گردید . در سال 1923 کلارنس پری در آمریکا مقاله ای تحت عنوان واحد همسایگی نوشت . مهم ترین انگیزه پری اثبات لزوم ایجاد خدمات اساسی بود که باید در نزدیکی ساختمان های مسکونی مستقر می شدند . انگیزه دیگر او تقویت زندگی جمعی در شهرهای صنعتی آمریکا بود . پری وجود اتومبیل را خطری برای انسان ها و زندگی جمعی می دانست و پیشنهاد کرد که مسیرهای دسترسی به خدمات نباید توسط خیابان های اصلی قطع شوند . خدماتی که برای این واحدها پیشنهاد می کرد عبارت بودند از حداقل یک دبستان ، چند مغازه و زمین های بازی و ورزش، یک سالن اجتماعات قابل تبدیل به تئاتر ، کتابخانه ، باشگاه و ..... تعداد جمعیت در نظر گرفته شده برای هر واحد ده هزار نفر بود . هنری رایت و کلارنس اشتاین با ساختن شهر رادبرن در نزدیکی نیویورک نظریاتی در این زمینه ارائه دادند . این شهر بیشتر حالت خوابگاهی داشت و بنا بود ترکیبی از سه واحد همسایگی باشد . در مرکز هر کدام یک دبستان به گونه ای واقع شود که حداکثر فاصله آن تا هر خانه حدود 800 متر باشد ، این طرح به علت بحران اقتصادی در نیمه راه متوقف ماند . مفهوم محله در بافت سنتی ایران و روند شکل گیری آن محله به مثابه سلول اصلی شهر سنتی سکونت گاه قوم ، نژاد ، مذهب یا فرقه ای خاص است . جامعه شهری رنگ گرفته از نظام عشیرتی مجموعه هایی را ایجاد کرد که به محله معروف شدند . همبستگی اجتماعی-فرهنگی سبب ایجاد عامل روانی متعلق به محله و پیروی افراد از آداب و رسوم واحد بود . در هر محله اختلاف طبقاتی بین فقراء و ثروتمندان ، بعد فیزیکی نمی یافت . ساکنین محله نسبت به یکدیگر و نسبت به محله از وظایف و حقوق خاصی ...