نور و رنگ در شهرسازی

  • نور و رنگ در معماری

      به نام خدا دانشگاه آزاد اسلامی تبریز  عنوان مقاله : نور و رنگ در معماری درس : معماری جهان  استاد محترم : جناب آقای دکتر ستاری  تهیه و تنظیم : ندا صدری  بهار 87  رنگ و نور در معماری چکیده از لحاظ فیزیکی ، نور و رنگ به یک طیف تابشی منحصر به فرد تعلق دارند . بنابراین وجود رنگ وابسته به وجود در روشنایی است . اگر چه در بسیاری از تحقیقات ، این نکته مورد توجه قرار نگرفته است. زمینه معماری، ترجیح می دهد هر دو جنبه را به طور جداگانه بررسی کند و همچنین حوزة تحقیقات آینده و ارائه سخنرانیهایی که تکراری و سطحی شده اند را محدود می کند. هدف این مقاله، تلاش برای معرفی راههای جدیدی برای تحقیق در هر دو زمینه است. معرفی به واسطة ناکامی در شناخت اینکه رنگ و نور در معماری دو زمینة لاینفک و غیر قابل تقسیم از یک مسألة مشترک هستند ، تحقیقات در مورد هر دو زمینه، عموماً راههای متفاوتی را پیموده است . در زمینة پژوهش نور، فقط جنبه های مربوط به نمایانی (مرئی بودن) و آسایش مورد توجه قرار گرفته است، در صورتی که در زمینة رنگ ، تلاشهایی در راستای رفع نیازهای طرح، سبک و مُد انجام گرفته است که البته همواره بر پایة اطلاعات اثبات پذیر نبوده اند. این موضوع برخی را به این تصور وا می دارد که «هیچ چیز غیر ممکن نیست» در حالیکه برخی معتقدند که این یک «موضوع کاملاً تخصصی» است. در هر حال ، هر دو جنبه درست هدایت نشده اند. با توجه به زحمات معماران و طراحان شایسته و با وجود مدارک گواه بر تلاش آنها، شکی در مورد اهمیت پژوهش آنها باقی نمی ماند.  علی الخصوص ، اسلوب شناسی روان فیزیکی که برای تجزیه و تحلیل متغیرهای انفرادی و مرکب بکار برده می شود. اطلاعات مشخص و جنبه های پایه ای و اساسی را در هردو زمینه نور و رنگ، تجزیه و تحلیل می کند و با وجود اینکه عده کمی به زمینة رنگ و نور (صرفاً) علاقمند هستند ، بنابراین اهمیت این پژوهش ها در برآورد نیازهای اساسی که به راحتی بشر کمک شایانی می کند، کاملاً‌ مبرهن و واضح است. به همین دلیل به نظر می‌رسد که این رسیدگی ها، آیندة مساعدی پیش رو دارند و به ما در پیشرفت زمینه های اساسی زندگی مانند سلامتی ، اقتصاد ، امنیت و حتی عواطف و احساسات یاری می رسانند .  امروزه ، جایگاه پژوهش چیست ؟ تأثیر رنگ در روشنایی و عملکرد آنها در هر یک از ما انسانها چیست؟ به نظر می رسد که 3  مسیر وجود دارد . سیستم بصری ( Visual) ، سیستم ادراکی (Perceptive) که توسط سیستم معرفتی و شناختی (Cognitive) معنا پیدا می کند و در نهایت سیستم چرخه های زیستی  (Circadian) . برای شروع ، دانش کافی در مورد دو سیستم بصری و ادراکی داریم که می توانیم تحقیقات معتبری را پایه ریزی کنیم . با این ...



  • رنگ در معماری و شهرسازی

    مقدمهدر طول تاریخ معماری و شهر سازی ایران، رنگ به عنوان عاملی جدایی ناپذیراز طرح بنا، زینت بخش آن بوده است. اما متاسفانه آنچه که امروز از رنگ درفضاهای شهری دیده می شود کاربرد نا درست آن در عرصه های شهری است.سیمای شهری دچار آشفتگی در استفاده از رنگ شده است. بی شکهنگامی که در شهر قدم می زنید و به ساختمان های جدید نگاه می کنید،به نظر زیبا نمی آیند. چرا؟ اما هنگامی که به بناهای قدیمی نگاه می کنید،آنها را هنوز زیبا می بینید. باید دانست که رنگ یکی از جنبه های مهم زندگی شهری می باشد و مفهوم رنگ به گستردگی مفهوم زندگی است،چرا که در همه  ابعاد زندگی شهری جاری است و مسائل روز مره با آن رورو هستیم. رد فضاهای شهری رنگ را در همه ی جا می توان دید، در سیمای خیابانها، مبلمان شهری، کف سازی پیاده روها و خیابان ها،پوشش بام ها، اتو مبیل ها، فضای سبز و پارک ها، در خط آسمان شهر و کلیه فضا های عمومی که مردم شهرنشین همه روزه با آنها در ارتباط هستند.بارها بدون هیچ توجهی از کنار آثار معماری که در گذشته به دست هنرمندانفرهیخته ائوار مختلف بنا گردیده گذر کرده ایم.اما آیا تاکنون باخود اندیشیده اند که این دستان هنرمند چگونه این آثار بدیع و زیبا را آفریده اند؟آیا انتخاب این رنگ ها در فضاهای شهری معنا و مفهوم خاصی داشته است؟آیا در ترکیب بندی رنگ ها که استفاده شده،اصول وقوائد خاصی برقرار بوده است؟برای پاسخ به این سوالات ابتدا باید مفهوم رنگ را درک کرد و نحوه ی استفاده صحیح آن را در فضاهای شهری آموخت. در ادامه تاثیرات بصری رنگ بر انسان، تاریخچه ی کاربرد رنگ در شه سازی ایران از زمان پیدایش بین النهرین تا امروز و درپایان، وضعیت کنونی کاربرد رنگ در شهر سازی امروز ایران مورد بررسی قرارمی گیرند.1-تاثیرات بصری رنگ ها بر انسانذات رنگ ماده ی رنگی قابل تجزیه و قابل شناخت است که هم از نظر فیزیکی و هم از نظر شیمیایی، مغز وچشم انسان به آن محتوا ومفهومی انسانی می دهد. چشم و مغز از طریق مقایسه و کنتراست به درک مشخص می رسند. درک رنگ یک وافعیت روان شناختی- فیزیولوژیکی رنگ چیزی است که می توان آن را نمود رنگ فام نام نهاد. واژه ی رنگ، به احساس مربوط می شود(یعنی تا زمانی که با چشم دریافت نشده، چیزی جز کارمایه ی نوری نیست). رنگ ها،کیفیت بیرونی اشیاء و پدیده ها نیستند؛بلکه زاده ی کیفیت درک انسان هستند.در واقع انسان به واسطه ی احساس می تواند رنگ را در ک کند ودرک آن حاصل نمی گردد مگر با وجود نور، چرا که انسان تا زمانی قادر به درک رنگ است که بتواند ان را از طریق چسم دریافت کند.پس رنگ و نور مکمل یکدیگر هستند.برای این که بهتر بتوان موضوع رنگ را مورد بررسی قرار ...

  • نور در شب

        اکثر طراحی‌ها با احتساب نور خورشید انجام می‌شود، به عبارتی با تاریکی هوا تمامی‌خلاقیت‌ها و هنرهایی که برای آن کوشش شده، یکباره در تاریکی شب محو می‌شود.زندگی شهری و بالطبع الزامات اقتصادی مرتبط با آن ایجاب می‌کند که دامنه فعالیت‌های انسانی از طول روز گذشته و تا پاسی از شب ادامه یابد. به این ترتیب کار و فعالیت شبانه به مرور به قسمتی از زندگی شهری تبدیل شده است.تقریبا کلیه فعالیت‌های شهری که قبلاً در روشنایی روز امکانپذیر بوده، اینک در شب و به کمک نور مصنوعی قابل اجرا است. به عبارتی الزامات شهرنشینی، شب را برای انسان تبدیل به روز کرده است و فضاهای شهری در این پدیده جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده‌اند.شب هنگام فضاهای شهری مانند خیابان‌ها، میادین، پارک‌ها و… بطور فزاینده‌ای به عنوان فضاهای زنده، متنوع و مملو از عبور و مرور مورد استفاده قرار می‌گیرند. تغییرات بنیادینی که فعالیت‌های شبانه موجب آن شده‌اند، تدریجاً سیمای خاصی را به محیط تحمیل می‌کند که در صورت هدایت آگاهانه کیفیت زندگی شهری را بهبود می‌بخشد.فعالیت‌های شبانه هنری و تفریحی نظیر سینما، کنسرت، تئاتر، رستوران‌ها و همچنین پارک‌ها و گردشگاه‌ها بیشتر مدیون استفاده از نور مصنوعی هستند. از دیگر فعالیت‌های شبانه می‌توان به کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و شیفت کار شبانه آنها اشاره کرد که در پرتو نور مصنوعی ممکن شده است.تاثیرات عمیق حاصله از این تحولات، معماران را بر آن داشت تا به ارزیابی مجدد از کار برد نور مصنوعی جهت تاثیر بر ادراک انسان و القای بهتر و دلنشین‌تر هنر معماری به بیننده بپردازند.تجربیات سال‌های اخیر محققان به کمک دستاوردهای علمی‌، پزشکی و تکنولوژیکی، موجب شد، ضمن ارتقای این زمینه پژوهشی، از حالت ابتدایی و اولیه آن که روشنایی تیر چراغ برق خیابان‌ها است خارج و حضور هوشمندانه آن در معماری و شهرسازی گسترش یابد.قابلیت استفاده از نور مصنوعی و تاثیر آن بر ادراک انسان را می‌توان در دو مثال ساده یعنی نور چراغ راهنمایی و رانندگی در چهارراه‌ها که هر رنگ تاثیر مشخصی مانند خطر، احتیاط و یا آسودگی را به راننده و عابر القا می‌ کنند و یا نور رنگارنگ لامپ‌های مهتابی طباخی‌ها به عنوان نشانه‌ای که عابرین را از فعالیت خاصی در آن مکان آگاه می‌سازد، مشخص کرد. با ذکر مقدمه فوق نحوه ارتباط عملی سیمای شهری در شب و مدل‌سازی برای نور مصنوعی را در شهرسازی و معماری بررسی می‌کنیم.تا به حال سیمای شهری و هر آنچه در ارتباط با آن است با احتساب روشنایی روز و در محدوده زمانی تابش نور خورشید حضور خود را عیان می‌کرده است، به عبارتی ...

  • نور در شب

    نور در شب     اکثر طراحی‌ها با احتساب نور خورشید انجام می‌شود، به عبارتی با تاریکی هوا تمامی‌خلاقیت‌ها و هنرهایی که برای آن کوشش شده، یکباره در تاریکی شب محو می‌شود.زندگی شهری و بالطبع الزامات اقتصادی مرتبط با آن ایجاب می‌کند که دامنه فعالیت‌های انسانی از طول روز گذشته و تا پاسی از شب ادامه یابد. به این ترتیب کار و فعالیت شبانه به مرور به قسمتی از زندگی شهری تبدیل شده است.تقریبا کلیه فعالیت‌های شهری که قبلاً در روشنایی روز امکانپذیر بوده، اینک در شب و به کمک نور مصنوعی قابل اجرا است. به عبارتی الزامات شهرنشینی، شب را برای انسان تبدیل به روز کرده است و فضاهای شهری در این پدیده جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده‌اند.شب هنگام فضاهای شهری مانند خیابان‌ها، میادین، پارک‌ها و… بطور فزاینده‌ای به عنوان فضاهای زنده، متنوع و مملو از عبور و مرور مورد استفاده قرار می‌گیرند. تغییرات بنیادینی که فعالیت‌های شبانه موجب آن شده‌اند، تدریجاً سیمای خاصی را به محیط تحمیل می‌کند که در صورت هدایت آگاهانه کیفیت زندگی شهری را بهبود می‌بخشد.فعالیت‌های شبانه هنری و تفریحی نظیر سینما، کنسرت، تئاتر، رستوران‌ها و همچنین پارک‌ها و گردشگاه‌ها بیشتر مدیون استفاده از نور مصنوعی هستند. از دیگر فعالیت‌های شبانه می‌توان به کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و شیفت کار شبانه آنها اشاره کرد که در پرتو نور مصنوعی ممکن شده است.تاثیرات عمیق حاصله از این تحولات، معماران را بر آن داشت تا به ارزیابی مجدد از کار برد نور مصنوعی جهت تاثیر بر ادراک انسان و القای بهتر و دلنشین‌تر هنر معماری به بیننده بپردازند.تجربیات سال‌های اخیر محققان به کمک دستاوردهای علمی‌، پزشکی و تکنولوژیکی، موجب شد، ضمن ارتقای این زمینه پژوهشی، از حالت ابتدایی و اولیه آن که روشنایی تیر چراغ برق خیابان‌ها است خارج و حضور هوشمندانه آن در معماری و شهرسازی گسترش یابد.قابلیت استفاده از نور مصنوعی و تاثیر آن بر ادراک انسان را می‌توان در دو مثال ساده یعنی نور چراغ راهنمایی و رانندگی در چهارراه‌ها که هر رنگ تاثیر مشخصی مانند خطر، احتیاط و یا آسودگی را به راننده و عابر القا می‌ کنند و یا نور رنگارنگ لامپ‌های مهتابی طباخی‌ها به عنوان نشانه‌ای که عابرین را از فعالیت خاصی در آن مکان آگاه می‌سازد، مشخص کرد. با ذکر مقدمه فوق نحوه ارتباط عملی سیمای شهری در شب و مدل‌سازی برای نور مصنوعی را در شهرسازی و معماری بررسی می‌کنیم.تا به حال سیمای شهری و هر آنچه در ارتباط با آن است با احتساب روشنایی روز و در محدوده زمانی تابش نور خورشید حضور خود را عیان می‌کرده است، ...

  • بررسي جايگاه و تأثير سمفوني رنگ و نور در معماري پسامدرن كتابخانه­ ها

    بررسي جايگاه و تأثير سمفوني رنگ و نور در معماري پسامدرن كتابخانه­ ها سميه سادات آخشيك[1]   اگر فلسفه روح زمان و معماري، كالبد زمان است، با عوض شدن روح زمان كالبد زمان هم عوض مي­شود.   چكيده[2] جستجو در اسرار و عناصر معماري كهن، ما را معترف به گسست ناپذيري انسان، طبيعت و عرفان مي­سازد و چنين است كه مردم و معماران كهن با رويكردهاي سنجيده به طبيعت احترام گذاشته و آن‌را مورد مداقه قرار داده و خردمندانه با طبيعت زيسته و در معماري خود به­كار گرفته­اند و هر تماشاگري با گذر از كنار آن بي هيچ­گونه مقاومتي، جذب مغناطيس نيرومند آن خواهد شد. الگوي متقارن پيچيده هندسي رنگ و نور، تركيب تزيينات چوبي و شيشه­هاي رنگي، كاربرد آن­ها و تأثيرپذيريشان در معماري موجب شده است كه بناها به ارگانيسم زنده­اي تبديل شوند. از آنجايي كه نور مورد استفاده در معماري كهن، تركيبي از رنگ ساخته شده است بنابراين بايد گفت كه اين اثر رنگ است كه حيات را معنا مي بخشد و عنصري بس تاثيرگذار بر زيست مي باشد. كتابخانه­ها نيز مي­توانند با تأثير پذيري از نقش رنگ در معماري و استفاده از صفت­هاي تغيير پذير رنگ­ها (فام، درخشندگي و پرمايگي) با توجه به اثرات روانشاختي آن­ها به فضاي كتابخانه­ها معناي ديگري بخشيده و اين فضاها را در صبحگاهان با نورافشاني رنگ آبي در پيش از طلوع خورشيد، سايه هاي زرد در ميان روز، سبز در مناظر و سرخ در غروب خورشيد حياتي دوباره بخشند. در اين مقاله سعي شده است تأثير پذيري انسان پسامدرن از جادوي رنگ و نور در معماري با الهام پذيري از معماري كهن مورد بررسي قرار گيرد و به ضرورت به­كارگيري تركيبي كارآمد، هوشمندانه ومتناسب از رنگ­ها در طراحي داخلي كتابخانه­ها پرداخته شود. در پايان، بررسي مختصري از وضعيت به­كارگيري رنگ­ها در معماري­هاي كنوني كتابخانه­ها ارائه گرديده است.   كليدواژه­هاي موضوعي:معماري كتابخانه­، معماري پسامدرن، رنگ، نور   مقدمه معماري به عنوان اجتماعي­ترين هنر بشري مرتبط با فضاي اطراف انسان،عبارت است از علم و هنر و شكل بخشي به فضاي زيست انسان. به­عبارت ديگر، معماري به­وجود آورنده فضايي است كه انسان را از عوامل طبيعي مصون مي­دارد و فعاليت­هاي زندگي فردي و اجتماعي وي را در بر گرفته و به نيازهاي مادي و معنوي وي پاسخ مي­گويد. براساس مطالعات، به­طوركلي براي معماري سه بخش اصلي قائل مي شوند. اگر كسي توانست اين سه بخش را به خوبي به انجام برساند، در معماري مي تواند موفقيت خوبي كسب نمايد؛ تفكر درست، خط كشيدن درست و انتقال درست سه بخش عمده معماري مناسب به­حساب مي­آيند. تا زماني­كه مباني نظري مشخصي نداشته باشيم و آن ...

  • نور در معماری

    نور در معماری <?XML:NAMESPACE PREFIX = O />  زیبائی که به چشم می آید از پرتو نور و روشنائی است و گرنه در تاریکی ،زیبائی مفهومی ندارد.زیبائی حقیقتی با نور معرفت درک می گردد و زیبائی ظاهری با عزیزترین حس ما که بینائی است دیده می شود. نور و روشنایی چه ظاهری و چه عرفانی باعث می شود که زیبائی به چشم آید و رنگ و سایر زیبائیهای شیء جلوه کند. بنابراین بحث نور و پرداختن به آن می تواند در مباحث زیبائی شناسی و هنر جایگاه ویژه ای داشته باشد. از جمله علوم و هنرهایی که می توان به نقش نور در آن اشاره داشت ،هنر معماری است که بحث مفصلی را در زمینه روند بهره گیری از نور طبیعی به خود اختصاص می دهد. ابزار و وسایل روشنایی نیز به عنوان عواملی که تأمین کننده ی نور مصنوعی هستند ،مطرح می باشند. در هنر معماری نور یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار ،نظم فضایی، مصالح، رنگ و … مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. یکی از مهمترین مشخصه های نور طبیعی، توالی و دگرگونی آن در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالت در ساعات مختلف می شود. در تاریخ نقاشی توجه به نور در دوره امپرسیونیست ها دیده می شود. هنگامی که نقاشان آتلیه های خود را ترک می کردند و در زیر نور خورشید با نور طبیعی مشغول نقاشی شدند. از مشخصات این سبک توجه به رنگ و نور در ساعات مختلف روز و انعکاس رنگ های اشیاء مختلف در یکدیگر و تأثیر رنگ های پیرامونی و به کار بردن رنگ های خاص و ناب می شد. این مقاله به بررسی نقش نور در معماری و معماری داخلی به عنوان یک جزء سازنده و مفهوم بخش می پردازد و در خاتمه امید بر این دارد که در آینده در ساختمان ها همانند نیاکانمان شاهد به کارگیری نور طبیعی به صورت یک عنصر کاملاً اثر بخش باشیم. نور و بشر از دوران ماقبل تاریخ همواره اجسام نورانی که تجسمی از یک شیء زنده را در ذهن بیدار  می کردند توسط بشر مورد ستایش و احترام قرار گرفته و مشتاقانه برایشان جشن می گرفتند،   آن ها را عبادت کرده و می پرستیدند.این توجه بیش از اندازه به عنصر نور در اغلب فرهنگ های اولیه بشری و در جوامعی با آداب و رسوم و عقاید مذهبی متفاوت همچنان در طول زمان مشاهده می شود. برخی از جوامع نور خورشید را در تشریفات مذهبی شان به کار می بردند و برخی دیگر درخشش اجسام نورانی را به عنوان عامل ایجاد فعل و انفعالاتی رمزآلود جهت دست یابی به حیطه هایی ماورای دنیای زمینی تلقی می کردند. حتی امروزه در بسیاری از مدارس شرقی که به تدریس یوگا اشتغال دارند برای ایجاد تمرکز ذهنی از اجسام نورانی مانند لامپ، خورشید، ماه، بلور و نور آتش استفاده می کنند. در اغلب ادیان، ...

  • تجزیه و تحلیل سایت در طراحی

    تجزیه و تحلیل سایت در طراحی

    1-       نیاز 2-       سایت 3-       بررسی های اقلیمی 4-       دسترسی ها بررسی های اقلیمی : ● یخبندان : برای آگاهی از اینکه  چه نوع مصالحی را در طرح خود استفاده کنیم  یخبندان را بررسی میکنیم . به طور گرافیکی مشخص میکنیم که چند ماه در سال در آن منطقه یخبندان رخ می دهد تا ببینیم مصالح مورد استفاده تحمل دارد یا نه ! ● شیب زمین : برای طراحی شیب زمین هم نیاز است . به صورت گرافیکی می نویسیم که شیب غالب مثلا شمال به جنوب است . ● نور : بستگی به نوع کابری نور طبیعی یا مصنوعی به کار میبریم . مثلا سینما به نور مصنوعی و کلاس های یک مدرسه به نور طبیعی نیاز دارد . نور در ساعات مختلف قرار میگیرد . همانطور که میبینیم نور در ساعات 9 تا 18 رو به روی ساختمان است . بزرگ ببینید ! پس در تقسیم فضاهای داخلی از این اطلاعات استفاده می کنیم . همچنین متوجه میشویم که قسمت جنوب ساختمان از 9 تا 18 سایه است ، پس اگر کاربری داشتیم که به نور نیاز داشت به این موضوع توجه می کنیم یا اگر گونه خاص درخت داریم که به نور نیاز دارد نباید این جا قرار دهیم یا ممکن است ساختمانی در نزدیکی سایت باشد که بلند باشد و همیشه سایه آن قسمتی از سایت را می گیرد ، آن را در طراحی فضا در نظر میگیریم . بزرگ ببینید ! ● باد : جهت باد را به صورت گرافیکی نشان میدهیم و برای طراحی از آن استفاده می کنیم . مثلا در محله ی دنارت اصفهان بوی زباله زیاد می آید ، طراحی باید به گونه ای باشد که با گذاشتن دیوار یا نگذاردن پنجره به آن سمت بو را مهار کرد . ● جنس خاک : مثلا در یک منطقه نزدیک به آب زیاد نمیتوان در زمین پایین رفت و پارکینگ زد . ● ریزش های جوی : نوع پوشش سقف ، نوع پوشش دیوارها ، ارتفاع دیوارها و ارتفاع از سطح زمین ! پس مشخص میکنیم که مثلا به طور متوسط چند میلیمتر بارندگی در سال در این منطقه مشاهده می شود . * مسئله قبله  و جهت شمال نیز برای ما اهمیت دارد . برای طراحی نمازخانه یا سرویس بهداشتی به این اطلاعات نیاز داریم . " کتاب اقلیم کسمایی و کتاب اقلیم پیرنیا " دسترسی ها : ● مسیر : کلیه مسیرهایی که به سایت منتهی می شود را ما باید در تحلیل سایت مشخص کنیم . راه ها ، مسیرها و خیابان ها سلسله مراتب دارند و بر اساس درجه بندی مشخص می شوند : اصلی ، فرعی و ............... ! همچنین جنس مصالح کف پوش را هم مشخصی میکنیم .: راه آسفالته " آسفالت گرم یا سرد " ، راه مالرو ، راه پیاده یا سواره ، راه خاکی ، راه پر ترافیک  و ........ نحوه ی نمایش : پیاده : دایره به رنگ خردلی سواره : مربع یا مستطیل به رنگ خاکستری رنگ خاکستری بر اساس اصلی یا فرعی بودن مسیر کم رنگ و پررنگ نشان داده می شود . یعنی خاکستری پررنگ برای مسیرهای اصلی و خاکستری ...

  • معماری نمادین

    معماری نمادین

    معماری نمادین مساجد اسلامي در سرزمين ايران، مثل همة ممالك اسلامي ، جلوه اي از زيبايي هاي بصري و نمونة‌بارزي از تلفيق و ارتباط فرم هاي نمادين با باورهاي عميق اعتقادي است . اشكال الگويي وارتباطات سمبوليك در تمامي جوانب و نماهايشان بوضوح ديده ميشود. « اساساً هنرهاي ديني ، به خصوص مساجد اسلامي در يك امر مشتركند و آن جنبة سمبوليك آنهاست ، زيرا در همة اين هنرها ، جهان سايه اي از حقيقت و مرتبتي متعالي از آن است . از اينجا در هنرها هرگز قيد به طبيعت كه در مرتبة سايه است وجود ندارد . به همين جهت هر سمبولي، حقيتي است ماوراء اين جهان پيدا ميكند . سمبول ها اينجا در مقام ديداري است كه از مرتبة‌خويش نزول كرده است تا بيان معاني متعالي كند . اين معاني جز با اين سمبول ها و تشبيهات به بيان نمي آيند ، هم چنان كه قرآن و ديگر كتب ديني براي بيان حقايق معنوي ، به زبان رمز و اشاره سخن مي گويند .»  در معماري مساجد نيز ، نقوش گچبري‌ها، آجر كاري ها و كاشيكاري ها بر مبناي معناي سمبوليك هريك از آنها و حس پويايي زيباپسندي مذهبي مردمان انتخاب مي شوند . ختايي ها ، اسليمي ها و ديگر نقوش كاشيكاري كه با رنگ هاي ملايم و تضادهاي دلنشين كنار هم در لابلاي هم ميخزند ، چشم را به منحني هاي بيكران به هم بافته شان به مسيرهاي بي انتهاي مأمني نامعلوم و بهشتي گم شده سوق مي دهند .  بيشترين قسمت سطوح كاشيكاري به رنگ هاي سردي چون زنگاري ها ، فيروزه اي‌ها و لاجوردي ها تعلق دارد . لاجوردي ها و رنگ هاي آبي خام ، عمق دارند كه آدمي را به بي نهايت و به جهاني خيالي و  دست نيافتني مي برند . آبي گستردگي و وسعت آسمان صاف را به ياد مي آورد . نشانة‌صلح است و بهجهت و فرحناكي و رنگ هاي بي گناهي ، نور آبي، كساني را كه بيقرارند ، آرام مي كند . آبي همواره متوجه درون است و جنبه هاي گوناگون روح آدمي را نشان مي دهد ، در فكر و روح او داخل مي شود و با روان او پيوند مي خورد . آبي معني ايمان مي دهد و اشاره اي است به فضايي لايتناهي و روح .براي مردم مشرق زمين ، آبي سمبل جاودانگي است . وقتي به تاريكي تيرگي ميگرايد ، معني و هم ، بيم و غم و اندوه يا مرگ و فنا به خود مي گيرد . مردمان آيين پرداز باستان ، به قداست فيروزه اي معتقد بودند . به زعم آنها ، فيروزه سوي چشم را زياد مي كرد . رنگ رويش و تعالي بود ، نازايي و بي باري را از بين مي برد ، عزت و سلامت نفس مي آورد ، و نقشي داشت در چيرگي نور بر ظلمت  لاجورد رنگ عالم مثال است ، حكمت عالية عالم علوي است . تماشاي اين رنگ ، تماشاي وسعت دورن است ، رسيدن به شعور رازناك و شهود متعالي است . آبي لاجورد، هسته تمثيل مراقبه ومشاهده است .بيانگر بيكرانگي آسمان آرام ...

  • نورپردازي از منظر اداره نور

    1- نور- تعریف نورپردازینور یکی از مهم ترین عوامل کیفی و نمادین بوده  و از نظر کارکرد عملی از جایگاه ویژه¬ای در معماری و شهرسازی  برخوردار است. اصلی ترین کارکرد  نور ، چه طبیعی و چه مصنوعی،  روشن کردن فضا و فرم-های ساختمانی است که آنرا روشنایی می نامیم. با اینحال نور با استفاده از نبوغ معمارانه و توجه به سه عامل 1- زیبایی شناسی 2- مفهومی و معنایی و 3 - نمادین  جهت تعریف مجدد فضاهای شهری مورد استفاده قرار میگیرد که آنرا نورپردازی می نامیم.- نور در معماریدر معماری و شهرسازی نور عملكردی فراتر از روشن كردن فضا داشته و به عنوان یكی از اجزاء اصلی مورد توجه طراحان قرار می‌گیرد. امروزه زندگی شهری سبب گشته دامنه فعالیت شهروندان تا پاسی از شب ادامه یابد و بدین ترتیب حیات شبانه تبدیل به قسمتی از زندگی شهری شده است.بنابراین جهت ایجاد بستر مناسب و امن زندگی شبانه شهری و ارتقاء كیفیت بصری، طراحی نورپردازی مورد توجه طراحان قرار می‌گیرد.- جایگاه نور در طراحی شهریسیمای شهری چه در روشنایی روز و چه در تاریكی شب می‌بایست دارای شكل و محتوی باشد. نور در طراحی شهری دارای كیفیات و ویژگیهای متفاوت از قبیل ابزار اطلاع‌رسانی، شناساندن در مناطق و محلات و افزایش بار هویتی مراكز، نمایان كردن نشانه‌ها، میراث فرهنگی و طبیعی و فضاهای شهری همچون پیاده راهها و میادین می‌باشد.2- تاریخچه یكصد ساله  نورپردازی در ایران - نگاهی گذرا به چگونگی تشكیل شهرداری و سیر تاریخی نور درایرانسازمان بلدیه (شهرداری) از یادگارهای دوره مشروطیت است. از جمله كارهایی كه بانیان مشروطیت بدان توجه كردند سرو سامان دادن به اداره امور شهرها و تدوین قانون بلدی و تشكیل سازمان بلدیه بود، اما كیفیت اداره شهر در ایران سابقه‌ای طولانی و سرگذشتی جالب دارد. محتسب كه از اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری پیدا شد، متصدی وظایف شهرداری و شهربانی امروزه بوده است. در آن ایام روشنایی شهر نیز بوسیله مردم تأمین می‌شد و هركس می‌توانست بالای درب خانه‌اش چراغی روشن می‌كرد. كسانی هم كه استطاعت بیشتری داشتند چراغهایی وقف روشنایی معابر می‌نمودند. برای این چراغها اغلب در پیچ و خم معابر طاقچه كوچكی تعبیه می‌شد كه آثار آن هنوز هم در بعضی شهرهای ایران وجود دارد. ناصرالدین شاه در سفر فرنگستان تشكیلات شهرداری را مورد مطالعه قرار داد و درمراجعت به تهران، در صدد برآمد كه برای شهرتهران به سبك شهرداری فرنگ، شهردار انتخاب كند. بدین منظور میرزا عباسخان مهندس باشی را كه از جمله محصلین اعزامی به فرانسه بود به تهران احضار كرد و او را به شهرداری تهران منصوب نمود(حدود سال 1300 هجری قمری- ...