قلعه های کافر ایران!

کافر قلعه ابیک

 

«کافر قلعه» نام عجیب و غریبی است اما باید بدانید که این نام در چندجای کشور روی چند بنای تاریخی گذاشته شده است. از سمنان تا خوی!

 

 

قلعه هایی که تاریخ بنایشان به دوران قبل از اسلام بر می گردد به کافر قلعه معروفند که تعدادشان هم در ایران کم نیست. چند نمونه از این قلعه ها را به شما معرفی می کنیم.

 

قلعه کافر سمنان

کافر قلعه نام دژی تاریخی است که در حدود 6 کیلومتری غرب مرکز شهر مهدی شهر بر فراز کوهی بلند که از پای آن چشمه گل رودبار می‌جوشد، قرار گرفته است. دیوارها و برج و باروی آن سنگ و گچ و ساروج و قسمتی از دیوارها از آجر است و پیداست که بنیاد دژ از زمان‌های دیرین بوده و همچنان که از اسم آن مشخص می‌شود بعداً مورد استفاده باطنیان یعنی پیروان حسن صباح(رجب 483 تا 6 ربیع‌الثانی 518 هجری قمری) قرار گرفته و بهمین جهت به رسم سلجوقیان(شاخهء بزرگ 429_552 هجری) که باطنیان را «ملاحده» می‌نامیدند، آنجا را «کافر قلعه» خوانده‌اند.

در سنگسر روایت می‌کنند که قلعه نشینان پس از سال‌ها پایداری سرانجام هنگامی که ناچار به ترک آن شدند سلاح‌ها، وجوه و اشیاء ذیقیمت خود را در جوار قلعه در شکاف کوهی گذاشتند و جلوی آن را با سنگ و صخره چنان گرفتند که به کلّی ناپدید شد و تا کنون کسی به آن دست نیافته است. ساختار خاص کوه گل رودبار و صخره های پرشیب آن به این فرضیه قوت می بخشد .

اگرچه علت ترک قلعه را ذکر نمی‌کنند امّا این واقعه باید بعد از کشته شدن رکن‌الدین خورشاه، آخرین شاه دژ الموت (618_29 شوال 654 هجری) به فرمان هولاکوخان مغول (654_663 هجری) رخ داده باشد. و احتمالاً از حدود زمان حسن صباح تا این تاریخ مورد استفاده پیروان او بوده است.

 

قلعه کافر خراسان

در خراسان شمالی و حوالی شهر اسفراین هم بقایای قلعه ای به چشم می خورد که به کافر قلعه معروف است. گفته می شود این بنا مربوط به دوره اشکانیان است. یعنی سده‌های میانه پس از اسلام. برای دیدن بقایای این قلعه باید به 200 متری شمال غربی پارک قائم در اسفراین بروید. بد نیست بدانید که این قلعه در تاریخ 30 بهمن 1386 با شماره ثبت 21102 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

به جز این قلعه ها، در روستاى گلیان شهرستان شیروان هم غاری به همین نام وجود دارد. غار کافر قلعه شیروان یک غار مسکونى بوده است که در زمان‌هاى گذشته به صورت پناهگاه از آن استفاده مى‌شد. این غار در ارتفاع 50 مترى سطح دره‌اى، در 5 کیلومترى جنوب غربى روستاى گلیان شهرستان شیروان در استان خراسان شمالی قرار دارد. اشیاء عتیقه و کتاب‌هاى خطى هم در این غار به دست آمده است که قدمت آن ها چندان مشخص نیست.

بنای کافر قلعه قزوین، در آبیک، بین روستاهای توداران، وندر و حاجی‌آباد بر فراز کوهی که بین این سه روستا است، قرار دارد و در نزدیکی این قلعه بقایای قزقلعه هم مشاهده می‌شود

کافر قلعه قزوین

بنای کافر قلعه قزوین، در آبیک، بین روستاهای توداران، وندر و حاجی‌آباد بر فراز کوهی که بین این سه روستا است، قرار دارد و در نزدیکی این قلعه بقایای قزقلعه هم مشاهده می‌شود. در بخش میانی این قلعه، چشمه آبی وجود دارد که فضای سنگی کنده شده‌ای آن را احاطه کرده که بنابر اعتقادات برخی محلی‌ها هرچه از آب چشمه برداشته شود در سطح آب تغییری مشاهده نمی‌شود و به همان اندازه آب باقی می‌ماند. بد نیست بدانید که روستای توداران از روستاهایی است که شباهت به ماسوله دارد و هنوز بافت سنتی روستا حفظ شده است.

 

کافر قلعه خوی

بقایای این قلعه تاریخی بر بالای تپه ای در جنوب روستای خان دیزج، در حدود 17 کیلومتری جنوب غربی شهر خوی قرار دارد. این قلعه در بین محلی ها، به نام های کافر قلعه سی یا گاوور قلعه سی هم معروف است.

 موقعیت جغرافیایی کافر قلعه خوی طوری است که بر بخش وسیعی از دشت سرسبز و پر آب خوی مشرف بوده و از آن می توان هر نوع رفت و آمد و یا بیتوته را در این منطقه تاریخی زیر نظر گرفت. برای رسیدن به این قلعه باید از داخل روستای شعبانلو در جنوب خوی به سمت غرب حرکت کرده و وارد روستای خان دیزج شوید. مسیر این روستا آسفالت است و امکان حرکت خودرو تا دامنه تپه وجود دارد.

 

کافر قلعه جلفا

در 25 کیلومتری شرق جلفا و در کنار رود ارس هم که مرز دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان است، بقایای قلعه ای به همین نام وجود دارد که تاریخ آن به دوران اورارتو برمی گردد. در اطراف این قلعه هنوز می توان امتداد دیوارها را دید. دیوارهای سنگی عظیمی که قطر آنها به چهار متر می رسد و حجم بعضی از آنها از دو متر مکعب تجاوز می کند. قلعه گاوور جلفا کوچکترین تک بناست که از دوره اورارتو تاکنون در ایران شناخته شده است.

 

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از:

فارس

بیابان های ایران

تاریخ سنگسر/ چراغعلی اعظمی سنگسری

 

منبع : tebyan.net

,