تمساح ایرانی آدمخوار نیست - تمساح زیبای ایرانی بومی سیستان بلوچستان

اکثر مردم شناگران ماهری هستند و به محضی که فرصتی دست بدهد تنی به آب می زنند و دلی از شنا در می آورند. برای خیلی از شهرنشین ها مسیر آبتنی و شنا از استخر می گذرد اما عده زیادی هم هستند که برای شنا کردن هر موقعیتی را غنیمت می شمرند. از دریا و رودخانه ها گرفته تا نهرهای آب و کانال های کم عرض شهری همه می توانند این دسته آدم ها را به سمت خود بکشانند. اما شاید ندانید که در بعضی از این آب های مواج و هیجان انگیز گاهی دو چشم کوچک سیاه از روی آب به ما نزدیک می شوند و به ما به چشم یک مزاحم و تهدید نگاه می کنند. دو چشم که وقتی به قربانی نزدیک می شوند رنگ خون می گیرند.

تمساح زیبای ایرانی بومی سیستان بلوچستان

چشم های سیاه کوچک و آرواره های خرد کننده

فکرش را هم نمی کردید که مرداب های ایران تمساح داشته باشند اما این حقیقت را بپذیرید. این چشم های سیاه کوچک که قلب هر صاحب دلی را می لرزاند متعلق است به کروکودیل مردابی ایران که محلی ها به آن گاندو می گویند. گاندو تنها کروکودیل بومی ایران و بزرگ‌ترین خزنده این کشور است که در استان سیستان و بلوچستان زندگی می کند. البته پسرعموهای تمساح ایرانی بیشتر در کشورهندوستان هستند و تعدادی از این طایفه ی خزنده نیز در آب های پاکستان قرار دارند.

گفته می شود که زیستگاه اصلی این تمساح حدود 380 هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان ایرانشهر قرار دارد. البته این مناطق با نام "منطقه حفاظت شده گاندو" تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار دارند.

اگر می خواهید بدانید که این خزنده مرگبار در کدام برکه ها و باتلاق ها بیشتر حضور دارد باید بدانید که بیشتر این تمساح‌ها در برکه‌های میان راسک و باهوکلات و باتلاق‌های دلگان و کلانی (در جنوب استان سیستان و بلوچستان) حکمرانی می کنند. در این منطقه رودخانه‌های مهمی مثل سرباز، باهوکلات و کلاجو جاری هستند و هر کدام از این روخانه‌ها به برکه هایی متصل هستند که قلمرو تمساح پوزه کوتاه ایرانی به شمار می روند. در هر کدام از این برکه ها یک یا چند تمساح بالغ آماده خوش آمد گویی به مهمان های بی احتیاط هستند.

 

غذای اصلی این تمساح ماهی‌ها، پرندگان و پستانداران اطراف رودخانه است پس گاندو یک آدمخوار بالفطره نیست. گاندو مثل تمساح ها و کروکودیل های دیگر خوی تهاجمی کشنده ندارد. چرا که گاندو بر خلاف جثه‌اش به غذای زیادی احتیاج ندارد و شاید 500 گرم گوشت در روز رضایت خاطرش را فراهم کند

آیا گاندوی ایرانی آدمخوار است؟

جواب این سوال را نمی شود به طور دقیق گفت. غذای اصلی این تمساح ماهی‌ها، پرندگان و پستانداران اطراف رودخانه است پس گاندو یک آدمخوار بالفطره نیست. گاندو مثل تمساح ها و کروکودیل های دیگر خوی تهاجمی کشنده ندارد. چرا که گاندو بر خلاف جثه‌اش به غذای زیادی احتیاج ندارد و شاید 500 گرم گوشت در روز رضایت خاطرش را فراهم کند. هر چند دیده شده که گاندو در ایام خشکسالی و قحطی به دام‌ها، سگ‌های گله و حتی انسان حمله می کند.

تنها موردی که از حمله ی این خزنده به انسان گزارش شده مربوط به کشته شدن یک کودک 6 ساله است. بنا بر این ممکن است گاندو به انسان بالغ حمله نکند اما اجازه ندهید در زیستگاه های این جانور، کودکانتان در کنار آب بازی کنند. پس عاقلانه ترین کار برای این که تبدیل به غذای این خزنده سه متری نشوید این است که به قلمرواش وارد نشوید و بدانید که تمساح ماده تنها خزنده ای است که تمام وقتش را برای محافظت از تخم هایش صرف می کند و نسبت به حضور غریبه ها در حوالی خانه اش احساس خوشایندی ندارد؛ پس مزاحم خانواده گاندو نشوید.

 

گاندوی خطرناک دوست داشتنی

نسل تمساح پوزه کوتاه ایرانی در معرض انقراض است و بعد از خشکسالی مهمترین عامل کم شدن تعداد این حیوان شکار غیر مجاز آن است. در بازشماری این حیوان در اردیبهشت 1391 تنها 286 تمساح دیده شده است. در حالی که گاندو می تواند تا 4 متر رشد کند اما گاندوهای موجود به سختی به سه متر می رسند و این موضوع نشان می دهد که خشکسالی های اخیر و شکار بی رحمانه این حیوان به خاطر پوستش توانسته نسل گاندو را با خطر انقراض روبرو کند. همچنین استفاده از سلاح گرم و شکار تفریحی حیوانات وحشی یکی از عوامل انقراض نسل آن ها است.

بعضی مسافران علاقه دارند خوی قدرت طلبی شان را در مقابل حیوانات و وحوش به رخ بکشند و همیشه حیوانات زبان بسته جانشان را بر سر این خوی وحشی انسان از دست می دهند. اگر وارد زیستگاه این خزنده خونسرد می شوید به حریم اش احترام بگذارید، به اندازه کافی از آن فاصله بگیرید تا مجبور به دفاع از خود نشوید چون ممکن است این بار فرصتی برای دفاع پیدا نکنید.

 

بخش گردشگری تبیان

گردآوری ایران شناسی برگزیده ها
,