دندان عقلِ بی عقل - استفاده از زردچوبه جهت جلوگیری از خون ریزی دندان کشیده شده
استفاده از زردچوبه جهت جلوگیری از خون ریزی دندان کشیده شده
دندان عقل، سومین و آخرین سری از دندان های آسیای بزرگ است که در اواخر سنین نوجوانی و یا اوایل ۲۰ سالگی در دهان رشد می کند. اما اغلب اوقات، آنها سریع خراب می شوند و باید کشیده شوند. این دندان ها گاه به طور غیرمعمولی در دهان می رویند و مشکل ساز می شوند؛ مثلاً به صورت افقی و یا زاویه دار به سمت دومین دندان آسیای بزرگ رشد می کنند. خارج شدن این دندان ، از ردیف سایر دندان ها، به دندان مجاور، استخوان فک و یا اعصاب آ سیب می زند. دندان عقلی که این گونه رشد می کند، بیشتر در معرض پوسیدگی و خرابی قرار می گیرد. حتی گاهی دندان عقل داخل لثه رشد می کند و اصلاً از بیرون قابل مشاهده نیست که به این دندان ، دندان نهفته می گویند و رشد آن راه عبور باکتری ها را به لثه باز می کند باکتری ها موجب عفونت دندان و لثه شده، درد، تورم و سفتی فک را نیز به دنبال خواهند داشت.ِآناتومی دندان
دندان ، سخت ترین ماده در بدن انسان است که علاوه بر جویدن غذا، نقش مهمی در صحبت کردن دارد. بخش های مختلف دندان عبارتند از:
مینا: بخش سفید بیرونی دندان و سخت ترین قسمت دندان می باشد که بخش عمده آن از فسفات کلسیم ساخته شده است.
عاج: لایه زیرین مینا را عاج می نامند. عاج از سلول های زنده ای تشکیل شده است که مواد معدنی سخت ترشح می کنند.
مغز دندان : ساختار داخلی و نرم دندان است که تمامی رگ های خون ی و اعصاب در این قسمت قرار دارند.
بهبودی بعد از کشیدن دندان
مدت زمان بهبودی بعد از کشیدن دندان عقل، به سختی و چگونگی کشیدن دندان بستگی دارد؛ اما به طور کلی در ۲۴ ساعت اول احتمال اتفاقات زیر وجود دارد و باید انتظار این شرایط را داشت:
خون ریزی: ممکن است تا چند ساعت پس از کشیدن دندان ، خون ریزی ادامه داشته باشد. برای کنترل آن، دندان پزشک، یک گاز پانسمان را روی جای خالی دندان قرار می دهد و از بیمار می خواهد آن را گاز بگیرد. بعد از ۴۵ دقیقه فشار روی جای دندان کشیده شده، به تدریج خون ریزی قطع می شود. اگر پس از این مدت، هنوز خون ریزی شدید ادامه داشت، باید حتماً به دندان پزشک یا جراح فک و دهان مراجعه نمود. تا ۲۴ ساعت بعد از کشیدن دندان ، از خوردن مایعات داغ، مثل قهوه یا سوپ و از مکیدن نوشابه با نی و یا سیگار کشیدن باید خودداری کرد.
تورم: معمولاً در قسمتی که دندان کشیده شده است، تورم ایجاد می شود؛ اما برای کاهش آن، چند تکه یخ را در کیسه یا پارچه ای گذاشته و آن را به مدت ۱۰ دقیقه روی صورت خود نگه دارید و بعد از ۲۰ دقیقه مجدداً این کار را تکرار کنید. در صورت لزوم این کار را به دفعات مختلف در ۲۴ ساعت اول انجام دهید. از داروها ی ضد درد و مسکن مثل استامینوفن و ایبوپروفن، برای کاهش درد می توان استفاده کرد. البته ممکن است پزشک مسکن های قوی تر تجویز کند.
آنتی بیوتیک، معمولاً قبل از کشیدن دندان برای بیمار تجویز می شود تا هرگونه عفونت احتمالی اطراف دندان عقل از بین برود. مصرف آنتی بیوتیک تا بعد از کشیدن دندان و بهبودی کامل باید ادامه پیدا کند. تا چند روز بعد از کشیدن دندان ، فقط غذاها ی نرم بخورید و از مصرف الکل و موادمخدر، جداً بپرهیزید.
تا ۲۴ ساعت اول از مسواک زدن دندان مجاور دندان کشیده شده، خودداری کنید و از روز دوم به بعد می توانید مثل سایر روزها، به راحتی مسواک بزنید. پس از ۲۴ ساعت اول: بعد از ۲۴ ساعت اول که از بیرون دندان یخ گذاشتید، روز دوم، در صورت تورم، روی آن قسمت یک حوله گرم و مرطوب قرار دهید و بعد از ۲۰ دقیقه حوله را بردارید و در صورت نیاز هر ۲۰ دقیقه یک بار این کار را تکرار کنید.
دندان ن عقل
چگونه می توان متوجه شد که دندان عقل در دهان رشد کرده است؟
اگر دندان عقل درون لثه رشد کرده و نهفته باشد، فقط با مراجعه به پزشک و عکس از دهان می توان متوجه چگونگی رشد دندان عقل شد. حتی ممکن است دندان پزشک برای بررسی های بیشتر، شما را به جراح فک و دهان ارجاع دهد و او قبل از اینکه دندان عقل مشکلی به وجود آورد، آن را از دهان خارج کند؛ زیرا خارج کردن و کشیدن آن، زمانی که تازه شروع به رشد کرده، بسیار آسان تر و بدون درد تر از زمانی است که به طور کامل درون لثه رشد کرده باشد. کشیدن دندان عقل در سنین جوانی و زمانی که هنوز ریشه دندان عقل به طور کامل سفت نشده و استخوان تراکم کمتری دارد، بسیار راحت تر است و بعد از کشیدن نیز، زود تر بهبود می یابد.
چگونه دندان عقل کشیده می شود؟
سهولت کشیدن دندان به چگونگی رشد و موقعیت رشد دندان بستگی دارد. دندان ی را که مانند سایر دندان ها بیرون از لثه رشد کرده است، به سادگی می توان از دهان خارج کرد؛ ولی وقتی قسمتی از دندان یا همه آن زیر استخوان فک رشد کرده باشد، کشیدنش سخت تر می شود. در این شرایط برای خارج کردن آن، به جراحی نیاز است قسمتی از لثه باید برش داده شود تا جراح بتواند دندان را بیرون بیاورد. معمولاً هم دندان به صورت قطعات کوچک و ریز از دهان خارج می شود و پزشک نمی تواند آن را به صورت کامل و سالم از زیر لثه بیرون آورد.
هنگام کشیدن دندان عقل چه اتفاقی می افتد؟
قبل از اینکه دندان عقل کشیده شود، دندان پزشک در یک بی حسی موضعی با تزریق یک ماده بی حس کننده، دندان و بافت اطراف آن را بی حس می کند (درست مثل زمانی که می خواهید دندان پر کنید). علاوه بر بی حسی، ممکن است دندان پزشک تشخیص دهد که برای کنترل اضطراب باید به فرد آرامبخش هم تزریق شود؛ مثل اکسید نیتروژن (که به گازخنده معروف است) و مسکن های دهان (مثل والیوم) و یا آرامبخش های داخل وریدی که تزریق می شوند. اگر پزشک از اکسید نیتروژن استفاده کند. فرد کاملاً هوشیار است و بعد از کشیدن دندان ، می تواند خودش تا منزل رانندگی کند؛ در غیر اینصورت اگر از هر ماده دیگری استفاده شود، بیمار حتماً باید یک همراه داشته باشد.
غذاها یی که دندان ها را خراب می کنند
چای : اگرچه چای یکی از نوشیدنی های سالم و طبیعی است، اما اگر می خواهید دندان های سالم و سفیدی داشته باشید، از نوشیدن زیاد آن خودداری کنید. دندان پزشکان معتقدند که تأثیر چای ، به خصوص چای سیاه، بدتر از قهوه است و پژوهش های اخیر نشان می دهد که چای و قهوه باعث سائیدگی مینای دندان و تغییر رنگ دندان می شوند.
سس: سس ها باعث بدرنگی و خرابی دندان می شوند به خصوص سس هایی که غلیظ هستند؛ مثل سس سویا، سس کاری و گوجه فرنگی. بعد از خوردن سس های سبک تر مثل سس خامه، اگر سریع مسواک بزنید، تأثیر بد آن از بین خواهد رفت. به هر حال بعد از استفاده از هر نوع سس به منظور کاهش اثرات مخرب آنها، بهتر است فوراً دهان خود را بشوئید و مسواک بزنید.
نوشیدنی های ورزشی: غذاها ی اسیدی و نوشابه ها، رنگ دندان را تغییر می دهند. پژوهش های اخیر نشان داده اند که بسیاری از نوشیدنی های انرژی زا به مینای دندان آ سیب می رسانند و موجب ساییده شدن آن می شوند. هنگام ورزش، به جای نوشیدن نوشابه های انرژی زا، از آب استفاده کنید که بهترین و سالم ترین جایگزین است.
میوه های رنگی: رنگدانه های طبیعی و غیرطبیعی موجب تغییر رنگ دندان ها می شوند و به همین دلیل میوه های رنگی همچون آلبالو، انار ، تمشک، زغال اخته و … می توانند رنگ دندان ها را تغییر دهند. میوه هایی مثل انگور که رنگ کمتری دارند نیز احتمال دارد دندان ها را لکه دار کنند. تمام این مواد اسیدی می توانند به دندان ها آ سیب برسانند؛ بنابراین درست بعد از استفاده بهتر است دهان را شسته و دندان ها را مسواک کنید.
سودا، کولا و سایر نوشابه های گازدار: نوشیدنی های گازدار حاوی افزودنی ها ی رنگدانه هستند که باعث خرابی و لکه دار شدن دندان ها می شوند. اسید نوشیدنی های گازدار آنقدر زیاد است که معمولاً با اسید باطری مقایسه می شود!
شیرینی و شکلات: اگر شیرینی و شکلات مورد علاقه شما دارای رنگدانه هایی است که رنگ زبان شما را تغییر می دهد، برای سلامت دندان شما مضر است. حتی بعضی از آدامس ها نیز این خاصیت را دارند. از آنجایی که نمی توان مصرف تمامی این مواد را از رژیم غذایی حذف کرد (مثلاً توت فرنگی و یا سس گوجه فرنگی سرشار از آنتی اکسیدان ها هستند و خوردن آنها برای بدن لازم و ضروری است)، آنها را در حد نیاز مصرف کنید و از خوردن بیش از حد آنها بپرهیزید و یا از جایگزین هایی همچون گل کلم سیب ، گریپ فروت و هندوانه استفاده نمایید. چای را سرد بنوشید و برای نوشیدن نوشابه از نی استفاده کنید. و به محض استفاده از این مواد دندان های تان را مسواک بزنید، زیرا ۳۰دقیقه بعد از مصرف هر نوع ماده اسیدی، دندان ها شروع به ساییده شدن و تغییر رنگ می کنند. در صورتی که دسترسی به مسواک ندارید، یک آدامس بدون شکر بجوید.
جویدن آدامس و سلامت دهان
سال هاست که پدر و مادرها کودکان شان را از جویدن آدامس منع می کنند، زیرا همواره در کندن آدامس از لابه لای موهای کودکشان با مشکل مواجه می شوند و دائم سعی می کنند به کودکشان یادآوری کنند که آدامس را قورت ندهد و آن را نبلعد؛ اما امروزه پژوهشگران دریافته اند که جویدن آدامس برای دندان ها بد نیست، بلکه در بعضی موارد می تواند به سلامت دهان و دندان کمک کند. زمانی که آدامس می جویم، ترشح بزاق دهان بیشتر می شود و این بزاق به حذف بقایای مواد غذایی از روی دندان ها و از طرفی، جایگزین شدن مواد معدنی از دست رفته دندان ها کمک می کند و هر چقدر این جایگزینی سریع تر انجام شود، امکان پوسیدگی دندان کمتر می شود. عمل جویدن خود موجب پاک کردن جرم های دندان می شود و از بین رفتن جرم دندان نیز از چند طریق به سلامت دندان کمک می کند. اول اینکه مانع از بدرنگی و پوسیدگی دندان می شود. دیگر اینکه تعداد باکتری های موجوددر دهان را کاهش می دهد و در نهایت از ابتلا به بیماری لثه، مانند التهاب لثه پیشگیری می کند. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد کسانی که در طول روز آدامس نمی جوند، بیشتر تمایل به خوردن میان وعده های غذایی دارند. افراد سیگار ی با جویدن آدامس می توانند این عادت زشت را کم کم از خود دور کنند.
سیگار می تواند دندان ها را لکه دار و لثه و دهان را زخم کرده و حتی موجب سرطان شود. البته به یاد داشته باشید که همه آدامس ها برای سلامت دهان مناسب نیستند و آدامس هایی که دارای قند زیاد و یا رنگدانه می باشند، برای سلامت دندان ها مضر هم هستند. از طرفی جویدن آدامس به هیچ وجه جایگزین مناسبی برای مسواک زدن و نخ دندان نیست. آدامس جویدن برای افراد مسن بسیار مفید است؛ زیرا بیشتر سالمندان از خشکی دهان رنج می برند و برای رفع این مشکل مجبورند از داروها ی مختلف و متفاوتی استفاده کنند. خشکی دهان به علت کاهش ترشح بزاق دهان به وجود می آید و موجب بوی بد دهان و پوسیدگی دندان خواهد شد؛ اما جویدن آدامس این مشکلات را برطرف می کند. علاوه بر آدامس ، جویدن سیب نیز موجب افزایش ترشح بزاق شده و دهان را مرطوب نگه می دارد. هویج، کرفس ، فلفل، سبزی جات تازه، سویا، مواد لبنی و تخم مرغ نیز در سلامت دندان نقش مهمی دارند.
دهان شویه
از شستشودهنده های مصنوعی استفاده نکنید و به جای آن دهان را با آب نمک گرم بشویید. یک دوم قاشق چای خوری نمک را در یک فنجان آب ولرم حل کرده و دهان خود را با آن شسته و ضدعفونی کنید.
بخیه ها دو نوع هستند: نوع اول جذبی که نیاز به مراجعه به پزشک ندارند و بعد از چند روز خود به خود محو می شوند و در نوع دوم که باید بعد از یک هفته کشیده شوند. بنابراین بعد از جراحی دندان عقل، حتماً از پزشک خود بپرسید که بخیه شما از کدام نوع است و آیا نیاز به مراجعه دوباره وجود دارد یا خیر؟
معمولاً در یکی دو هفته اول، جای دندان کشیده شده و زخم آن کاملاً بهبود می یابد.
تحریریه دنیای سلامت
زیبــا شــو دات کام
دندان عقلِ بی عقل was last modified: اکتبر 4th, 2011 by ملیکا بینا,