علل و درمان 8 مشکل شایع پلک (1)

تا حالا جلوی آینه به پلک‌هایتان خیره شده‌اید؟ پلک‌ها پرده‌های نازکی روی چشم‌ ما هستند که با وجود ظرافت زیادشان، نقش‌ها و وظایف متعددی دارند. به همین نسبت، اختلالات پلک نیز متعدد و متنوع هستند.

مشکلات شایع پلک

هنگامی که جسمی به چشم نزدیک می‌شود، یا ذرات تحریک‌کننده در هوا وجود دارند چشم با ایجاد واکنش‌های سریع و قوی، پلک‌ها را می‌بندد. پلک همچنین چشم را مرطوب‌ کرده و ذرات خارجی را از چشم می‌شوید.

 

غدد اشکی موجود در بالای هر کره چشم، اشک را تولید می‌کنند که به وسیله پلک‌ها به صورت لایه‌ای نازک پخش می‌شود. اشک‌ها از راه مجرای بینی اشکی از چشم تخلیه می‌شوند. این مجرا دارای منفذی در گوشه داخلی هر پلک است. مجرای بینی و اشکی، اشک را به بینی منتقل می‌کند. به همین دلیل گریه کردن باعث آب‌ریزش بینی می‌شود.

 

پلک‌ها با ملتحمه پوشیده شده‌اند. ملتحمه پرده مخاطی شفافی است که سطح سفیدی چشم (صلبیه) را نیز می‌پوشاند.

 

گل‌مژه و شالازیون

گل‌مژه عفونت اطراف ریشه مژه است. گل‌مژه شبیه جوش یا دمل است. ممکن است در هر بار ابتلا، بیش از یک گل‌مژه ایجاد شود، یا فرد به طور مکرر به آن مبتلا گردد، چون باکتری‌هایی که در ابتدا یک فولیکول مو را عفونی کرده‌اند می‌‌توانند پخش شده و سایر مژه‌ها را نیز مبتلا کنند. معمولا گل‌مژه به تدریج ایجاد می‌شود و توده قرمز دردناکی پدید می‌آورد. سرانجام، توده با چرک پر شده و می‌ترکد. با آزاد شدن چرک، درد تسکین یافته و معمولا پس از چند روز گل‌مژه ناپدید می‌شود.

 

شکل دیگری از ورم پلک، شالازیون نام دارد (تصویر پایین) و بر خلاف گل‌مژه، نسبتا بدون درد است. شالازیون به علت انسداد یکی از غدد کوچکی که کار تولید بخشی از لایه اشک را به عهده دارند، ایجاد می‌شود. گاهی باکتری‌ها در داخل این غدد مسدود، رشد می‌کنند. شالازیون نسبت به گل‌مژه کمی عمقی‌تر بوده و دورتر از لبه پلک ایجاد می‌شود. اغلب شالازیون‌ها تنها ناراحتی اندکی ایجاد می‌کنند، اما ممکن است بدشکل و ناخوشایند باشند.

 

درمان‌ گل‌مژه و شالازیون

گل‌مژه و توده‌های پلک تقریبا همیشه برای چشم و بینایی بی‌ضررند، اما اگر گل‌مژه‌ای با بینایی شما تداخل پیدا کند و یا از بین نرود، یا اگر به طور مکرر به آن مبتلا می شوید به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

 

برای درمان گل‌مژه، یک پانسمان فشاری گرم را، چهار بار در روز هر بار به مدت 10 دقیقه روی آن قرار دهید. برای تهیه این پانسمان، پارچه تمیزی را در آب گرم خیس کرده و قبل از گذاشتن روی چشم، آب آن را بگیرید.

پانسمان فشاری به تسکین درد کمک می‌کند. گل‌مژه را به منظور خارج کردن چرک، فشار ندهید. اجازه دهید خودش باز شود. سپس کاملا پلک‌تان را بشویید.

اگر گل‌مژه همچنان مقاوم باقی بماند یا به عفونت‌های مکرر دچار شوید، احتمالا پزشک آنتی‌بیوتیک خوراکی یا پماد آن را برای استفاده روی پلک تجویز خواهد کرد

گل‌مژه‌های بیش از حد مقاوم، به برش ظریف و تخلیه نیاز دارند.

 

شالازیون معمولا بدون درمان، در خلال یک یا دو ماه ناپدید می‌شود. به کار بردن پانسمان فشاری گرم، بهبود را تسریع می‌کند. ممکن است پزشک یک پماد آنتی‌بیوتیکی تجویز کند. اگر این روش‌ها موثر نباشد یا اگر شالازیون همچنان به رشد خود ادامه دهد، می‌توان با جراحی آن را برداشت. بعد از عمل، معمولا چشم به مدت چند ساعت با پانسمان پوشیده می‌شود.

 

التهاب لبه پلک

التهاب لبه پلک یا بلفاریت، به علت عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. وقتی غدد نزدیک مژه‌ها مقدار زیادی چربی تولید کنند، محیط مطلوبی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌شود. در نتیجه یک التهاب پوسته‌ریز ایجاد می‌شود که ناراحت‌کننده و بدشکل است، اما به ندرت تهدیدکننده بینایی است.

 

گاهی هنگام صبح متوجه می‌شوید که مجبورید چشم‌ها را به زور باز کنید، زیرا ترشحات چسبناک در طول شب، چشم‌های بسته را به هم چسبانده‌اند. در موارد شدید، زخم‌های کوچکی روی لبه پلک‌ها ایجاد می‌شود و قرنیه زخمی شده و اثر زخم روی آن باقی می‌ماند.

 

افراد مبتلا به التهاب لبه پلک، اغلب سابقه گل‌مژه‌های مکرر و شالازیون را ذکر می‌کنند. چسبندگی، پوسته‌پوسته شدن (مثل شوره) و قرمزی پلک‌ها، خارش و ریختن مژه‌ها از دیگر علایم التهاب لبه پلک است.

 

درمان التهاب پلک

تمیز کردن دقیق پلک‌ها در درمان التهاب لبه پلک حایز اهمیت است. در هنگام صبح، پارچه تمیز فاقد پرزی را در آب گرم خیس کرده و آب آن را گرفته و مانند پانسمان فشاری روی چشم‌ها قرار دهید. به این ترتیب پوسته‌ها نرم می‌شوند.

سپس به آرامی به وسیله سوآپ پنبه‌ای (مانند گوش‌ پاک‌کن) که با شامپوبچه رقیق شده مرطوب شده است، مژه‌ها و پلک را تمیز کنید. این کار به زدودن پوسته‌ها کمک می‌کند.

اگر روش‌های گفته شده مشکل را حل نکرد، پزشک برای پاک کردن عفونت و کاهش ورم، علاوه بر شوینده‌های پلک، برای شما یک پماد یا قطره چشمی که محتوی آنتی‌بیوتیک باشد تجویز می‌کند.

 

در قسمت بعدی این مطلب درباره افتادگی پلک، تورفتگی و بیرون‌زدگی لبه پلک، پرش و خارش پلک برای شما مطالبی را بیان خواهیم کرد.

ادامه دارد...

بخش سلامت تبیان

هفته نامه سلامت - دکتر جواد ع موز اده، چشم‌پزشک

 

منبع : tebyan.net

,