بیماریهای عفونی دستگاه تنفس فوقانی - عفونت دستگاه تنفسی
عفونت دستگاه تنفسی
همه ساله در فصول سرد و معتدل بیماریهای عفونی دستگاه تنفس فوقانی شیوع می یابد و در این بین عفونت و درگیری لوزه ها از موضوعات سؤال برانگیز است. در این رابطه نکاتی راجع به ساختار، بیماریها و درمان بیماریهای لوزه ارائه می شود.
ساختار لوزه ها
لوزه ها بخشی از سیستم لنفاوی بدن و قسمتی از حلقه لنفی والدایر هستند که این حلقه به صورتی دایره وار دور تا دور قسمت انتهایی دهان را در برمی گیرد و شامل لوزه های حلقی، زبانی و لوزه سوم یا آدنویید و بافتهای لنفی کف حلق است. در هر صورت بحث اصلی در این بین راجع به دو توده لنفی طرفین حلق یا لوزه های حلقی است.
عفونت حلق و لوزه
(تانسیلوفارنژیت ها یا فارنژیت فولیکولر حاد)
عفونت حاد حلق و لوزه می تواند در هر سنی اتفاق افتد ولی در سنین زیر 10 سال شایع تر است. عفونت از طریق تماس نزدیک و قطرات بزاق قابل انتقال است. عامل میکروبی اصلی در این بیماری باکتری استرپتوکوک بتا همولییتیک گروه A است ولی عوامل میکروبی دیگر نیز می توانند عامل بیماری باشند ولی در کل شایع ترین علت گلو درد ویروسها هستند.
علائم بیماری
گلودرد: کودکان کم سن و سال، نوزادان و هر بیماری که قدرت اظهار شکایت را ندارد ممکن است از خوردن امتناع کند.
درد گوش: به علت عصب گیری حسی مشترک حلق و مجرای گوش و یا عفونت همزمان گوش و حلق.
سردرد و بی حالی: در معاینه معمولا تب، زبان باردار و احتقان و تورم گلو، بزرگی لوزه ها و وجود اگزودای سفید رنگ در تمام یا قسمتی از لوزه و نهایتا تورم غدد لنفاوی دیده می شود.
در کنار عفونت حاد لوزه، التهاب و عفونت مزمن لوزه ها نیز شناخته شده است و از علائم آن گلو درد مکرر، التهاب و تورم مکرر لوزه ها یا عدم بهبودی گلودرد است که در این وضعیت می توان عامل عفونی را توسط روشهای آزمایشگاهی تشخیص داد.
بیماری هایی که علائم عفونت حلق و لوزه را تقلید می کنند
بیماریهایی چون دیفتری، مونو نوکلئوز عفونی، آنژین ونسان و مخملک علائم عفونت حلق و لوزه را تقلید می کنند و از آنجا که درمان این بیماریها (غیر از مخملک ) با یکدیگر متفاوت است، ضروری است در ابتدا به تشخیص صحیح رسیده سپس درمان را شروع کرد.
عوارض عفونت لوزه ها
مهمترین عواملی که باعث عفونت لوزه ها می شود شامل: آبسه دور لوزه، عفونتهای ریوی، تب روماتیسم ی (در اصطلاح عام روماتیسم قلبی )، گلومرولونفریت حاد یا التهاب و عفونت در کلیه است.
درمان عفونت در لوزه ها
برای درمان عفونت در لوزه ها یکی از روشهای زیر پیشنهاد می شود:
الف- درمان طبی: پس از اثبات عفونت باکتریایی لوزه ها می توان درمان با آنتی بیوتیک را شروع کرد. درمان اساسی عفونت استرپتوککی حلق و لوزه که عامل اصلی ابتلا به تب روماتیسم ی و گلومرولونفریت است. پنی سیلین است که به صورتهای خوراکی یا تزریقی قابل تجویز است که بنا به صلاحدید پزشک و با توجه به شرایط سنی و شغلی بیمار و فرهنگ مصرف داروی بیمار صورت می گیرد و در صورت حساسیت بیمار به این دارو جایگزین هایی چون اریترومایسین و تتراسایکلین مورد استفاده قرار می گیرد.
ب- درمان جراحی لوزه ها: عمل جراحی در لوزه های حلقی به علل مختلف پیشنهاد می شود که برخی از مهمترین این دلایل به شرح زیر هستند:
1- شخصی که به علت عفونتهای چرکی مکرر لوزه روزهای زیادی از مدرسه و کار را از دست بدهد و با درمان طبی بهبود یابد (تعداد دفعات ابتلا به عفونت میزان مطلقی نیست ولی برخی از مکاتب ابتلای بیشتر از 6 بار در سال به عفونت چرکی لوزه را ملاک عمل می دانند.)
2- کودکی که به خاطر عفونت چرکی مکرر لوزه ها تب و تشنج ناشی از تب داشته باشد ممکن است از این عمل جراحی به منظور حذف یکی از عوامل مهم تشنج ناشی از تب سود ببرد.
3- کودکان ی که در اثر عفونت و التهاب شدید لوزه ها، تنفس و بلع شان مختل شود تحت عمل جراحی لوزه قرار می گیرند.
4- بیمارانی که آبسه دور لوزه دارند.
5- حاملان میکروب دیفتری (دیفتری لوزه ها و حلق را درگیر می کند.)
6- در سرطان لوزه نیز برداشتن لوزه ها توصیه می شود.
اما همیشه سؤال این نیست که چه لوزه هایی باید عمل شوند، این سؤال که چه لوزه هایی نباید مورد عمل جراحی قرار گیرند نیز به همان اندازه مهم است که این موارد نیز به طور خلاصه عنوان می شوند.
1- در صورتی که بیمار نقص ایمنی مثل هیپوگاما گلبولینمی و یا اختلالات خون ی داشته باشد.
2- در زمان عفونت حاد ریه و راههای هوایی، حلق و حنجره و...
3- در زمان شیوع فلج اطفال که معمولا این شیوع در تابستان و اوایل پاییز بیشتر است لذا بهتر است عمل لوزه برای حتی الامکان در این فصول انجام نشود.
4- در صورت بزرگ شدن لوزه ها بدون این که راه هوایی مسدود شده باشد.
5- وجود و گیر کردن ذرات غذا در حفره های لوزه که در این مورد نیز نیازی به عمل جراحی نیست.
در تمام موارد فوق نظر قطعی با پزشک معالج است و دیگر این که برداشتن لوزه ها تأثیر چندانی در کم کردن عفونت های مجاری تنفسی فوقانی ندارد و اعضای لنفی در گلو نقش مهمی در ایمنی بدن دارند. در هر صورت مطالب فوق در حد امکان خلاصه و ساده عنوان شد و امید است مورد استفاده خواننده واقع شود. بدیهی است اطلاعات تکمیلی را همکاران محترم پزشک به بیماران خود ارائه خواهند کرد.
منبع:tebyan.net
,