پیشنهادات روسیه برای تبادل اراضی در سوریه
به گزارش ایسنا، به نقل از روزنامه الشرق الاوسط، یک منبع روسی گفته است، در پی داغ شدن جبهه جنوب سوریه مسکو به این فکر افتاد که امکان دستیابی طرف‌های درگیر به توافق از طریق تبادل اراضی و مناطق نفوذشان وجود دارد که شامل دیر الزور در مقابل رقه، گذرگاه التنف در مقابل البوکمال و درعا مقابل حومه آن و القنیطره می‌شود مانند چیزی که در گذشته در حومه حلب رخ داد و جرابلس در شرق حلب سپس منبج در مقابل الباب مبادله شدند.
پنجمین "منطقه امن" که در مورد آن مذاکراتی میان واشنگتن و مسکو جهت ایجاد آن در سوریه صورت می‌گیرد، اهمیت پیدا می‌کند، به ویژه اینکه این امر با رویکرد بازیگران بزرگ برای بررسی تغییر ماموریت "نیروهای سازمان ملل برای پایان دادن به درگیری‌ها" در جولان (آندوف) همزمان شده است تا اینکه به آنها اجازه حمل سلاح و استفاده از آن برای دفاع از خود و حمایت از غیرنظامیان در جولان داده شود.
پیشتر واشنگتن از طریق کانال نظامی در پایتخت اردن به مسکو اعلام کرده بود که باید پیشروی نیروهای نظام و نیروهای هم‌پیمانش به سمت دو اردوگاه التنف و الزکف در مرزهای عراق متوقف شود.
همچنین واشنگتن به اطلاع حیدر العبادی، نخست وزیر عراق رساند که باید پیشروی نیروهای بسیج مردمی به سمت مرزها متوقف شود و سپس چندین بار برای توقف این نیروها دست به بمباران زد و "خط قرمزهایی" را برای آنها ترسیم نمود.
همزمان با این امر که طرف روسی به طرف آمریکایی اطلاع داد که با "خطوط" واشنگتن موافق است، دو روز گذشته از یک منبع روسی نقل شد: «ما به آمریکایی‌ها اجازه نخواهیم داد که مرزهای سوریه و عراق را به صورت کامل تحت کنترل خود درآورند» و پس از آن روسیه از نیروهای نظام و هم‌پیمانانش برای پیشروی به سمت شرق جهت رسیدن به مرزها پشتیبانی هوایی کرد.
طبق گفته یک خبرنگار میدانی، نیروهای نظام و هم‌پیمانانشان از محور البصیری به العلیانیه و سپس الهلبه و کوه عش الغراب به شارة الوعر به مرزها رسیدند.
وی گفت که طرحی از سوی دمشق، تهران و مسکو برای پیشروی از چهار محور وجود دارد که این محورها عبارت است از پالمیرا به السخنه از طریق میدان نفتی ارک و از پالمیرا به سمت مرزها و از الزکف در شرق السویداء به التنف و از جنوب شرق حلب به غرب رقه و شمال شرق حماة و آنطور که این خبرنگار می‌گوید، هدف از این امر رسیدن به دیر الزور برای بیرون راندن داعش از آنجا است.
گره موجود از نظر واشنگتن در این امر این است که نیت‌هایی برای حمله به اردوگاه التنف وجود دارد که این اردوگاه تحت کنترل نیروهای آمریکایی و انگلیسی و نروژی برای آموزش گروه‌هایی از ارتش آزاد است.
به همین دلیل، وزارت دفاع آمریکا مجددا بر نیت خود برای دفاع از هم‌پیمانان خود (گروه‌های مخالف) تاکید کرد و این در زمانی است که یک مسئول روسی گفته است که کشورش نیتی برای ورود به درگیری نظامی با آمریکایی‌ها ندارد، اما "مرزهای مناطق را ترسیم می‌کند".
این مساله نشانگر تمایل مسکو برای"تعیین" مناطق نفوذ است به گونه‌ای که سیطره آمریکا و هم‌پیمانانش بر مناطقی در حومه درعا و القنیطره در جولان در جنوب سوریه تا التنف از یک سو و سپس مناطقی در رقه پس از بیرون راندن داعش توسط نیروهای سوریه دموکراتیک و کنترل بر اردوگاه التنف باقی بماند و در مقابل، دو امر وجود دارد: نخست اینکه به نیروهای نظام و هم‌پیمانانش اجازه پیشروی به سمت شهر دیر الزور جهت کنترل بر آن داده می‌شود و در مقابل، هم‌پیمانان آمریکا از طریق شورای محلی منتخب که مورد حمایت نیروهای سوریه دموکراتیک است، رقه را تحت کنترل خود درمی‌آورند.
کاملاً همانند آنچه که در حومه شمال شرقی حلب در زمانی رخ داد که نیروهای سوریه دموکراتیک منبج را تحت کنترل درآورده و سپس آن را به شورای محلی تحویل دادند و در مقابل، نیروهای سپر فرات که مورد حمایت ارتش ترکیه هستند، الباب را تحت کنترل خود درآوردند. این مبادله پس از آن صورت گرفت که ترکیه ورود نیروهای نظام به شرق حلب را تسهیل بخشید و در مقابل، روسیه از نیروهای سپر فرات از جرابلس به مرزهای ترکیه پشتیبانی هوایی به عمل آورد.
با کنترل نیروهای نظام و هم‌پیمانانش بر دیر الزور و مناطق نزدیک به البوکمال، مسکو مسیر رابط میان شرق سوریه و جنوب شرقی آن را قطع کرده است و ایران مسیری را از بغداد به دمشق به جای مسیر سابق که از التنف می‌گذشت، ایجاد کرده است.
دوم اینکه اجازه حضور نمادین نظام سوریه بر درعا از طریق برافراشتن پرچم و رسیدن به گذرگاه نصیب در مرزها در اردن داده و در مقابل، «منطقه امن» با تفاهم روسیه و آمریکا در مرزهای این منطقه و مکانیزم‌های کاری آن و روابط تجاری و اجتماعی‌اش با دمشق ایجاد می‌شود.
اما مساله قابل توجه این است که دو تحول رخ می‌دهد، نخست اینکه مذاکرات روسیه و آمریکا به بررسی منطقه پنجم می‌پردازد که متفاوت از چهار منطقه "کاهش تنش" است. واشنگتن شرط گذاشته است که نیروهای هم‌پیمان سوریه در نزدیکی اردن و در جولان حضور نداشته باشند. دوم اینکه، مذاکرات غیرعلنی برای تغییر ماموریت نیروهای آندوف آغاز شده است که آنها پس از دستیابی به توافق پایان دادن به درگیری‌ها میان سوریه و اسرائیل در سال ۱۹۷۴ تشکیل شدند.
طبق گفته یک مسئول، کشورهای غربی پیشنهاد دادند که اجازه مسلح کردن این نیروها داده شود و این نیروها برای "اهداف دفاعی" و همچنین "حفاظت از غیرنظامیان" در جولان مورد استفاده قرار بگیرند که در آنجا گروه‌های مسلح متعددی از جمله داعش مستقر هستند تا این مساله در شورای امنیت در اواخر ماه جاری مورد بررسی قرار گیرد.
گفته شده، پلیس نظامی روسیه به السویداء آمده و ارتش روسیه پشتیبانی را از نیروهای نظام را فراهم کرده است که این نیروها هم‌پیمانان ارتش روسیه در مدیریت دو پایگاه طرطوس و لاذقیه به شمار می‌آیند.
در موازات با مذاکرات روسیه و آمریکا برای دستیابی به تفاهم‌ها و مرزهای منطقه پنجم و مذاکرات روسیه، ترکیه و ایران برای تعیین خطوط تماس در مناطق چهارگانه، هر طرفی تلاش می‌کند تا جایگاه خود را در مذاکرات و مناطقی که بر اساس اولویت‌های استراتژیک هر طرف تحت کنترل است، بهتر کند.
یک منبع روسی گفته است: در آینده، مذاکراتی برای بررسی رابطه میان این مناطق و ماهیت نظام سیاسی جدید که مسکو اصرار دارد بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴ باشد، صورت می‌گیرد اما تا آن زمان باید دولت سوریه و پرچمش و برخی از نهادهایش در تمامی مناطق حضور داشته باشند.