بياييد صحبت کنيم
آمارها از افسردگي 6,5 ميليون ايراني حکايت دارد
بياييد صحبت کنيم
سالهاست که آمار مختلفي از شيوع افسردگي در جامعه ايران ارائه ميشود. در سال 90، پژوهشي انجام شد که در آن از وجود علائم افسردگي در 12 درصد جمعيت ايران سخن به ميان آمد که نتيجه آن پيبردن به 12,7 درصد اختلال افسردگي در جمعيت عمومي مردم بود. براساس اين مطالعه، 10,3 درصد مردان و 15,4 درصد زنان اختلال افسردگي داشتهاند. آمارها در سالهاي بعد با تغييرات روبهرشدي ارائه شدند. در گزارشي گفته شده در سال 91، 10 تا 15 جامعه ايران افسردگي دارند. آمارهاي سال 93 نيز 21 درصد جمعيت کل کشور را افسرده و 34 درصد مردم شهر تهران را داراي اختلال رواني دانستهاند.
آخرين بررسيهاي انجامشده در کشور نشان ميدهد ايران جزء کشورهايي است که از نظر ميزان افسردگي، درجه بالايي دارد و در رده پنج کشور اول دراينزمينه قرار گرفته و براساس آمارهاي اعلامشده از سوي اداره سلامت ميانسالان معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، شيوع افسردگي در زنان کشور، سه برابر بيش از مردان است و شيوع اضطراب هم در زنان سه تا پنج برابر بيش از مردان است. شايد بتوان گفت، معضل نظام درماني کشور ما اين است که افسردگي در لابهلاي ساير بيماريها پنهان مانده و عواملي همچون مشکلات بيمهاي براي پوشش داروهاي رواندرماني به پنهانماندن آن دامن ميزند زيرا بيمهها دراينزمينه چندان خوب عمل نميکنند و اختلالات رواني بهعنوان يکي از پرهزينهترين بيماريها شناخته شده است.
کمپيني براي توجه به سلامت روان
روز 18 فروردين (هفتم آوريل) سال 1948 ميلادي در نيويورک، نخستين اساسنامه کنفرانس بينالمللي بهداشت از سوي سازمان بهداشت جهاني (WHO) تدوين شد؛ به همين بهانه هرساله اين روز را بهعنوان «روز جهاني بهداشت» در سراسر جهان گرامي ميدارند. سازمان بهداشت جهاني، مطابق روال گذشته، امسال نيز شعاري را براي اين روز در نظر گرفت. موضوع امسال، افسردگي بوده و اين سازمان شعار «بياييد صحبت کنيم» را مطرح کرده است. بزرگترين هدف کمپين امسال سازمان بهداشت جهاني که در 10 اکتبر 2016 (روز جهاني سلامت روان) شروع شده، اين است که افراد مبتلا به افسردگي بيشتري در همه کشورها بهدنبال دريافت کمک باشند. اين سازمان بهطور ويژه در حال هدفگذاري براي رسيدن به اين مورد است: آگاهي عمومي بهتر است درمورد افسردگي، دلايل و پيامدهاي ممکن آن (ازجمله خودکشي) باشد و دراينبين مواردي که کمک ميکند يا ميتواند براي پيشگيري و درمان افسردگي در دسترس افراد مبتلا به افسردگي قرار گيرد.
خانواده، دوستان و همکاران افراد افسرده که با آنها زندگي ميکنند و ميتوانند او را حمايت و پشتيباني کنند نيز ميتوانند به اين کمپين بپيوندند. ايجاد اين کمپين بهمنزله پذيرش اين واقعيت غيرقابل کتمان است که شناخت افسردگي و درمان آن بهعنوان پديده روبهرشد در جوامع صنعتي و فراصنعتي بايد در اولويت سياستگذاريهاي همه کشورها قرار گيرد. دراينميان اگرچه سهم کشورهاي توسعهيافته در کمرنگکردن عوامل ناشي از صنعتيشدن که ميزان افسردگي را تشديد ميکند، بيشتر است اما نميتوان از روند روبهرشد شيوع افسردگي و افزايش اختلالات رواني در کشورهاي درحالتوسعه که در کشاکش جهانيشدن شاهد دگرگونيهاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي فراواني هستند، غافل شد.
علياکبر سياري، معاون بهداشت وزير بهداشت با تأکيد بر اينکه افسردگي، اختلالي قابل پيشگيري و درمان است، از ابتلاي 6 ميليون و ۴۰۰ هزار نفر به آن خبر داد. او با اشاره به تأکيد امسال سازمان جهاني بهداشت بر موضوع «سلامت روان» بيان کرد: «در حوزه بهداشت، بحث پيشگيري و افزايش دسترسي دراينزمينه براي مردم اهميت زيادي دارد. ما بايد کاري کنيم که استفاده از اين خدمات براي آنها آسانتر، روانتر و بهصرفهتر باشد.
همه ما احتياج به توجه، درکشدن، محبت و نشاط داريم. درهمينميان آسيبهاي اجتماعي مثل بيکاري، طلاق، اعتياد و فقر در جامعه رو به افزايش است، اين موارد زمينهساز افسردگي هستند و ما بايد به بهبود آنها بپردازيم که دراينبين بعضي از اقشار مثل سالمندان، نوجوانان، جوانان و زنان آسيبپذيرتر هستند.» معاون بهداشت با تأکيد بر اينکه افسردگي، قابل پيشگيري و درمان است، ادامه داد: «آمارها نشان ميدهند، افسردگي در دنيا روبهافزايش است و اين مسئله در کشور ما نيز وجود دارد. بايد تلاش کنيم اين روند روبهافزايش را متوقف کنيم و آن را کاهش دهيم. درحالحاضر، ۲۵ درصد مردم دنيا از ابتلا به افسردگي رنج ميبرند.»
افزايش 50 درصدي افسردگي طي دو دهه اخير در دنيا
امروز افسردگي در جهان به موضوع مهمي تبديل شده است. آمارها نشان ميدهند که 350 ميليون نفر در دنيا به اين اختلال مبتلا هستند. در ايران نيز 12,7 درصد از جمعيت افسرده هستند، اين يعني به ازاي هر هشت نفر، يک نفر به اين اختلال مبتلا شده است. درهمينميان احمد حاجبي، رئيس دفتر سلامت روان، اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت با اشاره به اينکه شيوع افسردگي در جهان طي 23 سال گذشته 50 درصد افزايش داشته، گفته است: «آمار اختلالات رواني در بازه سني 15 تا 64 سال، 23,6 درصد اعلام شده است.
درواقع در يک سال گذشته 20 درصد از مبتلايان به افسردگي از خدمات سلامت روان بهرهمند شدهاند اما همچنان از نظر آگاهي و نگرش به مسائل حوزه سلامت روان مشکل داريم. ما بايد ميزان سواد سلامت روان را در مردم افزايش دهيم تا آنها توانايي شناخت اختلالات را داشته باشند. همچنين آنها بايد بدانند از کجا و چگونه اين اطلاعات را بهدست آورند.»
حاجبي با اشاره به اينکه طرح تحول نظام سلامت به حوزه سلامت روان کمک بزرگي کرد و باعث تحولات جدي در اين حوزه شد، ادامه داده است: «در يک بررسي متوجه شديم 67 درصد از جمعيت موردمطالعه ما به علت عدم دريافت خدمات سلامت روان، اين موضوع را اعلام کردند که فکر ميکرديم اين اختلال، خودش بهبود مييابد.»
افسردگي در ميان زنان شايعتر است
آمارها نشان ميدهند که افسردگي در زنان شايعتر بوده و مسائل بيولوژيک و فيزيولوژيک دليل شيوع بيشتر آن در زنان است؛ برای مثال، زنان بهطور ماهانه قاعدگي را تجربه ميکنند که ميتواند وضعيت آنها را بسيار دگرگون کند.
همچنين اندامها، ارگانها و هورمونهاي زن باردار متحول ميشود که اين موضوع روي روحيه فرد اثرگذار است. مسئله ديگر، مسائل رواني و اجتماعي زنان است. در کل دنيا فشارها و آسيبهاي رواني، عاطفي و هيجاني زيادي معطوف به زنان است؛ بنابراين جمع مسائل زيستي و رواني- اجتماعي باعث ميشود شيوع اختلال افسردگي در زنان بيشتر باشد. در ايران، بحرانهاي رواني که بهلحاظ اقتصادي، معيشتي و سطح فرهنگي خانوادهها پيش ميآيد، کم نيستند و اينها ميتواند فشار زيادي را بر زنان وارد کند و درنتيجه، اختلالات هيجاني ازجمله افسردگي در اين گروه زياد ميشود. درهمينميان علياکبر سياري، معاون بهداشت وزير بهداشت تأکيد کرده است: «بايد براي طرف مقابل خود وقت بگذاريم تا بتوانيم او را درک کنيم.
قاضي نشويم و ياد بگيريم چگونه با ديگران ارتباط برقرار کنيم. اگر کسي که با او گفتوگو ميکنيم احساس کرد که درک شده است، زنده ميشود؛ روح ما به محبت و درک نياز دارد.» سياري در ادامه با بيان اينکه افسردگي در ميان زنان شايعتر است، اظهار کرد: «بيشترين آمار خودکشي بهعنوان يکي از عوارض افسردگي، بازه سني ۱۵ تا ۲۹ سالگي اعلام شده؛ امروز نياز مردم توانمندسازي، خودمراقبتي و افزايش مهارتهاي زندگي است. در سال ۹۰، مطالعهاي درباره ميزان اختلالات رواني در کشور انجام شد که نتايج آن نشان داد 23,6 درصد گروه سني ۱۴ تا ۶۴ سال به يکي از اختلالات روانپزشکي مبتلا هستند که شايعترين آن افسردگي است.»
60 درصدي که هرگز درمان نميشوند
طبق آمارهاي منتشرشده، افسردگي بعد از ارتوپدي، بيشترين علت ازکارافتادگي افراد جامعه است، تا جايي که از سال 2005 تاکنون ميزان شيوع اختلالات رواني در دنيا ۲۰ درصد افزايش پيدا کرده است. درهمينميان سيدکاظم ملکوتي، عضو هيأتعلمي دانشکده علوم رفتاري و سلامت روان با عنوان اين مطلب که ۵۰ درصد افراد دچار افسردگي از دريافت درمان محروم هستند، گفته است: «در ايران حداقل ۶۰ درصد افراد دچار اختلالات رواني بهدنبال درمان نميروند يا اينکه خدمات درماني را دريافت نميکنند. بااينحال، هزينه افسردگي در دنيا يک تريليون دلار در سال است.» او در ادامه، يکي از دلايل عدم مراجعه افراد افسرده براي درمان را ناشي از «استيگما» يا همان خجالت عنوان کرد و گفت: «متأسفانه افراد افسرده نميخواهند بيماري خود را بروز دهند.»
خودکشي، دومين علت مرگومير افراد 15 تا 29 سال
براساس اطلاعات منتشرشده از سازمان بهداشت جهاني، افسردگي همه سنين، همه سطوح زندگي و همه کشورها را در برميگيرد. اين امر باعث اضطراب رواني و تأثير بر توانايي مردم حتي در انجام سادهترين کارهاي روزمره و گاهي پيامدهاي مخربي در روابط خانوادگي و دوستانه و عدم توانايي ادامه زندگي ميشود. در بدترين حالت، افسردگي ميتواند منجر به خودکشي شود که درحالحاضر دومين علت اصلي مرگومير افراد 15 تا 29 سال است. درعينحال، افسردگي ميتواند پيشگيري و درمان شود. شناخت بهتر از ماهيت افسردگي، چگونگي پيشگيري و درمان آن به کاهش انگ مرتبط با اين شرايط کمک خواهد کرد و منجر ميشود افراد بيشتري بهدنبال کمک و راهنمايي باشند.
کمبود بيش از 30 هزار تخت اعصاب و روان در کشور
دي سال 95 وزير بهداشت اعلام کرد که تعداد افسردههاي جهان حدود 9 يا نزديک به 10 درصد است اما اين ميزان در ايران12,6 درصد است.
بيش از 450 ميليون نفر در سراسر جهان دچار مشکلات رواني هستند و اين رقم روزبهروز در حال افزايش است. اختلالات ناشي از خستگي، اضطراب و کمخوابي، رشدي 15 درصدي و اختلالات ناشي از بيخوابي، رشدي سه درصدي داشته و متأسفانه دولتها و کشورها کمتر به اين اختلالات توجه دارند. بخشي از اين بيماري در کشور ما به زندگي ماشيني، محيطهاي آپارتماني و مشکلات خانوادهها مربوط ميشود. زماني که 25 درصد ازدواجها به طلاق منجر ميشود، دو هزار و 500 بيمار مبتلا به اعتياد و 11 درصد نرخ بيکاري داريم، بهطور حتم بيماریهاي رواني رشد خواهند کرد. همچنين سالانه18 هزار نفر بر اثر سوانح رانندگي کشته و 200هزار نفر مجروح و معلول ميشوند که از گروههاي جوان تا پير هستند و اين امر به رشد اين بيماري کمک کرده است. به گفته وزير بهداشت درحالحاضر به 40 هزار تخت اعصاب و روان در کشور نياز است که متأسفانه فقط هشت هزار تخت آن تأمين شده است.
افزودهشدن ۱۱۴۰ کارشناس سلامت روان به نظام سلامت
سياري همچنين از افزودهشدن هزار و 140 کارشناس سلامت روان و 6 هزار پزشک عمومي به نظام سلامت کشور در طرح تحول نظام سلامت خبر داد و گفت: «اميدواريم مردم هم خودشان به اين مراکز مراجعه کنند.
درعينحال تلاش ميکنيم پزشکان و کارشناسان را توانمند کنيم که پاسخگوي نياز مردم باشند. نقش خود مردم مهمتر از اين سيستم است زيرا بحث سلامتي بدون بسيج، توانمندسازي و افزايش مسئوليتپذيري آنها امکانپذير نيست.» او با تأکيد بر ضرورت افزايش مهارتهاي ارتباطي گفتوگو، کنترل خشم، استرس، خشونت، حل مسئله و تفکر منطقي در مردم گفت: «ما بايد به آنها مهارت «نهگفتن» به برخي مسائل را بياموزيم.
همچنين آنها بايد بدانند که تحرک، تغذيه سالم، استراحت مناسب و پرهيز از مصرف موادمخدر و الکل نيز در پيشگيري از ابتلا به افسردگي بسيار مؤثر است.» سياري به نقش خانواده، دوستان و سازمانهاي مردمنهاد توانمند در کمک به پيشگيري از ابتلا به افسردگي اشاره کرد و گفت: «ارتباط به معني تبادل اطلاعات، افکار و احساسات است. ما بايد زمينه بيان احساسات ديگران را فراهم کنيم؛ گوشکردن حرفهاي آنها دراينميان عامل بسيار مهمي است و نقش تأثيرگذاري دارد.»
سالهاست که آمار مختلفي از شيوع افسردگي در جامعه ايران ارائه ميشود. در سال 90، پژوهشي انجام شد که در آن از وجود علائم افسردگي در 12 درصد جمعيت ايران سخن به ميان آمد که نتيجه آن پيبردن به 12,7 درصد اختلال افسردگي در جمعيت عمومي مردم بود. براساس اين مطالعه، 10,3 درصد مردان و 15,4 درصد زنان اختلال افسردگي داشتهاند. آمارها در سالهاي بعد با تغييرات روبهرشدي ارائه شدند. در گزارشي گفته شده در سال 91، 10 تا 15 جامعه ايران افسردگي دارند. آمارهاي سال 93 نيز 21 درصد جمعيت کل کشور را افسرده و 34 درصد مردم شهر تهران را داراي اختلال رواني دانستهاند.
آخرين بررسيهاي انجامشده در کشور نشان ميدهد ايران جزء کشورهايي است که از نظر ميزان افسردگي، درجه بالايي دارد و در رده پنج کشور اول دراينزمينه قرار گرفته و براساس آمارهاي اعلامشده از سوي اداره سلامت ميانسالان معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، شيوع افسردگي در زنان کشور، سه برابر بيش از مردان است و شيوع اضطراب هم در زنان سه تا پنج برابر بيش از مردان است. شايد بتوان گفت، معضل نظام درماني کشور ما اين است که افسردگي در لابهلاي ساير بيماريها پنهان مانده و عواملي همچون مشکلات بيمهاي براي پوشش داروهاي رواندرماني به پنهانماندن آن دامن ميزند زيرا بيمهها دراينزمينه چندان خوب عمل نميکنند و اختلالات رواني بهعنوان يکي از پرهزينهترين بيماريها شناخته شده است.
کمپيني براي توجه به سلامت روان
روز 18 فروردين (هفتم آوريل) سال 1948 ميلادي در نيويورک، نخستين اساسنامه کنفرانس بينالمللي بهداشت از سوي سازمان بهداشت جهاني (WHO) تدوين شد؛ به همين بهانه هرساله اين روز را بهعنوان «روز جهاني بهداشت» در سراسر جهان گرامي ميدارند. سازمان بهداشت جهاني، مطابق روال گذشته، امسال نيز شعاري را براي اين روز در نظر گرفت. موضوع امسال، افسردگي بوده و اين سازمان شعار «بياييد صحبت کنيم» را مطرح کرده است. بزرگترين هدف کمپين امسال سازمان بهداشت جهاني که در 10 اکتبر 2016 (روز جهاني سلامت روان) شروع شده، اين است که افراد مبتلا به افسردگي بيشتري در همه کشورها بهدنبال دريافت کمک باشند.
اين سازمان بهطور ويژه در حال هدفگذاري براي رسيدن به اين مورد است: آگاهي عمومي بهتر است درمورد افسردگي، دلايل و پيامدهاي ممکن آن (ازجمله خودکشي) باشد و دراينبين مواردي که کمک ميکند يا ميتواند براي پيشگيري و درمان افسردگي در دسترس افراد مبتلا به افسردگي قرار گيرد. خانواده، دوستان و همکاران افراد افسرده که با آنها زندگي ميکنند و ميتوانند او را حمايت و پشتيباني کنند نيز ميتوانند به اين کمپين بپيوندند. ايجاد اين کمپين بهمنزله پذيرش اين واقعيت غيرقابل کتمان است که شناخت افسردگي و درمان آن بهعنوان پديده روبهرشد در جوامع صنعتي و فراصنعتي بايد در اولويت سياستگذاريهاي همه کشورها قرار گيرد. دراينميان اگرچه سهم کشورهاي توسعهيافته در کمرنگکردن عوامل ناشي از صنعتيشدن که ميزان افسردگي را تشديد ميکند، بيشتر است اما نميتوان از روند روبهرشد شيوع افسردگي و افزايش اختلالات رواني در کشورهاي درحالتوسعه که در کشاکش جهانيشدن شاهد دگرگونيهاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي فراواني هستند، غافل شد.
علياکبر سياري، معاون بهداشت وزير بهداشت با تأکيد بر اينکه افسردگي، اختلالي قابل پيشگيري و درمان است، از ابتلاي 6 ميليون و ۴۰۰ هزار نفر به آن خبر داد. او با اشاره به تأکيد امسال سازمان جهاني بهداشت بر موضوع «سلامت روان» بيان کرد: «در حوزه بهداشت، بحث پيشگيري و افزايش دسترسي دراينزمينه براي مردم اهميت زيادي دارد.
ما بايد کاري کنيم که استفاده از اين خدمات براي آنها آسانتر، روانتر و بهصرفهتر باشد. همه ما احتياج به توجه، درکشدن، محبت و نشاط داريم. درهمينميان آسيبهاي اجتماعي مثل بيکاري، طلاق، اعتياد و فقر در جامعه رو به افزايش است، اين موارد زمينهساز افسردگي هستند و ما بايد به بهبود آنها بپردازيم که دراينبين بعضي از اقشار مثل سالمندان، نوجوانان، جوانان و زنان آسيبپذيرتر هستند.» معاون بهداشت با تأکيد بر اينکه افسردگي، قابل پيشگيري و درمان است، ادامه داد: «آمارها نشان ميدهند، افسردگي در دنيا روبهافزايش است و اين مسئله در کشور ما نيز وجود دارد. بايد تلاش کنيم اين روند روبهافزايش را متوقف کنيم و آن را کاهش دهيم. درحالحاضر، ۲۵ درصد مردم دنيا از ابتلا به افسردگي رنج ميبرند.»
افزايش 50 درصدي افسردگي طي دو دهه اخير در دنيا
امروز افسردگي در جهان به موضوع مهمي تبديل شده است. آمارها نشان ميدهند که 350 ميليون نفر در دنيا به اين اختلال مبتلا هستند. در ايران نيز 12,7 درصد از جمعيت افسرده هستند، اين يعني به ازاي هر هشت نفر، يک نفر به اين اختلال مبتلا شده است. درهمينميان احمد حاجبي، رئيس دفتر سلامت روان، اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت با اشاره به اينکه شيوع افسردگي در جهان طي 23 سال گذشته 50 درصد افزايش داشته، گفته است: «آمار اختلالات رواني در بازه سني 15 تا 64 سال، 23,6 درصد اعلام شده است. درواقع در يک سال گذشته 20 درصد از مبتلايان به افسردگي از خدمات سلامت روان بهرهمند شدهاند اما همچنان از نظر آگاهي و نگرش به مسائل حوزه سلامت روان مشکل داريم. ما بايد ميزان سواد سلامت روان را در مردم افزايش دهيم تا آنها توانايي شناخت اختلالات را داشته باشند. همچنين آنها بايد بدانند از کجا و چگونه اين اطلاعات را بهدست آورند.»
حاجبي با اشاره به اينکه طرح تحول نظام سلامت به حوزه سلامت روان کمک بزرگي کرد و باعث تحولات جدي در اين حوزه شد، ادامه داده است: «در يک بررسي متوجه شديم 67 درصد از جمعيت موردمطالعه ما به علت عدم دريافت خدمات سلامت روان، اين موضوع را اعلام کردند که فکر ميکرديم اين اختلال، خودش بهبود مييابد.»
افسردگي در ميان زنان شايعتر است
آمارها نشان ميدهند که افسردگي در زنان شايعتر بوده و مسائل بيولوژيک و فيزيولوژيک دليل شيوع بيشتر آن در زنان است؛ برای مثال، زنان بهطور ماهانه قاعدگي را تجربه ميکنند که ميتواند وضعيت آنها را بسيار دگرگون کند.
همچنين اندامها، ارگانها و هورمونهاي زن باردار متحول ميشود که اين موضوع روي روحيه فرد اثرگذار است. مسئله ديگر، مسائل رواني و اجتماعي زنان است.
در کل دنيا فشارها و آسيبهاي رواني، عاطفي و هيجاني زيادي معطوف به زنان است؛ بنابراين جمع مسائل زيستي و رواني- اجتماعي باعث ميشود شيوع اختلال افسردگي در زنان بيشتر باشد. در ايران، بحرانهاي رواني که بهلحاظ اقتصادي، معيشتي و سطح فرهنگي خانوادهها پيش ميآيد، کم نيستند و اينها ميتواند فشار زيادي را بر زنان وارد کند و درنتيجه، اختلالات هيجاني ازجمله افسردگي در اين گروه زياد ميشود. درهمينميان علياکبر سياري، معاون بهداشت وزير بهداشت تأکيد کرده است: «بايد براي طرف مقابل خود وقت بگذاريم تا بتوانيم او را درک کنيم. قاضي نشويم و ياد بگيريم چگونه با ديگران ارتباط برقرار کنيم. اگر کسي که با او گفتوگو ميکنيم احساس کرد که درک شده است، زنده ميشود؛ روح ما به محبت و درک نياز دارد.» سياري در ادامه با بيان اينکه افسردگي در ميان زنان شايعتر است، اظهار کرد: «بيشترين آمار خودکشي بهعنوان يکي از عوارض افسردگي، بازه سني ۱۵ تا ۲۹ سالگي اعلام شده؛ امروز نياز مردم توانمندسازي، خودمراقبتي و افزايش مهارتهاي زندگي است. در سال ۹۰، مطالعهاي درباره ميزان اختلالات رواني در کشور انجام شد که نتايج آن نشان داد 23,6 درصد گروه سني ۱۴ تا ۶۴ سال به يکي از اختلالات روانپزشکي مبتلا هستند که شايعترين آن افسردگي است.»
60 درصدي که هرگز درمان نميشوند
طبق آمارهاي منتشرشده، افسردگي بعد از ارتوپدي، بيشترين علت ازکارافتادگي افراد جامعه است، تا جايي که از سال 2005 تاکنون ميزان شيوع اختلالات رواني در دنيا ۲۰ درصد افزايش پيدا کرده است. درهمينميان سيدکاظم ملکوتي، عضو هيأتعلمي دانشکده علوم رفتاري و سلامت روان با عنوان اين مطلب که ۵۰ درصد افراد دچار افسردگي از دريافت درمان محروم هستند، گفته است: «در ايران حداقل ۶۰ درصد افراد دچار اختلالات رواني بهدنبال درمان نميروند يا اينکه خدمات درماني را دريافت نميکنند. بااينحال، هزينه افسردگي در دنيا يک تريليون دلار در سال است.» او در ادامه، يکي از دلايل عدم مراجعه افراد افسرده براي درمان را ناشي از «استيگما» يا همان خجالت عنوان کرد و گفت: «متأسفانه افراد افسرده نميخواهند بيماري خود را بروز دهند.»
خودکشي، دومين علت مرگومير افراد 15 تا 29 سال
براساس اطلاعات منتشرشده از سازمان بهداشت جهاني، افسردگي همه سنين، همه سطوح زندگي و همه کشورها را در برميگيرد. اين امر باعث اضطراب رواني و تأثير بر توانايي مردم حتي در انجام سادهترين کارهاي روزمره و گاهي پيامدهاي مخربي در روابط خانوادگي و دوستانه و عدم توانايي ادامه زندگي ميشود. در بدترين حالت، افسردگي ميتواند منجر به خودکشي شود که درحالحاضر دومين علت اصلي مرگومير افراد 15 تا 29 سال است. درعينحال، افسردگي ميتواند پيشگيري و درمان شود. شناخت بهتر از ماهيت افسردگي، چگونگي پيشگيري و درمان آن به کاهش انگ مرتبط با اين شرايط کمک خواهد کرد و منجر ميشود افراد بيشتري بهدنبال کمک و راهنمايي باشند.
کمبود بيش از 30 هزار تخت اعصاب و روان در کشور
دي سال 95 وزير بهداشت اعلام کرد که تعداد افسردههاي جهان حدود 9 يا نزديک به 10 درصد است اما اين ميزان در ايران12,6 درصد است.
بيش از 450 ميليون نفر در سراسر جهان دچار مشکلات رواني هستند و اين رقم روزبهروز در حال افزايش است. اختلالات ناشي از خستگي، اضطراب و کمخوابي، رشدي 15 درصدي و اختلالات ناشي از بيخوابي، رشدي سه درصدي داشته و متأسفانه دولتها و کشورها کمتر به اين اختلالات توجه دارند. بخشي از اين بيماري در کشور ما به زندگي ماشيني، محيطهاي آپارتماني و مشکلات خانوادهها مربوط ميشود. زماني که 25 درصد ازدواجها به طلاق منجر ميشود، دو هزار و 500 بيمار مبتلا به اعتياد و 11 درصد نرخ بيکاري داريم، بهطور حتم بيماریهاي رواني رشد خواهند کرد. همچنين سالانه18 هزار نفر بر اثر سوانح رانندگي کشته و 200هزار نفر مجروح و معلول ميشوند که از گروههاي جوان تا پير هستند و اين امر به رشد اين بيماري کمک کرده است. به گفته وزير بهداشت درحالحاضر به 40 هزار تخت اعصاب و روان در کشور نياز است که متأسفانه فقط هشت هزار تخت آن تأمين شده است.
افزودهشدن ۱۱۴۰ کارشناس سلامت روان به نظام سلامت
سياري همچنين از افزودهشدن هزار و 140 کارشناس سلامت روان و 6 هزار پزشک عمومي به نظام سلامت کشور در طرح تحول نظام سلامت خبر داد و گفت: «اميدواريم مردم هم خودشان به اين مراکز مراجعه کنند.
درعينحال تلاش ميکنيم پزشکان و کارشناسان را توانمند کنيم که پاسخگوي نياز مردم باشند. نقش خود مردم مهمتر از اين سيستم است زيرا بحث سلامتي بدون بسيج، توانمندسازي و افزايش مسئوليتپذيري آنها امکانپذير نيست.» او با تأکيد بر ضرورت افزايش مهارتهاي ارتباطي گفتوگو، کنترل خشم، استرس، خشونت، حل مسئله و تفکر منطقي در مردم گفت: «ما بايد به آنها مهارت «نهگفتن» به برخي مسائل را بياموزيم.
همچنين آنها بايد بدانند که تحرک، تغذيه سالم، استراحت مناسب و پرهيز از مصرف موادمخدر و الکل نيز در پيشگيري از ابتلا به افسردگي بسيار مؤثر است.» سياري به نقش خانواده، دوستان و سازمانهاي مردمنهاد توانمند در کمک به پيشگيري از ابتلا به افسردگي اشاره کرد و گفت: «ارتباط به معني تبادل اطلاعات، افکار و احساسات است. ما بايد زمينه بيان احساسات ديگران را فراهم کنيم؛ گوشکردن حرفهاي آنها دراينميان عامل بسيار مهمي است و نقش تأثيرگذاري دارد.»
اخبار پزشکی - وقایع اتفاقیه