تلسکوپ چیست؟

تلسکوپ وسیله ای است برای دیدن اجرام آسمان ی با فاصله ی زیاد به طور واضح. در تلسکوپ پرتوهای موازی نور که از یک فاصله بسیار دور مانند ستاره می آیند همگرا می شوند که به وسیله یک عدسی دیگر می توان تصویر آن نقطه را مشاهده کرد.

پیشینه تلسکوپ برمیگردد به شهر میدلبورگ هلند، زمانی که یک عینک ساز  روزی به طور اتفاقی متوجه شد که اگر یک عدسی را در فاصله ای دور از چشم و عدسی دیگر را در فاصله نزدیک چشم قرار دهد و از بین آنها به جسمی که در فاصله ای دور قرار دارد نگاه کند آن جسم بزرگتر دیده می شود.

تلسکوپ چیست

تلسکوپ چیست

 

هر تلسکوپ دارای سه ویژگی مهم است:

1- بزرگ نمودن زاویه ظاهری دیده شدن جسم 2- افزایش مقدار نوری که از جسم وارد چشم انسان می شود.

3- افزایش قدرت تفکیک تصویر نقاط نورانی تشکیل دهنده جسم.

هر تلسکوپ دارای اجزایی می باشد که در زیر به اجزای تشکیل دهنده یک تلسکوپ نیوتنی ( بازتابی ) به دلیل رایج تر بودن آن اشاره می کنیم.

وسایل ضروری برای تلسکوپ نیوتنی:

1- آیینه اصلی: وظیفه این قطعه جمع کردن نور از اجرام آسمان ی و بازتاب آن می باشد. می توانید آن را خودتان بتراشید و یا خریداری نمایید.

2- نگهدارنده آیینه اصلی : این قطعه آیینه اصلی را در خود مهار می کند و با پیچ هایی که در پشت آن نصب شده می توان تلسکوپ را همخط نمود.

3- آیینه ثانویه: کار اصلی این قطعه انعکاس نور بازتاب شده از آیینه اصلی، به کنار لوله است .

4- نگهدارنده آیینه ثانویه : این قطعه آیینه ثانویه را در خود مهار می کند و با پیچ هایی که در پشت آن نصب شده می توان تلسکوپ را همخط نمود.

- چشمی: همان طور که از نام آن مشخص است وظیفه این وسیله جمع آوری پرتو های نور منعکس شده و ارسال آن به چشم است .

6- تنظیم کننده چشمی : با این قطعه می توان چشمی را عقب جلو کرد و با آن واضح ترین تصویر را برای چشم خود بدست آورد.

7- لوله: تمامی قطعاتی که در بالا ذکر شد در لوله قرار می گیرد .

8- مقر: وظیفه نگهداری و مهار لوله را بر عهده دارد و می توان با آن جهت لوله را تنظیم نمود ؛ مقر می تواند از نوع سمت ارتفاعی یا استوایی باشد.

9- پایه: مقر به همراه لوله بر روی پایه ثابت می شود. یک پایه خوب باید محکم و بدون لرزش باشد .

وسایل اختیاری برای یک تلسکوپ:

1- دوربین جوینده و و نگهدارنده آن : یک دوربین کوچک که به موازات لوله تلسکوپ نصب شده است ، جستجوی اجرام را بسیار ساده می کند.

2- نگهدارنده دوربین عکاسی : این وسیله دوربین عکاسی را به تنظیم کننده وصل می کند و با آن می توان به عکاسی از اجرام آسمان ی پرداخت . بسته به نوع دوربین نگهدارنده های مختلفی استفاده می شوند.

3- درپوش لوله: وسیله است که بر سر لوله تلسکوپ قرار می گیرد و مانع ورود گرد و خاک به درون تلسکوپ می شود.

تلسکوپ چیست؟

تلسکوپ چیست؟

4- فیلترها: فیلترهایی که به چشمی یا سر لوله تلسکوپ وصل و برای مقاصد مختلفی استفاده می شوند. مثلا : فیلتر ماه،فیلتر خورشیدی،فیلتر سحابی و…

بعد از بیان وسایل مورد استفاده در تلسکوپ ها ( ضروری و غیر ضروری ) قصد داریم با انواع تلسکوپ ها آشنا شویم.

تلسکوپ ها عمدتا به سه گروه تلسکوپ های شکستی، بازتابی و شکستی- بازتابی تقسیم بندی می شوند.

تلسکوپ های شکستی:

این تلسکوپ ها تشکیل شده است از یک عدسی همگرا که کار جمع آوری نور را بر عهده دارد. مخترع اصلی این تلسکوپ ها گالیله می باشد به همین دلیل به این تلسکوپ ها، تلسکوپ های گالیله ای نیز می گویند.

مزایای استفاده از این تلسکوپ ها از کیفیت و میدان دید بالای تصویر است و معایب آن قیمت بالا و سنگین بودنش است.

تلسکوپ های بازتابی:

این تلسکوپ ها تشکیل شده است از یک آیینه مقعر که همچون تلسکوپ شکستی وظیفه جمع آوری نور را بر عهده دارد. مخترع اصلی این تلسکوپ ها نیوتن می باشد به همین دلیل به این تلسکوپ ها، تلسکوپ های نیوتنی نیز می گویند. به دلیل سادگی ساخت این نوع تلسکوپ ها اکثر منجمین آماتور از این نوع تلسکوپ بهره می برند.

مزیت عمده استفاده از این تلسکوپ ها قیمت پایین آنها و عیب عمده این تلسکوپ ها میدان دید کم و مشکل بودن ساخت آیینه مقعر سهموی است.

تلسکوپ های شکستی_بازتابی:

این تلسکوپ ها در واقع همان تلسکوپ های بازتابی می باشند با این تفاوت که در ساخت این گونه تلسکوپ ها وسایلی به کار برده اند تا بتوان آیینه کروی را طوری بکار برد که به آیینه سهموی احتیاجی نباشد .

مزیت عمده استفاده از این تلسکوپ ها دید بالا و کوتاه بودن طول لوله تلسکوپ می باشد و عیب عمده این تلسکوپ ها قیمت بالا و عدم امکان ساخت تیغه تصحیح کننده برای آماتورها می باشد.

اگر با خواندن مطالب بالا علاقه مند به خرید یک تلسکوپ شده اید حتما ادامه این مطلب را بخوانید.

بزرگنمایی واقعی تلسکوپ چقدر است؟

برعکس  تبلیغات نادرست بزرگنمایی مهمترین خصوصیت یک تلسکوپ نیست. برای بدست آوردن تصویری واضح به طور واقعی باید به ازای هر 5/2 سانتی متر، قطر شیئی تلسکوپ نباید بیش از 50 برابر بزرگنمایی به دست آورد.

بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی.

مشخصه اصلی یک تلسکوپ چیست؟

مشخصه اصلی یک تلسکوپ گشودگی آن است. به هر میزان قطر گشودگی تلسکوپ بیشتر باشد نور بیشتری را جمع آوری می کند و تصویر واضح و روشنتری به دست می دهد. در این صورت می توان اجرام کم نوری مثل سحابی ها و کهکشان ها را دید.

نسبت کانونی یا عدد f عبارت است از : فاصله کانونی / قطرعدسی

بهترین فاصله کانونی برای یک تلسکوپ چه مقدار است؟

البته فاصله کانونی مهمترین مشخصه یک تلسکوپ نیست. تلسکوپ های با فاصله کانونی کم دارای بزرگنمایی اندک هستند اما دید زیاد دارند و برعکس تلسکوپ هایی با فاصله کانونی زیاد دارای بزرگنمایی زیاد هستند اما دید کمی دلرند. به همین خاطر از تلسکوپ هایی با فاصله کانونی کم برای مشاهده کهکشان های نزدیک استفاده می شود و از تلسکوپ هایی با فاصله کانونی زیاد برای مشاهده سیارات استفاده می شود.

 

تهیه:
محمدرضا زینعلی و  روح الله گل محمدی

تنظیم برای تبیان:
ا.م.گمینی


,