ضرورت توجه به سرمایه های نامشهود حوزه هنری در سال تولید ملی
سرمایه ثروتی است مولد و یا منبعی که شخص یا سازمان می‌تواند آن را جهت درآمد یا منابع اضافی دیگر به کار برد. از نظر بوردیو معنای سرمایه وسیع‌تر از معنای پولی آن در اقتصاد است. سرمایه یک منبع عام است که می‌تواند شکل پولی و غیرپولی و یا ملموس یا ناملموس به خود بگیرد. واژه سرمایه هویتی دیرپا را به ذهن متبادر می‌کند. به این معنا که می‌توان آن را بارها مصرف کرد، نابود کرد، به دست آورد و یا بهبود بخشید.
اما سرمایه در مفهوم جدید چیزی بیش از معنای کلاسیک آن است. امروزه تمام سازمانها ارزش پایدار خود را از طریق بکارگیری دارایی‌های نامشهود نظیر: سرمایه‌های انسانی، پایگاه داده‌ها و سرمایه اطلاعاتی سازمانی (فرآیندهای با کیفیت بالا و قابلیت پاسخگویی به نیازها، نام تجاری سازمان و روابط با مشتری و در نهایت توانایی‌های خلاقانه و فرهنگ سازمانی) خلق و حفظ می‌کنند.
سرمایه‌های (دارایی‌های) نامشهود چیست؟
سرمایه‌های (دارایی‌های) سازمانها امروزه به دو دسته سرمایه‌های مشهود و نامشهود تقسیم‌بندی می‌شود که در اقتصاد سنتی فعالیت‌های ارزش‌آفرین سازمانها فقط متکی بر دارایی‌های مشهود آنها شکل می‌گیرد. سازمان‌های پیشرو در عصر حاضر موفقیت خود را در بکارگیری سهم بیشتری از دارایی‌های نامشهود دنبال می‌کنند و منابع انسانی خلاّق به عنوان مهمترین دارایی نامشهود و کلید طلایی آنها در عرصه رقابت به شمار می‌روند. دارایی‌های نامشهود، دارایی‌های با عمر طولانی و غیرقابل لمس هستند که توسط استراتژی‌های ارزش‌محور یک سازمان، توسعه و گسترش می‌یابند. بعضی از دارایی‌های نامشهود که قابل ردیابی و شناسایی در یک سازمان هستند عبارتند از:
- مارک تجاری (Brand): علائم تجاری کالاهای مصرفی، علائم تجاری سازمان یا شرکت، نام‌های شرکت.
- حق نشر: (Publishing Right): مجله و نشریه، کتاب، فیلم، آثار هنری، موسیقی و ...
- مجوزهای حقوقی (Licenses): حق‌الامتیازها، حق و امتیاز توزیع کالا و خدمات.
- مالکیت معنوی (Intellectual Property): حق کشف و اختراع، حق تکثیر، علائم تجاری، دانش عملیاتی و تجاری سازمان. مالکیت معنوی به وسیله قدرت خلاقیت و ابتکار افراد و انسان‌هاست که شکل می‌گیرد.
سرمایه فکری
از نظر زمانی این واژه عمدتاً در اواسط دهه 1990 به شکل چشمگیر توجه رهبران سازمانها را به خود جلب کرد. سرمایه فکری، موجودی دانش‌‌ای یک سازمان است که در یک مقطع زمانی خاص در آن وجود دارد. سرمایه فکری برای یک سازمان، ارزش تولید می‌کند ولی در صورت‌های مالی وارد نمی‌شود. به عبارت دیگر سرمایه فکری عبارتست از: داشتن دانش، بکارگیری تجربه، تکنولوژی سازمانی، ارتباط با مشتری و عرضه‌کننده و نیر توانایی‌های حرفه‌ای که یک مزیت رقابتی در بازار را از آن سازمان می‌کند.
ممکن است سرمایه فکری را جزء دارایی‌ها دسته‌بندی کنند (مانند مارک، علامت تجاری، قراردادها و پایگاه داده‌ها)، یا به عنوان مهارت شناخته شود (مانند وقتی که کارکنان دانش محور چگونگی انجام دادن کار را بلد باشند) و یا جزئی از فرهنگ سازمانی شرکت یا سازمان منظور گردد.
در تعریفی دیگر به نظر اودینسون و سالیوان سرمایه فکری دانشی است که می‌تواند به ارزش تبدیل شود. این متخصصین سرمایه فکری را مبنایی برای درک دارایی‌های نامشهود سازمان معرفی کرده‌اند که شامل دانش، اطلاعات، دارایی‌های فکری و تجربه است. سرمایه فکری عبارتست از: کارکنان، مدیران، سرپرستان، کارکنان و به طور کلی نیروی انسانی سازمان. سرمایه فکری جزء سرمایه‌های نامشهود سازمان‌های قرن بیست و یکم است. این سرمایه یک شاخص کلیدی عملکرد است که باید شناخته شده، حفاظت شود و توسط کارکنان پرورش یابد تا سازمان بتواند در بازار پرتحول اطلاعات، عملکردش را حفظ کرده و بهبود بخشد. مدیریت سرمایه فکری برای موفقیت بلندمدت یک شرکت یا سازمان مهم تشخیص داده شده است. سرمایه انسانی و سایر اجزاء تشکیل‌دهنده سرمایه فکری در سیستم حسابداری سنتی قابل رؤیت نیستند.
اجزاء سرمایه فکری
براساس مطالعات تعدادی از محققان در زمینه سرمایه فکری، این مفهوم دربرگیرنده سه جزء اصلی غیرمالی و دارای رابطه متقابل به صورت زیر است:
1. سرمایه انسانی یا HC (Human Capital)
2. سرمایه ساختاری یا SC (Structure Capital)
3. سرمایه رابطه‌ای یا RC (Respect Capital)
سرمایه انسانی، عناصر مختلف منابع انسانی شامل: نگرش، شایستگی‌ها، تجربه‌ها و مهارت‌ها، دانش ضمنی و نوآور بودن، استعداد و دانش ضمنی موجود در ذهن افراد در سازمانها را در بر می‌گیرد. سرمایه انسانی به عنوان یک منبع نوآوری و بازسازی استراتژیک، برای سازمانها مهم است. یک سرمایه انسانی که سطح بالاتری دارد اغلب به بهره‌وری بیشتر و درآمدها یا حقوق و مزایای بالاتر تداعی می‌شود. بنابراین به نفع مدیران است که بهترین و خلاق‌ترین کارکنان را به عنوان ابزار تحقق مزیت رقابتی جذب و توسعه دهند.
سرمایه ساختاری به یادگیری و دانش مقرر در قالب فعالیت‌های روزمره گفته می‌شود. مجموعه دانشی که در یک سازمان در پایان روز و بعد از اینکه افراد سازمان را ترک کردند باقی می‌ماند، هسته اصلی سرمایه ساختاری را نشان می‌دهد. سرمایه ساختاری زیرساختار حمایتی سرمایه انسانی محسوب می‌شود و شامل همه ذخایر غیرانسانی دانش در سازمانها مانند: پایگاه داده‌ها، دفترچه‌های راهنمای فرآیندها، استراتژی‌ها، فرهنگ سازمانی، انتشارات و کپی رایت می‌شود که برای سازمانها ایجاد ارزش می‌کند و بنابراین به ارزش مادی سازمانها می‌افزاید.
سرمایه رابطه‌ای، روابط رسمی و غیررسمی یک سازمان را با ذینفعان خارجی و ادراک‌های آنها درباره سازمان و نیز تبادل اطلاعات بین سازمانها و آنها را مشخص می‌کند. سرمایه رابطه‌ای برای یک سازمان اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. سرمایه فکری از راه ترکیب، بکارگیری تعامل، یکپارچه‌سازی و ایجاد تعادل بین سه جزء فوق و نیز جریان دانش در بین آنها، بهترین ارزش ممکن برای سازمانها را ارائه می‌کند.
حوزه هنری تشکیلاتی است که بیش از سی و سه سال از فعالیت آن می‌گذرد. اگر بعد از سه دهه بخواهیم این سازمان را حسابرسی کنیم آیا با روش‌های معمول مدیریتی می‌توان مجموعه دارایی‌ها و سرمایه‌های مشهود و نامشهود آن را محاسبه کرد؟ دارایی‌های مشهود این سازمان چه سهمی در برابر دارایی‌های نامشهود آن دارد؟ در کدام یک از گزارش‌های حسابرسی طی سه دهه گذشته قدر و سهم سرمایه‌های نامشهود حوزه هنری ارزیابی شده است؟
بررسی گزارش عملکرد حوزه در ادوار گذشته به ویژه گزارش حسابرسی حوزه طی ده سال گذشته نشان می‌دهد اندازه‌گیری، سنجش و مقایسه دارایی‌های نامشهود حوزه هنری اساساً جایی در محاسبات مدیریتی حوزه نداشته است. در حالی‌که اگر خواسته باشیم دارایی‌های مشهود و نامشهود حوزه هنری را با هم مقایسه کنیم احتمالاً سهم دارایی‌های نامشهود بیش از دارایی‌های مشهود خواهد بود. برخی از سرمایه‌های انسانی حوزه هنری در دهه اول و دوم این سازمان جزء سرمایه‌های ملی هستند. در طول سی و اندی سال گذشته، جمهوری اسلامی ایران تنها یک مرتضی آوینی، تنها یک دکتر مددپور، تنها یک کاظم چلیپا، تنها یک حبیب صادقی، تنها یک مرتضی سرهنگی و ... داشته است و نمونه دوم یا مشابهی از این سرمایه‌های انسانی بازتولید نشده است. این سرمایه‌ها همگی متعلق به حوزه هنری‌اند. در گزارش‌های حسابرسی حوزه طی بیست سال گذشته چند بار ارزش دارایی‌های انسانی حوزه هنری محاسبه شده است؟
برخی از آثار و تولیدات حوزه هنری در زمان خود مُبدع جریان تازه‌ای در عرصه فرهنگ و هنر کشور بوده است. نشریه مهر، نشریه سوره بچه‌های مسجد، فیلم مهاجر، کتاب دا و ... توانستند یک جریان تازه در حوزه هنر در کشور رقم بزنند. اما ارزش افزوده این تولیدات در حسابرسی دارایی‌های نامشهود حوزه هنری دیده نشده است.
آرشیو اسناد و اطلاعات ملی و کتابخانه‌‌های تخصصی حوزه جزء مهمترین منابع اطلاعاتی و پایگاه داده‌پردازی در کشور محسوب می‌شوند. وجود بیش از 000/200/3 فیش از اسناد تاریخ معاصر ایران در حوزه هنری، وجود تخصصی‌ترین کتابخانه کشور در موضوع ادبیاتِ پایداری و جنگ، وجود تخصصی‌ترین کتابخانه کشور در زمینه هنر، وجود گنجینه ارزشمند آثار تجسمی متعلق به دوره انقلاب اسلامی در حوزه هنری و ... چند بار در شمارش دارایی‌های حوزه هنری محاسبه شده‌اند؟
به نظر می‌رسد اگر خواسته باشیم در سال تولید ملی عملکرد حوزه هنری حسابرسی شود بایستی تجدیدنظر اساسی در شاخص‌های عملکردی این سازمان اعمال شود. علاوه بر شاخص‌های مرسوم، پیشنهاد می‌شود در پایان سال گزارشی بر مبنای شاخص‌های زیر تهیه شده تا وجوه واقعی دارایی‌های حوزه هنری در این سال مورد سنجش قرار گیرند:
1. سهم حوزه هنری در رشد علمی کشور (مشخصاً در شاخه‌های علوم انسانی و هنر) در سال 91؛
2. سهم حوزه هنری در بازتولید نشانه‌های هنر انقلاب اسلامی در سال 91؛
3. سهم حوزه هنری در بازتولید نگهداشت و ارتقاء منابع انسانی خلاق و نوآور خود در سال 91؛
4. سهم حوزه هنری در ابداعات و ابتکارات ثبت شده در عرصه هنر و علوم انسانی در سال 91؛
5. سهم حوزه هنری در مدیریت جریان‌های فرهنگی هنری به وجود آمده در کشورهای منطقه در سال 91؛
6. سهم حوزه هنری در رشد سرمایه اجتماعی در بین هنرمندان کشور در سال 91؛
7. سهم مرجعیت حوزه هنری در رسانه‌های رسمی و غیررسمی کشور (مکتوب، دیداری - شنیداری و ...) در سال 91؛
8. سهم حوزه هنری در تولید ناخالص ملی کشور در سال 91.
مطالب مشابه :
وظایف سازمان اقتصاد و دارایی
وظایف سازمان اهم ماموریت های سازمان به شرح زیر می باشد: اجرای سیاست ها و خط مشی های ابلاغی از
دارایی ثابت و استهلاک در حسابداری دولتی
حسابداری - حسابرسی - کارشناسی ارشد - دارایی ثابت و استهلاک در حسابداری دولتی - به نام خدای
سایت های سازمان امور اقتصادی و دارایی استان ها
پیامبران - سایت های سازمان امور اقتصادی و دارایی استان ها -
سازمان حسابرسی
سازمان حسابرسی که به صورت شرکت سهامی اداره می شود ، دستگاهی است (تملک دارایی های
سرمایه فکری چیست؟
امروزه بسیاری از محققان و دست اندر کاران مهم ترین دارایی های سازمان را دارایی های نامشهود
ضرورت توجه به سرمایه های نامشهود حوزه هنری در سال تولید ملی
سرمایه ثروتی است مولد و یا منبعی که شخص یا سازمان می‌تواند (دارایی‌های) سازمانها
تشریح عملکرد سازمان حسابرسی
حسابداری نیوز - تشریح عملکرد سازمان حسابرسی به گزارش شبکه اخبار اقتصادی و دارایی
برچسب :
سازمان دارایی