خلاصه کتاب "هنر وتمدن اسلامی" - 8

مسجد كردوبا

اين مسجد توسط عبدالرحمان در سال 169 هـ. ق/ 880 م درقرطبه اسپانيا بنا نهاده شد مورخان اسلام اين مسجد را كعبه‌ي غرب معرفي كرده‌اند.

عبدالرحمان خود مهندس و معمار مسجد بوده و قصد داشته بناي مسجد را به طرح و نقشه‌ي مسجد و دمشق ليكن وسيع‌تر و عظيم‌تر و به آراستگي قبه‌الصخره در بيت‌المقدس درست كند.

اين مسجد در چند مرحله ساخته شده و در زمان هشام و خلفاي بعدي و به دوران منصور در سال 366 هـ. ق داراي ابعاد كنوني  متر است.

اين مسجد از حيث عظمت و آراستگي سرآمد همه‌ي معابد و ابينه‌ي مذهبي مشرق زمين بوده است.

ويژگي‌هاي كردوبا

1-   داراي ديوارهاي بلند آجري و سنگي با برجهايي به ابعاد مختلف

2-   مناره بزرگ مسجد كه از سطح زمين چهل برابر قامت انسان متوسط القامه است.

3-   جبهه‌ي اصلي آن رو به جنوب و داراي 19 درگاه با طاق نماي هلالي بود.

4-   درون مسجد جنگلي از 1290 ستون از سنگ يشم يا سماق يا مرمر سفيد و سياه تا محراب پشت سر هم قرار گرفته‌اند اين ستونها مرمرين و صيقلي از ساختمان‌هاي روميان آورده شده‌اند.

5-   به دليل كوتاهي ارتفاع ستونها معماران دو طاق كماني بر بالاي هم ساخته‌اند، بربلندي ستون‌ها افزوده شود. و وجود اين طاق‌هاي كماني آجر سرخ و زرد كمرنگ در كنار هم طاقها را خط دار جلوه‌گر مي‌كند.

6-   ارتفاع سقف شبستان از كف بنا تقريباً 10 متر است كه اين ارتفاع سبب شده منظره‌ي داخل بنا تيرگي كليساهاي عظيم قديم مانند كليساهاي قرون وسطي را نداشته باشند.

7-   اطراف محراب را با طلا و موزاييك مينا كاري تزئين كرده‌اند زمينه را قرمز و كبود با نقش‌هاي طلايي زده‌اند.

8-   محراب و فرورفتگي آن و طاق‌هاي كماني را با روپوشي از گچ و مرمر سفيد و نقش‌هاي گل و بوته به شيوه‌ي اسليمي آراسته‌اند. طرح‌هاي زيباي اسليمي روي اين موزاييك‌ها كار هنرمندان قسطنطنيه است كه به فرمان امپراطور بيزانس و به خواهش «حكم» به قرطبه فرستاده شده‌اند.

9-   منبر مسجد زيباترين هنر جهان است و از 37 هزار قطعه‌ي عاج و چوب‌هاي گران قيمت چون آبنوس و عود معطر ساخته شده و موصع به جواهر است.

10-  زمين و ديوارها را با موزاييك معرق فرش و تزئين كرده‌اند و قسمتي از آنها را آبگينه‌ي مينا كاري با رنگ‌هاي درخشان

11-  شبستان مسجد آن چنان پهناور است كه جايي براي سرود خوانان و پرستشگاه بزرگي در ميان ساختمان را در خود جاي داده كه مربوط به سده 16 ميلادي است.

12-  دليل تاريكي مسجد به خاطر مسدود كردن رواق‌ها و درهاي است كه رو به حياط باز مي‌شده‌اند و قنديل‌هايي بلورين بسيار آن را نيز بوده‌اند.

لینک تصاویر : 1 - 2 - 3 - 4 - 5

مدينه‌الزهرا

شهر مدينه‌الزهرا در سال 324 هـ. ق / 936 م توسط عبدالرحمان سوم در نزديكي شهرقرطبه ساخته شده كه نه تنها محل اقامت عبدالرحمان بوده بلكه سازمان اداريش نيز در آنجا واقع بوده است.

ويژگي‌هاي شهر مدينه‌الزهرا

1-   در اين شهر بناهاي سترك با سنگ‌هاي تراشيده و مرمر به سبك كامل بناهاي سوريه

2-   شهر مزبور در سال 401 هـ. ق / 1010 م در آتش سوخت و از بين رفت

3-   خرابه‌هاي شهر به شكل مستطيلي است كه حدود يك كيلومتر و نيم طول و 750 متر عرض دارد.

قصرالحمرا

اين بنا در قرن 13 ميلادي ساخته شده و نهايت درجه سليقه‌ي فن معماري اعراب در اندلس به كار رفته

ويژگي‌هاي قصرالحمرا

1-   ديوارهاي قصرالحمرا از سنگ‌هاي حجاري شده نيست بلكه از ستون‌هاي ساخته شده كه مخلوطي از گچ و ماسه، خاك سرخ و شن است و داراي تزئينات گچ بري كه با وجود اينكه با قالب درست شده اما به مدت 5 قرن در برابر حوادث مقاوم است.

2-   مهمترين خصوصياتي كه قصر الحمرا را از قصر اشبيليه ممتاز مي‌كند:

1.     ديوارهايي كه با قالب‌هاي گچبري شده و نگين پوشيده شده‌اند.

2.     ستون‌هاي كوچك و سرستون‌هاي آن به شكل شاخ و برگ درهم حجاري شده‌اند.

3.     هلال‌هاي تمام تركيب يافته و با اشكال گل و بوته نقاشي شده.

4.     سقف‌هايي كه بوسيله‌ي آويزها و خوشه‌هاي معلق پوشيده شده.

3-   داراي تالار پذيرايي براي عموم، ديوان با تالار تخت و تاج كه مختص پذيرايي‌هاي رسمي است و حرم با اطاق‌هاي خصوصي

4-   دو كوشك ظريف از جوانب باريك صحن به آن راه داشتند و تالارهاي گنبد دار و تالارهاي مستطيل شكل آن را از چهار سو احاطه كرده‌اند.

5-   در قسمت شمالي بنا حمام‌ها و باغچه‌ها. در قسمت شرقي كاخ‌هاي كوچك و ساكن مجزا براي اعضاي خاندان. و در طرف جنوب مدفن امرا و مسجد قلعه كه امروز به جاي آن كليساي مسيحي بنا شده است.

6-   وجود ديوارهاي دور تا دور به صورت برج‌هايي كه حالت جدي به قلعه دارد مانع از ديدن زيبايي دروني آن مي‌شود.

لینک تصاویر : 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 

شهر بغداد

منصور خليفه‌ي دوم عباسي در سال 137 هـ. ق به خلافت رسيد و پايتخت خود را كنار رودخانه‌ي دجله بنا نهاد شهر بغداد به صورت دايره شكلي است كه بوسيله‌ي ديوار اصلي با برجهاي مدور و خندق احاطه شده چهار دروازه‌ي تنگ و طويل به نام‌هاي: كوفه، بصره، خراسان و دمشق كه بوسيله‌ي خيابان مدور خارجي و داخلي به هم وصل گرديده‌اند سطحي كه در آن زندگي مي‌كنند به چهار قسمت و هر قسمت 8 تا 12 كوچه شعاعر شكل است.

مهم‌ترين بناهاي مركز شهر: كاخ و مسجد كه بر اساس بناهاي ساساني ساخته شده بودند قصر خليفه براساس قسمت‌هاي اصلي تشكيل دهنده‌ي آن به نام گنبد سبز و دروازه‌ي طلايي ناميده شد. بغداد در زمان قهرمان كتاب هزار و يك شب يعني هارون الرشيد و همچنين در زمان پسرش مأمون به آخرين درجه‌ي ترقي و تمدن رسيد. و از مهمترين شهرهاي مشرق زمين محسوب مي‌شد.

شهر سامره

در قسمت بالاي شهر بغداد و در نزديكي دجله ايجاد شد. و مدت نيم قرن مقر حكومت عباسيان بود. اين شهر با وسعت 33 كيلومتر در كنار رودخانه احداث شده.

يكي از دلايل عمده‌ي نقل مكان مردم از شهر قديمي بغداد به سامره:

برخوردهاي شديدي بود كه بين قواي عرب و ترك بوجود آمد.

قسمت اعظم خرابه‌هاي اين شهر بوسيله‌ي حفاري‌هاي هرتسفلد كشف گرديد.

مسجدالمتوكل

اين مسجد در چند صد متري شمال سامراي جديد واقع است كه توسط متوكل خليفه‌ي عباسي نباشد.

ابعاد: ضلع بزرگ 260 متر و ضلع كوچكش 180 متر به طوري كه بيش از صد هزار نفر نماز خوان در آن جاي مي‌گرفت. 1- حصار مسجد بوسيله‌ي نيم برجهاي تقويتي مشخص است 2- تعدادي پنجره داخل ديوار ضلع جنوبي موجود است 3- مسجد داراي يك حياط مركزي و يك تالار ستوندار در سمت قبله است و محراب در اين تالار واقع است. 4- اطراف حياط‌ها را رواق‌ها احاطه كرده‌اند 5- طبق گفته‌ي يكي از مورخين به نام مقدسي تزئينات مسجد موزائيك بوده 6- خارج از ديوار مسجد در 30 متري شمال، مناره و يا برجي حلزوني شكل قرار دارد كه بلندي آن حدود 50 متر و طول هر ضلع قاعده‌ي آن كه برج بر روي آن برپاست 33 متر است 7- پنج گردش كامل مارپيچي يا حلزوني به قله مي‌رسد 8- طبقه ششم مناره به صورت اطاقكي با پايه‌ي شش ضلعي و مزين به طاقچه ساخته شده 9- به احتمال زياد سر مشق اين مناره و مناره مسجد ابودلف در سامره، زيگوراتهاي بين‌النهرين و آتشكده و برج فيروز آباد ساساني بوده 10- بعضي دانشمندان به مسجد المتوكل و مسجد ابودلف به عنوان كاخ نگاه مي‌كنند زيرا ستونها، جرزها و برجهاي تقويتي عناصري‌اند كه بيشتر در بناي كاخ‌هاي ساساني به كار رفته‌اند.   

خلاصه سازی مطلب : سرکارخانم دلیری 

 


مطالب مشابه :


افزايش 50 درصدي قيمت مصالح ساختماني در سال گذشته

خبر امروز - افزايش 50 درصدي قيمت مصالح ساختماني در سال گذشته - برسی مهمترین خبرهای روز ایران و




نتايج آمارگيري از قيمت مصالح ساختماني در نيمه دوم سال 84

سازه شرقی - نتايج آمارگيري از قيمت مصالح ساختماني در نيمه دوم سال 84 - مهندسی عمران در East structure




انواع كف پوش های ساختمان:

هرچه ابعاد آن بزرگتر باشد قيمت آن نيز گرانتر است . روي موزاييك ساو داده مي شود .




جزوه درسی بیماریهای دانه های روغنی

(با قيمت پايين تر) ويروس موزاييك سويا، ويروس موزاييك بادام زميني و ويروس لكه اي لوبيا




جوک اصفهانی

به اصفهانيه مي گن باموز جمله بساز مي گه كه صبح دادم سرويس ها رو موزاييك شوما که قيمت




خلاصه کتاب "هنر وتمدن اسلامی" - 8

7- اطراف محراب را با طلا و موزاييك مينا كاري تزئين و چوب‌هاي گران قيمت چون آبنوس و




برچسب :