سیاره زحل

دید کلی

بین تمام سیارات منظومه شمسی ، زحل جلوه‌ای خاص دارد و این ویژگی را مدیون حلقه‌های زیبایی است که آن را در میان گرفته‌اند. حلقه‌ها از دهها هزار ذره و تکه‌های یخ تشکیل یافته‌اند که در ضخامتی بیش از دهها متر دور سیاره در گردش هستند. مدتهای مدید زحل یگانه سیاره منظومه شمسی تصور می‌شد که دارای چنین حلقه‌هایی است ولی بعدها حلقه‌های سیاره اورانوس و مشتری نیز کشف شدند.

کاوش اولیه

پس از سالها بررسی و رصد ، برای منجمان مسلم شده است که زحل دارای 4 حلقه است. این 4 حلقه به ترتیب از خارج به داخل با حروف d , c , b , a مشخص می‌شوند. سپس حلقه پنجمی هم کشف شد که بسیار دورتر از حلقه‌های چهارگانه قبلی بود. این حلقه را با e مشخص کردند.

کشف حلقه پنجم و هفتم

اطلاعات بدست آمده توسط ایستگاههای فضایی آمریکایی (پایونیر 2 و ویجر 1 و ویجر 2) طی دوره 1979-1981 ، نویدبخش عصر نوینی در مطالعه حلقه‌های دور سیارات بود. پایونیر 2 ، دورترین حلقه زحل ، یعنی حلقه f را کشف کرد. با بررسی عکسهای بعدی ویجر 1 ، احتمال وجود هفتمین حلقه نیز مطرح شد.

تعداد واقعی حلقه‌ها معلوم شد که زحل فقط 6 یا 7 حلقه عریض بدور خود ندارد، بلکه صدها نوار متحدالمرکز باریک این سیاره را در بر گرفته‌اند و دور آن می‌گردند. تعداد این نوارها در حدود 500 و شاید هم 1000 حلقه برآورد شده است.

ویژگی کلی حلقه‌ها

هیچ کدام از حلقه‌ها شکل یکنواختی ندارند. عرض یکی از این نوارها در نقاط مختلف از 25 تا 80 کیلومتر متغیر است. حلقه‌های بزرگتر از حلقه‌های کوچکتر تشکیل شده‌اند که این روند را به تاثیر گرانشی قمرهای زحل و ماهک‌های آن ، که اخیرا کشف شده است، نسبت می‌دهند.

ویژگی حلقه f

عرض این حلقه بسیار کم است و به احتمال قوی می‌توان این ویژگی را به تاثیر دو قمر از قمرهای زحل نسبت داد. شکل حلقه f یکنواخت نیست و پیچ و تابها و بافته‌هایی در دورن آن مشاهده می‌شود.

پدیده‌های موجود در حلقه‌های زحل

ویژگی شگفت انگیز در حلقه‌های زحل ، پره‌هایی است با ساختاری گوه‌ای شکل که طرف تیز آنها به سوی مرکز متوجه است. پره‌ها در سرتاسر حلقه b پراکنده‌اند و همراه با آن دور زحل می‌گردند. آنگاه گاه و بیگاه در نقاط مختلف حلقه مزبور ظاهر و چند ساعت بعد ناپدید می‌شوند.

منشأ تشکیل حلقه‌های غیر یکنواخت

فرض بر آن است که حلقه های غیر یکنواخت از فرایند ناتمام تشکیل قمرهایی بر جای مانده اند که می بایست از ذرات ابر مانند بوجود می آمدند

حلقه های زیبای زحل از زمین فقط با تلسكوپ قابل رؤیت هستند. آنها برای اولین بار توسط گالیله در سال 1610 مشاهده شدند. حلقه های زحل دور استوای زحل را احاطه كرده اند. آنها با زحل تماسی ندارند. هنگامی كه زحل دور خورشید می گردد، حلقه ها همیشه در همان زاویه استوای زحل كج می شوند.

هفت حلقه زحل شامل هزاران فر یا جعد باریك است. این جعدها از میلیاردها قطعه یخ درست شده اند. اندازه این قطعات از اندازه ذرات یخ در حد اندازه گرد و غبار تا قطعات یخ كه بیش از سه متر قطر دارند متغیرند.

حلقه های اصلی بسیار عریضند. برای مثال خارجی ترین حلقه 300000 كیلومتر عرض دارد. اما به قدری این حلقه ها باریكند كه نمی توان از زمین آنها را بدون تلسكوپ دید. ضخامت این حلقه ها متفاوت است و از حدود 200 تا 3000 متر است. فضایی حلقه ها را از همدیگر جدا می كند. هر یك از فاصله ها یا شكاف ها حدود 3200 كیلومتر یا بیشتر از آن پهنا دارد. بعضی از شكاف های بین حلقه های اصلی هم فرها یا جعد هایی مثل موی مجعد انسان دارند.

دو حلقه اصلی زحل, a و b نامیده می شوند. حلقه كوچك تر حلقه c یا كرپ است. بعد حلقه های d و f هستند. فضا یا شكاف بزرگ تر میان حلقه ها شكاف كاسینی نامیده می شود. شكاف كوچك تر شكاف انكه است. به ترتیب نزدیكی به زحل، حلقه ها و شكاف ها عبارتند از: d ،c ، b ، شكاف كاسینی، a ، شكاف انكه، و f كه زیر مجموعه آن g و e است و آخری یك حلقه با انبوه ماده قابل مشاهده به نام نوتس است.

حلقه ها ساختمان پیچیده و تو در تویی دارند. بعضی از ساختارها از جاذبه ماه هایی كه آنها را هدایت می كنند تحت تأثیر قرار می گیرند. اما بیشترشان ناشناخته هستند.

وقتی در دهه 1610 گالیله این حلقه ها را مشاهده كرد نتوانست آنها را با تلسكوپ كوچكش به طور شفاف ببیند و فكر كرد كه آنها ماه های خیلی بزرگی هستند. در سال 1656 كریستین هویگنس ستاره شناس هلندی بعد از به كار بردن یك تلسكوپ قوی تر آنها را حلقه های باریك و صاف اطراف زحل توصیف كرد. هویگنس فكر كرد كه حلقه, یك لایه یا صفحه خاكی تشكیل شده از مقداری ماده است. در سال 1675 جیووانی دمنیو كاسینی ستاره شناس فرانسوی متولد ایتالیا كشف دو حلقه جدا كه در نتیجه ازدحام ماه ها تشكیل شده بودند را اعلام كرد. مشاهدات بعدی به كشف حلقه های بیشتری از زحل منتهی شد. فرها و جعدهای تشكیل دهنده حلقه ها در سال 1980 كشف شدند.

سیاره زحل

مطالب مشابه :

انواع کد قالب وبلاگ

اطلاعاتي جامع درباره 9 سياره منظومه شمسي

معرفی منظومه شمسی برای کودکان

تحقیق درمورد منظومه شمسی برای چهارم دبستان

تحقیقی درباره ی منظومه ی شمسی

منظومه شمسی

سیاره زحل

کاردستی منظومه شمسی

قالب b11 سیاه برای بلاگفا

آموزش منظومه شمسی برای پایه ابتدایی