مونوریل

تا سه نشود بازی نشود؛ این داستانِ تلاش برای ساخت مونوریل در ایران است. سه‌بار کلنگ‌زنی در سه استان کشور. بحث ورود مونوریل به ایران، قبل از کرمانشاه در تهران و قم شروع شده بود. در تهران ابتدا خبر از ساخت 240 کیلومتر مونوریل بود. اما شورای شهر تهران تنها با شش‌کیلومتر آن موافقت کرد. روزهای پایانی سال 82 بود که محمود احمدی‌نژاد، شهردار وقت تهران، خبر شروع ساخت مونوریل را «هدیه نوروزی شهرداری تهران به شهروندان» دانست اما وقتی محمدباقر قالیباف، رقیب او در انتخابات بر کرسی شهرداری تهران نشست، چند سالی بر سر اجرا یا توقف پروژه مونوریل با دولت در کشمکش بود و نهایتا هم در نوروز سال 89، پایه‌های مونوریل ساخته نشده، برچیده شد.
با بسته‌شدن پرونده در تهران، دولتمردان اجرایی کردن مونوریل را در ریل دیگری انداختند؛ ریل‌گذاری در قم و کرمانشاه. در قم نیز پس از چند سال کار، صدای توقف یا حتی جمع‌آوری پایه‌ها به گوش می‌رسد. اما در کرمانشاه، در سال 89، شورای شهر از دولت خواست مترو را به کرمانشاه بیاورد. پنج‌سال زمان لازم بود تا مطالعات اولیه و امکان آمدن ریل و قطار شهری به کرمانشاه انجام شود. در دور اول سفر استانی احمدی‌نژاد در سال 85 و سال بعد در شورایعالی ترافیک کشور، خط ریلی کرمانشاه تصویب شد اما هنوز معلوم نبود کرمانشاه صاحب مترو می‌شود یا مونوریل.
مسوولان استانی می‌خواستند مشکل ترافیک روی زمین مردم را در زیر زمین حل کنند. می‌گفتند مترو افق بلندتری دارد، در آینده با افزایش مردمان شهر باز هم جوابگو خواهد بود. اما مسوولان کشوری حل مشکل را در ارتفاع می‌دیدند؛ می‌گفتند مونوریل تا 20 سال آینده نیز نیازهای ترافیکی شهر را پاسخ می‌دهد و با هزینه کمتر، سریع‌تر به سرانجام می‌رسد. بالاخره در سال 88 با حمایت احمدی‌نژاد زور مونوریل بر مترو چربید و شورای شهر کرمانشاه، مونوریل را برای شهر تصویب کرد.
اما غلامرضا باقری، عضو آن زمان و فعلی شورای شهر، چند سال بعد در مصاحبه با ایسنا اعضای شورای شهر آن زمان را مخالف با مونوریل می‌داند: «مترو برای شهر کرمانشاه قطعا به تصویب نمی‌رسید و اگر شورا مونوریل را نمی‌پذیرفت اعتبار 400میلیاردتومانی مصوب به استان اختصاص داده نمی‌شد.» قامت پرویزی، عضو دیگر شورای شهر آن‌روزها، در گفت‌وگو با «شرق» روایت باقری را اینگونه تایید می‌کند: «قرار بود بخشی از اعتبار طرح توسط اضافه‌بهای سوخت تامین شود. آقای محمد رویانیان، رییس وقت سازمان سوخت کشور، به ما گفت اگر قرار باشد ما هزینه پروژه را تامین کنیم باید مونوریل باشد و اگر می‌خواهید مترو بسازید خودتان به فکر بودجه آن باشید.»
حالا دیگر قرار بود مونوریل پاسخی باشد به مشکل ترافیک و شلوغی شهر. شهری که در امتداد شمال-‌جنوب کشیده‌تر از شرق-‌غرب است و طول شهر حدودا چهاربرابر عرض آن. مرکز به سمت جنوب همیشه در ترافیک سنگین است. ترافیک و شلوغی دیگر به خودرو خلاصه نمی‌شود و حتی عابران پیاده به زحمت از خیابان «مدرس» عبور می‌کنند. سازمان قطار شهری می‌گفت مونوریل 13کیلومتر از شمال تا جنوب شهر را 22دقیقه‌ای طی می‌کند. پروژه را در سه قسمت شمالی، میانی و جنوبی تعریف کردند؛ از میدان «معلم» در نزدیکی طاق‌بستان شروع می‌شد و به تقاطع «ولایت» در نزدیکی رودخانه قره‌سو می‌رسید و با عبور در بلوار «شهیدبهشتی» به مرکز شهر در میدان «آزادی» و از آنجا از راه خیابان مدرس، شلوغی بازار کرمانشاه را پوشش می‌داد تا برسد به میدان «فردوسی» در جنوب شهر. زمان انجام پروژه هم 42ماه تعیین شد.
در همان ابتدای اعلام طرح، مخالفت‌ها هم شروع شد. در قسمت شمالی، وجود بلوار قدیمی طاق‌بستان و شکارگاه «خسرو» علت مخالفت بود. در قسمت میانی، درختان و فضای سبز بلوار شهید بهشتی و در جنوب شهر هم، کم‌عرض بودن خیابان مدرس مشکل انجام پروژه بود.
کلنگ کار که زده شد، بخشی از بلوار شهید بهشتی به محاصره حصارهای آبی و سفید درآمد. حالا پایه‌های مونوریل در این بلوار جای درختان چندین‌ساله را گرفته بود. اما مسوولان می‌گفتند درخت‌ها را قطع نکرده‌اند بلکه آنها به مکان دیگری از شهر منتقل شده‌اند. عکس‌هایی نیز در سایت سازمان قطار شهری در این‌باره منتشر شد.
در قسمت شمالی هم، مسیر مونوریل را به سمت شرقی بلوار بردند تا بلوار قدیمی طاق‌بستان بی‌تغییر بماند. حالا، اهالی می‌توانند ببینند که ستون‌های طرح در امتداد بلوار تا نزدیکی شکارگاه آمده است و از آن سو، شاهد دعوای سازمان میراث‌فرهنگی و سازمان قطارشهری هم هستند. سعید سلیم ساسانی، سرپرست سازمان قطار شهری، خواستار رعایت توافق حاصل‌شده در سال 88 است. میراث‌فرهنگی هم می‌خواهد استانداردهای لازم رعایت شود تا ثبت جهانی طاق‌بستان مشکلی نداشته باشد. سازمان قطار شهری اعلام کرده است اگر لازم باشد، مونوریل می‌تواند بالاتر هم برود یا در قسمت‌هایی به زیر زمین منتقل شود.
در قسمت جنوبی شهر، در همان ابتدا بر سر عرض کم خیابان مدرس بحث بود؛ قامت پرویزی، کارشناس‌ارشد معماری و شهرسازی، ساخت‌وساز در محدوده میدان آزادی تا میدان فردوسی را ناممکن می‌داند. او که در زمان تصویب طرح از اعضای شورای شهر بوده، روز جلسه را اینگونه روایت می‌کند: «کل جلسه که با حضور استاندار، شهردار و محمد رویانیان برگزار شد را فیلمبرداری کردند. به اصرار بنده به صورتجلسه اضافه شد که از میدان آزادی تا میدان فردوسی به‌صورت زیرزمینی اجرا شود.»
چهارسال از آن روز می‌گذرد. ستون‌های مونوریل از لابه‌لای حصارهای بلوار شهید بهشتی و فنس‌های مسیر شمالی قد کشیده‌اند. در بخشی از قسمت میانی طرح، حصارها جمع‌آوری و فاصله بین ستون‌ها با فضای سبز پر شده‌ است. اما هنوز هستند کسانی که هوای مترو از سرشان نیفتاده؛ مونوریل را منشا آلودگی صوتی می‌دانند. با توجه به مرزی‌بودن کرمانشاه، رعایت اصول پدافند غیرعامل را برای ناوگان حمل‌ونقل شهری ضروری می‌دانند. برخی مدیران شهر، معتقدند که مردم همواره به پروژه‌های حاکمیتی با دیده تردید نگاه می‌کنند؛ تردیدی که اینگونه در کلام یکی از اهالی خود را نشان می‌دهد: «اگر چیز خوبی بود که به کرمانشاه نمی‌رسید. سال‌هاست بحث تعریض خیابان مدرس مطرح است. اما مدرس هنوز همان خیابان 40 سال پیش است. بهتر بود این پول را آنجا هزینه می‌کردند.»
اما بیژن کلهرنیا، دارای مدرک دکترای شهرسازی، مشکل اصلی پروژه را مسایل اجتماعی می‌داند و معتقد است: «هر طرحی که بخواهد موفق شود، جلب حمایت افکارعمومی در آن ضروری است چون نهایتا این مردم هستند که از این وسیله استفاده می‌کنند.» کلهرنیا مهم‌ترین مساله فعلی مونوریل را هماهنگ‌شدن این پروژه با سایر بخش‌ها مثل معماری، زیبایی شهر و ارتباط آن با بقیه سیستم‌های حمل‌ونقل می‌داند. مونوریل، پرویز دارابی 32ساله را نگران آینده شغلی خود کرده‌ است: «در کرمانشاه ماشاءالله همه مسافرکشی شغل دومشان است. حالا با آمدن مونوریل هم بیشتر از همیشه مسافرهایمان کم می‌شود.»
در شمال شهر، دعوای مونوریل با میراث هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده و در جنوب هم معلوم نیست که مونوریل در کدام مسیر و چگونه به راهش ادامه می‌دهد. اگر به زیر زمین برود، هزینه طرح و درخواست برای افزایش بودجه بیشتر شنیده می‌شود؛ مشکلی که تا الان نیز بارها به گوش رسیده و مسوولان شهری مثل ساسانی، می‌گویند که کرمانشاه در میان سایر کلانشهرها، کم‌بهره‌ترین از نظر اعتبارات کشوری است.

حامد پسربچه 9ساله، از پدرش می‌پرسد آیا این قطار آنها را تا «جوانرود» می‌برد؟ جوانرود یکی از شهرستان‌های استان است که بیش از 80کیلومتر با مرکز استان فاصله دارد. حالا حامد می‌خواهد با این قطار که هنوز به شهر نرسیده، تا محل تولدش برود. شاید تا زمانی که دعوای میراث و قطار شهری تمام شود، اعتبارات لازم طرح از راه برسد و مسیر کامل مونوریل مشخص شود، حامد بزرگ شود و چون اعضای شورای شهر، واقع‌بینانه بگوید «کاچی به از هیچی».

منبع:روزنانه شرق

مونوریل

مطالب مشابه :

حمل و نقل(پایانهٔ مسافربری,فاصلهٔ شهر کرمانشاه با برخی از مناطق پر رفت‌وآمد,فرودگاه بین‌المللی,راه آ

راه آهن کرمانشاه

مونوریل کرمانشاه

استاندار بر اجراي سريعتر پروژه قطار شهري کلانشهرکرمانشاه تاکيد کرد

مونوریل

عملیات اجرایی خط 3 قطار شهری مشهد به زودی آغاز می‌شود

افزایش نیم ساعته ساعت کاری خط یک قطار شهری مشهد

مونوریل

مونوریل

مونوریل