مراسم سوگواری ایام محرم

مراسم سوگواری ایام محرم همه ساله در اردبیل با شور خاصی برگزار می شود. در نخستین شبهای این ماه، تكیه های عزاداری برپا و دركنار آن مسجدها، حسینیه ها عرصه گرد آمدن سوگواران می شوند.
دسته های عزاداری شكل می گیردو داغداران امام حسین (ع) رخت یكسره سیاه به تن دارند. گروه هایی سینه می زنند. برخی نیز زنجیرزنان در این ماتم شركت جسته اند. دسته ها در خیابان های شهر به راهمی افتند. نوحه خوان، سوزناك می خواند. عزاداران پاسخ می دهند و طبل و سنج نیزنوایشان را همراه می كند .

در اردبیل نیز- كه شهری مذهبی تاریخی است- و مردمانشهمچنان پای بند سنت های مذهبی دیرینشان هستند این آئین ها حال و هوای ویژه ایدارند .
گروه های عزادار در گذر از خیابان ها از سوی بانیان تكیه های بزرگ وخانواده های شهدا، با چای و شربت نذری پذیرایی می شوند.

پوشیدن رخت سیاه- بویژه در كودكان- نذری است كه همچنان در میان مردم رواج دارد. تهیه شام، آش، شربت،حلوا و... از جمله دیگر نذرهایی است كه مرم اردبیل همه ساله در این ایام ادا میكنند.
مراسم عزاداری هر شب شور بیشتری می یابد در روز عاشورا نیز از بامداد تا ساعتی پس ازنیمروز، شبیه خوانی روز عاشورا و بازآفرینی وقایع این روز برگزار می شود. این آئینچنان كه اشاره شد در فضای باز و با بهره گیری از عوامل بسیار از جمله بازیگران وسیاهی لشكرهای متعدد، لباس های ویژه، اسب ودیگر تجهیزات، اجرا می شود.
گروهبازیگران تعزیه اردبیل سالیان دراز است كه این آیین را به اجرا درمی آورند و همه سالهنیز با وجود گرمای شدید و سرمای سوزان منطقه، مردم اردبیل و شهرهای مجاور، برای دیدناین مراسم در این محل گرد می آیند. تعزیه خوانی اردبیل به گفته صاحب نظران یكی ازباشكوه ترین تعزیه های كشور است.
سرانجام در غروب عاشورا، مراسم شام غریبانبرگزار می شود و عزاداران در ماتم این روز جانگزا به سوگ می نشینند. همانند چنینآئین هایی در روستاهای منطقه اردبیل نیز برگزار می شوند. <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

روز اول محرم هر روز دسته‌ی یکی از محلات شش‌گانه و شعبه‌هایش بهبازار وخیابان می‌آیند و عزاداری می‌کنند. اخیر نظمی به این حضور داده‌اند وچون شهر ششمحله دارد، روز اول محرم و نهم محرم و یک روز جمعه، که مابین اینده حتماً واقعمی‌شود، تعطیل است. [البته الانه آن روز جمعه (و یا یکی از روزهاییکه دسته‌ی خاصی ندارد) معمولاً دسته‌ی دانشجویان دانشگاه و با حضور چهره‌هایعلمی شهر به شهر می‌آیند و عزاداری می‌کنند، چون در بین این دسته اهالیشهرهایمختلفی وجود دارند، نوع مراسمات بسیار متفاوت می‌شود، نمی‌دانمشاید به ابتکاراستاد جابر عناصری، چون در این روزها معمولاً خیلی فعال هستند] ایندسته‌هاروزی که قرار است به صورت کامل و با تمام شعب به بازار بیایند،تشریفات خاصیدارند و سعی تمام در برگزاری وظیفه‌شان به صورت کامل را دارند، [اصطلاحاً می‌گویند امروز "بازارا چی‌خا‌جیوگ"] از صبح تدارک حرکت آماده می‌شود ووقتی بزرگان محلهآماده شدند، اول بیرق بزرگ محله در پیش حرکت می‌کند، این بیرقهابعضاً بسیارقدیمی و عمر بیش از چند قرن را دارند و با دقت و وسواس نگهداریشده‌اند، برایمثال بیرق مسجد عالی‌قاپو را نادر شاه اهدا کرده و هنوز موجود است ]البته خودمسجد عالی‌قاپو پارسال در طرح جامع شهری قرار گرفت و خرابش کردندتا از نوبسازند و امسال به صورت یک چادر بزرگ در مقابل بقعه‌ی شیخ‌صفی قرارگرفته‌است.] پشت بیرق بزرگان محله و علما با احترام و رعایت ردیف وترتیب حرکت می‌کنند، و بعدش طبال‌ها و دسته‌های سینه‌زنها یا دسته‌یزنجیرزنها.پیراهنهای سینه‌زنی و زنجیرزنی مخصوص است و طبل و شیپور-زنان هملباسهایمخصوصی دارند.

نوحه‌های زنجیرزنی و نوحه‌خوانی هم متفاوت است و هردسته هم نوحه‌خوان خودش را دارد. [اصطلاحاً می‌گویند فلانی "زنجیر دی" یعنی فلانی برایزنجیرزنان نوحه می‌خواند] منهای سوز و گدازی که در نوحه‌ها وشاه‌بیت‌ها نهفتهاست، ترتیب عجیب و زیبایی صفوف که گاه به بیش از 300 نفر هممی‌رسد، تاثیرگذار است. سینه‌زنان دست چپ را بر سینه گذاشته و با دست راست ضرباتآهنگین وهماهنگی بر سینه وارد می‌کنند که تابع حالات نوحه است و فرمول خاصیبرای هرنوحه دارد. [این همه آداب که نمی‌توانم خوب شرح دهم، فقط برای نشاندادن ادب واحترامی است که امام حسین (ع) قائلند.[

وقتی دسته‌ی محله (یکی از شش‌گانه) حرکت کرد، پشت سرش "خولا"هایشبهترتیب با همان ترکیب حرکت می‌کنند و از محلات بزرگ و راسته‌بازار] همان بازار بزرگسنتی اردبیل که مسجد جامع هم در آن واقع است] می‌گذرند و مردم ازاین دستهپذیرایی می‌کنند و به نوحه‌خوانش خلعت می‌دهند و وقتی به محله‌یخود بازگشتند مراسم پایان یافته و فردا نوبت محله‌ی دیگر است. دسته‌ها در شب‌هایدیگر بهمساجد داخل شاخه‌ی خویش رفته و عزاداری می‌کنند. که این هم اعمالیماننداستقبال از دسته‌ی مهمان و ادای احترام و سلام توسط گروه طبلوشیپور و علمهنگام رسیدن به همدیگر و غیره را دارد.

مراسم سوگواری ایام محرم

مطالب مشابه :

استاد سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی

دانلود مداحی قدیمی از استاد داود علیزاده.طوفان نوح

معرفي فخرالذاكرين استاد سليم موذن زاده اردبيلي

سلیم موذن زاده اردبیلی

مراسم سوگواری ایام محرم

دانلود نوحه طفلان مسلم با صدای سلیم مؤذن زاده اردبیلی

دانلود نوحه قدیمی و زیبا از حاج محمدباقرتمدن

نوحه های قدیمی کُردی، میراث معنوی کرماشان

گفت گویی با استاد

دانلود نوحه های حاج آقا نادری -و نوحه های ترکی