نكات كليدي مربوط به بين نهرين پيش از تاريخ

پيترو دلاواله در تخت جمشيد كرته برداري كرد و توانست جهت خواندن جملات را مشخص كند . و شاردن ،بورين و كمپفر خاصه هايي از نوشته ها را با خود بردند .

در سال 1765نيپور بيان كرد كه خطهاي كتيبه هاي هخامنشي به سه خط نوشته شده اند كه ساده ترين آن در سمت راست و سخت ترين سمت چپ است.

1802 كشف برخي علائم خط ميخي توسط گروتفند و همچنين اولين قدم در شناخت خط بابلي گروتفند .

اولين كوشش جدي براي خواندن خط ايلامي توسط دين 1844

نوريس ووسترگارد كتاب كتيبه بيستون را چاپ كرد .

واژه بين نهرين توسط يوناني ها بكار گرفته شد .

مس براي اولين بار در شمال ايران و در كوه هاي قفقاز كشف شد .و قبرس در متون خط ميخي مگن آمده است .

شهر انليل باستان احتمالا همان چغاربازار است . و شهر گوزن همان تل حلف مي باشد .

از اواخر هزاره سوم ق م به حركت كشتي در بين نهرين اشاره شده است .

مهمترين محوطه باستاني مسكوني ام الدباغيه است .

35 تا 14 هزار سال قبل به دليل نبودن گرده بلوط در منطقه احتمالا دوران خشكي بوده است .

در غار پالگاورا زغال درخت بلوط داريم .دوران آغاز كشاورزي و انتشار آن در منطقه خاورميانه 10-8 هزار سال ق م . مدارك كشف غلات در حريره شمال سوريه و رمادي در دمشق و بيضا غرب ايران و علي كش در دهلران داريم .

اوايل هزاره هشتم ق م غذاي اصلي روستائيان بيت موري و ابوحريره را دانه بلوط تشكيل مي داد .

شعير ابليس وحشي پر مصرف ترين غله وحشي مصرفي در 8 تا 6 هزار ق م بوده .

پنبه در اوايل هزاره اول به بين نهرين راه يافت . و در دوره سامره شخم زدن زمين و كشت آبي داريم .

شاخصه محوطه هاي مسكوني آغاز كشاورزي گسترش ابعاد و محوطه هاي مثل جارمو حسونا – سامره – حلف و عبيد

محوطه هاي دوران جارمو و حسونا اغلب داراي ابعاد كوچك و عمدتا در حدود يك هكتار ولي از دوره سامره به بعد هم وسعت و هم تعداد محوطه ها افزايش يافت .

محوطه حاجي محمد يا عبيد دو 5 هكتار محوطه چغامامي 5 تا 6 هكتار و تل عوقيه داراي معبد دوران دوره جمدت نصر .

حفاري هاي باستان شناسي در عراق از سال 1842 ميلادي آغاز شد و آجرهاي كاخ سارگن آشوري داراي كتيبه است .

ليمو يا سال نام – نام گذاري سال حكومت شاه با اسم يك صاحب منصب و فقط دوره آشور داريم .

باز سازي فهرست شاهان سومر توسط ياكوبسن و بطليموس فهرست شاهان از بابل تا ايران از نبونصر 747 تا ورود اسكندر ثبت كرد و معروف به قانون بطليموسي است .

گاهنگاري بين نهرين از 911 ق م به طور كامل صورت گرفت .1761 گرته برداري نيپور از تخت جمشيد .بوشان و مگنان در بابل گمانه زني كردند.

كشف سومري ها و تلوح باستاني يا همان لاگاش ارنست دوسارزك –

كلدوي آلماني حفاري در بابل و والتر اندره در اشور .

مهمترين دوران باستان شناسي بين نهرين فاصله 20 سال دو جنگ جهاني بود .

كشف گورستان سلاطين در اور توسط لئونارد وولي – كشف و حفاري اوروك هانيريش – تل ماري اندرو پارو - تل عبيد – نينوا – ارپاچيه – چغابازار – انگليس ها

گارا نوزي و دياله آمريكائيها و كيش و جمدت نصر انگليس و آمريكائيها

بعد از پايان جنگ جهاني لنزل آلماني در اوروك حفاري كرد .

گزارشات حفاري نمرود توسط ملوان منتشرشد .

محوطه هاي اريدو – هرمل –هترا توسط استون لويد و طه باقر و فواد صفر حفاري شد .

ژاپني ها در دره زاب حفاري كردند .

اولين مطالعات پيش از تاريخ بين نهرين توسط خانم دورتي گارود 1928 و سپس آمريكايي ها در محوطه هاي بردبالكا و پالگارا و كريم شهير .

پارينه سنگي در بين نهرين - پارينه سنگي قديم يا آشولين – پارينه سنگي ميانه يا موسترين و آغاز يخبندان اول تا سوم – پارينه سنگي جديد برادوستين از نيمه يخبندان سوم تا پايان عصر غارنشيني و انسان نئاندرتال – نو سنگي يا زارزين و ماگدالدين .

مهمترين آثار انساني در بين نهرين توسط دكتر ناجي در 1949 از برد بالكا در شمال شرقي شمشمال بدست آمد .

غار تاريك در كوه هاي هزار مرد در 2 كيلومتري سليمانيه توسط خانم دورتي گارود

غار شنيدار توسط رالف سولكي 1951 در كوه هاي برادوست و داراي چهار لايه و 70/13 متر ضخامت آثار و قديمي ترين لايه آن لايه d و دوره موسترين در شنيدار آثار زارزين نداريم –

a 8650 ق م b 10 هزار ق م c 2 متر 25 تا 34 هزار ق م دوره برادوستين d 65 هزار دوران موسترين

غاز زارزي نزديك سليمانيه غار كيواني غرب رو اندوز و غار براك در جنوب رواندوز

شنيدار d هزار مرد و بيستون و كوري در تركيه

دوران نوسنگي با پيدا شدن نخستين فلز به پايان مي رسد

حفاري در حسونا با هدف شناخت نخستين دهكده آغاز كشاورزي توسط استون لويد و فواد صفر كه حفاري ها در جنوب موصل تا سال 1943 ادامه يافت .حسونا تپه مادر براي شناخت لايه هاي فرهنگي در محوطه هاي اوليه پيش از تاريخ شمال بين نهرين .

ياريم تپه در غرب موصل در حاشيه شمال جزيره توسط هيات روسي به سرپرستي دكتر منچينف در سال 1969 با هشت لايه استقراري . مهمترين محوطه پيش از دوره زارزين كريم شهير به لحاظ گونه شناسي و كريم شهير با ناتوفي در فلسطين – زاوي شمي – شنيدار و گنج دره با ويژگي اقتصاد گرد اوري .

عمق لايه هاي 5 گانه گنج دره 7 متر مي باشد كرمانشاه

محوطه هاي كريم شهير و زاوي شمي اولين مرحله كشاورزي و تاريخ اواخر هزاره نهم .

براي اولين بار گوسفند در زاوي شمي اهلي شد .و از مهمترين ويژگي هاي مرحله اول كشاورزي رشد صنعت سنگ و ساخت ابزار استخواني است .

چاقو با دسته هلالي شكل از جنس استخوان و تيغه سنگي چخماق را از زاوي شمي

در دوره اوليه كريم شهير تعداد تنديس هاي گلي كم است

از شنيدار قطعات حصير و سبد داريم

مهمترين دانه هاي اوليه اهلي شده شعير ابليس كه نوعي گندم سرخ

گندم در حال اهلي شدن در بيضا فلسطين حاجي لار بدون سفال و جارمو و علي كش

در قديمي ترين دوره علي كش (بزمرده ) گندم شعير ابليس را داريم ونوع وحشي شعير ابليس را در جارمو و چاي اونو داريم و جو هزار سال قبل از پيدايش گندم در موري بيت مصرف مي شد .

قديمي ترين جو دو شياره در جارمو و قديمي ترين جو دو شياره اهلي شده در گوران .

در 6500 ق م در جارمو و علي كش (بزمرده ) دانه هاي بلوط داريم .و در لايه d گنچ دره و آسياب بز اهلي شده داريم .در جارمو و چاي اونو بقاياي استخوان خوك وحشي داريم كه در لايه هاي بالاتر خوك اهلي مي شود .

از 7 هزار سال ق م سگ اهلي شده را در تمام لايه هاي چاي آنو داريم در جارمو هم آثار سگ داريم . جارمو توسط بريدوود حفاري شد 1955-1948 .

جارمو با 15 لايه استقرار و 7 متر بلندي و قديمي ترين سفال جارمو پوشش قرمز با سطح داغدار است و 10 لايه زيرين فاقد سفال است تاريخ سفال جارمو 5900-6200 و سفال جارمو شبيه سفال گوران در لايه هاي h-r است . ويژگي مهم جارمو تعداد زياد تنديس هاي گلي كه 5 هزار قطعه مي باشد .و متداولين ابزار استخواني جارمو درفش مي باشد .

در چغامامي مربوط به فرهنگ سامره سفال حلف را داريم .

نكات كليدي مربوط به بين نهرين پيش از تاريخ

مطالب مشابه :

رؤياي فدرال كردها نويسنده: نفيسه - كوهنورد

تصاویری از دادگاه اغتشاشگران و کودتاچیان

آشنایی با کشور عراق

خبرهای آخرین شماره نشریه عبرت‌هاي عاشورا شماره 163

جامعه شناسی کشورهای اسلامی

ايران 8

نكات كليدي مربوط به بين نهرين پيش از تاريخ