گذری برزندگی پروین اعتصامی بزرگترین شاعر زن درادب فارسی

                         پروين اعتصامي

شادروان پروين اعتصامي شاعر بلند آوازه ایرانی که نام اصلي او "رخشنده " است در بيست و پنجم اسفند 1285 هجري شمسي در تبريز متولد شد ، در کودکي با خانواده اش به تهران آمد . پدرش که مردي بزرگ بود در زندگي او نقش مهمي داشت ، و هنگاميکه متوجه استعداد دخترش شد ، به پروين در زمينه سرايش شعر کمک کرد.

" پدر پروين"

يوسف اعتصامي معروف به اعتصام الملک از نويسندگان و دانشمندان بنام ايران بود. وي اولين "چاپخانه" را در تبريز بنا کرد ، مدتي هم نماينده ي مجلس بود.

اعتصام الملک مدير مجله بنام "بهار" بود که اولين اشعار پروين در همين مجله منتشر شد ، ثمره ازدواج اعتصام الملک ، چهار پسر و يک دختر است.

 "مادر پروين"

مادرش اختر اعتصامي نام داشت . او بانويي مدبر ، صبور ، خانه دار و عفيف بود ، وي در پرورش احساسات لطيف و شاعرانه دخترش نقش مهمي داشت و به ديوان اشعار او علاقه فراواني نشان مي داد.

"شروع تحصيلات و سرودن شعر"

پروين از کودکي با مطالعه آشنا شد . خانواده او اهل مطالعه بود و وي مطالب علمي و فرهنگي به ويژه ادبي را از لابه لاي گفت و گوهاي آنان درمي يافت در يازده سالگي به ديوان اشعار فردوسي ، نظامي ، مولوي ، ناصرخسرو ، منوچهري ، انوري ، فرخي که همه از شاعران بزرگ و نام آور زبان فارسي به شمار مي آيند ، آشنا بود و از همان کودکي پدرش در زمينه وزن و شيوه هاي يادگيري آن با او تمرين مي کرد.

گاهي شعري از شاعران قديم به او مي داد تا بر اساس آن ، شعر ديگري بسرايد يا وزن آن را تغيير دهد ، و يا قافيه هاي نو برايش پيدا کند ، همين تمرين ها و تلاشها زمينه اي شد که با ترتيب قرارگيري کلمات و استفاده از آنها آشنا شود و در سرودن شعر تجربه بياندوزد.

هر کس کمي با دنياي شعر و شاعري آشنا باشد ، با خواندن اين بيت ها به توانائي او در آن سن و سال پي مي برد برخي از زيباترين شعرهايش مربوط به دوران نوجواني ، يعني يازده تا چهارده سالگي او مي باشد ، شعر " اي مرغک " او در 12 سالگي سروده شده است:

اي مُرغک خُرد ، ز آشيانه

پرواز کن و پريدن آموز

تا کي حرکات کودکانه؟

در باغ و چمن چميدن آموز

رام تو نمي شود زمانه

رام از چه شدي ؟ رميدن آموز

منديش که دام هست يا نه

بر مردم چشم ، ديدن آموز

شو روز به فکر آب و دانه

هنگام شب آرميدن آموز

 با خواندن اين اشعار مي توان دختر دوازده ساله اي را مجسم کرد که اسباب بازي اش " کتاب" است ؛ دختري که از همان نوجواني هر روز در دستان کوچکش ، ديوان قطوري از شاعري کهن ديده مي شود ، که اشعار آن را مي خواند و در سينه نگه مي دارد.

شعر " گوهر و سنگ " را نيز در 12 سالگي سروده است.

شاعران و دانشمنداني مانند استاد علي اکبر دهخدا ، ملک الشعراي بهار ، عباس اقبال آشتياني ، سعيد نفيسي و نصر الله تقوي از دوستان پدر پروين بودند ، و بعضي از آنها در يکي از روزهاي هفته در خانه او جمع مي شدند ، و در زمينه هاي مختلف ادبي بحث و گفتگو مي کردند. هر بار که پروين شعري مي خواند ، آنها با علاقه به آن گوش مي دادند و او را تشويق مي کردند.

" ادامه تحصيلات"

پروين ، در 18 سالگي ، فارغ التحصيل شد ، او در تمام دوران تحصيلي ، يکي از شاگردان ممتاز مدرسه بود. البته پيش از ورود به مدرسه ، معلومات زيادي داشت ، او به دانستن همه مسائل علاقه داشت و سعي مي کرد ، در حد توان خود از همه چيز آگاهي پيدا کند. مطالعات او در زمينه زبان انگليسي آن قدر پيگير و مستمر بود که مي توانست کتابها و داستانهاي مختلفي را به زبان اصلي ( انگليسي ) بخواند . مهارت او در اين زبان به حدي رسيد که 2 سال در مدرسه قبلي خودش ادبيات فارسي و انگليسي تدريس کرد.

"سخنراني در جشن فارغ التحصيلي"

در خرداد 1303 ، جشن فارغ التحصيلي پروين و هم کلاس هاي او در مدرسه برپا شد. او در سخنراني خود از وضع نامناسب اجتماعي ، بي سوادي و بي خبري زنان ايران حرف زد. اين سخنراني ، بعنوان اعلاميه اي در زمينه حقوق زنان ، در تاريخ معاصر ايران اهميت زياد دارد.

پروين در قسمتهاي از اعلاميه "زن و تاريخ" گفته است:

« داروي بيماري مزمن شرق منحصر به تعليم و تربيت است ، تربيت و تعليم حقيقي که شامل زن و مرد باشد و تمام طبقات را از خوان گسترده معروف مستفيذ نمايد. »

و درباره راه چاره اش گفته است :

« پيداست براي مرمت خرابي هاي گذشته ، اصلاح معايب حاليه و تمهيد سعادت آينده ، مشکلاتي در پيش است. ايراني بايد ضعف و ملالت را از خود دور کرده ، تند و چالاک اين پرتگاه را عبور کند. »

"اخلاق پروين"

يکي از دوستان پروين که سال ها با او ارتباط داشت ، درباره او گفته است :

« پروين ، پاک طينت ، پاک عقيده ، پاکدامن ، خوش خو و خوش رفتار ، نسبت به دوستان خود مهربان ، در مقام دوستي فروتن و در راه حقيقت و محبت پايدار بود. کمتر حرف مي زد و بيشتر فکر مي کرد ، در معاشرت ، سادگي و متانت را از دست نمي داد . هيچ وقت از فضايل ادبي و اخلاقي خودش سخن نمي گفت.»

همه اين صفات باعث شده بود که او نزد ديگران عزيز و ارجمند باشد.

مهمتر از همه اين ها ، نکته اي است که از ميان اشعارش فهميده مي شود . پروين ، با آن همه شعري که سروده ، در ديواني با پنج هزار بيت ، فقط يک يا دو جا از خودش حرف زده و درباره خودش شعر سروده و اين نشان دهنده فروتني و اخلاق شايسته اوست.

"نخستين چاپ ديوان اشعار"

پيش از ازدواج ، پدرش با چاپ مجموعه اشعار او مخالف بود و اين کار را با توجه به اوضاع و فرهنگ آن روزگار ، درست نمي دانست. او فکر مي کرد که ديگران ممکن است چاپ شدن اشعار يک دوشيزه را ، راهي براي يافتن شوهر به حساب آورند!

اما پس از ازدواج پروين و جدائي او از شوهرش ، به اين کار رضايت داد. نخستين مجموعه شعر پروين ، حاوي اشعاري بود که او تا پيش از 30 سالگي سروده بود و بيش از صد و پنجاه قصيده ، قطعه ، غزل و مثنوي را شامل مي شد.

مردم استقبال فراواني از اشعار او کردند ، به گونه اي که ديوان او در مدتي کوتاه پس از چاپ ، دست به دست ميان مردم مي چرخيد و بسياري باور نمي کردند که آنها را يک زن سروده است ، استادان معروف آن زمان ، مانند دهخدا و علامهء قزويني ، هر کدام مقاله هايي درباره اشعار او نوشتند و شعر و هنرش را ستودند.

" کتابداري"

پروين مدتي کتابدار کتابخانه دانشسراي عالي تهران (دانشگاه تربيت معلم کنوني) بود . کتابداري ساکت و محجوب که بسياري از مراجعه کنندگان به کتابخانه نمي دانستند او همان شاعر بزرگ است . پس از چاپ ديوانش وزارت فرهنگ نيز از او تقدير کرد.

" دعوت دربار و مدال درجه سه"

معمولا رسم است که دولت ، دانشمندان و بزرگان علم و ادب را طي برگزاري مراسمي خاص ، مورد ستايش و احترام قرار مي دهد . در چنين مراسمي وزير يا مقامي بالاتر ، مدالي را که نشانه سپاس ، احترام و قدرداني دولت از خدمات علمي و فرهنگي فرد مورد نظر است ، به او اهدا مي کند ، وزارت فرهنگ در سال 1315 مدال درجه سه لياقت را به پروين اعتصامي اهدا کرد ولي او اين مدال را قبول نکرد.

گفته شده که حتي پيشنهاد رضا خان را که از او براي ورود به دربار و تدريس به ملکه و وليعهد وقت دعوت کرده بود ، نپذيرفت ، روحيه و اعتقادات پروين به گونه اي بود که به خود اجازه نمي داد در چنين مکان هايي حاضر شود . او ترجيح مي داد در تنهايي و سکوت شخصي اش به مطالعه بپردازد.

او که در 15 سالگي درباره ستمگران و ثروتمندان به سرودن شعر پرداخته ، چگونه مي تواند به محيط اشرافي دربار قدم بگذارد و در خدمت آنها باشد ؟

او که انساني آماده ، داراي شعوري خلاق و همواره درگير در مسائل اجتماعي بود به اين نشان ها و دعوت ها فريفته نمي شد.

در اين جا يکي از اشعار پروين در مذمت اغنياي ستمگر را مي خوانيد :

برزگري پند به فرزند داد، کاي پسر                               اين پيشه پس از من تو راست

مدت ما جمله به محنت گذشت                              نوبت خون خوردن و رنج شماست 

هر چه کني نخست همان بدروي                            کار بد و نيک ، چو کوه و صداست 

گفت چنين ، کاي پدر نيک راي                                  صاعقه ي ما ستم اغنياست

پيشه آنان ، همه آرام و خواب                                   قسمت ما ، درد و غم و ابتلاست

ما فقرا ، از همه بيگانه ايم                                      مرد غني ، با همه کس آشناست

خوابگه آن را که سمور و خزست                                 کي غم سرماي زمستان ماست

تيره دلان را چه غم از تيرگيست                              بي خبران را چه خبر از خداست

 

" دوران بيماري و مرگ پروين"

پروين اعتصامي ، پس از کسب افتخارات فراوان و درست در زماني که برادرش – ابوالفتح اعتصامي -  ديوانش را براي چاپ دوم آن حاضر مي کرد ، ناگهان در روز سوم فروردين 1320 بستري شد پزشک معالج او ، بيماري اش را حصبه تشخيص داده بود ، اما در مداواي او کوتاهي کرد و متاسفانه زمان درمان او گذشت و شبي حال او بسيار بد شد و در بستر مرگ افتاد.

نيمه شب شانزدهم فروردين 1320 پزشک خانوادگي اش را چندين بار به بالين او خواندند و حتي کالسکه آماده اي به در خانه اش فرستادند ، ولي او نيامد و …. پروين در آغوش مادرش چشم از جهان فرو بست .

پيکر پاک او را در آرامگاه خانوادگي اش در شهر قم و کنار مزار پدرش در جوار خانم حضرت معصومه (س) به خاک سپردند . پس از مرگش قطعه شعري از او يافتند که معلوم نيست در چه زماني براي سنگ مزار خود سروده بود . اين قطعه را بر سنگ مزارش نقش کردند ، آنچنانکه ياد و خاطره اش در دل مردم نقش بسته است . گزيده اي از اين شعر در ذيل آمده است :

اين که خاک سيهش بالين است                      اختر چرخ ادب پروين است

گر چه جز تلخي از ايام نديد                             هر چه خواهي سخنش شيرين است

صاحب آن همه گفتار امروز                               سائل فاتحه و ياسين است

آدمي هر چه توانگر باشد                                چون بدين نقطه رسد مسکين است


مطالب مشابه :


داستانی آموزنده در مورد با نظمی (نوشته شده توسط پسر گلم امیر مهدی باقری)

خرگوش کوچولوی قصه ی ما بی نظم بودو وسایلش را هر جا که می توانست می انداخت . یک روز صبح زود که ... آرشیو موضوعی. ستارگان کلاس دوم (ب) دبستان نیک اختر کرمان




کد سوابق تحصیلی

استان:15بوشهر. منطقه/ ناحیه :5116دشتستان. آموزشگاه: شاخه: رشته: کداستاندارد: نوع مدرسه: نام: نام خانوادگی: نام پدر: شماره شناسنامه: محل صدور : کد دانش آموز:




مرتضی عمید(بیوگرافی)

-پرورش ده ها هنرجو ی کودک ،نوجوان وجوان در رده های بالای خوشنویسی ... این انتصاب احساس مسئولیتم را در قبال ارتقائ خوشنویسی شهر کرمان دو چندان کرده وهمواره ... مشغول به تدریس هنر در مجتمع غیرانتفاعی درخشان ومدرسه هوشمند نیک اختر و علامه مجلسی از




داستان های نوشته شده توسط بچه ها

دروس دوم دبستان - داستان های نوشته شده توسط بچه ها - آموزش دروس همراه با شعر و روش های ... او در مدرسه بسیار بی حوصله بود . ... آن ها به مغازه ی آقای ساعت فروش رفتندو پدر حسین برای او یک ساعت خرید و ... ستارگان کلاس دوم (ب) دبستان نیک اختر کرمان




ادبیات فارسی 2 همه ی رشته ها

بــــگـــری BAGRI - ادبیات فارسی 2 همه ی رشته ها - نمونه سؤالات و مطالب درسي زبان و ادبيات دبیرستان - بــــگـــری BAGRI. ... 2 ) ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون نيكي به جاي ياران ، فرصت شمار يارا . 3 ) چو سوفارش آمد به پهناي گوش ز ... 4 ) محبوسم و طالع است منحوسم غم خوارم و اختر است خون خوارم .... 6- رعاياي كرمان به عرض آمده بودند .




نکته تاسف بار المپیاد استان

8 اخگر - بهنام 8423648661 سوم ادبيات و علوم انساني كرمان .ناحيه 1 فرهنگ .... 64 نيك ناميان - محمد ي 4412350446 سوم رياضي فيزيك تهران . .... منطقه 1 ياسين ) متوسطه ( .... ليست الفبايي پذيرفته شدگان مرحله دوم نهمين دوره المپياد نجوم و اختر فيزيك.




گذری برزندگی پروین اعتصامی بزرگترین شاعر زن درادب فارسی

دانشگاه پيام نور كرمان ... مادرش اختر اعتصامي نام داشت . ... البته پيش از ورود به مدرسه ، معلومات زيادي داشت ، او به دانستن همه مسائل علاقه داشت و سعي مي کرد ، در حد توان خود از همه چيز آگاهي پيدا ... گفت چنين ، کاي پدر نيک راي صاعقه ي ما ستم اغنياست.




دانشمندان ایرانی

پرویزدرمهرماه1311 دردبستان کاویانی کرمان به تحصیل پرداخت. ... اوپس از یک سال کلاس مقدماتی دانشکدۀ ادبیات برای گرفتن دیپلم کامل متوسطه، وارد دنشکدۀ علوم در




جواب کلیه ی خودآزمایی های ادبیات فارسی سال دوم دبیرستان

دبیر زبان و ادبیات فارسی شهر قیدار - جواب کلیه ی خودآزمایی های ادبیات فارسی سال دوم ... اغتمام فرصت: ده روز مهر گردون افسانه است و افسون نيکي به جاي ياران،فرصت شمار يار را .... ج2: مراعات نظير(طالع،اختر،منحوس) واج آرايي(خ) تشخيص ... ساری, سمنان, سنندج, شهرکرد, شیراز, قزوین, قم, کرمان, کرمانشاه, گرگان, مشهد, همدان, یاسوج, یزد




دستور زبان فارسی پایه هفتم

به مدرسه اینجا فعل می برم حذف شده پس دو جمله است. شبه جمله ها مانند ندا و ... جمله هایی که بوسیله ی آن ها برای کسی دعا می کنیم،« جمله ی دعایی ». نامیده می شوند.فعل این




برچسب :