آسیاب های آبی روستای خربزان (آبشاران) ؛ گوره ک ، ویژار ، سراسیو (مه می) و پرجینو

Ø      سرگذشت آسیاب آبی پرجینو در روستای خربزان (آبشاران) تا به امروز

فضای داخلی آسیاب آبی

... یک تنوره ی (تنیره ی) [Tanire] باستانی (گوری) [Gowri] که از یک آسیاب آبی باستانی در ملکی به نام پرجینو [Parjino] (روستای خربزان پایین امروز) بر جای مانده بود و در آن زمان حدود سال 1315 کارآیی نداشت .

پرجینو از املاک متعلق به دو تیره ی آدینه (اوینه) و قوچعلی (خوچلی) بوده است که در حال حاضر نیز تملک آن به قوت خود باقی است .

در آن زمان بزرگان دو تیره ی آدینه و قوچعلی ، با توجه به نیاز آن زمان اهالی به آسیاب کردن گندم و ذرت و ... این آسیاب باستانی را تعمیر و راه اندازی کنند ! تعمیر و راه اندازی آسیابی آبی که فقط تنوره ی سنگی آن باقی مانده بود با امکانات آن روزگاران کار بسیار سخت و وقت گیری بود ه است و نیازمند تجربه و مهارت خاص خودش بود .

لذا بزرگان این دو تیره به افرادی که تجربه ی آسیابانی و مهارت کافی جهت تعمیر و راه اندازی داشتند اعلام کردند که آسیاب مذکور جهت تعمیر و راه اندازی به شرط پنج سال استفاده به طوری که تمام درآمد آن در این پنج سال بابت دستمزد به آن ها تعلق می گیرد واگذار می شود .

در این بین تنها دو برادر از تیره ی الماس ؛ که یکی دیگر از تیره های طایفه ی بزرگ شهلیاروند است و در آن زمان سکان هدایت آسیاب آبی چم کبود (چمه کو) [chameko] ملکی متعلق به تیره ی الماس که در بالا دست روستای تختان (طایفه ی بازگیر) و در پاییین دست آبشار زیبای چپی راسی (در دل کبیرکوه) قرار داشت بر عهده داشتند ؛ اعلام آمادگی کردند که می توانند این آسیاب را تعمیر و راه اندازی کنند و مشکلی بزرگ را از سر راه مردم روستای خربزان فعلی که در آن زمان عشایری زندگی می کردند و ساختمان سازی تازه شروع شده بود ، بردارند .

آن دو برادر کسانی نبودند جز کدخدا علیمراد و برادر کوچکترش علینظر فرزند علیکرم از تیره ی الماس بودند . [علینظر داماد تیره ی قوچعلی بوده است] .

تعمیر و راه اندازی آسیابی آبی و آن هم در آن زمان مشکلات زیادی را به همراه داشت ؛ از جمله نبود مصالح ساختمانی مناسب مانند (ماسه و سیمان) و همین طور نبود راه ارتباطی و در نتیجه نبود وسیله ی نقلیه برای آوردن سنگ آسیاب از شهر دره شهر و ...

سنگ آسیاب

24.gif سنگ آسیاب

به نقل از راوی داستان ؛ گفته می شود اهالی روستا از کوچک و بزرگ و هرکسی به اندازه ی توانایی و مهارتش در این کار خیر شرکت داشته اند و دوستی و صمیمیت در بین آن ها موج می زد .

گفتنی است که تنوره ی باستانی که سنگی بود به کار گرفته نشد و بر روی آن تنوره ای به سبک جدید ساخته شد . (آسیاب سیل یا نو) [sil or now] .

تنوره ی سنگی آسیاب آبی باستانی

24.gifعکس از علی کرمی ؛ مدیر وبلاگ ؛ تابستان ۱۳۸۸

در این عکس تنوره ی سنگی یک آسیاب آبی مربوط به دوره ی باستان می بینید که با مصالح خاصی ساخته شده است و در لفظ مردم محلی تنوره ی گوری نامیده می شود . این تنوره ی سنگی باستانی در روستای تختان از توابع بخش زرین آباد قرار دارد و در نزدیکی آبشار زیبای چپی راسی واقع شده است که آب آن را تامین می کرده است . روستای تختان بالاتر از روستای خربزان (آبشاران) و در دل کبیرکوه قرار دارد .

تنوره ی آسیاب آبی (نسل جدید)

24.gif تنوره ی آسیاب نسل جدیدتر از تنوره های سنگی باستانی (آسیاب سیل یا نو) [sil or now]

تعمیر و راه اندازی این آسیاب شامل :

1)      ساختن تنوره با سبک جدیدو توربین (پره پره)  و سایر قسمت های داخلی مانند : مزیون [mezyon] ، مرزیم[marzim]  ، ژیرتو[zhirto]  و سرتو[sarto]  ، بوولو[buwallo]  ، آردلو[ardallo]  و مهم تر از همه سنگ آسیاب و ... .

2)     کندن و تعمیر جوی آب و سوار کردن آب رودخانه بر آن جهت چرخاندن توربین ؛  (ابتدای جوی این آسیاب فاصله ی زیادی با با اسیاب داشته است و در حال حاضر بر اثر فرسایش آبی اثری از آن بر جای نمانده است ) .

3)     احداث سد انحرافی جهت بالا آمدن آب رودخانه و سوارشدن بر جوی آب آسیاب ؛ (گفته می شود که سد انحرافی در بالا دست روستا و در ملکی به نام کلگه [kalegah] احداث شده است ، به طوری که آسیاب در پایین دست روستا قرار داشته است و فاصله ی زیادی با سد انحرافی داشته است ) .

4)     پلاستر دیواره ی داخلی تنوره با ملات سیمان و ماسه ؛ (تنوره ای که به سبک جدید بر روی تنوره ی باستانی ساخته شد) .

5)     ساخت دیوار ی در اطراف آسیاب و سقفی با نی و زل بر روی آن (کپر) که بعدها به سقفی چوبی تبدیل شد .

      تمام این کارها همزمان و طبق برنامه انجام شده است ؛ (به مدت پنج سال) .

بر اساس گفته ی راوی هنگامی که می خواستند دیواره ی داخلی تنوره ی آسیاب را پلاستر کنند به مشکل نبود مصالح مناسب (سیمان و ماسه) برخوردند . زیرا پلاستر با ملات گچ چندان مناسب و قابل اطمینان نبود و در هنگامی که آب با شدت وارد تنوره می شد که توربین را بچرخاند نشتی آب به وجود می آمد و تنها ملات سیمان و ماسه می توانست این مشکل را حل کند . [قابل ذکر است در ابتدا گفته بودند که به هر شکلی که راه اندازی شود قابل قبول است ولی بعدها با اختلافات و زیادی خواهی هایی که به وجود آمد ایراد گرفتند که بایستی با ملات سیمان پلاستر شود !!!] .

در آن حال با پرس و جوهایی که از روستاها و طایفه های اطراف شد ؛ پیشنهاد آوردن سیمان و ماسه از شهر دهلران داده شد و اینکه شخصی به نام سید محمود که بنای ماهری بود و در این شهر بنایی می کرد معرفی شد که علاوه بر تهیه ی مصالح می تواند کار پلاستر دیواره ی داخلی تنوره ی آسیاب را نیز انجام دهد . [سید محمود بنا اهل شهر دزفول بود] .

در نتیجه علی نقی پسر بزرگ کدخدا علیمراد به همراه عمویش علینظر سوار بر قاطر راهی دهلران شدند و پس از ملاقات با سید محمود بنا و در میان گذاشتن مشکل با وی ؛ سید محمود که تجربه ی بالایی داشت گفت که نیازی نیست از این جا ماسه ببرید و فقط دو کیسه سیمان ببرید و ماسه را از بستر رودخانه ی روستا تهیه می کنیم زیرا من می دانم که ماسه ی نسبتا خوبی جهت پلاستر دارد .

بعد از خرید سیمان سید محمود بنا نیز همراه آن ها از دهلران راهی روستای خربزان شد و در راه بازگشت در ملکی به نام شاه خسرو (شا خه وسرو) [بین گراب و سرکوور الماسی] سید محمود بنا هنگام گذر از رودخانه ؛ ماسه ای مناسب را دید و به آن ها گفت که سر فرصت از این جا ماسه بیاورید . سپس شب همان روز افرادی برای آوردن ماسه مامور شدند و شبانه به طوری که کسی متوجه نشود این کار را انجام دادند و چهار کیسه ماسه را به وسیله ی دو الاغ آوردند . [زیرا همگان فکر می کردند که ماسه را از دهلران آورده اند و اگر متوجه می شدند و بعدها تنوره نشتی پیدا می کرد دردسر ساز می شد ] . روز بعد استاد بنا سید محمودبا کمک اهالی روستا و ... شروع به پلاستر دیواره ی داخلی تنوره ی آسیاب کرد و آن را به اتمام رساند .

بنابراین از حدود سال 1325 به مدت پنج سال کار تعمیر و راه اندازی آسیاب طول کشید و در یکی از روز های سرد فصل پاییز (سردووه) [sardowah] آب در جوی آسیاب روانه شد و با به حرکت درآوردن توربین ، سنگ آسیاب چرخید و تمام مردم روستا شاد شدند و چه شادی وصف ناپذیری !!! هرکسی هرچی در توان داشت قربانی کرد و نذرش را ادا کرد . زیرا تمام مردم در این کار سهمی داشتند و نتیجه ی تلاش خود را دیدند .

در آن روز که شروع کار آسیاب بود قراردادی بین پسران علیکرم (علیمراد و علینظر) و سران تیره های آدینه و قوچعلی بسته شد که بر اساس آن تا پنج سال تمام درآمد آسیاب بابت تعمیر و راه اندازی آن به آن ها تعلق گرفت .

بعد از ده سال که پنج سال مدت تعمیر  و راه اندازی و پنج سال آخر که مدت قرارداد استفاده کردن برادران کرمی  از آسیاب بابت کرایه ی تعمیر و راه اندازی بود ، قرارداد به پایان رسید و آسیاب بعد از تسویه حساب کامل به تیره های آدینه و قوچعلی تحویل داده شد . [حدود سال 1335] .

در آن زمان در کنار جوی آب آسیاب که آب را از سد انحرافی به تنوره ی آسیاب می رساند ؛ توسط خانواده های دو تیره ی آدینه و قوچعلی درختان انار ، انجیر ، زدرآلو و ... کاشته شده بودند و به باغ هایی زیبا تبدیل شده بودند که به همراه درختان خودرو مانند بید و پده و گز و ... زیبایی خاصی را به حاشیه ی روخانه داده بودند .

در آن زمان کشاورزی آبی با درست کردن جو و ایجاد سد انحرافی بر روی رودخانه و به طور محدودی از اب چشمه های دایمی وابسته بود و خبری از موتورهای آبی و پمپ های برقی نبود که به راحتی آب را به مزارع برسانند . با توجه به این که در آن سال ها تمام زمین های آبی روستا زیر کشت برنج ، ماش ، ذرت ، صیفی جات و گندم بهاره و ... بودند و آب همچنان بر جوی این آسیاب و دیگر آسیاب های روستا سوار بود و درختان انار و انجیر و زردآلو و ... که در کنار جو بودند را سیراب می کرد و سپس با چرخاندن پره های توربین آسیاب ؛ گندم و ذرت و ... را آرد می کرد و نان گرمی بر سر سفره ی آن مردمان سخت کوش و پاکدل می آورد و در نهایت با گذر از آسیاب به وسیله ی کانالی مخصوص به زمین های کنار آسیاب [زمین فوتبال های حال حاضر] هدایت می شد و مزارع آنجا را آبیاری می کرد و دوباره به رودخانه می پیوست و این یعنی توسعه ی پایدار !!!

... افسوس ! ولی افسوس که با فوت تدریجی بزرگان مجرب و سخت کوش روستا که بانیان اصلی این آسیاب آبی بودند و همین طور پایین آمدن آب رودخانه و خرابی جوی آب که به طور جدی تعمیر نمی شد و ... [حدود سال های 1353 تا 1359] کارآیی این آسیاب کاهش یافت و کشت آبی از رونق افتاد و دیگر نه کسی برنج و ذرت و ماش و گندمی کاشت و نه آبی از جوی آسیاب گذر کرد و درنتیجه به مرور زمان درختان حاشیه ی جوی آب آسیاب به تدریج خشکیدند .

از جمله افراد مجرب و سخت کوشی که در آن سال ها به دیار باقی شتافتند و بعد از آن ها آسیاب و کشت آبی به فراموشی سپرده شد می توان به افراد زیر اشاره کرد :

از تیره ی آدینه (ملک شیخی) ، تیره ی الماس (کدخدا علیمراد کرمی ، حاجی صادقی و علیخان جایروندی) ، تیره ی بختیار (قاسمعلی شیرکول و اکبر کرمی) ، تیره ی قوچعلی (احمد لطفی زاده ، بگمراد غریب و کرم پاریاب) ، از تیره ی غلام (محمد [مله] مریم آبادی) ، از تیره ی شمسی (قیصر اکبری و قنبر اکبری) و ... که خداوند همه ی آن ها را بیامرزد .

البته در آن زمان آسیاب های آبی زیادی در این روستا کار می کردند و به طوری که هر تیره اسیاب مخصوص به خود داشتند و یا با تیره ی دیگری شریک می شدند .

از آسیاب های مهم آن زمان در این روستا می توان به نمونه های زیر اشاره کرد که در حال حاضر خرابه و یا تنها اسمی از آن ها بر جای مانده است : آسیاب سراوسیو (سرآسیاب) یا [مه می] ، آسیاب گوره ک ، آسیاب آبی ویژار و آسیاب پرجینو که در این مقاله به دلیل اهمیت آن بیشتر مورد بحث قرار گرفته است ؛ زیرا بعد ها به آسیاب دیزلی (مکینه) تبدیل شد و تا به امروز باقی است .

آسیاب سراوسیو (سرآسیاب) یا [مه می] در کنار آبشار زیبای بزه ول قرار داشته است و متعلق به تیره ی بختیار بوده است .

آسیاب گوره ک در ملکی به ام گوره ک و در کنار جنگل های گز قرار دارد و هنوز آثار آن وجود دارد و متعلق به تیره ی غلامرضا است .

آسیاب ویژار در ملکی به نام ویژار که در نزدیکی ملک باغو (باخو) قرار داشته است و اثری از آن بر جای نمانده است و متعلق به تیره ی الماس بوده است .

آسیاب پرجینو (پرچینو) در روستای خربزان (آبشاران) پایین که در لفظ اهالی پرجینو گفته می شود قرار داشته است و بعد ها به آسیاب دیزلی مبدل شده است و در حال حاضر به خربزان (آبشاران) بالا که در لفظ اهالی چمه تاق خوانده می شود جابه جا شده است و اتاقک آن برجای مانده است و اینکه آثار  این آسیاب بادی در زیر خاک مدفون است . این آسیاب متعلق به دو تیره ی آدینه و قوچعلی بوده است .

از بین چهار آسیاب این روستا گفته می شود که آسیاب های آبی سراوسیو (مه می) و پرجینو قدمت باستانی داشته اند . همه ی این چهار آسیاب با آب رودخانه ای که از کبیرکوه سرچشمه می گیرد و با عبور از روستای تختان به سوی روستای خربزان (آبشاران) سرازیر می شود کار می کردند و ترتیب قرار گرفتن آن ها به این صورت است ؛ ابتدا آسیاب آبی سراوسیو (مه می) در کنار آبشار بزه ول که آخرین آبشار از مجموع هفت آبشار این روستا می باشد قرار گرفته است و بعد از آن آسیاب آبی ویژار  که بعد از آبشارها واقع بوده است ؛ سپس آسیاب پرجینو که در دل روستا ساخته شده بود و در آخر آسیاب گوره ک که با فاصله ی زیادی از روستا و به سمت روستای بردی ساخته شده بود و آثار آن هنوز پابرجاست .

به گفته ی راوی تا حدود سال 1360 هنوز باقی مانده ی درختانی که در کنار جوی آب آسیاب کاشته شده بودند پابرجا بوده است . زیرا آسیاب تا اواسط دهه ی پنجاه کار کرد و به طور کلی از بستن قرارداد پنج ساله ی برادران کرمی جهت استفاده ی از آسیاب بابت کرایه ی تعمیر و راه اندازی ؛ این آسیاب حدود 30 سال با نیروی آب کار کرد .

اواخر دهه ی پنجاه بود که شخصی به نام شاه حسین میرزایی از طایفه ی پیرانی [بالا] که یکی از استادکاران بزرگ آسیاب آبی و مکینه (آسیاب دیزلی) بود ؛ پیشنهاد خرید آسیاب دیزلی (مکینه) به مالکان این آسیاب آبی داد .

این پیشنهاد با مشکلاتی مانند نبود جاده جهت آوردن روستا و همین طور شروع جنگ ایران-عراق و ... روبه رو شدند . در آن روزهای سخت وجود جاده ی دهلران – پهله (بخش زرین آباد) مردم روستا را امیدوار کرد تا دست کم می توانند قطعات آسیاب دیزلی (مکینه) را تا شهر پهله با ماشین بیاورند .

در مدت حدود 25 سالی که آسیاب آبی پرجینو بعد از پایان قرارداد 5 ساله با برادران کرمی کار کرده است ؛ بزرگانی از دو تیره ی آدینه و قوچعلی در آن فعالیت کرده و درآمد حاصل بین سهام داران تقسیم می شد .

از بزرگانی که در این آسیاب کار کرده اند می توان به این افراد اشاره کرد : خواکه قربانی ، میرحاج هواسی ، اسمعلی پارسه و ... از تیره ی آدینه و کرم و یوسف پاریاب ، محمود لطفی زاده ، گرا همتی و ... از تیره ی قوچعلی که خداوند همه ی آن ها را بیامرزد .

کار کردن در اسیاب آبی

24.gif نحوه ی کارکردن در آسیاب آبی

اما مهرماه 1360 اتفاق مهمی افتاد و مردم روستا با توجه به پیشنهاد و پیگیری های آقای شاه حسین میرزایی و همین طور حمایت های اداره ی جهاد کشاورزی تصمیم به خرید و آوردن آسیاب دیزلی (مکینه) و راه اندازی آن گرفتند . جاده ی پهله – خربزان (آبشاران) در آن روزها تنها تا روستای چم زنگی [در حال حاضر متروکه است و اهالی آن روستای بردی را به وجود آورده اند] درست شده بود و بعد از آن پیران و جوانان روستا با کمک همدیگر قطعات سنگین آسیاب دیزلی (مکینه) را بر دوش گرفتند و به مدت یک هفته با کمک همدیگر توانستند قطعات را به محل آسیاب برسانند و آن را راه اندازی کنند .

گفتنی است که نصب و راه اندازی آسیاب دیزلی (مکینه) توسط یک جوان مکانیک 18 ساله انجام گرفت و این وداعی بود با آسیاب آبی زیبای پرجینو و تخریب آن بدون توجه به این که نسل های آینده را از دیدن آن محروم می کنند !؟!

با نصب آسیاب دیزلی (مکینه) ؛ حوضچه ای برای ذخیره ی آب جهت خنک کردن آن در کنار محوطه ی این آسیاب ساخته شد و با شروع کار آن صدای تق تق تق آن تلنگری بود به ورود زندگی ماشینی . با نصب این آسیاب مشکل آوردن سوخت (گازوییل) وجود داشت که با نبود راه ارتباطی پهله – خربزان (آبشاران) ، سختی های خود را داشت ولی بعد از گذشت 3 ماه جاده ی پهله – خربزان (آبشاران) افتتاح شد و ... [بهمن ماه 1360] .

بعد از این که آسیاب دیزلی به طور کامل نصب شد و شروع به کار کرد ؛ اداره ی کشاورزی به عنوان واگذار کننده ی آن به روستا پیشنهاد خرید آن به صورت سهامی به مردم داد و در این بین 4 نفر اعلام آمادگی کردند و مالکیت آسیاب را بر عهده گرفتند و با این که قیمت تعیین شده توسط اداره ی کشاورزی برای این آسیاب 120000 ریال بود ؛ هر نفر با پرداخت 30000 ریال یک سهم را خریداری کردند و طبق برنامه هر هفته یکی از این سهامداران در آسیاب کار می کرد و درآمد آن هفته به وی تعلق می گرفت . (درآمد آسیاب را آردبهره می گویند که برابر با 12/1 گندم یا هر چیزی که قرار بود آسیاب شود)

چهار نفری که سهام آسیاب دیزلی را خریدند ؛ عبارت بودند از : (مرحوم میرشکار پورمراد ، جمعه پاریاب ، موسی هواسی و لطیف آهوخش که در نهایت تمام سهام را خریداری کرد) . بعد از مدتی آقایان میرشکار پورمراد و موسی هواسی سهام خود را به سهام داران دیگر واگذار کردند و سپس آقای جمعه پاریاب نیز کناره گیری کرد و آقای لطیف آهوخش همه ی سهام را خریداری کرد و تا به امروز مالک این آسیاب دیزلی (مکینه) است .

تا آخر دهه ی هفتاد آسیاب دیزلی (مکینه) در خربزان پایین (پرجینو) قرار داشت و بعد از آن به خربزان بالا (چمه تاق) جابه جا شد و در حال حاضر کاربرد چندانی ندارد .

گردآوری و تنظیم : مهندس علی کرمی ؛ کارشناس منابع طبیعی-محیط زیست ؛ پاییز 1389

منبع :

روایت خانم زینتی صادقی (همسر کدخدا علی نقی کرمی) با اندکی تغییر توسط نویسنده

توربین آسیاب آبی (پره پره)

24.gif عکس از پایگاه ملی داده های علوم زمین کشور ایران 

 چگونگی و طرز کار آسیاب های آبی :

آسیاب های آبی که معمولا بیرون روستا و در مجاورت رودخانه قرار داشت ، آسیاب در محلی که آب رودخانه فشار زیادی داشت ساخته می شد . شرایط بنای آن ؛ این گونه بود که آب لازم به مقدار کافی توسط جوی آب به تنوره آسیاب  ( مخزن آب ) هدایت می شد تنوره آسیاب فضایی استوانه ای بود که انتهای آن به صورت مخروط بود و آب از انتهای تنوره توسط روزنه ای جریان پیدا می کرد و با فشار مضاعف بر روی پروانه  چرخ دنده ای می ریخت . با چرخاندن چرخ دنده که با محوری به سنگ آسیاب رویی متصل بود باعث چرخیدن سنگ آسیاب رویی می شد . از مخزن چوبی گندم (بووه لان یا دولیان) و از راه ناودان (مرزیم) اندک اندک غله به سوراخ مابین سنگ رویی و زیرین می ریخت و به آرد تبدیل می شد و از کنار سنگ در فضای دیوار شده ی دور دو سنگ جمع می شد و بوسیله پاروی کوچکی به درون کیسه ها و جوال ها جمع می گردید . بنابر عرف محل ، به صاحب آسیاب مقداری گندم یا آرد حاصل شده به عنوان دست مزد پراخت می شد . (۱۲/۱ مقدار غله ای که آرد می شد) از دهه 1330 به بعد آسیاب های آبی ، جای خود را به آسیاب های دیزلی ( موتوری ) دادند .

 شماتیک آسیاب آبی

 24.gif منبع : علی محمد نادری ؛ شماتیک آسیاب آبی

در این جا از همه ی شما به خاطر در دسترس نبودن عکس آسیاب های روستای خربزان (آبشاران) پوزش می طلبم و امیدوارم در پست های آینده جبران کنم . البته برای روشن شدن بهتر ذهن عزیزان بازدید کننده عکس هایی از آسیاب های آبی را از سایت های دیگر جمع آوری کرده ام و در ادامه ی مطلب گذاشته ام .

09.gif جهت دیدن عکس های بیشتر روی ادامه ی مطلب کلیک کنید ... !؟!

آسیاب آبی

تنوره ی آسیاب آبی

سنگ آسیاب

24.gif در این جا از هرمود مهرخویی بابت استفاده از عکس هایش تشکر می کنم .


مطالب مشابه :


وال آبی

دهکده ی حیوانات - وال آبی - - دهکده ی حیوانات نهنگ آبی (به انگلیسی: blue whale) (نام علمی:balaenoptera




من به يادتم

دهــــــــکده ی نیلــــــوفر های آبی - من به يادتم - - دهــــــــکده ی نیلــــــوفر های آبی




آسیاب های آبی روستای خربزان (آبشاران) ؛ گوره ک ، ویژار ، سراسیو (مه می) و پرجینو

روستای خربزان (آبشاران) دهکده ی آبشارها - آسیاب های آبی روستای خربزان (آبشاران) ؛ گوره ک




بازی برگشت استقلال اف سی یئول / حمله لشکر یکصدهزار و یازده نفره استقلال به سئول

دهکده ی آرامش پسران آبی‌پوش ایرانی با حمایت یکصد هزار هوادار پرشور در ورزشگاه آزادی به




اسامی شهدای کربلا با توضیحات

دهکده ی آرامش - اسامی شهدای کربلا با توضیحات - خداميگن: 57- عون بن علی بن ابی طالب (ع) :




رمز کانتر

دهکده ی کامپیوتر - رمز کانتر - دانلود براي خشاب عوض کردن خودکار کد: reload+ برای از کار انداختنش :




عکس های غریب محله

دهکده ی آرامش - عکس های غریب محله این مار آبی رو یکی از بچه ها گرفت و من هم گرفتم ازش تا عکس




مرغ عشق

دهکده ی حیوانات سیاهی به صورت موجی می‌باشد.دو پر بزرگ از میان دمش بیرون آمده که آبی تیره




دانستنیها

دهکده ی دانش - دانستنیها - آیا می دانید رنگ مورد علاقه ۸۰ درصد آمریکایی ها آبی است!




برچسب :