نقش خانواده در پيشرفت تحصيلي

نقش و تأثير والدين - خصوصاً سواد آنها – بر پيشرفت تحصيلي کودکان
چند عامل مشخص که بر پيشرفت تحصيلي کودک تاثير دارد:
الف- رشد زبان کودک با ميزان سخن گويي پدر و مادر با کودک رابطه دارد: عوامل محيطي گوناگون در سخن گويي و قدرت بين کودک تأثير دارد. کودکان خانواده هاي تحصيل کرده و تربيت شده با واژه هاي درست و سخنان شايسته سر و کار دارند و با آنها که از اين نعمت محرومند تفاوت دارند. ( پارسا،– بهار 1374، ص 59)
ب- مفيد بودن کمک والدين به پيشرفت تحصيلي فرزندان ضعيف خود از نظر درسي : برخي از والدين فرزنداني دارند که از نظر درسي متوسط و يا اندکي ضعيف هستند اگر تلاش و کوشش مستمر ولي اندک درباره اشان بعمل آيد خواهد توانست خود را همسطح ديگر شاگردان کنند ولي بعلت بي سوادي والدين و يا پايين بودن سطح تحصيلات و اطلاعات انها قادر نيستند به فرزندان خويش کمک کنند همچنين براي اينگونه والدين بسي دشوار است که فرزندان خود را از نظر درسي کنترل کنند. اغلب آنها بخود واگذاشته شده و يا در برخي از موارد با حيله هاي والدين خود را در ناداني نسبت به وضع خود نگه مي دارند. بر اين اساس سطح فرهنگي والدين و و استعداد و امکان آنها به پرداخت نسبت به کودک و کنترل سر به هواي آنان در عقب ماندگي درسي مؤثر است. (قايقي، 1373، ص 52)
ج- نگرش پدر و مادر نسبت به مدرسه: نگرش پدر و مادر نسبت به مدرسه و آينده زندگي در نگرش کودک نسبت به درس و تحقيق تأثير بسزايي دارد. پدران و مادران که درس را کاري بيهوده و اتلاف وقت تلقي مي کنند ممکن است در فرزندانشان نيز همين داوري بوجود ايد و در نتيجه براي آموختن وپيشرفت هاي تحصيلي هيچگونه کوششي به کار نبرد. (پارسا، 1371، ص 116)
د- مشارکت و همکاري والدين با کودکان در انجام تکاليف درسي : کودکان در طول سالهاي تحصيلي بايد تکاليفي در خانه انجام دهند و موقع انجام اين تکاليف دچار مشکلاتي شوند. کودکان در فرصت هاي مناسب پدر يا مادر را به کمک مي طلبند و از آنان مي خواهند که در حل مسائل به آنان کمک کنند و اگر اين همکاري والدين در آموزش کودکان با روش و درست انجام شود مفيد و مؤثر خواهد بود ولي گاهي اوقات هم ممکن است نتايج نامطلوبي به بار آورد. به عنوان مثال اگر کمک هاي والدين به صورت دائمي باشد کودک متکي شده و ممکن است احساس مسئوليت نکند و در انجام تکاليف بدون کمک والدين عاجز بماند. (جهانگرد، 1365، ص 40)
ر- پدر و مادر بايد فرهنگ کتاب خواني و مطالعه را به فرزندان بياموزند: کمک به فرزندان در انتخاب کتاب هاي خوب و متنوع با جاذبه يکي از وظايف مهم والدين است برخي از اولياء فکري کنند وقت بچه ها تنها بايد صرف خواندن کتاب هاي درسي شود اين تصور نادرست است و والدين بايد با تشويق فرزندان به مطالعه راه دانش افزايي آنان را هموار سازند و بخشي از درآمد خانواده را صرف خريداري کتاب هاي آموزنده کنيم و عادت به مطالعه را در فرزندان بوجود آوريم.
برخي افراد براي تأمين پوشاک فرزندانشان مبالغ زيادي خرج مي کنند اما جهت آموزش آنان حاضر نيستند هزينه اي تقبل کنند. نتيجه اين تفکر، ضعف فرهنگ کتابخواني در جامعه شده است در تنظيم اقتصاد خانواده بايد بودجه اي براي اعتلاي فکري فرزندان لحاظ گردد. (زرهاني، اسماعيلي، 1372، ص 139)
ص- نقش والدين در گرايش صحيح نسبت به آموزش: بهترين معلمان کودک والدين هستند که از آموختن پشتيباني کرده و آن را تشويق مي کنند . گرايش صحيح نسبت به آموزش ، مهمترين درسي است که کودکان مي توانند بياموزند . نقش والدين در اين يادگيري کليدي است والدين مي توانند به اين امر صورت تحقق ببخشند . مدارس مي توانند فقط آن را تصديق نموده بر آن پايه آموزش هاي بعدي را پيش ببرند به فرزندان کمک کنيم. گرايش مثبت نسبت به يادگيري داشته باشند به فرزندانتان کمک کنيد از نظر جسماني، اجتماعي عقلاني احساس رشد نمايند. (فرگوس، 1374، ص 112 و ص113)
نقش حضور وارتباط والدین با مدرسه
قریب به اتفاق پژوهشگران بر این باورند که والدین نقش مهمی در روند فراگیری و آموزش و پرورش دانش‌آموزان داشته و ارتباط آنها با اولیاء مدرسه یکی از واجبات امر آموزش است، بنابراین معتقدند که:
1- عدم حضور والدین و ارتباط مستمر آنها با اولیاء مدرسه یکی از بزرگترین معضلات آموزشی و موثر‌ترین عامل جهت ایجاد اختلال در روند آموزش است.
2- تحصیلات بالای والدین موفقیت کودک را تادو برابر افزایش می‌دهد: که اگر تحصیلات بالای والدین با ارتقاء سطح اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی همراه شود (که معمولاً نیز این طور هست) احتمال موفقیت کودک تاده برابر افزایش می‌یابد.
3- به هر میزان والدین روی مسئله آموزش و پرورش فرزندشان حساسیّت بیشتری داشته باشند-حساسیّت به جا و منطقی- به همان میزان فرزند موفّق‌تری خواهند داشت.
4- ارتباط والدین با اولیاء مدرسه باید ارتباط مستمر و دوستانه باشد. این ارتباط باید در همه سطوح شامل تصمیم‌گیری در مسائل آموزشی- پرورشی، مشارکت‌های اقتصادی، فرهنگی و... جلوه‌گر شود. به عبارتی ارتباط اولیاء با مدرسه باید در حدی باشد که کودک واقعاً مدرسه را خانه دوم خود دانسته و در مدرسه احساس اطمینان و آرامش کند.
5- توقع و انتظار والدین باید به‌طور صحیح، کامل و واضح با کودک در میان گذاشته شود تا کودک بر همان اساس، حرکت کند.
6 - والدین دانش آموزان موفق همواره برنامه‌ریزی دقیقی دارند، برنامه‌ای که روی اجرای آن نیز تأکید دارند. اما والدین کودکان ناموفق یا برنامه‌ریزی صحیحی ندارند و یا این که اصراری بر اجرای برنامه‌ها نداشته و خود نیز دچار سهل‌انگاری هستند. بنابراین برای موفقیّت تحصیلی دانش‌آموزان باید اوّلاًبا برنامه‌ریزی صحیح، هدف‌ها را مشخص کرد و ثانیاً روی اجرای دقیق و کامل برنامه‌ها تاکید کرد.
7- ارتباط مستمر اولیاء دانش‌آموزان با اولیاء مدرسه اثرات مثبتی به این شرح به‌‌دنبال دارد:
الف- افزایش موفقیّت تحصیلی دانش آموزان با کسب نمرات بالا، موفقیت در آزمون‌های مختلف به ویژه آزمون‌های سنجش هوش و استعداد تحصیلی و در نهایت رشد و بالندگی شخصیّتی دانش‌آموز.
ب- علاقه به درس و مدرسه و توجّه دقیق به مسائل آموزشی- تربیتی از سوی دانش‌آموز.
ج - افزایش چشمگیر انگیزه دانش‌آموز برای فراگیری مباحث درسی و به‌دنبال آن کاهش خطر ترک تحصیل دانش آموز.
د- کاهش چشمگیر امکان روی آوردن دانش‌آموز به مواد مخدر، سیگار، قرص‌های روان گردان و ... در سن بلوغ و پس از آن.
ه - تعادل رفتار کودک و جلوگیری از بروز رفتارهای نابهنجار به ویژه بیش فعّالی در کودکان.

راهكار ها
1- با راهنمايي هاي خوب و مشاوره ي دقيق والدين نسبت به تحصيل فرزندان خود نظارت نمايند و آنها را در طول سال تحصيلي راهنمايي و كنترل كنند .
2- والدين بخاطر بي سوادي؛ اطلاع از چگونگي برخورد مناسب با فرزندان نداشته باشند. مي توانيم با بر گزاري جلسه هاي توجيهي در انجمن اوليا و آموزش آنها در برخورد مناسب با فرزندان به آنها كمك كنيم.
3- والدين جهت علاقه مند نمودن فرزندشان به آنها وعده هاي صحيح بدهند مثلا اگر قبول شدي تو را به مسافرت مي برم يا برايت كامپيوتر مي خرم نه اينكه به آنها وعده خريد موتور دهند كه عاملي براي افت تحصيلي آنهاست .
4- با آموزش لازم والدین باید برای رسیدگی به امور درسی فرزندان خود برنامه های منظمی داشته باشند و بین گفته ها و نظرات معلم و والدین نباید تفاوتی وجود داشته باشد و آموزش در محیط مدرسه باید همراه و هم گام با محیط خانه و با نظارت و هم فكری مربیان و والدین صورت گیرد زیرا هماهنگ نبودن اولیا ومربیان، دانش آموزان را دچار تردید می كند.
والدین باید مسائلی را كه باعث كاهش انگیزه تحصیل در فرزندان شان می شود، حذف كنند و توجه داشته باشند كه تشویق به موقع، به افزایش انگیزه دانش آموزان كمك می كند.
5- باآموزش هاي لازم والدین باید در كنار پیشرفت تحصیلی فرزندان، احساس خلاقیت و نوآوری را نیز در آن ها رشد دهند و در این زمینه تلاش كنند.
6- بیشتر والدین، پیشرفت تحصیلی را فقط در درس خواندن طولانی مدت می دانند ولی این روش غلط باعث خستگی و كاهش علاقه و بازدهی مناسب می شود. با جلسات مختلف والدین را باید با برنامه ریزی دقیق و افزایش اطلاعات و آگاهی های خود، به آموزش و پیشرفت بهتر فرزندان خود كمك كرد.
7- برنامه های غیردرسی نيزدر پیشرفت تحصیلی تاثيردارد دانش آموزان در كنار درس خواندن نیاز به تفریح، ورزش، شادی، سرگرمی و بازی دارند و با آگاهي والدین نباید آن ها را از مطالعه كتب غیردرسی، برقراری ارتباط كنترل شده با دوستان و آشنایان و تفریح و بازی منع كنند.
8- حفظ تعادل در همه كارها و برنامه ریزی و دقت نظر عامل موفقیت و پیشرفت است و نباید والدين با سخت گیری های نابه جا باعث دور شدن از هدف اصلی و عدم موفقیت فرزندان خود شد.
9- ارتباط مناسب وهمكاري ميان مدرسه واولياء دانش آ‌موز .
10- مبذول داشتن توجه همگاني به اين دانش آموز با توجه به مشكلات خانوادگي و روحي وي در مدرسه توسط مشاور و همكاران ديگر.
11- همكاري بیشتر معلمان با دانش آموزانی که مشکلات خانوادگی دارند.
12- تشويق بموقع این دانش آمزان.
13- دادن شخصيت مثبت به اين دانش آموزدرمدرسه.

گردآورنده: kheyrandish

نقش خانواده در پيشرفت تحصيلي

نقش خانواده در پيشرفت تحصيلي

مطالب مشابه :

پيشرفت تحصيلي

ارزشيابي پيشرفت تحصيلي

عوامل مؤثر بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان

بررسی تاثیر سطح سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

آيين نامه ارزشيابي پيشرفت تحصيلي و تربيتي (توصیفی) دوره ابتدايي

پيشرفت تحصيلي و عوامل موثر در آن

نقش خانواده در پيشرفت تحصيلي

روشهاي نوين ارزشيابي پيشرفت تحصيلي

آيين‌نامه ارزشيابي پيشرفت تحصيلي و تربيتي دوره ابتدايي

اضطراب و پیشرفت تحصیلی بین دانش آموزان