شب یلدا و آداب و سنن آن در اقوام مختلف ایران

تزئینات سفره شب یلدا

برگزاری مراسم یلدا، اگر بتوان نام جشن بر آن نهاد، آیینی خانوادگی است و دور هم جمع شدن‌های خانوادگی یکی از اتفاقات خوب آن است. در همه جشن‌ها و آیین‌ها، در جامعه‌های ابتدایی یا متمدن، خوردن و آشامیدن بخشی از مشغولیت‌ها و سرگرمی‌های جمع را تشکیل می‌دهد...

برای شب یلدا، خوراک ویژاه‌ای نمی‌شناسم و تهیه شام بستگی به وضع اقتصادی و روند تغذیه خانواده دارد. خوردنی‌های ویژه شب یلدا میوه‌های فصل تابستان و پاییز چون خربزه ، هندوانه ، انگور، انار، سیب ، خیار، به و مانند آن است . میوه‌هایی که می‌بایست در این شب تمامی آنها بجز سیب و به خورده شود و چیزی برای فردا ، یعنی فردای زمستان باقی نماند . در قدیم میوه‌هایی را که شب یلدا بر آن می‌گذشت نمی‌خوردند . آجیل و شب چره که شامل دانه‌هایی چون گندم و نخود برشته ، تخم هندوانه و کدو، بادام ، پسته ، فندق ، کشمش ، انجیر و توت خشک است ، در بسیاری از شب‌نشینی‌ها ، مهمانی‌ها و گردش‌ها فراموش نمی‌شد . ولی در شب یلدا می‌بایست بر سر سفره می‌بود . خوردنی‌های شب یلدا ، در واقع ، میوه و آجیل است نه غذا. برخی از خانواده‌ها در شب یلدا، پس از خوردن شام ، برای شب نشینی شب یلدا به خانه خویشاوند بزرگتر می‌روند .

شب یلدا مثل همه آیین‌ها در شهرها و در بین اقوام مختلف با فرهنگ و سنن همان مناطق در هم آمیخته و تركیب شده است. مثلاً در برخی مناطق خانواده‌هایی كه دختر تازه عروس دارند در شب یلدا خنچه‌ای پر از میوه، شیرینی و آجیل به همراه خربزه و هندوانه برای دخترشان می‌فرستند. اگر دختری نامزد شده باشد نظیر این هدیه را از خانواده داماد دریافت می‌كند . هندوانه اصلی‌ترین میوه شب یلدا ست و می‌دانیم که طبق آداب و سنن قدیمیان اگر در این شب چیزهای دیگر کمتر مصرف شوند و یا اصلاً خورده نشوند ، هندوانه از اقلامی است که خورده خواهد شد ، تزئین هندوانه روشهای گوناگونی دارد . هندوانه را از طول زیکزاک یا دالبر و نیم دایره برش داده، اما نه کامل ؛ بلکه در وسط آن یک دسته زیکزاکی یا دالبری نگه دارید تا به شکل سبد شود و سپس هندوانه‌های داخل آن را به شکل توپی با قاشق اسکوپ (قاشق بستنی) در آورده و برای اینکه همه هندوانه‌ها را گرد گرد در بیا ورید، از ابتدا که همه توپها را در می‌آورید در ظرفی دیگر ریخته وسپس همه را به سبد هندوانه‌ای خود برگردانید . می‌توانید برای پذیرایی از چوبهای کبابی کوچک که چند عدد را در توپهای هندوانه‌ای فرو کرده‌اید و به آن شکل زیبایی هم می‌بخشد به جای چنگال استفاده کنید و یا به همراه توپهای هندوانه میوه‌های دیگری نیز با آن مخلوط نمایید تا ترکیب رنگ زیباتری داشته باشد.

یک روش دیگر که بسیار ساده است، هندوانه را از عرض و بدون دسته باز هم زیکزاکی یا دالبر برش داده واین بار نیز به همان شکل قبلی با قاشق اسکوپ هندوانه‌ها را بیرون آورده و دوباره داخل پوسته بریزید و با چنگالهای سفید کوچکی که از فروشگاههای لوازم شیرینی می‌توانید تهیه کنید در این هندوانه‌های توپی شکل زده و از مهمانان شب یلدایی خود پذیرایی کنید. می‌توانید برای زیباتر شدن هندوانه‌تان از ترافل‌های رنگی که بر روی آن می‌پاشید استفاده کنید . یکی دیگر از راههای تزئین هندوانه که با روشهای قبل کمی تفاوت دارد و زیبایی آن مستلزم آن است که قبلاً این روش را تمرین کرده باشید. پوست هندوانه را تا نیمه با یک چاقوی تیز طوری بردارید که سفیدی‌های زیر پوست باقی بماند و تنها پوست سبز آن جدا شود ، سپس یک گل را در نظر گرفته و با برشهایی بر روی پوسته سفید هندوانه آن را بوسیله چاقوی لیزری به شکل گل در بیاورید یا اینکه هندوانه را از طول نصف کرده و 5 تا 10 سانت روی آن را به شکل ترمه برش دهید که برای این کار می‌توانید شکل ترمه را ابتدا بر روی آن با نوک چاقو کشیده و سپس اطراف آن 5 تا 10 سا نت رویی را به آرامی خالی کنید به طوری که یک ترمه ی قرمز از هندوانه در رو و بقیه آن به شکل قبل با پوسته سبزدر زیر قرار داشته باشد.هندوانه را به صورت عرضی برش بزنید تا دایره‌هایی از هندوانه داشته باشید سپس این دایره‌ها را از قسمت قطر 2 یا سه بار برش بزنید تا مثلثهایی از هندوانه اداشته باشید و داخل پوست هر برش از هندوانه یک چوب بستنی فرو کنید و تکه‌ها را داخل ظرف بچینید.می توانید در کنار تزیینات دیگر هندوانه‌ها، مقداری را برای بچه‌ها به این شکل آماده نمایید که بسیار راحت ودر عین حال زیباست. می‌توانید هندوانه را برش زده و به شکل سطح صافی درآورید و سپس با قالبهای شیرینی پزی، هندوانه را قالب زده و در ظرف بچینید.‏ روش‌های متنوع و زیبای دیگری نیز برای تزئین هندوانه وجود دارد که با مشاهده تصاویر می‌توانید به راحتی آنها را اجرا کنید .

البته حقیر (( یگانه )) بدلبل آنکه از میوه های فصل منطقه سکونت خودم استفاده میکنم و نیز با خوردن میوه های سرد در فصل سرد خصوصاً در شب که مزاجی نسبتاً سرد دارد مخالفم از خوردن هندوانه و... در شب چله عبا دارم و کدو حلوایی را بهترین جایگزین آن پیشنهاد مینمایم .. ضمناً حواستون به ظرفیت و حجم کم معده باشه و از پر خوری پرهیز جدی داشته باشید .. حال به خلاصه رسم و رسومات آئین شب یلدا در چند استان کشورمون اشاره می کنم که بدانید در هیچ کجای دنیا هیچ قوم و قبیله ای به اندازه مردم خونگرم ایران پایبند رسم و رسومات پیشینه خود نیستند ..

خراسانی ها

شب یلدا از قرن‌ها پیش با آداب خاصی در بین فارسی ‌زبانان گرامی داشته می‌شد. مراسم مربوط به این شب که یکی از کهن‌ترین مراسم در کشور و در استان خراسان است ، برگزار می‌شده است. به طور معمول افراد یک خانواده در شب یلدا به خانه پدر و مادر یا بزرگ فامیل می‌روند و آن شب را گرامی می‌دارند.همچنین در این شب از میوه‌های مختلفی که ویژگی خاص آن داشتن رنگ قرمز است چون هندوانه، انار و سیب استفاده می‌شود.

کف زنی در خراسان جنوبی

مردم معتقدند که اگر در این شب هندوانه بخورند ، از گرمای چله تابستان که در تیرماه است در امان خواهند بود ، همچنین در شب یلدا از انواع و اقسام تنقلات به ویژه تنقلات محلی چون انواع تخمه ، برگه زردآلو و هلو ( پخته ) و... استفاده می‌کنند . از زمان قدیم در این شب و با آداب و رسوم خاصی در منطقه خراسان جنوبی کف زدن صورت می‌گیرد که این کار، خاص خراسان جنوبی است و در دیگر نقاط کشور وجود ندارد . کف زدن توسط گروهی از افراد انجام می‌شود و خانم ها تهیه مقدمات کار چون جوشاندن ریشه‌ها ( بیخ ) را بر عهده دارند.

صله ‌رحم

گرد آمدن اعضای خانواده شامل فرزندان ، پدر و مادر، داماد و عروس در یک جا و آن هم در آغاز فصل زمستان از کارکردهای اجتماعی گرامیداشت شب یلدا به حساب می آید . اعضای خانواده در بلندترین شب سال با به جا آوردن صله رحم و جمع شدن در خانه بزرگ‌ترها باعث ایجاد همگرایی و انس و الفت می‌شوند.خراسانی‌ها معتقدند که در شب چله ، باید از میوه‌هایی که دارای خواص ویژه‌ای هستند خورد تا سال آینده خواص آنها در بدن باقی بماند . این میوه‌ها شامل هویج ، گلابی ، انار، زیتون سبز، خربزه و هندوانه است، که در میان میوه‌ها ، هندوانه از میوه‌های اصلی است که باید در شب چله خورده شود . چرا که می‌گویند هندوانه «گرمیت مغز» و «سوزندگی جگر» را دفع می‌کند .(البته به عقیده بنده اینطور نیست .. چراکه گوشت هندوانه هر مزاجی را تشدید و آب آن صفرا بر است .) همچنین معتقدند هرکس در شب چله هندوانه بخورد جگرش لک برنمی‌دارد . (در عوض در معرض خطر بیماری ویتلیگو ( برص ) و... می باشد) البته بعد از خوردن هندوانه ، رسم براین است که پوست هندوانه را به پشت بام همسایه می‌اندازند تا اگر استطاعت خرید این میوه را ندارد پوست آنرا بتراشد و بخورد و این عمل تا بام همسایه‌ی هفتم ادامه دارد.(و این عمل عمل زشت و قبیحی است چراکه در جائی که میشود از گوشت آن بصورت تعارفی به همسایه داد چرا پوست آنرا به بدترین وضع ممکن برای آنان فرستاد .)

چله بردن برای خانواده عروس

از مراسم دیگر این شب فرستادن خوانچه میوه است که از طرف داماد و برای خانواده عروس فرستاده می‌شود. این خوانچه ، پر از میوه با هدایای مناسب از قبیل قواره پارچه ، دستبند یا گردن بند برای عروس است . در این خوانچه باید لااقل هفت رنگ میوه (انار، انگور، پرتقال ، سیب ، گلابی ، هندوانه و ...) وجود داشته باشد .

چله بردن برای خانواده عروس از سنت‌های کهن شب یلدا ، است . با فرا رسیدن شب چله مردهای جوان طبق‌های آراسته میوه ، شیرینی و کله ‌قند تزیین شده را به رسم هدیه به خانه عروس جوان می‌برند . این طبق‌های هدیه که معمولا مسی است و روی آن با سفره‌های قرمز گلدوزی شده پوشانده شده ، پر از ظرفهای بزرگ میوه پیچیده در زرورق‌های رنگین با گل و نوارهای مواج می‌شود . مردانی این طبق‌ها را بر سر گذارده و در پی یکدیگر با شادی و پایکوبان راهی خانه عروس می‌شوند . خانواده دختر نیز به پاس قدردانی و به رسم یادبود لباس‌ و یاقطعه پارچه‌ای را برای خانواده داماد، در سینی خالی شده هدایا می‌گذارند .

اگر قبل از شب چله برف باریده باشد برخی از مردم شهر و روستا در این شب با خوردن برف شیره ، با شیرین کردن کام با معجونی از بارش زمستانی ، با سردی زمستان آشتی می‌کنند . همچنین بزرگترها با دادن حلوا قلقلی از کوچکترها پذیرایی می‌کنند . حلوا قلقلی از کوبیده شدن مغز گردو ، بادام ، کنجد و دیگر دانه‌های روغنی تهیه و سپس در شیره انگور نیز خوابانده می‌شود . اما برخی از افراد کهنسال و نیز آشنایان به فرهنگ مردم در خراسان شمالی همه این آیین و مراسم را بهانه‌ها و ترفندهایی برای گردهم آمدن خانواده‌ها ، بجای آوردن صله ارحام و رفع کدورتهای احتمالی بین خویشاوندان می‌دانند . آنان بر این باورند که پیشینیان در هر فصل به بهانه‌ای سعی می‌کرده‌اند تا اقوام را جمع کرده و صلح ، صفا و صمیمیت را در بین آنان حکمفرما کنند .

تفال به حافظ

از جمله آیین‌های شب یلدا در خراسان شمالی آن است که خانواده‌ها در این شب‌نشینی شب یلدا تفالی نیز به دیوان حافظ می‌کنند که این‌کار هم معمولا توسط بزرگ خانواده صورت می‌گیرد .آنان دیوان اشعار لسان‌الغیب خواجه شیراز را با نیت بهروزی و شادکامی می گشایند و فال و مراد دل خود را از او طلب می‌کنند . بازگویی خاطرات، قصه‌گویی پدر بزرگها و مادر بزرگها نیز یکی از مواردی است که یلدا را برای خانواده‌ها دلپذیرتر می‌کند.

گلـستانی ها

دراستان گلستان ، شب چله از بهترین شب های سال است و برای برگزاری آن از آغاز تابستان زمینه سازی می کنند و سرگرمی های شب چله را فراهم می سازند و برای شب چله به گونه خاصی هندوانه نگه می دارند زیرا خوردن هندوانه در شب چله برای آنان امری واجب است. شب یلدا ، نخستین شب زمستان و طولانی ترین شب سال است که ایرانی ها طی رسوم کهن خود ، به دور یکدیگر جمع می شوند و ضمن دید و بازدید ، خوراکی های خاصی مانند هندوانه ، انار، آجیل و... را مصرف می کنند. هنگام شب یلدا ، جوانان پای صحبت‌ها و قصه‌های بزرگسالان می‌نشینند و از لابه‌لای داستان‌ها و قصه‌هایی که از زبان این گنج‌های زندگی می‌شنوند، عبرت‌ها و درس‌های بی شماری برای خود می‌اندوزند . از جمله رسوم بسیار زیبا و پسندیده ایرانی در این شب که در اسلام نیز بسیار به آن سفارش شده، عیادت از سالمندان و بیماران است. ملاقات با خویشاوندان و دوستان و رسیدگی به احوال نیازمندان ، به ویژه نیازمندان خویشاوند، از جمله آداب پسندیده و نیکویی است که در پرتو دستورات جامع و کامل اسلام، مردمان شریف ایرانی در شب یلدا و دیگر شب‌های طولانی و بلند زمستان به آن اهتمام می ورزند . در ادامه به برخی از آداب و رسومی که انجام آن در شب یلدا سفارش شده اشاره کرده‌ایم :

اسراف نکنیم

خداوند برای رفاه و آسایش بندگان خود ، نعمت های بسیاری آفریده و به آنها امر فرموده از این نعمت ها استفاده کنند، ولی همواره بکوشند از اسراف کردن بپرهیزند ؛ زیرا خداوند اسراف را دوست ندارد.امام علی (ع) اسراف کردن را موجب هلاکت دانسته و امام سجاد (ع) در دعا و مناجات‌های خود با خدا می‌فرماید : « و مرا از زیاده روی باز دار و روزی ام را از تلف شدن نگاهدار و دارایی ام را با برکت دادن به آن افزون کن و راه مصرف آن را در کارهای خیر به من بنمایان ». رسم زیبای دیدار یکدیگر در شب یلداوقتی زیباتر می شود که با زیاده روی نکردن در مصرف خوراکی ها و تنقلات ، بخشی از آنها را به مصرف یتیمان و افراد بی بضاعتی برسانیم که توانایی تهیه چنین اقلامی را در این شب ندارند .

زمستان ، بهار مؤمنان

انسان‌هایی که عاشق عبادت هستند و از صمیم دل آن را دوست می دارند، تمام وجود خود را وقف عبادت می کنند و هر یک از اعمال و گفتار خود را با نیت تقرب به خداوند انجام می دهند . اینگونه افراد جزو برترین‌های مردم شمرده می شوند و ترسی از سختی های دنیا ندارند . روزها و شب های زمستان ، بهترین فرصت برای راز و نیاز و مناجات با خداوند است . امام صادق (ع) این فرصت نیکو را این گونه معرفی می کند: « زمستان، بهار مؤمن است . شب هایش طولانی است که برای عبادت نیمه شب از آن کمک می گیرد و روزهایش کوتاه است که برای روزه گرفتن از آن مدد می‌جوید ». برخاستن از خواب شیرین در دل شب و اندیشیدن در ملکوت آسمان ها و زمین ، خدا و قدرت او و نیز روزه گرفتن در روزهای کوتاه زمستانی، بهترین و خالص ترین عبادت خدای تعالی است. رسول خدا (ص) می فرماید: «روزه زمستان، غنیمتی فرح بخش است».

برج قابوس ابن وشمگیر(بزرگترین برج آجری دنیا)

مستقر در پارک ملی گنبدکاووس در استان گلستان با قدمتی بیش از

هزارو چند سال که مورد توجه بیش از حد توریستها قرار گرفته...

کتیبه های روی آن به خط کوفی و بی نقطه است..

ارتفاع آن ۷۵ متر و محتوای گل لابلای آجرها :

تخم مرغ و پشو شتر است و ....

دیدار با خویشاوندان

خداوند در آیات بی شماری به بندگان خود دستور می دهد خویشاوندان و نزدیکان خود را فراموش نکرده و همواره جویای احوال آنها باشند و آنها را از قطع رحم و رسیدگی نکردن به خویشان برحذر می‌دارد. امام باقر (ع) در اهمیت این موضوع می‌فرماید: «صله رحم اعمال را پاک می کند، دارایی ها را فزونی می بخشد، بلا را برطرف می گرداند، کار حسابرسی در قیامت را آسان می کند و مرگ را به تأخیر می‌اندازد» . صله رحم و دیدار با اقوام به قدری اهمیت دارد که رسول خدا (ص) حتی یکسال پیاده روی برای آن را جایز می شمارد. شب‌های بلند زمستانی ، فرصت بسیار خوبی است که می توان از آن بهره برداری صحیح کرده ، به دیدار اقوام و نزدیکان شتافت و در اجرای این سنت پسندیده و نیک که ثواب بسیاری هم دارد، پیشقدم شد .

بیان قصه‌های قرآنی

خداوند در قرآن کریم بندگان خود را به قصه های قرآن توجه داده و هر یک از این سرگذشت ها را دارای حکمتی می داند که برای انسان ها هزاران پند و اندرز در خود نهفته دارد. امام (ع) نیز می فرماید: « بهترین داستان، رساترین اندرز و سودمندترین پند، کتاب خدای عزوجل است ». داستان ها و افسانه های زمینی، پس از چندبار تکرار کم کم تازگی و جذابیت خود را از دست می دهد ؛ ولی قرآن تنهاکلامی است که هر اندازه هم تکرار شود کهنه شدنی نیست . در شب یلدا و شب‌های زمستانی که دور یکدیگر جمع می‌شویم و پای صحبت بزرگ‌ترها می‌نشینیم، نیکو و شایسته است به جای داستان‌ها و قصه‌هایی که گاه با خرافات همراه است، به قصه‌های قرآنی توجه کنیم که هیچ گاه کهنه نمی‌شود و خرافات در آن راه ندارد.

دقت در آفرینش شب و روز

شب ، مایه آرامش و سکون است. با پایان روز و پس از به اتمام رسیدن ساعات تلاش و کوشش در راه کسب روزی، آدمیان در سکوت شب، آرامش خود را می یابند و استراحت می‌کنند. شب های طولانی زمستان ، فرصت خوبی است تا با دقت در نظام آفرینش وگردش شب و روز، به بزرگی خدای تعالی و کوچکی خود در این نظام هستی اعتراف کنیم. زیبایی‌های شب و درخشش ستارگان در پرده های سیاه شب های فرو رفته در ظلمت و گسترش نور ماه در آسمان ها، همه نشان از قدرت بی پایان خداوند دارد. در این شب‌ها می توانیم به ستایش خدا بپردازیم . چنانکه امام (ع) می فرمود: « خدای پاک ! چه عظیم و پرشکوه است آنچه از آفرینش تو می بینیم ، و چه خرد است هر بزرگی در برابر قدرت تو، و چه حقیر است آنچه ما می بینیم در برابر قدرت ناپیدای تو از دیدگان ما».

حسابرسی اعمال روزانه

محاسبه نفس و بررسی کارهای روزانه، ویژگی کسانی است که ایمان حقیقی در جان و دلشان راه یافته است. پیامبر خدا (ص) می فرماید: «پیش از آنکه مورد حسابرسی قرار بگیرید، خود به حساب نفستان برسید و پیش از آنکه سنجیده شوید، خود نفستان را در ترازوی سنجش بگذارید و برای آن روز حساب بزرگ آماده شوید». کسانی که از فرصت های زندگی بهترین بهره ها را برده و نیک ترین ذخیره ها را می اندوزند ، در راه اطاعت خدا و خویشتن داری از نافرمانی او شکیبایی می ورزند و روز قیامت بدون محاسبه اعمال به بهشت می روند . زیرا این افراد در این دنیای فانی ، در لحظه لحظه زندگی دقت کرده اند تا دچار لغزش نشوند . طولانی بودن شب های زمستانی و آرامشی که در آن برای آدمی ایجاد می شود، بهترین فرصت برای مراقبت و رسیدگی به اعمال روزانه است.

شب یلدا و دیوان حافظ

از گذشته‌های دور در خانواده های ایرانی در کنار قرآن کریم، دیوان حافظ نیز مورد توجه وعنایت خاصی بوده است . ایرانیان همان گونه که با قرآن استخاره کرده ، برای شروع کارهای خود از این کتاب آسمانی طلب خیر می کنند ، به دیوان حافظ نیز تفأل می زنند و از خواجه شیراز دعای خیر می‌خواهند . یکی از رسم های جالب و زیبای ایرانی ها در شب یلدا، تفأل زدن به دیوان حافظ و خواندن اشعار عرفانی اوست که برگرفته از آیات قرآن است . شایسته است در این شب طولانی ، با تفأل زدن به حافظ و خواندن اشعار عرفانی او، از خرافات و تفأل زدن به شیوه های خرافی دیگر پرهیز کنیم . پیامبر خدا (ص) می‌فرماید : « از ما نیست کسی که فال بد زند یا برایش فال بد زده شود ». قرائت اشعار پسندیده و نیکو، به ویژه اشعاری که در مدح اهل بیت (ع) سروده شده ، از جمله کارهای خوب و نیکویی است که می توان در این شب انجام داد.

انار و گردو بخورید

خداوند مهربان در طبیعت بخشنده خود ، در هر فصل نعمت ها و میوه هایی در دسترس ما گذاشته که سلامت ما را تأمین و قدرت دفاعی بدن را در مقابل بیماری ها افزون می سازد . در زمستان که به علت تغییر هوا و عوامل دیگر مانند باد و باران ، سرماخوردگی و بیماری هایی نظیر آن زیاد می شود ، وجود انار می تواند نه تنها شفا بخش بوده ، بلکه در حفظ سلامت و جلوگیری از این گونه بیماری ها موثر باشد . شاید حکمت خوردن انار در نخستین شب زمستان همین مسئله باشد . گردو نیز از تنقلاتی است که در این شب مصرف می شود و فایده های بسیاری دارد . امام (ع) فرموده است : « خوردن گردو در زمستان و فصل سرما ، کلیه ها را گرم و سردی را از بدن دفع می کند». رعایت این آداب و رسوم پسندیده و توجه به حکمت خوراکی هایی که در این شب مصرف می شود، می تواند راهگشای خوبی برای جوانان و نوجوانان باشد.

به یکدیگر هدیه بدهید

ایـران کشوری گسترده با اقـوام مختلف است که هر یک از آنها در پرتو رسم های وـیژه منطقه خود ، شب یلدا را به گونه ای خاص برگزار می کنند . از جمله رسم های ایرانی که در شب یلدا در میان اقوام مختلف برگزار می شود، رسم پسندیده هدیه دادن و هدیه گرفتن است.این سنت نیکو در اسلام بسیار مورد سفارش قرار گرفته و پیامبر (ص) فرموده است: «به یکدیگر هدیه بدهید تا دل هایتان به هم مهربان شود . به یکدیگر هدیه دهید ؛ زیرا کینه ها را از بین می برد» . پیامبر خدا (ص) همواره به این امر نیکو اهتمام می‌ورزیدند و هر هدیه ای که به آن حضرت داده می‌شد با روی باز می‌پذیرفتند؛ زیرا آن را نوعی احترام به شخص هدیه دهنده می دانستند . هدیه دادن به کوچک‌ترها در این شب، سبب می‌شود تا کودکان و نوجوانان به بزرگ‌ترها با دیده احترام نگریسته و محبت آنها را در دل خود نگاه دارند . مردم خون گرم و مهمان نواز استان گلستان در شب چله ، پس از خوردن شام به خانه یکدیگر می روند، پیرمردان و پیرزنان از گذشته ها تعریف می کنند ، یکنفرکه معمولاً بزرگتر و محترم تر است داوطلب میشود که برای بقیه فال حافظ بگیرد ، میزبان هم با چای و قلیان و تخمه ی هندوانه و کدو و... پذیرایی می کند . چندی بعد هندوانه ها را به میان می آورند و می خوردند .

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

همدان (آرامگاه شیخ الرئیس بوعلی سینا)

همدانی‌ها فالی می‌گیرند با نام فال سوزن . همه دور تا دور اتاق می‌نشینند و پیرزنی به طور پیاپی شعر می‌خواند . دختر بچه‌ای پس از اتمام هر شعر بر یک پارچه نبریده و آب ندیده سوزن می‌زند و مهمان‌ها بنا به ترتیبی که نشسته‌اند شعرهای پیرزن را فال خود می‌دانند .همچنین در مناطق دیگر همدان تنقلاتی که مناسب با آب و هوای آن منطقه‌است در این شب خورده می‌شود . در سنگستان گردو و کشمش و مِویزدر کناردیگر خوراکی های شب چله نیز خورده می‌شود که از معمولترین خوراکی‌های موجود در ابن استان هاست .

ترانه : شب یلدا

خواننده : رضا صادقی

عاشق رنگ سیاهِ شب یلـدام
آخه از روشنـی هیچ خیری ندیــدم
عاشق تلخــیِ انتهــایِ عشقــم
حالا که به آخــر قصـه رسیــدم
عاشق رنگ شب و رنـگ غروبــم
عاشق مرگ دقیقه های خوبــم
با تمــوم اشتیـاقـم آروم آروم
به در بستـه ی بی کسـی مـی کوبـم
عاشق شبــای دلمــردگـی هستـم
عاشق تنهــایی و خستگــی هستـم
حالا که این زنـدگـی شبیه مرگـه
بی امون عاشق این زنـدگی هستـم
خنـده داره دیگـه دلسـوزی به حـالم
خط کشیـدم روی روزای محـــالم
همه ی آینـده ی من واسه ی تو
من فقـط گذشتـه مونــده تو خیـــالم
....................
تنهـایی سهم منـه خیلــی عـــزیزه
نمــی خوام کسی اونو ازم بگیــره
دیگـه تنهاییمو به دنیــا نمــی دم
نمی زارم دل تنهاییــم بمیــره
تو و اون چشمای روشن به سلامـت
لحظــه ها رو می کُشــم تو قابِ ساعت
عاشق سیاهیـم ، عاشق غربت
خسته ام از تو و این همه خیــانت
... عاشق رنگ سیاهِ شب یلـدام ...

http://tebbolarsh.blogfa.com

گرد آورنده : رضا یگانه

شب یلدا و آداب و سنن آن در اقوام مختلف ایران

مطالب مشابه :

یلدا و خُنچه ی شب چله

شب یلدا ..... سنت کهن و پسندیده ما ایرانیان ....

دختر یلدا(معرفی وقایع)

مدل های زیبای چیدمان و میوه آرایی سفره عقد

شب یلدا و آداب و سنن آن در اقوام مختلف ایران

آموزش تصویری خنچه عروس 2

مراسم عروسی در روستای ما

شب چله