علوم امام، علم فیزیک از منظر امام جعفر صادق ع - علم فیزیک از زبان اهلبیت
در این بخش از سایت برگزیده ها مطالبی درمورد علم نامحدود امامان را برای شما آماده کرده ایم ، امیدواریم که مورد توجه شما قرار گیرد.
به نقل از برگزیده ها: یکی از علوم که در محضر حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) تدریس می شد علم فیزیک بود اگر در مورد مبانی طبی حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) اطلاع مبسوط نداریم ، در عوض در مورد مبانی فیزیکی او یعنی معلوماتش در رشته فیزیک دارای اطلاعات بالنسبه مبسوط هستیم .
در محضر درس امام محمد باقر (علیه السلام) فیزیک ارسطو تدریس می شد و بر کسی پوشیده نیست که فیزیک ارسطو شامل چندین علم می گردید ، امروز کسی علوم حیوان شناسی و گیاه شناسی و زمین شناسی را جزو علم فیزیک محسوب نمی کند و هر یک از آنها علمی جداگانه است . اما در فیزیک ارسطو راجع به این علوم بحث شده همانطور که ( مکانیک ) هم وارد فیزیک ارسطو گردیده است ...
اگر مفهوم فیزیک را علم الاشیاء بدانیم باید به ارسطو حق داد که مباحث فوق را در فیزیک خود آورده . چون تمام این مباحث مشمول علم الاشیاء می شود . باحتمال نزدیک به یقین فیزیک ارسطو هم از راهی وارد محضر درس امام محمد باقر (علیه السلام) شد که علوم جغرافیا و هندسه وارد شده بود یعنی از راه قبطی های مصر ، وارد محضر درس امام محمد باقر (علیه السلام) گردید . فرید و جدی صاحب دائره المعارف معروف بزبان عربی نوشته است که علم طب از راه مکتب اس کندر یه به حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) رسید و این موضوع صحت ندارد . برای اینکه وقتی حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) تحصیل می کرد مکتب علمی اسنکدریه وجود نداشت تا اینکه علم طب از آنجا به حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام)برسد .
مکتب علمی اس کندر یه وابسته به کتابخانه آن بود که بعد از اشغال مصر از طرف اعراب از بین رفت . شاید کسانی که از کتب کتابخانه اس کندر یه استنساخ کردند نسخه هائی از کتب آن کتابخانه را داشتند اما مکتب علمی اس کندر یه با معدوم شدن (کتابخانه) از بین رفت .
لیکن آنهائی که در مکتب علمی اس کندر یه پروریده شده بودند تئوری های آن مکتب علمی بخصوص تئوری موسوم به فلسفه افلاطونیون جدید را به شاگردان یا مریدان خود آموختند و از آنها به نسل های بعد ، تا بما رسید .
میتوان احتمال داد که کتاب یا کتابهایی که از کتب کتابخانه اس کندر یه استنساج شده بود ، از مصر به حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام)رسید . شاید منظور فرید وجدی ، از مکتب اس کندر یه مکتبی که (کتابخانه) کانون آن محسوب می گردید ، نبوده و می خواسته است بگوید کتاب یا کتابهائی که یادگار در مکتب اس کندر یه بشمار می آید به حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) رسید. باری ، حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) در محضر پدر با علم فیزیک آشنا شد و همانطور که در علم جغرافیا به نظریه گردش خورشید بدور زمین ایراد گرفت قسمتهائی از فیزیک ارسطو را نیز مورد ایراد قرار داد در صورتی که هنوز به دوازده سالگی نرسیده بود .
برگزیده ها: روزی در محضر پدر ش استاد یعنی امام محمد باقر (علیه السلام) ، باین قسمت از فیزیک ارسطو رسید که در جهان بیش از چهار عنصر وجود ندارد که عبارت است از خاک ، آب ، باد و آتش .حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) ایراد گرفت و گفت : حیرت می کنم که مردی چون ارسطو چگونه متوجه نگردیده که خاک یک عنصر نیست بلکه در خاک عناصر متعدد وجود دارد و هر یک از فلزات که در خاک می باشد یک عنصر جداگانه بشمار می آید .
از زمان ارسطو تا دوره حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) بتقریب ، هزار سال گذشته بود و در آن مدت طولانی عناصر اربعه ، بطوری که ارسطو گفت یکی از ارکان علم الاشیاء محسوب می شد و کسی نبود که به آن عقیده نداشته باشد و در اندیشه هیچ کس خطور نمی کرد که باآن عقیده مخالفت نماید. بعد از هزار سال یک پسر که هنوز دوازده سال از عمرش نمی گذشت گفت که خاک یک عنصر نیست بلکه متشکل از عناصر متعدد است . همین پسر بعد از اینکه خود شروع به تدریس کرد عنصر دیگر را هم از لحاظ بسیط بودن تحطئه نمود و گفت باد یک عنصر نیست بلکه متشکل از چند عنصر می باشد .
حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) هزار و یکصد سال قبل از علمای قرن هیجدهم میلادی اروپا که اجزای هوا را کشف و از هم جدا کردند گفت که باد ( یا هوا ) یک عنصر نیست ، بلکه از چند عنصر بوجود آمده است .
اگر در مورد خاک بعد از تفکر و تعقل ، می پذیرفتند که یک عنصر نیست و چند عنصر است در مورد باد ، کسی از لحاظ اینکه یک عنصر میباشد تردید نداشت .
برجسته ترین دانشمندان فیزیکی جهان بعد از ارسطو نمی دانستند که باد یک عنصر بسیط نیست حتی در قرن هیجدهم میلادی که یکی از قرون درخشنده علم بود تا زمان ( لاووازیه ) دانشمندان فرانسوی عده ای از علما باد ( یا هوا ) را یک عنصر بسیط میدانستند و فکر نمی کردند که مخلوطی از چند عنصر است و بعد از اینکه لاووازیه ( اکسیژن ) را از سایر گازهائی که در هوا هست جدا کرد و نشان داد که لذا آن مرد ، اکسیژن را تولید کرده اما نه بصورت خالص بلکه بشکل ترکیب با عناصر دیگر .
از نتایجی که حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) بدست آورد و باید تذکر داد که جنبه تئوری نداشت این دو فرمول را وضع کرد :
اول اینکه جزئی از هوا از لحاظ تنفس بیش از اجزای دیگر دارای اهمیت می باشد و این جزء هوای حیاتی است .
دوم اینکه همین جزء است که سبب می شود اشیاء بر اثر مرور زمان (بیشتربواسطه) را باید در خاطر داشت تا این که دریافت حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) از لحاظ پی بردن به کیفیت اکسیژن چه نظریه صائب داشته است.
بعد از اینکه لاووازیه فرانسوی پس از پریسنلی انگلیسی در مورد اکسیژن تحقیق کرد و به آثاری که بوجود می آورد پی برد ، دانشمندان قائل شدند که تغییر اجسام بر اثر مرور زمان ، و فاسد شدن بعضی از آنها ناشی از اکسیژن است تا اینکه پاستور فرانسوی میکروب را کشف نمود و او گفت که فاسد شدن بععضی از اشیاء ( مثل مواد غذائی که با مرور زمان فاسد می شود ) بر خلاف آنچه تصور کرده اند ناشی از اکسیژن نیست بلکه ناشی از میکروب است و میکروب ها به کالبد جانوران مرده و اغذیه حمله ور می شوند و آن را فاسد می نمایند .
ولی پاستور بایستی توجه می نمود که میکروب ها بدون اکسیژن قادر به ادامه زندگی نیستند و آنچه آنها را زنده نگاه می دارد اکسیژن است و لذا همانطور که حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) گفت: اکسیژن در تغییر اشیاء ( بیشتر بواسطه ) مؤثر است و گاهی هم بدون واسطه اشیاء را تغییر می دهد و آن در زمانی است که بطور مستقیم با فلزات ترکیب می شود و باصطلاح شیمیائی آنها را ( اکسیده ) یا اوکسایده ( به لهجه انگلیسی ) می کند .
یک چنین اظهار نظر دقیق از طرف حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) بدون آزمایشهای عملی امکان نداشته است. ولی زمان اجازه نمی داد که حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) از لحاظ شناسائی اکسیژن از آن مراحل جلوتر برود .
اما حدس زده بود آن قسمت از هوا که عامل اصلی تنفس می باشد و اشیا را تغییر می دهد سنگین نیز هست و نوع بشر بایستی هزار سال دیگر صبر کند تا اینکه لاووازیه بگوید که اکسیژن از حیث وزن هشت نهم آب است و از هر ۹ کیلو گرم آب از حیث وزن هشت کیلوگرم آن اکسیژن می باشد ولی از حیث حجم در آب ، هیدروژن ، دو برابر اکسیژن است .
بااینکه لاووازیه ازلحاظ شناسائی اکسیژن آن اندازه جلو رفت نتوانست این گاز حیاتی را مبدل به مایع نماید. او در فکر این بود که اکسیژن را مایع کند اما دو چیز مانع از حصول منظورش شد:
اول اینکه در دوره وی که پایان قرن هیجدهم میلادی بود ، صنعت و تکنیک آنقدر وسعت نداشت که آن مرد محقق ، بتواند به منظور برسد . دوم اینکه نگذاشتند آن قدر بماند تا این که کار خود را به سامان برساند و جانش را گرفتند .
بعد از او ، تا مدتی دانشمندان می گفتند که اکسیژن را نمی توان مایع کرد تا اینکه تکنیک آنقدر توسعه یافت که توانستند برودت های زیاد را بوجود بیاورند . معهذا تا قرن بیستم میلادی نتوانستند اکسیژن را به مقدار زیاد ، بطوریکه در صنعت قابل استفاده باشد مبدل به مایع نمایند.
در قرن بیستم ، تکنیک بوجود آوردن برودت های شدید بیش از قرن نوزدهم به تکامل رسید و با ایجاد برودت ۱۸۳ درجه زیر صفر بدون اینکه احتیاج به فشار زیاد داشته باشد ، در فشار هوای معمولی اکسیژن را مبدل به مایع کردند .
امروز می توانند اکسیژن را به مقدار زیاد مایع کنند و در صنایع از آن استفاده نمایند و برودت ۱۸۳ درجه زیر صفر را نباید یک برودت کم به حساب آورد چون فقط ۹۰ درجه با برودت مطلق که اسم دیگر آن برودت صفر مطلق است فاصله دارد و برودت صفر مطلق -۱۶ ر ۲۷۳ – درجه زیر صفر می باشد و در این برودت ، بطوریکه دانشمندان می گویند حرکتی که درون ماده هست ، متوقف می شود .
در هر حال ، زمان اجازه نداد که حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) از لحاظ شناسائی قسمت حیاتی و مولد الحموضه هوا از آنچه گفتیم جلو تر برود . ولی همان اندازه که پی برد او را از لحاظ شناسائی اکسیژن بر همه مقدم می کند و نشان میدهد که در این قسمت از فیزیک ، هزار سال از معاصران خود جلو بوده است .
در بعضی از روایات هست که شاگردان حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) بعد از او گفتند که می توان هوا یا اکسیژن را مایع کرد . ولی آنچه شاگردان حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) در این خصوص گفته اند یک نظریه کلی است و از ازمنه قدیم ، حتی قبل از ارسطو ،دریافته بودند که هر بخار ( گاز ) را می توان مایع کرد ولی وسیله برای مایع کردن گازها نداشتند .
بر کسی پوشیده نیست که از ازمنه قدیم ، یک قسمت از علوم امروزی بشکل تئوری ابراز شد بدون اینکه وسیله ای وجود داشته باشد تا به آن تئوری ها جامه عمل بپوشاند . دموکریت ( ذیمقراطیس ) یونانی در پانصد سال قبل از میلاد مسیح تئوری مربوط به ( اتم) را به همین شکل که ما امروز می شناسیم بیان کرد و گفت که :
ماده از اتم ها ساخته شده و درون هر اتم، حرکاتی سریع وجود دارد اگر از اسامی ( الکترون ) و ( پروتون ) و ( نوترون ) و سایر اجزای اتم بگذریم که از موضوعات قرن نوزدهم و قرن بیستم میلادی می باشد دموکریت راجع به وصف اتم از لحاظ تئوری چیزی فرو گزار نکرد .
معهذا نوع بشر نتوانست تا این قرن از اتم استفاده عملی بکند و هر گاه جنگ جهانی دوم پیش نمی آمد و علمای آلمان بفکر استفاده از نیروی اتم نمی افتادند و آمریکا ، از بیم آلمان ، در صدد بر نمی آمد جلو بیفتد شاید تا پایان این قرن هم استفاده از نیروی اتم وارد مرحله عمل نمی گردید.
آنچه شاگردان حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) در مورد امکان مایع کردن هوا یا اکسیژن گفته اند یک تئوری می باشد که از قدیم وجود داشته ولی آنچه خود حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) در مورد اکسیژن گفت از حدود تئوری تجاوز می کند و نشان میدهد که وی در مورد شناسائی اکسیژن وارد مرحله عمل شده بود
ویرایش وتلخیص:برگزیده ها
علم امام صادق درمورداتم , موضوعات علمی که امام صادق