بزرگان دشتک / شاعران دشتک
بزرگان دشتک ـ شاعران دشتک
قدردانی و سپاس از بزرگان دشتک
بزرگان و شاعران دشتک ـ تاریخچه شعر و ادب دشتک
برخی بزرگان دشتک
دشتک با تاریخ و فرهنگ دیرینه در طول تاریخ زادگاه و جایگاه بسیاری از بزرگان و سرداران بختیاری بوده است که به برخی از آنان که شهرت بیشتری دارند اشاره می شود
علی صالح خان بختیاری(سردار سپاه نادرشاه و فاتح قلعه قندهار که قبر وی در سرپیر دشتک است)
الیاس خان بختیاری (از روسای بزرگ ایل بختیاری به فرمان فتحعلی شاه قاجار)
علیمرادخان بختیاری (از سرداران مشروطیت ـ پدر پژمان بختیاری)
پژمان بختیاری (محقق،مترجم و شاعر بزرگ معاصر)
سید ابوطالب موسوی (عالم، شاعر و خوشنویس برجسته)
میرزامحمد بهرامی (خوشنویس؛ شاعر وشاهنامه خوان کشوری)
سردار شهید روزعلی الیاسی (ازفرماندهان دفاع مقدس)
و بسیاری از چهره های برجسته دیگر...
علاوه بر بزرگانی که نام بردیم به نام برخی دیگر از این اجداد فامیل های بزرگ و بزرگان قدیم دشتک اشاره می کنیم: «فرج اله خان زراسوند ـ خواجه دُرّعلی موگویی(عَلرضا، واسعلی،مندِلی) ـ مراد دورکی ـ علیمحمد (احمدمُحمدی بابادی) ـ حمزه و بهرام بهداروند ـ سیدزین العابدین سادات بختیاری و...»
برخی بزرگان، کدخدایان و فعالان اجتماعی دشتک اواخر قاجاریه تا اوایل دوره پهلوی
«محمدرضاخان و علیرضاخان ـ مرادحمزه(از پهلوانان نامی) ـ شَوسی عباسی(از جنگاوران بختیاری) ـ کل خانعلی رئیسی ـ کلامنصورعباسی ـ کل صفقلی محمدی ـ مَم طاهر بهرامی ـ بی بی مهرافروز الیاسی(خواهر پژمان) ـ سیدزینل موسوی و...»
دیگر بزرگان دشتک در دوره قبل از انقلاب تا اوایل انقلاب:
حسین خان سلیمانی(1281ـ1369) حسین خان، از بزرگان معروف دشتک بود که در آن دوران در منطقه دشتک و پشتکوه و امور حکومتی نفوذ فراوانی داشت.
استوار عباسی(میرزاقلی) ـ آجبار محمدی ـ سیف اله ریسیان ـ رمضانعلی سلیمانی ـ علی ناز عباسی ـ ملاحیاتقلی بهرامی ـ کل عبدالحسین محمدی ـ بالی سلیمانی ـ آخسرو، آعلی اصغر و آامیر الیاسی ـ میرزامحمد بهرامی ـ ـ پرویز ولدان ـ ملارحیم آقا مرادپورـ ـ آسید طالب موسوی ـ آاحمدالیاسی و...»
از چهره های مملکتی وسیاسی دشتک قبل از انقلاب:
سعید محمدی دشتکی، نماینده سابق مجلس شورای ملی (1309ـ1381)
منوچهر بهرامی دشتکی، مدیرکل سابق تربیت بدنی کهگیلویه وبویراحمد (1323ـ1388)
سعید محمدی(علی جمعه) در دوره بیست وچهارم مجلس شورای ملی(قبل از انقلاب) به عنوان نماینده کارگران از تهران به مجلس یافت و منوچهر بهرامی چندین سال قبل از انقلاب، مدیرکل تربیت بدنی استان کهگیلویه و بویر احمد و از مربیان برجسته فوتبال در آن زمان بود. مزار این دو بزرگوار در قبرستان عمومی دشتک واقع است.
خیـریـن برجسته دشتک
بعد از انقلاب اسلامی تاکنون خیرین بزرگواری اقدام به امور خیریه فراوانی در جهت پیشرفت دشتک و در جهت رفاه حال مردم نمودند و بناهای متعددی را از جمله «دبیرستانهای دخترانه و پسرانه ـ هنرستانهای کاردانش دخترانه و پسرانه ـ مرکز درمانی و خانه بهداشت ـ مسجد ـ مجموعه بزرگ ورزشی و ...»به همت آنان در دشتک احداث گردید. که به دلیل اهمیت کار بزرگ آنان در توسعه دشتک و قدردانی از اقدامات بسیار ارزشمند آنان، به نام برخی از این خیرین که اقدامات مهم عمرانی داشتند اشاره می کنیم:
ـ انوشیروان الیاسی (مشارکت در احداث دبیرستان الیاسی در سال 1367و همچنین مشارکت در احداث مراکز درمانی دشتک و اولین خیر مدرسه ساز درمنطقه)
ـ عنایت اله الیاسی و اردشیر الیاسی (مشارکت در احداث دبیرستان دخترانه و مراکز درمانی دشتک)
ـ دکتر جهانگیر الیاسی و برادران (مشارکت در احداث هنرستان کاردانش مرحوم عزت اله الیاسی و مراکز دیگر در دشتک)
ـ دکتر مهرداد الیاسی و زنده یادمهران الیاسی (مشارکت در احداث مجموعه بزرگ ورزشی دشتک)
ـ مهندس البرز سلیمانی (مشارکت در احداث هنرستان کار دانش دخترانه دشتک و امور خیریه دیگر) شایان ذکر است مهندس سلیمانی در حال اقدامات مقدماتی برای احداث پروژه بزرگی در دشتک هستند.
ـ حاج کیماس رحمانی (اهدای ساختمان بزرگ و ارزشمند در دشتک جهت آموزشگاه دخترانه و امور دیگر)
ـ زنده یاد حاج حاجت بهرامی (مشارکت و پی گیری مجدانه برای احداث مسجد بزرگ دشتک)
و خیرین بزرگواری که با اهدای زمین برای مراکز درمانی، آموزشی و ورزشی مشارکت داشتند:
ـ ظهراب نجفی (اهدای بیش از چهارهزار متر زمین ارزشمند خود برای ساخت مراکز درمانی در دشتک)
ـ جعفر مرادپور (اهدای بیش از سه هزار متر زمین برای احداث مدارس)
ـ خانواده زنده یاد خسرو سلیمانی (اهدای بیش از سه هزار متر زمین برای احداث مدارس)
ـ زنده یاد فایز رئیسیان (اهدای زمین جهت احداث پایگاه بسیج و امور خیریه دیگر)
ـ آاحمد الیاسی و قهرمان الیاسی(اهدای زمین جهت احداث کتابخانه و مراکز فرهنگی)
ـ خانواده زنده یاد امیر قلی پور ( اهدای زمین جهت احداث سالن ورزشی بسیج)
ـ خانواده زنده یاد علی سلیمانی (اهدای زمین جهت احداث ساختمان هلال احمر وآتش نشانی)
وخیرین بسیار دیگر که با اهدای زمین، احداث بنا، اختصاص مبالغ قابل توجه و یا به طرق دیگر، در امور خیریه دشتک مشارکت داشتند که در آینده به صورت کامل تر به معرفی آنان خواهیم پرداخت. همگان شایسته قدردانی اند و نام خیرین در تاریخ این دیار به یادگار خواهد ماند.
ــ پس از انقلاب اسلامی نیز دشتک کانون فعالیت های علمی، اجتماعی و سیاسی بود وچهره های برجسته علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و بزرگان بسیاری در رده های مختلف منطقه ای و کشوری داشته است که به دلیل گستردگی و ادامه آن در حال حاضر و نظرات مختلف فعلا امکان اشاره به همه آنها نیست. در آینده و در وقت مناسب خود با تکمیل اطلاعات بیشتر معرفی خواهند شد. درواقع تاریخ دشتک پس از انقلاب تا زمان حاضر مقوله ای جداگانه و مفصل است که در وقت خود باید به آن پرداخت. بنابر این تفصیل این بخش را به آینده موکول می کنیم.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ توضیح: پروژه های خیّری به این صورت است که فرد خیر با مشارکت خود حدود 50/ . هزینه های احداث آن را بر عهده می گیرد و بقیه آن توسط دولت تامین می شود.
قدردانی و سپاس از همکاری بزرگان دشتک
در طول سالهایی که به صورت میدانی و پراکنده در مورد تاریخ و فرهنگ دشتک تحقیق می شد از نظرات و دانسته های بسیاری از بزرگان دشتک بهره بردیم و افرادی با ارائه اسناد و مدارک ما را یاری دادند. از اطلاعات برخی بزرگان به صورت ویژه با مصاحبه حضوری و گفتگو در این زمینه، بیشتر از بقیه استفاده شد و در بسیاری موارد دیگر در خلال محافل و مجالس بویژه در زمان حضور بزرگان در مسجد قدیمی دشتک و یا در معاشرت با سایر بزرگان حتی در حد نکته ای کوتاه که مطرح می شد، استفاده گردید. بقیه محتوای کتاب با بهره گیری از منابع، اسناد، آثار و یافته های تاریخی و تجزیه و تحلیل آنها، تدوین گردید.
در اینجا ضمن تشکر از لطف و محبت همه مردم دشتک، به رسم ادب با ذکر نام از بزرگان و فعالان دشتک که در این مورد همکاری داشتند، صمیمانه سپاسگزاری می نماییم و برای آنانی که دیگر در قید حیات نیستند طلب مغفرت داریم:
بزرگان دشتک: «سید ابوطالب موسوی ـ اصلان عباسی ـ آاحمد الیاسی ـ آامیر الیاسی ـ سیدقنبر موسوی ـ خدادوست براتی ـ حیدر بهرامی ـ اعظم قلی پور ـ مرتضی محمدی ـ یوسف بهرامی ـ جهانقلی رحمانی ـ محمدرضا سلیمانی ـ نوراله عباسی ـ ملکشاه سلیمانی ـ آفرج اله الیاسی ـ فایز رئیسیان ـ حسین آقا خدادادی ـ حاج ابراهیم پور قربان ـ سیدیداله موسوی ـ زال بهرامی ـ آکهزاد کاظمی ـ خانم سلطان سلیمانی ـ لطیف سلیمانی ـ عبده محمد بهرامی ـ آمرتضی الیاسی ـ سیدرسول موسوی ـ ایاز نصیری ـ روشنعلی مرادی ـ حافظ محمدی ـ ارغوان بهرامی ـ هرمز بهرامی ـ محمدعلی ولدان ـ حاج حیات خسروی ـ طهماسب مهمانپذیر ـ بلبل نوروزی ـ برزو بهرامی و...» و از مناطق اطراف دشتک: «آکیمراد حسین پور ـ ملاملک شیرمردی ـ بهمن حسن شیخی و...»
در تدوین «کتاب تاریخ دشتک» از همکاری ویژه برخی دوستان و اساتید که خود از چهره های برجسته منطقه دشتک هستند بهره مند بودیم و از نظرات، دانش و اطلاعات تاریخی بسیار ارزشمند ایشان استفاده زیادی گردید. بویژه «مهندس البرز سلیمانی ـ همچنین استاد قهرمان محمدی و دکتر مجید بهرامی»
و تقدیر فراوان از دوستانی که با ارائه اسناد یا عکس ها در تنظیم و تکمیل این مجموعه به ما کمک کردند: آقایان: «آقباد الیاسی ـ آقهرمان الیاسی ـ آاحمد الیاسی ـ حاج محسن بهرامی ـ رضا عباسی ـ سیامک الیاسی و...
و بزرگوارانی که با ارائه اطلاعات خود و یا به طرق دیگر و یا در جمع آوری اسناد و مطالب همکاری داشتند: سیدنوراله موسوی ـ عنایت اله ایلبیگی ـ فروغعلی رئیسیان ـ حاج علی نصیری ـ سیدغلامحسین موسوی ـ طاهر سلیمانی ـ حبیب اله نظرپور ـ محمدرضا بارانی ـ گلندام الیاسی ـ دلبر مرادی ـ سیاوش سلیمانی ـ فرزاد الیاسی ــ صفدر بهرامی ـ فروتن بهرامی ـ عابد قلی پور ـ عباس قلی پور ـ جاماسب الیاسی ـ ضرغام سلیمانی ـ رضا عباسی ـ وحید محمدی ـ علی عباسی، علی اکبر بهرامی ـ ابراهیم محمدی ـ رحیم رئیسی زاده، حاج عبدالصالح عباسی و.. همچنین شورای اسلامی دشتک، شهردار دشتک و دهیاری سابق»و...
و سپاس از همه ی عزیزان دیگر که ما را در این راه یاری نمودند یا در آینده در تکمیل این مجموعه همکاری خواهند داشت که نام آنان نیز ذکر خواهد شد. اگر نام کسی از قلم افتاد از سر فراموشی و غفلت بود که عذرخواهی می نماییم. برخی اسناد، عکسها، مدارک قدیمی و آثار تاریخی که از دوره های مختلف تا دهه 1360 هـ.ش. گردآوری گردید در آینده در صورت راه اندازی موزه مردم شناسی در دشتک برای استفاده عموم به نمایش در می آیند. امیدواریم با آینده نگری مردم و مسئولان و برنامه ریزی اصولی و همه جانبه، دشتک به رشد و توسعه مناسب دست یابد. آرزویمان کسب افتخارات افزونتر برای دشتک و موفقیت همه مردمان فرهیخته وپرتلاش آن است.
این گفتار به پایان رسید اما تاریخ همچنان جریان دارد و زندگی در جویبار زمان به سوی مقصدی معین در حال گذر خواهد بود. همچنانکه «دکتر شریعتی» گفته است: «تاریخ گذشته ای است که زمان حال را پدیدآورده است و حرکتی است که به سوی آینده در جریان است
تاریخ دشتک نوشته رضا بهرامی دشتکی 1375 ـ بازنویسی و اصلاح ـ1391
پیشینه شعر و شاعری در دشتک
ادبیات سرزمین بختیاری در طول تاریخ با توجه به شیوه زندگی کوچ نشینی، عمدتا به صورت ادبیات عامیانه و شفاهی در قالب ترانه ها، سوگواره ها، افسانه ها و حماسه ها و... شکل گرفته است. فرهنگ بختیاری در قالب این نوع ادبیات، بسیار غنی و سرشار از آثار و اشعار ناب است که ریشه در ادبیات ایران باستان دارد. اما به دلیل روحیه آزادی خواهی این قوم و مجبور شدن به جابجایی و زندگی در شرایط سخت و نیز در کشاکش جنگ ها و نبردها، و محرومیت های شدید، ادبیات مکتوب از بین رفته و یا اجباراً دیرتر شکل گرفته است. از این رو آثار مکتوب در ادبیات بختیاری به تدریج از دوران صفویه و قاجاریه ثبت شده است. و منطقه دشتک نیز از این امرمستثنی نیست
پیشینه شعر و ادب در دشتک:
دشتک با تاریخ و فرهنگ دیرینه یکی از کانون های مهم تاریخ و فرهنگ بختیاری به شمار می رود و همواره در عرصه های مختلف پیشتاز بوده است و بزرگان و افراد برجسته ای از این دیار برخاسته اند. از این رو در این نوشتار نگاهی اجمالی به پیشینه شعر و شاعری در دشتک خواهیم داشت. در منطقه دشتک نیز همچون سایر نقاط سرزمین بختیاری ادبیات عامیانه در طول قرون گذشته در قالب اشعار و مطالب شفاهی که سینه به سینه نقل می شده و ترانه ها، نواها؛ سوگواره ها و.. وجود داشته است که در اغلب موارد با دیگر نقاط مشابهت داشته و در برخی موارد خاص دشتک بوده است.
پژمان بختیاری در کتاب «خاشاک» به رونق شعر و ادب از گذشته های دور در منطقه دشتک اشاره می کند: «[در دامنه کوه احمد لیوه در دشتک] محافل شبانه رونق دیگر داشت از گوشه و کنار، نواهای مخصوص «بختیاری» بلند می شد. در چادر عمو یک نفر به آواز بلند اشعار قهرمانی و قطعات حماسی را می خواند. این اشعار معمولاً نقاشی روح داری از میدان های جنگ بود که دلیران گذشته و اجداد رشید ما قهرمان آنها شمرده می شدند: «برادران نعش مرا در تنگه ای بگذارید که همواره بانگ تفنگ در آن شنیده شود. دشمن بی رحم است بکشید و گرنه کشته خواهید شد. هر سو نظر می افکنم «دال» اسبم به نظر نمی رسد. بی اختیار دست به کیسه کمر قطار فشنگ می برم!... فشنگی باقی نمانده است.»
دشتک در طول تاریخ در زمینه شعر و ادب و هنر سرآمد بوده است از جمله نخستین کسی که در آثار مکتوب از وی نام برده شده است «ملاعلی بنده بهرامی» است که از مکتب داران معروف دشتک و شخصیتی ادیب و خوشنویس بوده است. زنده یاد پژمان بختیاری از او به عنوان استاد دوران کودکی اش نام برده است(افزون بر یک قرن پیش حدود سال1285ه.ش): «مکتبخانه ی ما مسجدی تاریک بود که چنار بسیار عظیم و چندصد ساله ای بر آن سایه می افکند... ملاعلی بنده، استاد مکتب ما بود و تمام دختران و پسران دشتکی در محضرش درس می خواندند.» اگر چه آثاری از ملا علی بنده باقی نمانده است ولی نمونه دست نوشته های وی بر حاشیه یک قرآن قدیمی موجود است.
محمدجواد خان، برادر پژمان نیز از خوشنویسان دشتک بود: «برادرم محمدجوادخان که بعدها کشته شد، هفته ای یک روز به مکتب آمده و به تعلیم مشق خط، مبادرت می ورزید. برادرم، خطی پخته داشت و در مدرسة «فلاحت» تحصیلات علمی خود را به به پایان رسانیده بود. مرحوم مظفرالدین شاه، که ظاهراً مؤسس مدرسة مزبور بود، تصدیق او را با ده اشرفی جایزه، اعطا فرموده بود .»
ادیب و شاعر دیگری که بزرگان دشتک از او یاد کرده اند «ملاعلی شریف زاده» بود که از مکتبداران معروف دشتک به شمار می رفت و بسیاری از بزرگان دشتک در محضر وی خواندن و نوشتن آموختند. «ملاعلی» اشعار زیادی سروده است اما متاسفانه به جز یک قطعه که به صورت شفاهی نقل شده آثار دیگری از وی در دسترس نیست.
پس از آن نیز دشتک شاعران متعددی را در دامان خویش پرورانده است که آثار آنها به صورت مکتوب در دسترس است. در این نوشتار به شرح زیر به به آنها اشاره خواهیم پرداخت.
شاعران قدیم و پیشکسوت منطقه دشتک
ـ حسین پژمان بختیاری ـ محقق، مترجم و شاعر بزرگ معاصر ایران ـ(1279ـ1353)
ـ سید ابوطالب موسوی ـ عالم ،شاعر، خوشنویس و معلم بزرگ اخلاق ـ(1291ـ1374)
ـ میرزامحمد بهرامی ـ خوشنویس، شاعر و شاهنامه خوان کشوری ـ(1301ـ1362)
ـ آ الله کرم الیاسی ـ تاریخ بختیاری رابه شیوه شاهنامه روایت می کند. (وفات ۱۳۵۷)
ـ خدادوست براتی ـ (مجموعه اشعار وی با نام «غم دل» سال1381چاپ شده است)
ـ احمد الیاسیـ (شرح حال او درکتاب «پارسی سرایان بام ایران» سال1385آمده است)
ـ سید قنبر موسوی ـ (مجموعه اشعار وی شامل3000 بیت آماده برای انتشار است)
ـ زینل امانی ـ (مجموعه اشعار وی با نام «گلشن ادب» سال1387 چاپ شده است)
و از سرپیر :
ـ قهرمان محمدیـ شاعربرجسته بختیاری(برشانه های زردکوه و شعربختیاری ازآثاراوست)
ـ نوراله ایلبیگی (متولد سرپیر)ـ (اشعار وی بانام «فریاد دل» سال 1382 چاپ شده است)
ـ عنایت اله ایلبیگی (فرزند نوراله)ـ(مجموعه اشعار وی دردست تنظیم برای انتشار است)
در فهرست فوق فقط به شاعران قدیم و پیشکسوت در محدوده زمانی و سنی خاصی اشاره شده است. بقیه شاعران پیشکسوت دشتک به تدریج معرفی می شوند.
انجمن شعر و ادب دشتک
بیش از یک دهه از فعالیت انجمن ادبی پژمان بختیاری دشتک می گذرد، این انجمن از جمله انجمن های فعال و موفق استان است که تا کنون فعالیت های زیادی در داشته است. انجمن ادبی پژمان بختیاری در سال 1380 با همکاری جمعی از شاعران، نویسندگان و ادب دوستان دشتک و حمایت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تاسیس گردید و از سال1381 فعالیت های خود را به صورت رسمی آغاز کرد.
انجمن طی این مدت اقدامات و فعالیت های گسترده ای داشته است. از جمله ـ پیشنهاد و پی گیری برای برگزاری نخستین «کنگره سراسری پژمان بختیاری» که در سال 1382 در مرکز استان برگزار گردید. ـ اقدام به برگزاری دو یادمان بزرگ پژمان بختیاری با حضور شاعران و نویسندگان از 9 استان کشور (مردادماه 88 و تیرماه 89 در دشتک). ـ برگزاری جلسات و همایش های متعدد شعرخوانی و ادبی و ایجاد زمینه برای رشد و ارتقاء فعالیت های ادبی و فرهنگی در دشتک، ـ حضور فعال در جشنواره ها و همایش های منطقه ای و استانی و... اعضای انجمن شامل شاعران، نویسندگان و پژوهشگران حوزه ادبیات هستند و اکثر شاعران پیشکسوت دشتک در این انجمن عضویت دارند. هم اکنون نیز شاعران، نویسندگان، پژوهشگران و هنرمندان زیادی در دشتک فعالیت دارند که در آینده با تکمیل اطلاعات دقیق تر به آن خواهیم پرداخت.
(دوستان ارجمند مطالب تاریخ دشتک در آینده دوباره بازنگری و اصلاح خواهد شد و به صورت یکجا منتشر می گردد.) مطالب قبلی تاریخ دشتک را در همین سایت جستجو کنید. ادامه دارد.....
ادامه دارد...
کتاب تاریخ دشتک نوشته رضا بهرامی(منتشر نشده)
مطالب مشابه :
مادر
و مادر فرا می خواند، ولی در مورد مادر و قدردانی از زحمات فراوان او شعر در مورد
دکلمه هایی از شهدا+شعر درباره شهید+متن زیبا در مورد شهید و شهادت (جدید و زیبا)
دکلمه هایی از شهدا+شعر درباره شهید+متن زیبا در مورد باید سلام کرد بر سینه های سوخته در
داستانک، قدردانی، موفقیت، مادر
داستانک، قدردانی واقع شود ،در ضمن اگه براتون در مورد نام کاربری شعر، قیصر
نشست شورای شعر
تشکیل شورای شعر در قدردانی از وحید گذاری شعر فجر در مورد لوگو و
بزرگان دشتک / شاعران دشتک
که به دلیل اهمیت کار بزرگ آنان در توسعه دشتک و قدردانی از در مورد تاریخ و شعر و شاعری در
عقیلی: معتقدم برای پویایی شعر جهرم بایستی زمان مدیریت انجمن شعر، محدود و موقت باشد
وی در مورد با وی در مدت مسئولیت، قدردانی های خود در عرصه شعر جهرم
در آیین شب شعر "کرامت ماه"در اهواز؛
در آیین شب شعر "کرامت خوزستانی قدردانی اش در مورد گله ی یکی از شاعران در
برچسب :
شعر در مورد قدردانی