روش صحیح شستشوی ظرف

شستشوی دستی ظروف

عادتهای ظرفشویی:

دوروش برای شستشوی ظروف وجود دارد كه عبارتند از:

روش ظرفشویی پر: در این روش ،سینک ظرف‌شویی با آب داغ و مقداری از مایع ظرف شویی كه در آب رقیق شده است پر می شود. ظرف‌ها در آب فرو برده شده وسپس به كمك یك اسفنج و یا یك اسكاچ تمیز می‌گردد. آبكشی ظرف‌ها زیر جریان آب و یا در یك ظرف‌شویی جداگانه كه از آب پر شده‌است انجام می‌شود

روش كاربرد مستقیم: در این روش مایع ظرف‌‌شویی به صورت مستقیم روی اسفنج ریخته می‌شود، سپس ظرف‌ها بوسیله اسفنج شسته و آبكشی می‌شود.

روش شستشوی ظروف در كشورهای مختلف متفاوت است. به عنوان مثال در حالیكه در انگلستان 95% از مصرف كنندگان ظرف‌ها را به روش ظرف‌شوی پر شستشو می‌دهند، تعداد افرادی كه در اسپانیا از این روش استفاده می‌كنند كمتر از 40% است. آبكشی ظرف‌ها زیر جریان آب هم به همین صورت است یعنی در حالی‌كه در انگلستان و آلمان در حدود نیمی از مشتریان بعد از روش ظرف‌شویی پر، ظرف‌ها را آبكشی نمی‌كنند در اسپانیا تعداد این افراد كمتر از 5% است.

روش شستشوی دستی ظروف:

شستشوی دستی ظروف یك فرآیند ساده است و نتایج آن به‌سادگی قابل مشاهده‌ می باشد، اما وسایلی هم برای تسهیل این عمل وجود دارد.

تجهیزات موجود در ظرفشویی:

ظرف توگود پلاستیكی : یك ظرف توگود پلاستیكی مربعی، گرد و یامستطیلی ، زمانی‌كه سینک ظرف شویی در دسترس نیست مفید است. اندازه ای را انتخاب كنید كه بخشی ازفضایُ ظرف شویی برای پاك‌كردن زائدات و شستشوی اولیه ظروف باقی بماند. ظرف تو گود می‌تواند خالی شده و دوباره از آب داغ و شوینده مورد نیاز پر شود. این سطح دارای سطح نرم‌تری نسبت به سطح ظرف‌شویی است و احتمال شكستن درآن كمتراست.

توری پلاستیكی : هنگامی‌كه شستشو به طور مستقیم در ظرف‌شویی انجام می شود، توری كمک می‌كند تا ته ظرف شویی نرم شده و از شكستن ظروف جلوگیری شود.

قفسه آب‌چكان : این قفسه از مفتول‌هائی با پوشش پلاستیكی، پلاستیك و یا چوب ساخته شده‌است و برای خشك كردن ظروف آبكشی شده مورد استفاده می‌ گیرد. اگر قفسه آب‌چكان دارای سینی باشد می‌توان عمل آبكشی را به صورت مستقیم درون آن انجام داد و در صورتی‌‌كه ظرف‌شویی دوقلو به اندازه قفسه آب‌چكان جا داشته باشد نیازی به سینی زیر نیست. بعد از آبكشی ، ظروف مستقیما در مجاورت هوا خشك می شوند و نیازی به خشك كردن ندارند و به‌این ترتیب در یك مرحله صرفه‌جویی می‌شود.

پاك‌كننده و زداینده (اسکاچ) : یك لاستیك قابل انعطاف و یا پاك‌كننده پلاستیكی است که به منظور پاك‌كردن باقی‌مانده‌های غذا از ظروف مورداستفاده قرار می گیرد.

ساینده‌ها : برای پاك‌كردن باقی‌مانده‌های سخت، طیف وسیعی از ساینده‌ها در دسترس هستند. ساینده‌های پلاستیكی، فلزی، برس‌ها و اسفنج‌ها همگی قابل استفاده می باشد. ساینده‌های پلاستیكی و اسفنج‌ها برای سطوح صاف مانند قاشق‌ها، فلزات براق و ظروف چینی استفاده می‌شود، ساینده‌های سخت‌تر برای سطوح فلزی مثل سطوح آلومینیومی مورداستفاده قرار می گیرد.

دستكش لاستیكی: دستكش لاستیكی برای محافظت دست‌های حساس به موادشوینده و آب داغ مفید است. همچنین دستکش به منظور جلوگیری از شكستن ناخن‌ها هنگام ساییدن ظروف و محكم نگه‌داشتن ظروف شكستنی در دست مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

حوله‌های ظرف: علاوه‌بر حوله‌های نخی، حوله‌های كاغذی هم برای خشك‌كردن ظروف، لیوان‌ها و قاشق‌هایی كه در معرض هوا خشك نمی‌شود کاربرددارد.

شوینده ‌ها و پاك‌كننده‌های خاص:معمولا شوینده های مایع برای شستشوی دستی ظروف مورداستفاده قرار می‌گیرد كه در بخش محصولات شستشوی دستی ظرف توضیح داده خواهد‌ شد.

مرتب كردن : بعد از ظرف‌شویی یك سطح را روی كابینت برای جمع‌آوری ظروف پاك‌‌شده و یاظروفی كه در مرحله قبل از آب‌كشی هستند تمیز كنید. ازطرف دیگر بهتر است درآشپزخانه قفسه آب‌چكان را نزدیك كمد ظرف‌ها قرار دهید. ظروف لب تخت (مانند بشقاب ) می توانند براحتی در محلول شوینده خیسانده شوند. اگر قابلمه، ماهیتابه و یا ظرف خوراك پزی در ظرف‌شویی هست كه از قبل خیسانده شده‌است بهتر ابتدا آنها را بشویید، سپس بشقاب‌ها را بشویید .

خیساندن: درابتدا باقی‌مانده‌های غذا را بوسیله یك كاردك لاستیكی و یا یك حوله كاغذی پاك نمائید( هرگز باقی‌مانده‌های غذا را داخل ظرف شویی نریزید چون باعث گرفتگی آن می شود)، سپس سینک ظرف شویی یا یک ظرف تو گود را از آب داغ و مقدار مناسب از مایع ظرف شویی پر‌كنید.معمولا خیساندن ظروف به مدت 15 تا 30 دقیقه انجام می‌شود، بعدازاین زمان ظرف ها رابشوئید.. برخی از شوینده‌های ماشین‌ ظرف شویی خودكار ممكن است كه برای خیساندن سوخته‌های غذا روی ظروف مناسب باشد. فراموش نکید كه ابتدا برچسب روی شوینده را بررسی كنید.

شستشو، آبكشی، خشك‌كردن:

در ابتداسینک ظرف شویی و یا ظرف تو گود را با آب گرم پر كنید و سپس مقدار كافی شوینده به آن اضافه كنید تا كف كند. بهتر است كه برای انتخاب مقدار صحیح شوینده، برچسب روی ظرف( درصورت وجود) مطالعه شود. اگر آبكشی در یك ظرف تو گود و یا ظرف‌شویی جداگانه انجام می‌شود آن‌را هم با آب گرم پر كنید.

شستشو: ازمخلوط آب داغ تمیز و شوینده برای شستشو استفاده كنید. ابتدا لیوان‌ها و ظروف شیشه‌ای و ظروف لب تخت، سپس بشقاب‌ها با اندازه‌های مختلف، ظرف‌های سرو غذا و در نهایت ظروف پخت غذا را بشویید. محلول شستشوی ظروف را در صورتی‌كه سردشده و یا دارای كف كمی است عوض كنید. كاردهای آشپزخانه را هرگز داخل ظرف شویی نریزید بلكه هر كدام را جداگانه از دسته گرفته و شستشو دهید.

آبكشی:‍ استفاده از آب با درجه حرارت بالاتر باعث خشك شدن سریعتر آن در معرض جریان هوا می‌شود. بهتراست بعد از چیدن ظرف‌ها آب روی آنها بپاشید، دقت كنید كه داخل فنجان‌ها، لیوان‌ها و پارچ‌ها رابخوبی بشویید.

خشك‌كردن: خشك‌كردن در جریان هوا راحت‌تر از خشك‌كردن با حوله است و حتی ممكن است كه بهداشتی‌تر هم باشد. در هر حال خشك‌كردن با حوله برای ظروف شیشه‌ای و لب تخت مناسب‌تر است. بدیهی است استفاده از حوله‌های كاغذی برای خشك‌‌كردن ماهیتابه‌ها و قابلمه‌ها بهتر از حوله‌های پارچه‌ای است.

نکاتی درخصوص شستشوی دستی ظروف:

هنگامی‌كه باقیمانده غذا را از ظرف پاك می‌كنید آن‌را در پاكت پلاستیكی و یا ظرف آشغال (آبکش) داخل ظرف‌شویی بریزید. در صورتی‌كه باقیمانده غذا آب‌دار باشد این عمل باعث كمتر شدن آب آن می‌شود.
هرگز ظروف آلومینیومی را برای مدت طولانی در آب غوطه‌ور نكنید زیرا باعث كدرشدن آن می‌شود.
بیرون قابلمه را هم به دقت داخل آن بشویید.بخاطرداشته باشید در صورتی‌كه لایه چربی بیرون قابلمه باقی بماند در صورت استفاده مجدد ، سیاه می‌شود.
محلول شوینده را قبل از این‌كه خیلی سرد و یا چرب شود عوض كنید.
شیشه اجاق ویاظرفها حتی بعد از شستشو هم ممكن است كدر به ‌نظر برسد كه دراثریك لایه پروتئین مانندشیر،تخم‌مرغ،پنیرو ... است. ساییدن آنه با یك اسفنج ویا پارچه این حالت را برطرف می كند.
هنگامی‌كه یك بیماری واگیردار در خانواده وجود دارد باید ظرف‌‌ها را بعد از شستشو ضدعفونی كرد كه این كار از طریق خیساندن ظروف به مدت پنج دقیقه در محلولی كه حاوی یك قاشق سوپخوری (15 میلی‌لیتر) سفید كننده خانگی (هیپوكلریت سدیم) در یك گالن (8/3 لیتر) آب است انجام می شود. البته این كار رابرای ظروف نقره ای نباید انجام داد.
به علت تنوع افزودنی‌های موجود در شوینده‌های دستی ظرف شویی، از اختلاط مایع سفیدکننده بامایع ظرفشویی پرهیزکنید زیرا برخی از شوینده‌ها حاوی افزودنی‌هایی هستند كه دراثر اختلاط با سدیم هیپوكلریت گازهای خطرناكی متصاعد می‌كنند.

شستشوی خودکار ظرف

شستشوی خودكار ظروف موجب صرفه‌جویی زیادی در زمان و هزینه می‌شود، همچنین میزان شكستن ظروف را در حین شستشو كاهش می دهد و كمك می‌كند تا آشپزخانه تمیزتر و عاری از هرگونه شلوغی و درهم‌رختگی باشد و عمل شستشو به‌سادگی انجام شود. اینها همه مزایائی است كه شستشوی خودكار ظروف برای مصرف‌كنندگان فراهم می‌كند. شستشوی خودكار ظروف به دلایل زیر به شستشوی دستی ترجیح داده‌می‌شود.

یكی از مهمترین دلایل عملكردی است كه درآن اصول بهداشتی رعایت می‌شود. در مطالعه‌ای كه توسط دانشگاه Louisville انجام شده‌است نشان می‌دهد كه متوسط باكتری‌هایی كه برای همه انواع ماشین‌های ظرف‌شویی شمارش شده‌است در حدود كمتر از یك باكتری برای هر بشقاب بوده‌است در حالی‌كه تعداد باكتری‌هایی كه در روش شستشوی دستی شمارش شده‌اند در حدود 390 باكتری برای هر بشقاب می باشد. در شستشوی دستی ظروف، باكتری‌ها در دست‌ها، داخل ظرف‌شویی، اسفنج یا اسكاچ كه برا ی شستشو استفاده می‌شود، حوله ظرف و... وجود دارد. بنابراین عجیب نیست كه برخی از ظرف‌ها كه به روش دستی شسته می‌شوند بیشتر از 1600 باكتری داشته باشند. بنابراین لازم است كه بیمارستان‌ها، رستوران‌ها و محل‌های تهیه غذا ظروف خود را با ماشین ظرف‌شویی بشویند.

مزایای استفاده از روش خودكار شستشوی ظروف و شوینده‌هایی كه به طور خاص فرموله شده‌اند در صورتی محقق می‌شود كه به درستی از آنها استفاده شود. بنابراین لازم است كه مصرف‌كنندگان درك صحیحی از نحوه كار ماشین ظرف‌شویی و شوینده‌های مورد استفاده در آن داشته باشند. در این بخش اطلاعاتی درباره شوینده‌های مورد استفاده در ماشین ظرف‌شویی و نحوه عملكرد ماشین ظرف‌شویی ارایه می‌شود.

نحوه عملكرد ماشین ظرف شویی:

ماشین ظرف شویی ابزاری مكانیكی است كه برای پاك كردن ظروف غذا به منظور استفاده دوباره از آنها بكار برده می شود. این دستگاه دررستوران‌ها و آشپزخانه منازل یافت می‌شود. برخلاف شستشوی دستی كه از عمل مكانیكی برای پاك كردن ظرف استفاده می‌شود، ماشین های ظرف شویی از گردش آب داغ با دمای 65-55 درجه سانتیگراد ( معمولاً از یك المنت برای بالا بردن دمای آب استفاده می‌شود) و یك شوینده خیلی قوی برای تمیز كردن ظروف استفاده می‌كنند. برخی از ماشین‌های ظرف شویی از یك وسیله گرمایش برای خشك كردن ظروف استفاده می‌كنند. ظرفیت ماشین‌های ظرف شویی از طریق استانداردی كه در دفترچه راهنما آمده‌است تعیین می‌شود. ماشین‌های ظرف شویی معمولاً در فاصله بین كابینت‌ها كه در حدود 34-24 اینچ است قرار می گیرند، بعضی از ماشین‌های ظرف شویی دارای محل جمع‌آوری زباله هستند كه ذرات درشت باقی مانده غذا را از آب حاصل از شستشو جدا می‌كنند بنابراین نیازی به آبكشی اولیه ظروف قبل از قرار دادن آنها درون ماشین ظرف شویی نیست. بسیاری از ماشین‌های ظرف شویی دارای ریز پردازنده كنترل كننده هستند كه چرخه شستشو را براساس میزان آلودگی ظروف تنظیم می‌كند و به این ترتیب در میزان آب و انرژی مصرفی صرفه جویی بعمل می آید.

بطورخلاصه عملكرد ماشین ظرف‌شویی به‌این ترتیب است كه از یك عمل مكانیكی برای پراكندن آب و محلول شوینده در اطراف ظروف به منظور پاك‌كردن باقی‌مانده‌های غذا استفاده می كند. همچنین ماشین ظرف‌شویی باید آب وذرات باقی‌مانده غذا را پس از هر مرحله شستشو از دستگاه خارج كند و ظروف را بعد از شستشو خشك كند.

سیستم‌های شستشو:

ماشین‌های ظرف‌شویی خودكار از نظر طراحی سیستم شستشو متفاوت هستند. برخی از آنها دارای یك منبع آب هستند و برخی دیگر چندین منبع آب دارند. آب از طریق بازوهای اسپری‌كننده و یا برج‌های اسپری كننده روی ظروف پاشیده می شود. بازوها و یا برج‌های اسپری كننده از نظر اندازه، شكل و محل و حتی از نظر اندازه، تعداد و محل خروجی آب ممكن است تفاوت داشته باشند. معمولا عملكرد كلیه سیستم‌های شستشو خوب است ولی برای برخی از سیستم‌ها كه دارای تعداد كمتری منبع آب هستند باید در حجم ظرف‌ها دقت كرد زیرا ممكن است كه در عملیات شستشو دچار مشكل شوند.

آب شستشو:

نقش آب در شستشو، حل كردن و حمل كردن شوینده است. همچنین مرطوب كردن و پاك‌كردن ذرات غذا از ظروف. سرعتی كه آب روی ظروف پاشیده می‌شود باعث پاك شدن باقی‌مانده‌های غذا از ظرف می‌شود.

مقدار آب:

عمل شستشوی ظرف در ماشین ظرف‌شویی با كمترین آب ممكن انجام می‌شود. حجم آب مصرفی بین 6 تا 10 گالن تغییر می‌كند كه به مقدار ظرف و تعداد مراحل پاك‌كردن در یك چرخه بستگی دارد.گاهی اوقات فشار آب در منازل ممكن است كه به صورت قابل توجهی كاهش یابد، به این ترتیب ممكن است كه مقدار آب برای شستشو كافی نباشد لذا برای جلوگیری از این حالت هنگامی‌كه ماشین ظرف‌شویی كار می‌كند باید از سایر كار‌هایی كه مصرف آب زیادی دارند مانند حمام كردن و لباس شستن جلوگیری كرد.

دما:

دمای آب مهمترین عامل در حل شدن شوینده، پاك كردن باقی ‌مانده‌های غذا از ظروف و خشك شدن ظرفها است. برای اینكه این كارها به صورت بهینه انجام شود دمای آب در ماشین ظرف‌شویی نباید كمتر از 130 درجه فارنهایت (4/54 درجه سانتیگراد) باشد. هنگامی‌كه دما كاهش می‌یابد پاك‌كردن چربی‌ها و ذرات روغن مشكل می‌شود. همچنین در صورتی‌كه خشك شدن كامل نشود ممكن است كه لایه فیلم تشكیل شده و ظروف كدر شوند.

سختی آب:

مقدار مواد معدنی و جامدات نامحلول در آب كه باعث بالا رفتن سختی آب می‌شود اثرات نامطلوبی در شستشوی خودكار ظروف دارد. سختی آب براساس میزان كلسیم و منیزیم موجود در آن تعیین می‌شود بدیهی است سختی آب باعث لكه‌دار شدن و كدر شدن ظروف می‌شود.

تمیز کردن اشیاء تیز و برنده

چاقوها و چنگالهای شمابا تمیز نگهداشتن و محافظت صحیح، طول عمر بیشتری خواهند داشت .

مراحل :

به منظور تمیز كردن چاقوهای استینلس استیل ، وان ظرفشویی را با آب گرم و مایع ظرفشویی پركنید .
به منظور تمیز كردن چاقوهای كربن استیل وان ظرفشویی را با آب گرم و جوش شیرین پركنید .
آب رادرسطح پایین نگهدارید ،پس شما براحتی میتوانید چاقوهای شستشو شده را پیدا كنید بدون آنكه احتیاجی به تكان دادن دست درآب باشد .
چاقوها را شستشو داده و سپس با یك اسفنج پشت نایلونی مالش داده و آنها را تمیز كنید .
بخوبی آبکشی نمایید .
بعد از شستشو بلافاصله چاقوها را بایك پارچه نرم به خوبی خشك کنید . برای ایمنی خود پارچه راازسمت پشت تیغه حرکت دهید.

سعی کنید بعد از خشک شدن ،چاقوهاراازدسترس دور نگهدارید.

نكـات :

پس از هر بار استفاده از چاقوها ، بلافاصله آنرا بخوبی تمیز كنید ، باقیمانده غذا برروی تیغه چاقو میتواند باعث صدمه دیدن آن شود .

بهتراست کارد وچنگال را در محفظه چوبی نگهداری کنید وازتماس هرگونه ظرف استیل باسطوح آلومینیومی پرهیزکنید .

اخطار :

به هیچ وجه چاقوهاوچنگالهارابا دستگاههای ظرفشویی اتوماتیك شستشو ندهید چون دمای بالامیتواندبه سطح برنده یاتیزآنها آسیب برساند.

مدیریت انرژی در شستشوی ظروف

جدا از انرژی انسانی مورد نیاز برای شستشوی ظروف، استفاده از انرژی سوخت برای گرم كردن آب مورد استفاده درحین شستشو هم حائزاهمیت است. به هرحال استفاده كم یا زیاد از آب سرد مهمترین فاكتور در بهبود استفاده بهینه آب در مصارف خانگی است هرچند استفاده از آب گرم در شستشوی دستی و خودكار ظروف نیز ضروری است.

صرفه جویی در شستشوی دستی ظروف:

میزان آب مصرفی در شستشوی دستی ظروف در حدود 9 تا 24 گالن (2/34 تا 2/91 لیتر) برای هر بار شستشو تخمین زده می شود كه بخشی از آن آب سرد است. شستشوی ظروف چرب در دمای كمتر از 90 درجه فارنهایت (35 درجه سانتیگراد) حتی در صورتیكه مقدار كافی شوینده مصرف شود، بازهم منجربه باقیماندن یك لایه چربی روی ظروف می‌ شود. بالاترین دمایی كه بیشتر دست‌ها قادر به تحمل آن هستند در حدود 3/43 درجه سانتیگراد است. بنابراین آب مصرفی در شستشوی دستی ظروف باید دمایی نزدیك به این دمای نهایی داشته باشد تا شستشوی كامل انجام شود. باتوجه به اینکه نمی‌توان دمای آب مصرفی را تا حد زیادی كاهش داد و به این ترتیب صرفه جویی كرد، پس بهترین راه صرفه جویی، كاهش میزان آب مصرفی است.

برخی از روش‌های صرفه جویی انرژی در شستشوی ظروف:

ذرات غذاوچربی را كه به ظروف چسبیده است باشستشوی اولیه حذف نمایید.
ابتدا ظروف با چربی كمتر و سپس ظروف چرب‌تر را بشویید.
در صورتی‌كه دمای آب كاهش ‌یابد و یا میزان چربی و كثیفی زیادباشد، مقدارشوینده راکمی افزایش دهید.
بهتراست ظرف‌ها را در ظرف‌شویی و یا ظرف تو گود حاوی آب داغ و كف بشویید و آنها را زیر جریان پیوسته آب شستشو ندهید.
ظرف‌ها را از طریق فرو بردن آنها در آب، آب‌كشی كنید و یا آب را روی آنها بپاشید در صورت امکان از قراردادن ظرف‌ها زیر جریان پیوسته آب خودداری كنید.

آشنایی با مواد اولیه

مواد اولیه مورد استفاده در تولید مایع های ظرفشویی:

در حالت تئوری هر نوع شوینده و یا صابون كه قابلیت پاك كنندگی داشته باشد در شستشوی ظروف با دست قابل استفاده است. اما امروزه استفاده از صابون در شستشوی ظروف منسوخ شده و شوینده های البسه مانند پودرها و... هم مناسب به نظر نمی رسند زیرا ممكن است كه باعث خط خوردگی و لكه دار شدن ظروف شده و یا رنگ برخی از فلزات را از بین ببرند.

صرفنظر از نام تجاری محصول، برخی از مشخصات در انتخاب مایع ظرفشویی توسط مصرف كننده مهم هستند كه از این جمله می توان به قابلیت پاك كنندگی مناسب، كف پایدار، نرم كردن پوست دستها، آسیب نرساندن به ظروف، پایداری، رایحه و ظاهر مناسب و ... اشاره كرد. در هنگام ساخت مایعات ظرفشویی برای رعایت شرایط فوق از اجزا و افزودنی‌های زیر در فرمولاسیون استفاده می‌شود:

سورفاكتانتها

مولكولهایی شامل دو قسمت هیدروفوب (آبگریز، نامحلول در آب) و هیدروفیل (آبدوست، محلول در آب ) می باشند.این مولكولها دارای فعالیت بسیار بالایی در حد واسط بین هوا و آب یا روغن و آب می‌باشند.دارای نامهای متعددی از قبیل مواد فعال سطحی،دترجنتها و یا بطور ساده اكتیو می‌باشند.سورفاكتانتها كشش سطحی آب را كاهش داده و منجر به افزایش مرطوب شدن سطوح می‌شوند. سورفاكتانتها شل شدن و جداسازی چرك در طی شستشو و همچنین معلق سازی چرك را در محلول شستشو به عهده دارند. چهار دسته عمده سورفاكتانتها عبارتند از :

سورفاكتانتهای آنیونیك:

وقتی كه گروه قطبی كه از طریق پیوند كووالانسی به قسمت هیدروفوب سورفاكتانت متصل شده باشد دارای بار منفی باشد(R-CO2- ,R-SO4- ,R-SO3-) سورفاكتانت آنیونیك نامیده می شود. مانند صابونها، آلكیل بنزن سولفونات، فتی الكل سولفاتها .

سورفاكتانتهای كاتیونیك:

وقتی كه گروه قطبی كه از طریق پیوند كووالانسی به قسمت هیدروفوب سورفاكتانت متصل شده باشد دارای بار مثبت باشد (N+R1R2R3R4) سورفاكتانت كاتیونیك نامیده می شود. مانند دی متیل دی استئاریل آمونیوم كلراید. سورفاكتانتهای كاتیونیك اغلب به عنوان نرم كننده پارچه و عوامل آنتی استاتیك كاربرد دارند.

سورفاكتانتهای نانیونیك:

سورفاكتانتهای نانیونیك دارای گروه قطبی می باشند كه نمی تواند در محلول آبی یونیزه شود. قسمت هیدروفوب شامل زنجیر چرب و قسمت هیدروفیل شامل اتمهای غیر قابل یونیزه اكسیژن، نیتروژن یا سولفور است.حلالیت نتیجه تشكیل پیوند هیدروژنی بین آب و گروههای هیدروفیل مانند گروههای اتری پلی اكسی اتیلن می‌باشد. در این طبقه بندی بسیاری از مشتقات پلی اكسی اتیلن یا پلی اكسی پروپیلن و آلكانول آمیدها و آلكیل آمینهای اتوكسیله قرار می گیرد.

سورفاكتانتهای آمفوتریك:

مولكولهایی هستند كه تشكیل یون دوقطبی می دهند.درpH پائین شبیه كاتیونیكها ودر pH بالا شبیه آنیونیكها عمل می‌كنند. در pH متوسط دارای دو بار مثبت و منفی هستند، یعنی ساختار یون دو قطبی پیدا می كنند. در این طبقه كوكو آمیدو پروپیل بتائین بیشترین كاربرد را داراست. معمولاً مخلوطی از چند نوع سورفكتانت برای رسیدن به خواص مطلوب (از جمله پاك كردن و تعلیق چربی ها، نرم كردن آب با درجات سختی مختلف، كف پایدار و ...) استفاده می شوند. كلیه سورفكتان هایی كه در تهیه این محصولات استفاده می شود باید قابیلت تجزیه در محیط زیست را داشته باشند.

هیدرو تروپها یا عوامل کمک کننده به فرمولاسیون

در مورد مایعات هیدروتروپها برای تامین پایداری محصول نهایی در حین انبارش و اطمینان از حلالیت به فرمولاسیون اضافه می شوند.از این دسته مواد می توان به نمك ها ، الكلهای با جرم مولكولی پائین و... اشاره كرد.

رنگ و اسانس

از حمله افزودنی های مهم در فرمولاسیون محصولات هستند كه در مقادیر خیلی كم استفاده می شوند و خواص ظاهری محصول را بهبود بخشیده ومحصول نهایی را در نظر مشتری جذابتر می كنند.

افزودنیهای نرم کننده

اغلب مواد مرطوب كننده، تركیبات پروتئین و یا روغن ها و امولسیون های خاصی هستند كه بعد از مصرف مایعات ظرفشویی پوست دست را نرم كرده و مانع از آسیب رسیدن به پوست می شوند.

نگهدارنده های

این مواد در صورت نیاز در مقادیر خیلی كم اضافه می شوند تا از رشد باكتری ها در محصول كه موجب تغییر رنگ ، رایحه، كاهش عملكرد و جدا شدن اجزا می شوند ، جلوگیری می كنند.

مواد آنتی باكتریال

در برخی از محصولات این مواد برای محافظت آنتی باكتریال پوست دست استفاده می شوند.

مراحل شستشوی خودکار ظرف

شستشوی خودكار، ظرف‌ها را تمیز كرده و قبل و بعد از شستشو آشپزخانه را عاری از در هم ریختگی نگه می‌‌‌‌‌‌دارد . مهمتر از همه اینكه این وسیله آب كمتری را نسبت به شستشوی دستی مصرف می كند، احتمال شكستن ظرف‌ها و جرم گرفتگی آنها را كاهش داده و وقت آزاد بیشتری را برای انجام سایر كارها فراهم می آورد. ماشین‌های ظرف شویی با مارك‌ها و مدل‌های مختلف موجود است، اما همگی عمل شستشو را از طریق پراكنده كردن محلول شوینده گرم بوسیله برج ها و بازوهای اسپری كننده انجام می‌دهند. دمای آب، غلظت شوینده و حجم مناسب ظروف همگی به گرفتن نتیجه مناسب كمك می‌كنند.

دمای آب:

برای رسیدن به بهترین نتایج شستشو باید اطمینان داشت كه دمای آب داخل ماشین ظرف شویی به حد كافی گرم است. بسیاری از ماشین‌های ظرف شویی جدید آب را هنگام خروج از مخزن آب سرد، گرم می‌كنند. در صورتی‌كه ماشین ظرف شویی قابلیت گرم كردن آب را نداشته باشد، ماشین ظرف شویی را به آب گرم وصل كنید.

آبكشی وشستشوی اولیه:

آبكشی وشستشوی اولیه ظروف و یا لیوان‌های شیشه‌ای ضروری نیست فقط باید ذرات بزرگ غذا را از ظروف پاك كرد. اگر ظرف‌ها داخل ماشین ظرف شویی چیده شده ولی بعداً شسته می‌شوند می‌توان از دكمه "Rinse-Hold" استفاده كرد ولی تجربه نشان داده است كه این كار هم ضروری نیست. فقط ظروف آشپزی كه ممكن است كه باقی‌مانده غذا به آنها چسبیده باشد و خیلی كثیف باشند باید ساییده شده و شستشوی اولیه شوند و بعد داخل ماشین ظرف شویی قرار گیرند.

چگونگی قرار دادن ظروف داخل ماشین ظرف شویی:

قبل از استفاده از ماشین ظرف شویی باید دفترچه راهنما و دستورالعمل آن به دقت مطالعه شود.
دقت كنید كه طرفی از ظرف كه كثیف‌تر است روبه‌روی منبع آب باشد. فنجان‌ها، لیوان‌ها و كاسه‌ها را به طرف پایین قرار دهید. برای چیدن بشقاب‌ها و ظروف تخت از دستورالعمل سازنده ماشین ظرف شویی استفاده كنید.
از نزدیك هم قرار دادن و چسباندن قاشق‌ها به همدیگر خودداری كنید تا آب به سطح كثیف آنها برسد.
هرگز ظروف نقره ای و استیل را به طور مستقیم داخل سبدهای فلزی قرار ندهید زیرا تماس مستقیم بین این دو فلز باعث آسیب دیدگی ظروف می‌شود.

افزودن شوینده:

تنها از محصولاتی كه به طور اختصاصی برای ماشین ظرف شویی تولید شده‌اند، استفاده كنید. سایر محصولات ممكن است كه كف زیادی تولید كرده و باعث سرریز كردن و آسیب دیدن ماشین ظرف شویی شوند. از مقدار شوینده‌ای كه در دستورالعمل ماشین ظرف شویی پیشنهاد شده‌است استفاده كنید و آنرا با میزان كثیفی ظروف و سختی آب تطبیق دهید. زمانی‌كه سختی آب بالاست از شوینده‌های مناسب برای این حالت استفاده كنید. در حالت كلی هر چه سختی آب بالاتر باشد مقدار شوینده بیشتری باید مصرف شود. بعد از این‌كه ظرف‌ها را داخل ماشین ظرف شویی قراردادید و ماشین آماده روشن كردن است شوینده را در محل آن داخل ماشین ظرف شویی بریزید. توجه كنید كه مخزن شوینده قبل از ریختن شوینده كاملاً خشك باشد، بعد از ریختن شوینده و قبل از روشن كردن ماشین از بسته بودن در مخزن شوینده اطمینان حاصل كنید.

تنظیم كردن سیستم كنترل ماشین ظرف شویی:

بسته به مدل ماشین ظرف شویی، چرخه‌های مختلفی برای شستشو وجود دارد كه از نظر تعداد مراحل شستشو و آبكشی، میزان كثیفی ظروف، نوع خشك كردن (در مجاورت هوا و یا گرما) متفاوت هستند. برای یك دور كامل شستشو از چرخه‌های معمولی استفاده می‌شود. چرخه صرفه جویی انرژی هم ممكن است كه مورد استفاده قرارگیرد.به خاطرداشته باشید هرگز چرخه شستشوی معمولی را برای صرفه جویی در انرژی كوتاه نكنید زیرا چرخه معمولی میزان كمی شوینده وآب مصرف می‌كند ولی اگر این چرخه را كوتاه‌تر كنید ممكن است كه مقداری از محلول شوینده و آب هدر برود.

بیرون آوردن ظرف‌ها از ماشین ظرف شویی:

بعد از اینكه ظرف‌ها خشك و سرد شد ممكن است تا مصرف بعدی داخل ماشین ظرف شویی نگهداشته شود. برای اینكه ظروف كثیف و تمیز با هم مخلوط نشوند تا زمانیكه كلیه ظروف تمیز از ماشین خارج نشده‌اند در ماشین ظرف شویی را بسته نگاه دارید و ظرف‌های كثیف را داخل آن قرار ندهید.

اشیایی كه نباید داخل ماشین ظرف شویی قرار داده شوند:

آب داغ و شوینده‌های آلكالی ممكن است كه برای برخی از اشیا مضر باشند. دستورالعمل ماشین ظرف شویی را قبل از استفاده مطالعه نموده و این اشیا را شناسایی كنید:

ظروف آلومینیومی:

آلومینیوم با پوشش مسی و یا طلایی كه معمولاً در ماهیتابه و قالب‌ها استفاده می‌شود در برابر شوینده‌های ماشین ظرف شویی ایمن نیستند. ذغال‌های آندی كه داخل برخی از ظروف آشپزی استفاده می‌شوند نیز نباید داخل ماشین ظرف شویی قرار داده شود. رنگ فلز آلومینیوم درمجاورت محلول شوینده گرم تیره می شود و میزان تیرگی آن به مدت زمانی‌كه در مجاورت محلول است بستگی دارد.

ظروف چدنی:

هرگز این ظروف را داخل ماشین ظرف شویی قرار ندهید زیراممكن است كه دچار زنگ زدگی شوند.

ظروف چینی نقاشی شده با دست:

ممكن است كه طرح‌های روی این ظروف در اثر محلول‌های شوینده آلكالی و با دمای بالا پاك شوند.

ظروف كریستال:

بسیاری از ظروف كریستال ممكن است كه دراثر برخورد ناگهانی آب با دمای بالا به آنها شكسته شوند.

چاقو، قیچی و آلات برنده:

بهتر است كه كاردهای آشپزخانه با دست شسته شوند زیرا ممكن است كه هنگام قراردادن ظروف داخل ماشین ظرف شویی و یا خارج كردن آنها خطر ساز باشند.

لیوان‌های تزئینی:

ممكن است كه لبه‌های طلایی و یا طرح‌هایی كه روی این لیوان‌ها هستند در مجاورت با محلول شوینده آسیب ببینند.

شیشه شیر :

در اثر حرارت ممكن است كه زرد شود.

ظروف مفرغی :

ممكن است كه بیرنگ و یا سوراخ شوند.

پلاستیك‌ها:

بسیاری از پلاستیك‌ها درون ماشین ظرف شویی ایمن هستند و هنگام شستشو با ماشین ظرف شویی نسبت به شستشوی دستی بهتر شسته می‌شوند و انواع دیگری از پلاستیك هم وجود دارد كه به حرارت حساس بوده و ممكن است كه در اثر حرارت ذوب شوند، هنگامی كه از مرحله خشك كردن با حرارت استفاده نمی‌شود می‌توان این ظروف را هم داخل ماشین ظرف شویی شست.

ظروف نقره:

ممكن است كه داخل ماشین ظرف شویی دچار خوردگی شوند.

اشیاء چوبی:

مثل دسته چاقوها و... ممكن است كه ترك خورده یا شكاف بردارند.

كدر شدن ظروف شیشه‌ای و روش‌های جلوگیری از آن:

ظروف شیشه‌ای كه بوسیله ماشین ظرف شویی شسته می‌شوند بعد ازمدتی یك لایه فیلم كدر و تیره روی آنها تشكیل می‌شود كه این اتفاق در اثر یك و یا چند فرایند زیر صورت می‌گیرد:

تشكیل رسوبات آهكی:اگر ماشین ظرف شویی در حالتی كار كند كه نمك مورد استفاده در فرایند تبدیل یونی (كه موجب نرم شدن آب می‌شود) تمام شده باشد ، سختی آب بالا رفته و رسوبات آهكی تشكیل می‌شود. تشكیل رسوبات آهكی رو ی همه ظروف انجام می‌شود ولی فقط در ظروف شیشه‌ای قابل مشاهده است. این رسوبات در تماس با سركه سفید و آب لیمو از بین می‌رود البته ممكن است موادی كه رسوبات آهكی را از بین می‌برند به شوینده‌های ماشین ظرف شویی اضافه شود.

فیلم های سیلیكات و ایجاد خوردگی‌های پیشرفته:این حالت ابتدا به صورت تشكیل فیلم چربی روی ظروف شیشه‌ای ظاهر می ‌شود و سپس پیشرفت كرده و ظروف را كدر و شیری رنگ می‌كند ضمنا به راحتی رسوبات آهكی هم از بین نمی رود. این رسوبات در حالتی ایجاد می‌شوند كه شوینده به شدت قلیایی بوده و لایه ای از شیشه به آرامی درون محلول قلیایی حل می شود. در صورتی‌كه سیلیكات در آب موجود باشد حلالیت آن كم می‌شود. بنابراین مواد ضد خوردگی به شونده اضافه می شود.

خراشیدگی فیزیكی:یكی دیگر از دلایل كدر شدن ظروف شیشه‌ای خراشیدگی و ساییدگی فیزیكی آنها است.

بنابراین ظروف كریستال با ارزش نباید با ماشین ظرف شویی شسته شوند زیرا اثرات خوردگی حاصل از شوینده روی آنها زیاد است و به سرعت كدر می‌شوند.

روش صحیح شستشوی ظرف

مطالب مشابه :

تاثیر ظروف غذا بر سلامتی انسان

تمیز کردن ظروف بلوری

روش های جالب تمیز کردن ظروف

ظروف غذا

روش صحیح شستشوی ظرف

ظروف مناسب برای تهیه و مصرف غذا: استفاده از ظروف استیل آری یا خیر؟

خطر استفاده از ظروف آلومینیومی و حذف ظروف روی یا به قول عوام روحی

تاثیر ظروف غذا بر سلامتی انسان

بهترین ظروف جهت طبخ غذا

نکات کلیدی خانه داری