محاسبة عملي خطاي زاوية انحراف قبلة مسجد المهدي نسبت به امتداد جغرافيايي-علی ابراهیمی

محاسبة عملي خطاي زاوية انحراف قبلة مسجد المهدي نسبت به امتداد جغرافيايي

استخراج: علي ابراهيمي سراجي

همكاران: مهدي دانشيار، علي‌اصغر لطفي و سيد حسن سلطاني

روز سه‌شنبه مورخ 19 شهريور 1387 مطابق با 9 سپتامبر 2008 و 8 رمضان‌المبارك 1429 پروژه‌اي براي قبله‌يابي مسجد المهدي در حوالي ميدان آزادي تهران صورت گرفت كه برنامة آن به شرح زير است.

براي تعيين سريع سمت قبله ابزارهاي مهندسي مانند تئودوليت و ژالون فراهم شد تا با استفاده از GPS مختصات دقيق محل به نرم‌افزار ويژة قبله به نام Accurate Times داده مي‌شد و سپس اين نرم‌افزار با دقت يك دهم درجه سمت قبله را مي‌توانست محاسبه كند. بر طبق اين محاسبه سمت قبله در اين محل 3/218 درجه برآورد شده بود.

البته محاسبة دقيق سمت قبله با استفاده از فرمول‌هاي نجومي كه بعداً تهيه شده دقت نرم‌افزار را نيز تأييد مي‌نمايد كه نحوة محاسبة آن به شرح زير است.

مختصات جغرافيايي مسجد المهدي

مختصات جغرافيايي كعبه بر اساس نرم‌افزار Google Earth

و و

زاوية انحراف قبلة مسجد المهدي نسبت به امتداد جنوب جغرافيايي

زاوية انحراف قبله مسجد المهدي نسبت به امتداد شمال جغرافيايي

براي تعيين سمت قبله به جز روش سريع فوق‌الذكر چند راه مختلف وجود دارد. روش اول شاخص‌گذاري در دو روز از سال است كه خورشيد در بالاي خانة خدا قرار مي‌گيرد و دوم كه در تمام طول سال در بسياري از مناطق ايران كاربرد نيز دارد استفاده از زمان عبور خورشيد از سمت قبله است. براي مثال در مسجد المهدي در روز 19 شهريور 1387 خورشيد در ساعت 14:28:47 از سمت قبله عبور مي‌كرد و مي‌توانستيم بدون ابزار و با يك شاخص سمت قبله را تعيين كنيم. ولي براي به دست آوردن قبله در هر زمان از روز مي‌توان از روش فوق‌الذكر استفاده كرد.

براي تعيين قبله با استفاده از اين روش ابتدا تئودوليت را كاملاً با سطح زمين تراز كرديم و سپس خورشيد را درون لمب قائم قرار داديم و سمت خورشيد را در حافظة ديجيتال صفر كرديم. سپس با استفاده از نرم‌افزار سمت خورشيد را در زمان رصد خورشيد محاسبه كرديم و با كم كردن 360 درجه از سمت خورشيد به سمت شمال جغرافيايي يا صفر درجه رسيديم. در اين نقطه بار ديگر مختصات سمت را صفر كرديم و اكنون با شاخص گذاري در مسجد امتداد شمالي– جنوبي را با يك نخ مشخص كرديم. سپس تئودوليت را كاملاً روبه‌روي محراب قرار داديم و ميزان انحراف قبله را كه 38 درجه و 15 دقيقه قوسي بود را اعمال كرديم. بر اين اساس قبله به ميزان 8 درجه از محراب به سمت جنوب چرخيد و از دورن محراب خارج شد. در انتها قبله بر روي ديوار شاخص‌گذاري شد و سپس با استفاده از نخ سمت روبه‌روي قبله نيز در مسجد شاخص‌گذاري شد تا موكت‌هايي كه با نقش سجاده چيده شده است به ميزان دقيق به سمت قبله بازگردد.

با آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما نمازگزاران اين مسجد در اين ماه نوراني

محاسبة عملي خطاي زاوية انحراف قبلة مسجد المهدي نسبت به امتداد جغرافيايي-علی ابراهیمی

مطالب مشابه :

مختصات جغرافيايي و روش هاي پيدا كردن قبله

روشهاي عملي جهت يابي و طريقه محاسبه آزيموت قبله بر روي زمين

جهت قبله

قبله

قبله یابی برای مسلمانان

چگونه راستای مکه (قبله) و یا دیگر نقاط را بیابیم؟

پیدا کردن قبله

جهت قبله

تعيين قبله با استفاده از روش آزيموت

محاسبة عملي خطاي زاوية انحراف قبلة مسجد المهدي نسبت به امتداد جغرافيايي-علی ابراهیمی