ارگونومی؛ مهندسی فاکتورهای انسانی

ارگونومی؛ مهندسی فاکتورهای انسانی<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

aricle

جوییس مریلین

در فرازونشیب زندگی اجتماعی بشر، کاروتلاش از فاکتورهای مهم رشد انسان بوده است چرا که انسان با تدبیر، کار وخلاقیت توانست بر جهان اطراف خود تسلط پیدا کند واز این راه به آرزوهای خود برسد وهمیشه کوشیده است که جهان طبق امیال وخواسته های خود تغییردهد.در جهان کنونی، علوم بخش عمده ای از مشکلات افراد را درسیستمهای کاری گوناگون حل وفصل کرده است. دراین راستا علوم وفنونی وجود دارند که از زوایای مختلف سلامت و بهداشت انسانها و نیز کارایی آنها را مورد بررسی وتجزیه وتحلیل قرارمی دهد. یکی ازاین علوم ”ارگونومی“ است.
ارگونومی یا مهندسی فاکتورهای انسانی علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزار و لوازم کار ومحیط کار افراد را با توجه به تواناییهای جسمی وذهنی آنها طراحی کند درواقع این علم می کوشد به جای اینکه انسان را با محیط سازگار سازد محیط را با انسان سازگار سازد. سازمان بین المللی کار واژه ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار با انسان تعریف کرده است.
نیاز توجه هرچه بیشتر بشر به عوامل انسانی بدون شک جزء مهمترین اصول ومعیارهای یک سازمان است زیرا که تمامی سازمانها اعم از کوچک و بزرگ بدون استفاده از منابع انسانی بی معنا و بی اعتبار است و فلسفه وجودیشان به خطر می افتد. پس پر واضح است که باید به انسانهای شریفی که در سازمانها و شرکتها با دل وجان کار می کنند احترام گذاشت و آنها را به عنوان یک همنوع دانست نه قسمتی از سیستم تولیدی سازمان.
جوییس مریلین،رئیس موسسه جویس در سیاتل آمریکا براین عقیده است که اکنون دیگراین باورعمومیت یافته است که شرکتهایی که
”بهره وری وکنترل کیفیت“ را مدنظر دارند دخالت ارگونومی را یک شم تجاری میدانند.
در نظر گرفتن ارگونومی نه تنها باعث حفظ سلامت نیروی انسانی کارآمد می شود بلکه مانع به وجود آمدن بسیاری ازهزینه های اضافی می شود.
مثل:هزینه زمان از دست رفته،هزینه ناشی از حوادث،هزینه ضایعات تولید،هزینه از کار افتادگی و... که می توان اینها را با طراحی اصولی ودرست محل کار از بین ببرد.
درحقیقت ارگونومی ازتاریخی برابر با تاریخ زندگی بشر برخوردار است وهمزمان با انقلاب صنعتی مورد توجه قرار گرفته.این علم دانش جدیدی است که عمری حدود 50 سال دارد.
وامروزه در کشورهای صنعتی جهان از جایگاه خاصی برخوردار است وسایر کشورها نیز همگام با توسعه صنعتی نیازآن رابه شدت حساس می کنند.
وامروزه تا مدرک دکترآ در دانشگاه ها ومراکز علمی دنیا مطرح ست.

عمدتأ ارگونومی درزمینه های زیرمطالعه می کند:
    طراحی ابزار، وسایل، ماشین آلات و تاسیسات به طور صحیح.
    طراحی روش انجام کار با توجه به نحوه اجرا و متناسب با سیستم عضلانی_اسکلتی بدن انسان.
    هماهنگی روانی میان افراد و محیط کار وابزارآلات. (ارتباطات، چگونگی گردش اطلاعات و تعاملهای اجتماعی).
    ایجاد شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار با توجه به عواملی چون: (دما، رطوبت، صدا، ارتعاشات، جریان هوا و....)
    وضعیت صحیح قرارگرفتن بدن و حرکات انسان حین انجام کار.

ارگونومی زمانی اهمیت پیدا می کند که توجه کنیم فعالتعرین و باارزشترین اوقات انسان درمحیط کارش سپری میشود. درنتیجه با طراحی روش های صحیح انجام کار وایجاد محیط سالم برای کار این امکان را دارد که ابزار و وسایل با توانايی های انسان مطابقت یابد ونهایتا کارکردن امری نشاط آور و جذاب شود .
امروزه از طراحی یک ابزار ساده مثل انبردست (از نظرجنس، مصالح،اندازه دسته و نوع پلاستیک دسته آن) و یا یک خودکار (ازنظرقطر،اندازه و رنگ) گرفته تا طراحی یک سیستم تولیدی کامل از ارگونومی استفاده می شود .

ارگونومی،مفهوم لغوی و تاريخچه

کار                             Ergon
    قوانین طبیعیNomus
نخستين بارمحقق لهستانی به نام جاسترزبوسکی صطلاح ارگونومی را به دنيای ادبيات معرفی کرد.(1882-1799)جنگ جهانی دوم
استراتژی: ارگونومی توانائيها و محدويت های جسمانی و روانی کارگر را که با ابزارآلات، تجهيزات، روشهای کار، وظايف و محيط کار در تعامل است مورد توجه و بررسی قرار می دهد.
ارگونومی بيشتر بر روی اين موضوع بحث می کند که انجام کارچگونه بر انسان اثر می کند و برای پاسخ به پرسشهای مطرح واکنشهای فيزيولوژيک بدن در برابر کارهای جسمانی ،عوامل محيطی مانند گرما،صدا،روشنايی،ارتعاش،نوبت کاری و غيره را مورد مطاله قرار می دهد.
درارگونومی بر روی روشهای کاهش خستگی تاکيد می گردد.

اهداف ارگونومی بهبود کيفيت زندگی انسان
رفاه
بهره وری وکارايی
توليد
فيزيولوژيکی
روانی
سلامتی وايمنی

برای دستيابی به اهداف ارگونومی بايد به ويژگيهای سه مولفه زير توجه شود:
فرد
محيط
کار

تعريف ارگونومی:
    ارگونومی به مفهوم “تناسب کار با فرد” است
    ارگونومی علم متناسب کردن شرايط محيط کار ونيازمنديهای شغل با توانائيهای فرد است.
    ارگونومی عبارت است از تلفيق انسان و ماشين با شرايط زيست به گونه‌ای كه با كمترين ضايعات و فشار، مطلوب‌ترين نوع بازدهی ازانسان و ماشين عايد گردد.
    ارگونومی عبارت است از“علم اصلاح و بهينه سازی“محيط، مشاغل و تجهيزات به گونه‌ای كه متناسب با محدوديت‌های انسان باشد.

به عبارت ديگر، ارگونومی تلاش دارد تا با طراحی و تغيير مناسب كار و ملزومات آن، بيشترين بهره وری را براساس فيزيولوژی انسان به دست آورد.
گرچه از ديرباز انسان تلاش می كرده تا وسايل و ابزار كار خود را متناسب با اندازه های بدن خود بسازد ولی به طور كاملاً علمی، ارگونومی در حين جنگ جهانی دوم و آن هم درصنايع هوايی به كمك بشر آمد.
طراحی مجدد فضای داخل كابين هواپيماهای جنگی به صورتی انجام شد تا خلبان بتواند باكمترين صرف وقت و انرژی، بهترين عملكرد را داشته باشد.
بعد از آن، استفاده از اين علم در شاخه های مختلف صنعت رونق گرفت از جمله طراحی خودروها به طوری كه بيشترين راحتی را برای مصرف كننده به همراه داشته باشد.
طراحی علائم راه ها وجاده ها طوری كه بيشترين تأثير را برافراد بگذارد، طراحی رايانه ها و وسايل جانبی آن بر اساس فيزيولوژی نشستن انسان و...
آمار نشان می دهد با ماشينی شدن ودرعين حال يكنواختی و تكراری شدن وظايف انسان ها درصنايع امروزی، حدود نيمی از افراد در معرض بيماری های ”اسكلتی_عضلانی“ ناشی از كار قرار دارند
به طوری كه در انگلستان،هزينه ساليانه ناشی از اين بيماری ها حدود چندین ميليارد پوند تخمين زده می شود.
اما شايد بيشترين كاربرد علم ارگونومی در حال حاضر، پيشگيری از آسيب های اسكلتی _ عضلانی كارگران در صنايع ومشاغل پيچيده امروزی باشد.

از جمله شايع ترين اين بيماریهای اسکلتی:
    كمر درد
    آسيب مهره های گردنی
    التهاب مزمن كتف و شانه
    سندرم كانال كارپال

ازجمله مشاغل آسیب پذیر:
    كاربران رايانه
    كارمندان بانك
    كارگران خطوط توليد و مونتاژ
    پرستاران، رانندگان
ومشاغل با انجام وظايف دستی مثل:
    جوشكاری
    آهنگری
    نجاری

اما آنچه درچند سال اخير مورد توجه كشورهای پيشرفته قرار گرفته است ارگونومی كلان است (Macroergonomics)
كه هدف آن درواقع ايجاد نگرش«انسان محور»در مديران سازمانها وادارات وكارخانجات مختلف است. كه مشاغل گوناگون، بر اساس نيازهای روانی _ اجتماعی و محدوديت های فيزيولوژيك انسان، طراحی و ساماندهی شوند.
به عبارت ديگر تخصيص وظايف كاری، طوری برنامه ريزی گردد كه از مهارت های انسانی استفاده بهينه برده شود، توان تصميم سازی در افراد تقويت شود و بيشترين انگيزش شغلی را ايجاد
كند و كارهای ديگر كه پتانسيل اين خصوصيات را ندارند به فناوری ماشينی سپرده شود.

ارگونومی يک دانش چند رشته ای است

    آناتومی و فيزيولوژی
    روانشناسی
    مهندسی
    پزشکی
    جامعه شناسی
    بيومکانيک
    ايمنی و بهداشت حرفه ای
Anatomy
    استخوانها: ا سکلت بدن را تشکيل می دهند.
    عضلات: بدن را استوار وحرکات بدن را ممکن می سازند.
    تاندون ها(زردپی): عضلات را به استخوانها متصل می کنند
    ليگامنت ها(رباط): استخوانها را به استخوانها متصل می کنند.
    ديسک های بين مهره ای :بعنوان ضربه گير عمل کرده و
    حرکات ستون فقرات را ممکن می سازند.
    اعصاب : حواس را منتقل و اطلاعات را جابجا می کنند

ويژگيهای انسانی
ويژگيهای انسانی را به سه دسته زير تقسيم می کنند:
فيزيکی: اندازه وابعاد بدن،قدرت جسمی
فيزيولوژيک:دستگاه قلبی عروقی وتنفسی
روانی:ادراک،حافظه،پردازش اطلاعات
انسانهای مختلف در اين ابعاد متفاوت هستند.
ارگونومی اين ويژگيها را ارزيابی و اندازه گيری و از نتايج بدستآمده برای تناسب و تطابق بيشتر انسان و محيط و کارش استفاده می کند.ميزان تطابق و تناسب
اصلی ترین علوم به کار گرفته شده در ارگونومی:
1)    بيومکانيک،سيستم انسان_ ماشين (MMS)
2)    فيزيولوژی کار
3)    آنتروپومتری

1)سيستم انسان_ماشين:
سيستم انسان_ماشين (MMS):عبارتند ازمطالعهء ساختمان بدن وارتباط بین انسان وماشین که از چهار پايه اصلی تشكيل شده است:

1)    محيط: روشنایی، رنگ، دما، ارتعاش، گردوغبار، عوامل شيميايی، سروصدا و...
2)    مشاغل: نوع كار، شدت كار، مدت و زمان كار.
3)    تجهيزات: ابزار، نشانگرها، اهرم‌ها (پدال‌ها)و...
4)    انسان :جنس، سن، ويژگی‌های ابعادی، آگاهی، تجربه، مهارت، انگيزه، رضايت شغلی.

يكی از عوامل تأثير گذار بر سيستم انسان،ماشين عوامل محيطی می‌باشدکه خود به چند زيرمجموعه تقسيم می‌شوند:
1)    عوامل فيزيكی.
2)    عوامل شيميايی.
3)    عوامل بيولوژيك.

2)فيزيولوژی و فيزيولوژی کار
    فيزيولوژی
مطالعه اعمال و وظايف اندامهای بدن و نحوه کارآنها.
    فيزيولوژی کار
شاخه ای از فيزيولوژی انسانی که تغييرات بافتها و اندامها در کارو مقاومت انسان در برابرفشارکاری ومیزان تغییرات فيزيولوژیک که انسان حین انجام کار متحمل میشود را مورد بررسی قرار می دهد.
3) آنتروپومتری چيست؟
    علم آگاهی ازابعاد،اندازه بدن انسان وويژگيهای جسمانی انسان به منظور استفاده در طراحی وسايل و تجهيزات.
    هدف: ايجاد تطابق و تناسب جسمانی بين انسان ،وسايل و تجهيزات
    = “Anthropos” واژه يونانی به مفهوم انسان
    “Metron” = اندازه گيری و سنجش
    “Anthropometrics” = اندازه گيری انسان
انواع اطلاعات آنتروپومتری
    اطلاعات استاتيک(ساختاری)
    اطلاعات ديناميک(کارکردی)

ابعاد استاتيکی
    تعريف:اندازه گيری وقتی صورت می گيرد که بدن فرد در يک وضعيت ثابت قرار داردمعمولاً نشسته يا ايستاده.
    انواع
    اندازه:طول،ارتفاع،عرض،ضخامت
    فاصله بين مفاصل بدن
    وزن،حجم،چگالی
    محيط
    نقطه ثقل
    ابعاد نشسته و ايستاده
    ابعاد ديناميکی(کارکردی)
    تعريف:اندازه گيری وقتی صورت می گيرد که بدن در حال انجام کار است.
    اين اطلاعات برای نشان دادن حرکت عضوی از بدن با در نظر گرفتن يک نقطه مرجع ثابت می باشد مثال حداکثر دسترسی به جلو درحالت ايستاده.
    حد دسترسی بازو= طول بازو+حرکت شانه ها +حرکت جزئی تنه +خم کردن احتمالی پشت+ حرکت دست
در آنتروپومتری ديناميک مطالعه و اندازه گيری با توجه به سه صفحه ساجيتال،فرونتال و ترانسورس صورت می گيرد.

بلند کردن و جابجايی دستی
هر گونه فعاليتی که مستلزم اعمال نيرو توسط فرد برای بلند کردن،پايين آوردن،هل دادن،کشيدن،حمل يا نگهداشتن بار باشد حمل و جابجايي دستی ناميده می شود.

ارگونومي كامپيوتر
    ارگونومی كامپيوتريعنی مطالعه وبررسی عوامل انسانی درارتباط با كامپيوتر. يكی ازاهداف اصلی ارگونومی كامپيوتر، تضمين مناسب بودن دستگاه برای استفاده انسان است .
رعايت اصول ارگونومی در كاربا كامپيوتر
    توليد كنندگان تجهيزات وسايل كامپيوتر (مانند صفحه كليد،ماوس،ميز وصندلی وساير وسايل كامپيوتر) اكنون سعی می كنند تا محصولات را مطابق با اصول ارگونومی طراحی و توليد كنند.
    رعايت اصول ارگونومی سبب كاهش ضايعات چشم ، سردرد و كمردرد اپراتورها و كاربران كامپيوترها می شود. كاربرد كامپيوتر در زندگی بشر بسيارزياد است وتعداد زيادی ازافـراد سـاعت های متمــادی با كـامپيوتركـارمی كنند، به همين دليل شناخت عوامل مؤثر در محيط كار با كامپيوتراهميت زيادی دارد. وجود شرايط نامناسب در محيط كاری و عدم توجه به موارد ايمنی هنگام كار با كامپيوتر ممكن است در بلند مدت سبب بروزبيماریها و ناهنجاری ها شود .

كمترين ويژگی های يك محيط كاری مناسب برای كاربران كامپيوتر به قرار ذيل است:
1)        وجود سيستم تهويه مطبوع.
2)    نوركافی و مناسب.
3)    استفاده از ميز مخصوص كه دارای ابعاد استاندارد باشد .
4)    استفاده از صندلی مخصوص كامپيوترباارتفاع قابل تنظيم برای جلوگيری از ناراحتی ستون فقرات كاربر.
5)    استفاده از زيرپايی برای جلوگيری از بی حسی پا.
6)    كف پوش چوبی يا پلاستيكی برای جلوگيری از ايجاد الكتريسيته ساكن.

ارگونومی اجزای موجود در محيط كار با كامپيوتر
    اگر برای انجام فعاليت‌ها در محيط كار از كامپيوتر استفاده        می شود به منظورجلوگيری ازعوارض ناشی از كار با كامپيوتر، توصيه می شود كه اصول ساده ای كه در مورد تجهيزات، موقعيت و مكان كار با كامپيوتر در ذيل ذكر گرديده، رعايت گردد تا بتوان تا حـدودی ازاين عوارض جـلوگيری كرد:

صندلی:
    صندلی مورداستفاده درمحيط كاربا كامپيوتر بايداز خصوصيات زير برخوردارباشد:
1)    دارای پشتی باشد،به صورتی كه گودی كمر را در بر گيرد و (پشتی) از نظرافقی وعمودی تراز باشد.
2)    چرخان باشد.
3)    ازهرنظر(زوايا و فواصل) قابل تنظيم باشد.
4)    دارای پايه ای محكم باشد.
5)    روكش آن از جنسی باشد كه هوارا ازخود عبور داده و سبب تعريق نشود و لغزنده نيز نباشد .
6) لايه داخلی آن 2 تا 3 سانتيمتر ضخامت داشته باشد .
7) حداقل عرض آن 40 سانتيمتر باشد .
(8چرخ آن قابليت حركت بر جنس كفپوش اتاق را داشته باشد .
9) ارتفاع آن با ارتفاع ميز متناسب باشد .

 بر اساس اصول ارگونومی كه از سوی سازمان بين المللی توصيه شده ،ارتفاع نشمينگاه صندلی بايد 25 الی 35 سانتيمترپايين تر از سطح ميز كار در نظرگرفته شود .

وضعيت بدنی نامناسب
پوسچرها نامناسب اغلب عبارتند از:
چرخش کمر
دسترسی به پشت سر
کار در ارتفاع بالای سر
زانو زدن
چمباتمه نشستن
خم شدن
اثر پوسچر نامناسب برگردن

.Bميز كار:
1)    ارتفاع سطح ميز كار بايد قابل تنظيم باشد .
2)    فضای درنظر گرفته شده برای پاها در زيرميزبايد مناسب باشد .
3)    سطح ميز كار بايد به اندازه ای بزرگ باشد كه جای كافی برای تمامی اشياء و وسايل موجود باشد .
4)    سطح ميزكارنبايد سفيد يا خيلی تيره باشد، چون به نامساعد شدن شرايط روشنايی كمك می كند.

.Cمانيتور:
    بطور كلی مانيتورها، ممكن است دو نوع خطر را برای افراد به وجود آورند كه عبارتند از:

    الف ) خطر درخشندگی نور و يا انعكاس و بازتاب نور محيط اطراف به چشمان فرد
    ب ) خطر تشعشع

درهنگام كاربامانيتورها، خصوصيات واصول زير بايد مورد توجه قرار گيرند:

1)    بالاترين قسمت صفحه مانيتور در امتداد ديد اپراتور قرار گيرد .
2)    فاصـله بين چشــم ها تا صــفحه مانيتور بين 30 تا 60 ســانتیمتر و در بعضــی مـوارد در بهترين حالت،‌ 46 سانتی متر توصيه شده است.
3)    صفحه مانيتور نبايد درخشندگی داشته باشد و نور را نيز نبايد منعكس كند.
4)    تصاوير روی صفحه مانيتور بايد واضح و خوانا باشند .
5(جهت كاهش انعكاس نورمحيط اطراف در مانيتور،بايد ضمن تنظيم مانيتور،درخشندگی را نيزدرمنبع توليد آن كنترل نمود(كاهش داد).
6)مانيتورها بايد درمكانی دورتر از پنجره و درامتداد قائم با آنها قرار گيرند.
7)برای جلوگيری از انعكاس نور،پس از تنظيم محيط كار می توان از يك فيلتر شيشه ای يا نوری استفاده نمود.
8)برای جلوگيری يك زاويه ديد مناسب به صورتی كه صفحه مانيتوردرميدان ديد فرد واقع شود ،گردن بايد راست نگاه داشته شود ومسيرديد نيز بايد به سمت پايين باشد.
9)جهت افزايش قابليت تنظيم مانيتور نيز میتوان از پايه متحرك استفاده نمود. اين وسيله به ما امكان می دهد كه با افزايش قابليت تنظيم فواصل بر اساس اصول ارگونومی، ضمن قراردادن مانيتور در محل مناسب (از نظر قرار گرفتن در امتداد ديد)، فاصله مناسبی را نيز بين فرد و مانيتور به وجود آورد ودر نتيجه با     پديد آوردن مناسب ترين شرايط ديد، از خستگی چشم و ساير عوارض چشمی و هم چنيــن سايــر ناراحتـی ها و عـوارض استـخوانــی ماهيچه ای (در اثر وضعيتی كه فرد براي مانيتور به خود می گيرد جلوگيری نمائيم).
10) مواقعی كه ازكامپيوتربرای اموری چون تايپ يا حروفچينی استفاده می شود، بايد از يك نگهدارنده قابل تنظيم (copy holder) در كنار مانيتور استفاده نماييد.
11)ای جلوگيری از خطرات ميادين الكترومغناطيسی ، هيچ گاه نبايد در پشت مانيتور قرار گرفت .

D)صفحه کلید
1)    صفحه كليد مورد استفاده بايد دردسترس فرد و درمحلی قرار گيرد كه در هنگام كار با آن، ساعد و بازوها زاويه ای بين     80 تا 100 درجه ايجاد نمايند.در اين حالت باز بايد به زمين عمود باشد ومچ نبايد هيچ گونه فشاری را متحمل شود و نبايد به بالا، پايين يا داخل خم شود . برای اين منظور می توان از تكيه گاه مخصوصي استفاده نمود .
2)    صفحه كليد بايد از بدنه كامپيوتر مجزا باشد .
3)    صفحه كليد بايد بطور دقيق در جلوی فرد قرار گيرد .
(E موس
•    امروزه ماوس ها با شكل‌های مختلف وارد بازار شده اند. بنابراين انتخاب ماوس عامل مهمی در هنگام كاربا كامپيوتر می باشد.
•    حتی المقدور ماوس وصفحه كليد هم سطح باشند.
•    در هنگام كار با موس، مچ دست و ساعد بايستی دارای تكيه گاه باشند.
•    از كليدهای ميانبر به جای استفاده از ماوس كمك بگيريد:    مانند ctrl+s):برای ذخيره كردن و ctrl+p برای چاپ كردن(.
•    ازپدهايی (صفحه های مخصوص ماوس) كه امروزه به عنوان پد طبی مطرح می باشد، استفاده گردد.

نورپردازی محيط كار:
    قرار دادن روشــنايی و انتخاب ميزان مناســـبی از نور می تواند توانايی شخص را در هنگام ديدن تصاوير بر روی مانيتور افزايش دهد. اگر روشنايی بسيار زياد باشد ويا نور بيش ازاندازه مناسب بر روی صفحه مانيتور بيافتد، برای ديـدن تصـاويـر بر روی مانيـتور دچــار مشـكل شــده و نمی توان تصاوير را به وضوح مشاهده كرد، بنابراين موجب خستگی چشم و سردرد می‌گردد.

    1-ميز كامپيوتر و مانيتور خود را به گونه ای در محيط كار قراردهيد كه پشت به پنجره محيط كار باشد و نور بيرون ازاتاق برروی مانيتور تابيده نشود و يا از پرده و نور گير در پشت پنجره ها استفاده شود تا از ورود نور درخشان جلوگيری عمل آيد.
    2- ازنورهای مهتابی وخورشيدی بطور تركيبی در محيط كار استفاده گردد تا روشنايی مناسبی جهت خواندن در اختيار داشته باشيد.
    3-در صورت استفاده از چراغ های مطالعه، منبع نور را به موازات خط ديد خود قرار دهيد.
    4-در صورتی كه از مانيتور LCDاستفاده می گردد،ميزان روشنايی بيشتری مورد نياز می باشد.
    5-منابع روشنايی درخشان كه در پشت صفحه نمايش قرار دارند مي توانند برای كاربران با كامپيوتر مشكل ايجاد كنندو در واقع ديدن صفحه كار را بطور واضح برايتان مشكل می سازد.

برخي توصيه ها در مورد وضعيت و حركات بدن
    مفاصل نبايد به جهت خاصي خم شوند.
(بالا نگه داشتن بازوها،خم كردن گردن وچرخاندن سر،خم كردن ودولا شدن مثالهایی از وضعيت های نامناسب بدنی در اثر تمايل مفاصل به يك جهت هستند)
    درهنگام برداشتن شئ جسم را تا حد ممكن به بدن نزديك كنيد.
    ازخم كردن بدن به جلو خودداری كنيد.(وزن تنه وفشار بركمر)
    حركات و نيروهای ناگهانی حداكثر فشار را بر بدن وارد می كند.
    حالات و حركات بدن را تغيير دهيد. نبايد مدت طولانی در يك وضعيت قرار گرفته يا حركتی را انجام دهيد.
    مدت زمان انجام هر گونه كار ماهيچه ای مداوم را محدود كنيد.
    در بين كار بايستيد ،بنشينيد و راه برويد.

نتيجه گيري و پيشنهادات
    با توجه به حيطه گسترده دانش ارگونومی و با اعمال نظر بر اين ديدگاه كه اين علم گستره وسيعی از سيستم‌های صنعتی، يعنی محيط كار، انسان و ماشين آلات را مورد توجه قرار می‌دهد، ميتوان گفت كه يكی از مهمترين راه‌های توجه به انسان و چگونگی عملكرد صحيح و برتر اوآگاهی از اصول ارگونومی وكاربرد آن اصول در طراحی پست‌های كاری است.
    بنابراين برای تحقق اين مهم می‌توان توصيه‌هايی را به دست‌اندركاران توليد، مديران، برنامه‌ريزان و مسئولين محيط‌های صنعتی ارائه نمود.
در زير به بخش كوچكی از آن توصیه ها اشاره مي‌شود:
1)    آموزش مفاهيم ارگونومی به مديران.
2)    استخدام افراد، با توجه به نوع حرفه، ويژگی یهای فردی و قابليت‌های افراد.
3)    معاينات قبل از استخدام و معاينات دوره‌ای كارگران با توجه به مدل‌های ارگونومی.
4)    طراحی پست‌های كار با توجه به داده‌های آنتروپومتری و توصيه‌های مهندسی فاكتورهای انسانی.
5)    توجه به ساختار آناتومی و فيزيولوژی شاغلان.
6)    تطابق بهينه كار با كارگران.
(7 بكارگيری اصول مديريت اقتضايی برای جلب رضايت افراد در انجام كار و استفاده از اصول ارگونومی توسط آنها.
(8 بررسی و تجزيه و تحليل حوادث شغلی، علل آن و زيان‌های اقتصادی آنها
9)تنظيم دستورالعمل‌ها و توصيه‌نامه های شغلی برای افراد شاغل در سيستم

    به اميد آنكه با بكارگيری هر چه بيشتر تكنيك‌های مطرح در ارگونومی، بتوانيم از نيروی انسانی زحمت كش كشورمان هر چه بهتر و مفيدتر بهره‌مند شده و قدر اين منبع اصلي توليدی را كه حتي بسياری از كشورهای صنعتی و فراصنعتی هم از داشتن آن بي بهره‌اند، ارج نهيم.

منابع:

www.ambiencedore.com/.../standing.jpg
www.daneshju.ir/forum/f369/t10817.html
www.worker.blogfa.com/post-8.asp
www.gaocities.com/masoud_navaein/ergonomi.ppt
www.farini.gov.ir/plugins/content/image/fille/883_hefazat.ppt

لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را

با مدیریت سایت از طریق پست الکترونیکی؛

Email: [email protected]

در میان گذارید.

ارگونومی؛ مهندسی فاکتورهای انسانی

مطالب مشابه :

سایت ارگونومی

معرفی پایگاه اینترنتی#1

ارگونومی؛ مهندسی فاکتورهای انسانی

ارگونومی

ارگونومی در کفش ورزشی

تاثیر ابعاد ارگونومی بر فعالیت و افزایش بهره وری

ارگونومی

منابع آزمون کارشناسی ارشد ارگونومی