کروماتوگرافی کاغذی قندها

کروماتوگرافی روشی است برای جداسازی مولکول ها و ترکیب های موجود در یک محلول.

فاز متحرک(گاز یا مایع) از میان فاز ثابت(جامد یا مایع) حرکت کرده و ترکیبات موجود در مخلوط را حمل میکند.سرعت حرکت اجزای مختلفِ یک محلول، متفاوت بوده که باعث جدا شدن آنها میشود.

اگر تئوری احتیاج نداشتید برید پایین تو اولین آزمایش(روش تهیه ی حلال)←کروماتوگرافی کاغذی و tlc تو شیمی آلی 1 نوشته شده.

تئوری:

معنی لغت کروماتوگرافی(chormatography)، نوشتن با رنگ است.کروماتوگرافی روشی برای جداسازی مولکول ها و ترکیبات موجود در یک محلول است و انواع گوناگونی نظیر کاغذی، گازی(GC)، لایه نازک(TLC) و... دارد که همه اساس فیزیکی یکسانی دارند.

در تمام روش های کروماتوگرافی، یک فاز ثابت(Stationary phase) جامد یا مایع و یک فاز متحرک (Mobile phase) مایع یا گاز وجود دارد.فاز متحرک از میان فاز جامد عبور کرده و ترکیبات موجود در مخلوط را با خود حمل می کند.سرعت حرکت اجزای مختلفِ یک محلول، متفاوت بوده که باعث جدا شدن آنها از یکدیگر می شود.

از کروماتوگرافی کاغذی برای جداسازی اجزای رنگی یا قابل رنگ شدن در یک محلول استفاده می شود. در این نوع از کروماتوگرافی، فاز ثابت یک کاغذ جاذب نظیر کاغذ واتمن است و فاز متحرک یک محلول متشکل از چند نوع حلال می باشد.

برای انجام این آزمایش ابتدا نمونه ها روی کاغذ صافی در فواصل مناسب لکه گذاری شده و کاغذ در یک بشر حاوی حلال(فاز متحرک) طوری قرار داده می شود که سطح حلال پایین تر از نمونه ها باشد. سپس حلال در اثر خاصیت موئینگی به طرف بالا حرکت کرده و اجزای نمونه را با خود حمل می کند.تفاوت های ساختاری این اجزا و حلالیت متفاوت آنها در حلال های مختلف باعث اختلاف در سرعت حرکت آنها و جدا شدن آنها از یکدیگر می شود. پس از گذشت مدت زمانی معین و قبل از رسیدن حلال به انتهای کاغذ، آن را از بشر خارج کرده و رنگ آمیزی می کنیم.بدین ترتیب مکان اجزای روی کاغذ (که هم اکنون کروماتوگرام نام دارد) مشخص می شود.

در یک کروماتوگرام، نسبت مسافت طی شده توسط یک ترکیب از یک مبدا به مسافت طی شده توسط حلال از همان مبدا را (Retention Factor ( RF یا فاکتور تاخیر می نامند.

برای شناسایی یک ترکیب نامشخص، می توان RF آن ترکیب را با RF ترکیب مشخص در شرایط یکسان کروماتوگرافی شده، مقایسه و ترکیب را شناسایی کرد.

روش تهیه حلال:

برای تهیه ی حلال باید ایزوپروپیل الک، استیک اسید و آب مقطر را با نسبت 1/1/3 باید مخلوط کرد.مثلا 300 میلی لیتر از ازوپروپیل الکل+100 میلی لیتر استیک اسید+ 100 میلی لیتر آب مقطر را در یک بشر میریزیم تا حلال آماده شود.

روش تهیه ی رنگ:

برای تهیه ی محلول رنگ آمیزی، 1 میلی لیتر انیلین+1 گرم دی فنیل آمین را در 100 میلی لیتر استن حل کنید. هنگام مصرف ، 10 حجم از محلول فوق را با یک حجم از اسید فسفریم 85% مخلوط کنید.

روش انجام آزمایش:

در این آزمایش از محلول های گزیلوز، فروکتوز، گلوکز ، مالتوز و یک نمونه ی مجهول استفاده میشود.

1-یک تکه کاغذ تیلمن در ابعاد 13x22cm را برداشته و از فاصله ی 2cm روی ضلع 22 خط بکشید(از پایین صفحه 2 سانتی متر به سمت بالا اندازه بگیرید و خط بکشید). باید لکه گذاری را روی این خط انجام دهید و لکه ها نباید بزرگ 5ml باشند چون خود لکه ها بعد از گذاشتن در تانک حلال پراکنده میشوند و اگر لکه ها بزرگ و نزدیک به هم باشند باهم ترکیب خواهند شد.

2) 50ml حلال را در یک بشر یک لیتری بریزید و دهانه ی بشر را با پارافیلم بپوشانید(از شیشه ساعت یا یک تکه نایلون پلاستیکی که با یک کش به بشر متصل میشود هم می توان استفاده کرد). چند دقیقه باید در تانک جلال بسته باشد تا بشر با بخار حلال اشباع شود. این کار از تبخیر حلال روی کاغذ جلوگیری میکند.

3-کاغذ تیلمن را روی یک سطح صاف گذاشته و با یک پیپت پاستور لکه گذاری کنید(با فاصله و کوچک). لکه ها باید روی خطی که با مداد کشیدید باشه.چون باید Rf بگیرید و به فاصله ها احتیاج دارید.برای لکه گذاری نوک پی پت را به طور مماس روی کاغذ بگذارید و بلافاصله برش دارید .دقت کنید که قطر لکه ها نباید بیشتر از 5ml بشود.هنگام لکه گذاری دقت کنید که ترتیب لکه ها چگونه است و موقعیت هر لکه چیست مثلا لکه ی اول مربوط به گلوکز است.

4-صبر کنید لکه ها خشک شوند(چند ثانیه بعد از لکه گذاری خشک خواهند شد) بعد از خشک شدن لکه ها دو سر کاغذ را به هم نزدیک کنید و با یک یا دو سوزن ته گرد کاغذ را به هم وصل کنید.دقت کنید که هنگام سوزن زدن دو سر کاغذ باید به هم نزدیک باشند و مثلا 2 سانتی متر از لبه ی دیگر داخلتر نباشد.

5- کاغذ تیلمن که استوانه ای کرده اید را طوری در تانک حلال قرار دهید که نمونه ها پایین و به سمت حلال باشد و حلال با نمونه ها نباید برخورد کند.

6-دهانه ی بشر را ببندید و صبر کنید که حلال کاغذ را به خود آغشته کند. این کار باید در 1cm از سطح بالای کاغذ متوقف شود و کاغذ را از بشر خارج کنید.به محض اینکه کاغذ را از بشر خارج کردید پیشرفت حلال در کاغذ را با مداد خط بکشید.لازم به باز کردن سوزن ها نیست فقط یک خط 1 سانتی متری بکشید که حلال نهایتا تا کجا بالا رفته

7-صبر کنید تا یک مقدار جزئی کاغذ خشک شود بعد با محلول رنگ آمیزی به میزان مناسب کاغذ را آغشته نید.در بخش رنگ آمیزی باید دقت کنید که چه میزان باید از محلول رنگ استفاده کنید.چون اگر زیاد بریزید کاغذ وقتی در آون قرار بگیرد میسوزد و پیشرفت را نخواهید دید و اگر کم بزنید لکه ها رنگ نمیشوند.اگر مقدار مناسب بریزید لکه ها رنگ های مختلف میگیرد.برای رنگ آمیزی فقط کاغذ را آغشته کنید.و به تمام قسمت ها بریزید.هنگام عمل متوجه خواهید شد که میزان مناسب چقدر است.

8-کاغذ را در آون بگذارید و در دمای 100 درجه سلسیوس تنظیم کنید تا لکه ها رنگ شوند.بعد از چند دقیقه مثلا 5 دقیقه کاغذ را از آون خارج کنید و دور لکه های رنگی را خط بکشید و با نمونه ی مجهول مقایسه کنید که کدام هم سطح با مجهول است تا مشخص شود که مجهول کدام یک از این 4 کربوهیدارت بوده.

9-برای مشخص کردن مجهول باید Rf بگیرید برای تمام لکه ها.چون ممکن است دو لکه به هم نزدیک باشد و با چشم نتوانید تشخیص دهید.

Rf =فاصله ی حرکت ترکیب از مبدا(x)/فاصله ی حرکت حلال از مبدا(y)←هم صورت و هم مخرج کسر را از قسمت مداد حساب کنید.

برای مثال نتیجه گیری اینطوری باید باشه:چون ما میخواهیم مجهول مشخص کنیم:(از راست بخونید)

Rfگلوکز= 4÷7=0.57 Rfفروکتوز= 3.8÷7=0.54

Rfگزیلوز= 4.7÷7=0.67 Rfمالتوز= 2÷7=0.28

Rfمجهول= 4÷7=0.57

مجهول با با لکه ی با رنگ مشابه و همچنین فاصله ی حرکت از مبدا و نهایتا با Rf برابر 0.57 گلوکز است.

کروماتوگرافی کاغذی قندها

مطالب مشابه :

بخش میکروب شناسی مواد غذایی

خلاصه فصل هشتم

کروماتوگرافی کاغذی قندها

شاخه‌های‌ علم‌ شیمی‌

گزارش کار آزمایشگاه مکانیک سیالات(کانال های رو باز)

ابزاهای ازمایشگاه

گزارش کار آزمایشگاه فیزیک2(آشنایی با دستگاه های اندازه گیری)

آزمایشگاه شیمی عمومی اندازه گیری نقطه ی ذوب وجوش

استانداردهاي اندازه گيري

ازمایشگاه فیزیک2-مقاومتها