سازمان يادگيرنده چيست؟

 

 

1.        يادگيري

      جامعترين تعريفي كه تاكنون از يادگيري ارائه شده تعريف هليگارد و ماركوئيز است اين دو روانشناس، يادگيري را بدين گونه تعريف كرده‌اند: يادگيري عبارتست از فرآيند تغييرات نسبتاً پايدار در توان بالقوه ناشي از تجربه )هرگنهان، ترجمه سيف، 1386).

 2.       يادگيريسازماني

      موضوع يادگيري سازماني در حدود دهه 1970 ميلادي مطرح شد. يادگيري افراد در درون سازمان را يادگيري سازماني گويند. يادگيري سازماني براي توصيف انواع خاصي از فعاليتهايي كه در سازمان جريان دارد بكار گرفته مي شود(رهنورد، 1378).

     يادگيري سازماني فرآيند كسب دانش، توزيع اطلاعات، تفسير اطلاعات و حافظه سازماني مي باشد كه در شرايط تغيير بطور موفقيت آميزي خود را تطبيق مي دهد. در اين زمينه فرایند، انجام دادن براي يادگيري و يادگيري براي انجام دادن است .

        انواعيادگيريسازماني

        آرجريس و شون سه نوع يادگيري سازماني و يا به تعبير ديگر، سه سطح يادگيري را به شرح زير توصيف كرده‌اند:

·          يادگيري تك حلقه‌اي: يادگيري تك حلقه‌اي زماني اتفاق مي افتد كه در بستر هدفها و سياستهاي

جاري سازمان، خطاها كشف و اصلاح شوند. از يادگيري تك حلقه اي، سنگه با عنوان يادگيري انطباقي، فايول ولايلز با عنوان يادگيري سطح پائين و ميسون با عنوان يادگيري غيراستراتژيك نيز نام ميبرند.

·         يادگيري دو حلقه‌اي: يادگيري دو حلقهاي زماني اتفاق ميافتد كه سازمان خطاها را كشف و اصلاح ميكند و هنجارها، رويه‌ها، سياستها و هدفهاي موجود را زير سؤال ميبرد و به تعديل و اصلاح آنها ميپردازد. يادگيري دو حلقهاي را، سنگه با عنوان يادگيري مولد، فايول و لايلز با عنوان يادگيري سطح بالا و ميسون با عنوان يادگيري استراتژيك نيز مي‌نامند.

·         يادگيري سه حلقه اي: زماني اتفاق ميافتدكه سازمانها ياد بگيرند چگونه يادگيري تك حلقه‌اي و دو حلقه‌اي را اجرا كنند. به عبارت ديگر يادگيري سه حلقه‌اي توانايي يادگرفتن دربارة يادگيري است. اين بدان معني است كه آگاهي از سبكها و فرآيندها و ساختارهاي يادگيري پيش نياز ارتقاي يادگيري است (رهنورد، 1378). از یادگیری سه حلقه ای به عنوان فرا یادگیری نیز نام برده اند. در این سطح سازمان‌ها یاد می‌گیرند که چگونه باید یاد بگیرند (حیدری تفرشی، 1381).

 3.       سازمانيادگيرنده

       سازمان يادگيرنده اساساً با تكميل نظريه‌هاي مربوط به يادگيري و يادگيري سازماني شكل گرفته است و از اين رو محققان متعددي در شكل گيري اين نظريه نقش داشته اند. سازمان يادگيرنده، سازماني است كه در آن اعضا به طور مستمر خود را در جهت تحقق هدفها و آمالي كه واقعاً در پي آنند توسعه مي دهند . الگوهاي نويني در جهت گسترش دامنه تفكر رواج مي‌يابد، فضا براي آرمان‌طلبي جمعي وجود دارد و نهايتاً سازمانی است كه اعضای آن به طور دائم مي آموزند كه چگونه دسته‌جمعي ياد گيرند(بهرام زاده، 1379).

     سازمانهاي مطلوب، سازمانهاي يادگيرنده خواهند بود . اين سازمانها فرصتهايي را براي اعمال مسئوليت بوجود مي آورند. از تجربه‌ها مي آموزند، ريسك مي پذيرند و از نتايج حاصله و از در س‌هاي آموخته شده احساس رضايت مي كنند(طالبي، 1381)

     سازمان يادگيرنده سازماني است كه در آن يادگيري، نياز هميشگي كليه كاركنان تلقي  مي شود و در آن ضمن تاكيد بر آموختن چگونه آموختن و جذب وتوزيع دانش نو، به خلق و توليد اطلاعات و دانش جديد و مورد نياز پرداخته مي شود و تمامي اين دانش‌ها در رفتار و عملكردها متجلي مي گردند (قهرماني، 1383). به اقرار كليه صاحبنظران، نظريه پرداز اصلي سازمان يادگيرنده پيتر ام.سنگه از دانشگاه MIT است.

سازمان يادگيرنده از نظر پيتر سنگه، سازماني است كه با استفاده از افراد، ارزشها و ساير خرده سيستمها، و با تكيه بر درسها و تجربه‌هايي كه به دست مي آورد، به طور پيوسته عملكرد خود را تغيير مي‌دهد و آن را بهبود مي بخشد.

 

اجزاياصليسازمانيادگيرنده:

1-      قابليتهايشخصي: عبارتست از نظامي كه فرد به صورت مستمر ديدگاه‌هاي شخصي خود را روشن‌تر و عميق تر مي‌نمايد، انرزي و توان خود را متمركز مي‌كند، صبر و بردباري خود را گسترش مي دهد و بالاخره آنكه و اقعيات را منصفانه و بي غرض در مي‌يابد. اما شمار بسيار كمي از موسسات، كاركنان خود را به رشد اين خصائص در درون خود، تشويق مي نمايند. علاوه بر اين تعداد كمي از انسان‌هاي بالغ در جهت رشد و توسعه تواناييهاي شخصي خود، حركت ميكنند.

2-    مدلهايذهني:مدلهاي ذهني انگاشته‌هاي بسيار عميق و يا حتي تصاوير و اشكالي هستند كه بر فهم ما از دنيا و نحوه عمل ما در مقابل آن اثر مي گذارند. بسياري از مواقع ما نسبت به مدل‌هاي ذهني خود و اثري كه آنها بر عملكرد ما ميگذارند آگاهي كامل نداريم.

3-      آرمانمشترك: عبارتست از ظرفيت ايجاد يك تصوير و آرمان از آينده اي كه به دنبال آن هستيم .به سختي مي توان سازماني را نام برد كه به درجه اي از موفقيت رسيده باشد بدون آن كه داراي اهداف، ارزشها و آرمانهايي باشد كه عميقاً در سطح موسسه پذيرفته شده باشند.

4-     يادگيريجمعي:فراگيري تيمي حائز اهميت بسيار است. چرا كه تيم‌ها و نه افراد، سنگ بناي يادگيري در سازمان‌هاي مدرن را تشكيل مي دهند. تا زماني كه تيم‌ها ياد نگيرند ، سازمان‌ها نيز قادر به يادگيري نخواهند بود.

5-     نگرشسيستماتيك:تفكر سيستمي به عنوان پنجمين فرمان معرفي شده است. چرا كه ساير قواعد را يكپارچه مي‌سازد و آن‌ها را در ساختاري هماهنگ از مباني نظري و عملي تركيب مي سازد. ارائه تصويري آرماني از مجموعه ، بدون بهره‌گيري از ديدي سيستمي منجر به ايجاد تصاوير زيبا از آينده خواهد شد(سنگه ، ترجمه هدايت، 1385).

 

زمينه‌هاي شكل گيري نظريه سازمان يادگيرنده

      به عقيده سنگه - نظريه پرداز اصلي سازمان يادگيرنده- انسان‌ها براي يادگيري طراحي شده اند .هيچكس اعمال اساسي مورد نياز كودكان را به آن‌ها نمي آموزد، بلكه آ ن‌ها خود به كمك حس عميق كنجكاوي و آزمايش كردن كه در درون خود دارند، راه رفتن، صحبت كردن و ... را ياد مي گيرند . متأسفانه، سازمان‌ها در جوامع امروزي غالباً به كنترل به جاي يادگيري تما يل دارند . اين سازمان‌ها افراد را به خاطر كار كردن براي ديگران، تشويق مي كنند و نه به دليل بهره گيري از كنجكاوي طبيعي و انگيزه فطري يادگيري در وجودشان. افراد از زمان كودكي در اولين برخورد خود با سازماني به نام مدرسه مي آموزند كه كار آنها؛ « يافتن پاسخ صحيح و اجتناب از خطاست» و اين بازي در دوره‌هاي متمادي عمر انسان‌ها و به هنگام كار براي سازمان‌هاي متفاوت به صورت يكسان در جريان است.

  یادگیری سازمانی و سرنوشت سازمان

   طول عمر بسياري از مؤسسات حتي به اندازه نصف عمر طبيعي يك انسان نيست . نتيجه يك بررسي كه در 1983 ميلادي توسط شركت شل صورت گرفت، حاكي از اين بود كه يك سوم شركت‌هايي كه در 1970 ميلادي جزو 500 شركت بزرگ دنيا بو ه اند، محو شده و از بين رفته اند. در همين مطالعه تخمين زده شده است كه طول عمر متوسط عظيم ترين بنگاه‌هاي اقتصادي كمتر از 40 سال بوده است . به نظر پيتر سنگه مشكل اصلي دست به گريبان سازمان‌هاي امروزي اين است كه آنها اغلب به صورت يك كل، قادر به شناسايي تهديدها و اثرات آنها نبوده و از خلق گزينه‌ها و راه حل‌ها عاجزند، به بياني ديگر سازمان‌ها در يادگيري دچار مشكل هستند . حتي موفق ترين سازمان‌ها در صورتي كه دچار فقر يادگيري باشند، با وجود اينكه به حيات خود ادامه خواهند داد، هرگز تمامي قابليت‌هاي خود را به منصه ظهور نخواهند رساند. در تحقيقي كه توسط شركت شل انجام شده است و قبلاً به آن اشاره شد، محققان دريافتند كه تعداد بسيار كمي از سازمان‌ها بيش از 75 سال عمر كرده بودند. موضوع جالب توجه اين است كه، نكته كليدي درموفقيت اين سازمان‌ها توانايي آنها در جستجو براي كسب و كار و فرصت‌هاي سازماني جديدي تشخيص داده شد كه منابع بالقوه جديدي براي رشد فراهم آورند.

 


مطالب مشابه :


سازمان يادگيرنده چيست؟

کتابدار شهر سازمان يادگيرنده چيست يادگيري عبارتست از فرآيند تغييرات نسبتاً پايدار




اكوتوريسم چيست؟

شهر سبز - اكوتوريسم چيست؟ - محیط زیست در خطر نابودی است ؟ چه کسی پاسخگوست ؟ - شهر سبز




استراتژي توسعه شهري (CDS) چيست؟

وبلاگ دانشجویان برنامه ریزی شهری 87 یزد - استراتژي توسعه شهري (CDS) چيست؟ - Geography and Urban Planning 87 of




استراتژي توسعه شهري (CDS) چيست؟

City Development Strategy چيست فرايند تهيه چشم انداز بلند مدت يک شهر که بانک جهاني شهرهاي پايدار را




معماري سبز چيست؟

معماري سبز چيست؟ قبل از هر چيز که يک ساختمان سبز خلق شود مانند هر چيز ديگر به يکخالق احتياج




توسعه روستايي چيست؟

روستا چيست و هر بخش به چند شهر (داراي شهردار) (كه پايدار و ماندگار نيز باشد).




مشكلات شهر تهران چيست؟

مديران متبحر براي تهران مدرن و زيبا - مشكلات شهر تهران چيست؟ - " بهینه سازی، مدرن سازی و




روستا چيست؟

روستا چيست و هر بخش به چند شهر (داراي شهردار) (كه پايدار و ماندگار نيز باشد).




روستا و راهبردهاي توسعه پايدار

جلگه ماروس - روستا و راهبردهاي توسعه پايدار - پيشينه جلگه ماروس و سرولايت بزرگ




توسعه اقتصادي چيست؟

حسابداری خدابنده × قیدار نبی ع × - توسعه اقتصادي چيست؟ - اولین , بزرگترین و جامع ترین وب لاگ




برچسب :