صله ی رحم

نماز جمعه شهرستان مرند با شكوه خاصّي طبق روال هفته هاي گذشته با حضور اقشار مختلف مردم مومن شهرستان مرند به امامت حضرت حجّت الاسلام و المسلمين نعمت زاده برگزار گرديد. ايشان در ابتداي خطبه اوّل ضمن توصيه به حفظ سرمايه معنوي كسب شده در ماه مبارك رمضان، با قرائت آيه هاي 215 و 180 سوره ي بقره، در ادامه مباحث هفته هاي گذشته به پيگيري موضوع الگو و سبك زندگي اسلامي ـ ايراني، با عنوان" مراتب و اولويت در صله رحم" پرداختند.
كُتِبَ عَلَيْكُمْ اِذا حَضَرَ اَحَدَكُمُ الْمَوْتُ اِنْ تَرَكَ خَيْراً الْوَصيَّةُ لِلْوالِدَيْنِ و الاَْقْرَبينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقْاً عَلَى الْمُتَّقينَ(بقره،180)
بر شما نوشته شده است که وقتی یکی از شما را مرگ در می رسد، اگر مالی بر جای می گذارد برای پدر و مادر و خویشاوندان نزدیکش به طور پسندیده وصیّت کند؛ این حقّی است بر پرهيزگاران.
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (بقره،215)
اي پيامبر! از تو مى‏پرسند كه (در راه خدا) چه انفاق كنند، بگو: (جنس مال مهم نيست، بلكه) هر مالى را انفاق كنيد براى پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و فقيران و در راه مانده باشد. و هر كار خيرى انجام دهيد بى‏ترديد خداوند به آن داناست.
ايشان با پرداختن به موضوع "مراتب و اولويت ها در صله رحم" فرمودند كه محدوده خويشاوندي در دين اسلام آنقدر گسترده است كه انسان نمي تواند حقوق همه خويشاوندان را به نحو احسن ادا كند به طوري كه برخي از خويشاوندان در پرورش جسمي و برخي ديگر در تربيت و بالندگي روحي انسان نقش دارند و خويشاوندان بر اساس اولويت به چهار گروه تقسيم مي شوند كه عبارتند از : 1- والدين؛ يعني پدر و مادر كه از ميان اين دو، مادر در نيكي و احسان نمودن مقدّم بر پدر است 2- خواهران و برادران، كه در اين مورد نيز خواهر بر برادر مقدّم است 3- اقوام نسبي همچون عمّه، عمو، خاله و دائي و فرزندان آنها 4- خويشاوندان سببي مانند پدر و مادر همسر، داماد و ... كه در قرآن و سنّت پيامبر اسلام بيان شده است.
قال رسول اللّه (ص): خمس تمرات أو خمس قُرَص او دنانير او دراهم يملكها الانسان و هو يريد ان يمضيها فافضلها ما انفقه الانسان علي والديه ، ثمّ الثّانيه علي نفسه و عياله و ثمّ الثّالثه القرابه و اخوانه المؤمنين ، ثمّ الرّابعه علي جيرانه الفقراء، ثمّ الخامسه في سبيل اللّه و هو اخسّها اجراً.
پيامبر گرامي اسلام (ص) فرموند: اگر پنج خرما يا پنج قرص نان يا درهم و دينار داشته باشي؛ بهترين زمينه مصرف آن، براي پدر و مادر مي باشد، پس از آن براي خود و خانواده، سپس براي نزديكان و خواهران و برادران ديني، در مرحله چهارم براي همسايگان نيازمند و در آخرين مرحله كه از مراحل ديگر كمتر ثواب دارد، مصرف در راه خدا (هزينه در راه حلال) مي باشد.
خطيب نماز جمعه مرند در ادامه به بررسي تفصيلي آيات و روايات در مورد نيكي به والدين پرداختند و فرمودند: احترام به پدر و مادر چنان مهمّ است كه حتّي كفر و شرك آنان مانع احسان و احترام به آنها نمي شود و در صورت كفر و شرك والدين، فرزندان حقّ ندارند از دستورات خلاف شرع والدين خود پيروي كنند و در عين حال بايد احترام و احسان به آنها را فراموش نكنند.
1- آيات قرآن:
الف) وَ قَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا.(اسراء،24) پروردگارت مقرر داشت که جز او را نپرستيد و به پدر و مادر نيکی کنيد هر گاه تا تو زنده هستی هر دو يا يکی از آن دو سالخورده شوند ، آنان را ميازار و به درشتی خطاب مکن و با آنان با احترام سخن بگوی.
ب) وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا (اسراء،13)
در برابرشان از روی مهربانی سر تواضع فرود آور و بگو : ای پروردگار من، همچنان که مرا در خردسالي پرورش دادند، بر آنها رحمت آور.
ج) وَ إِن جَاهَدَاكَ عَلى أَن تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا
(اي انسان)؛ هرگاه پدر و ماردت، تلاش كنند كه تو چيزى را همتاى من قرار دهى، كه از آن آگاهى ندارى (بلكه مى‏دانى باطل است)، از ايشان اطاعت مكن، ولى با آن دو، در دنيا به طرز شايسته‏اى رفتار كن.

2- احاديث معصومين
الف) ثَلَاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لِأَحَدٍ فِيهِنَّ رُخْصَةً؛ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِر وَ وَفَاءٌ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ، وَ بِرُّ الْوَالِدَيْنِ بَرَّيْنِ كَانَا أَوْ فَاجِرَيْنِ.
سه چيز است كه ترك آن براى هيچ كس جايز نيست: نيكى به پدر و مادر نیکو کار باشند يا فاجر ، وفاى به عهد با نیکو کار يا فاجر و اداى امانت به نیکو کار يا فاجر.
ب) منصور بن خازم عن الصادق(عليه السلام): قلتُ ايّ الاعمال افضل؟ قال (ع): الصَّلاةُ لِوَقتِها و بِرُّ الوالِدَین و الجِهادُ فی سَبیلِ اللهِ؛ (اصول كافي،ج2،ص158)
منصور بن خازم از امام الصادق(عليه السلام) روايت مي كند كه از ايشان پرسيدم بهترين اعمال چيست؟ فرمود: بهترین کارها در نزد خدا نماز سر وقت است، آنگاه نیکی به پدر و مادر، سپس تلاش و كوشش در راه خدا.
در خطبه دوّم ايشان با اشاره به سالروز اهانت و تخريب بارگاه ائمه بقيع توسط عمّال فرقه وهابيت در سال 1344 هجري(90 سال پيش)، اين اقدام ننگين را مصيبت بزرگ براي جهان اسلام دانستند و در ادامه به بيانات رهبر معظم انقلاب در روز عيد فطر اشاره نموده، و حوادث و جنايات اتفاق افتاده در كشورهاي عراق، سوريه و مصر را ناشي از فقدان وحدت كلمه و نبود رهبر با درايت ديني دانستند و تصريح نمودند كه ايران اسلامي به بركت وجود رهبر معظم انقلاب از اين گونه خطرات در امان است و هشدار دادند كه ادامه ي جنگ داخلي و در سوريه و كشمكش سياسي در مصر و ساير كشورهاي اسلامي ضربه اساسي به پيكره جهان اسلام خواهد زد. ايشان با استناد به حوادثي چون آتش سوزي مسجد الاقصي و حمله رضاخان به مسجد گوهرشاد و تخريب بارگاه ائمه بقيع، انفجارهاي تروريستي در ضاحيه لبنان و شهرهاي مختلف عراق را به شدت خطرناك دانست كه ممكن هر لحظه آتش جنگ داخلي را شعله ور كند و همه مصايب و ناكامي گذشته و امروزه جهان اسلام و موفقيّت هاي دشمنان را از تفرّقه و اختلاف و عدم اتّحاد امّت اسلامي دانستند و فرمودند: اگر امروز دشمن موفق به كنترل و مهار بيداري اسلامي و كاستن از سرعت سقوط رژيم هاي وابسته و مزدور شده و مرگ بر آمريكا و اسرائيل و استكبار در حال فراموشي و جنگ داخلي و برادركشي در كشورهاي مسلمان به ويژه در سوريه، مصر، عراق و.... آغاز و يا در حال شروع است. ايشان نخبگان سياسي و ديني جهان اسلام را به بيدار شدن از خواب غفلت و انجام رسالت تاريخي فراخواند و تاكيد كرد كه غفلت امروز در اين پيچ تاريخي به خسارت غبرقابل جبراني خواهد انجاميد؛ لذا بهترين راه چاره، الگوپذيري از تجربه موفق سي و پنج ساله جمهوري اسلامي و رهبري ديني است.
در پايان سالرور بازگشت سرفرازانه آزادگان را به ميهن اسلامي گرامي داشتند و فرمودند: 2 هفته پس از حمله عراق به كويت، صدام ملعون با ارسال نامه اي به آيت الله هاشمي رفسنجاني عهدنامه 1975 الجزاير را به رسميت شناخت و به آزادي اسراي جنگ تحميلي تن داد و تصريح كردند كه آزادگان، شهداء و جانبازان عزيز مظهر غيرت و عزّت ايران و اسلام هستند كه بايستي فرهنگ و سلوك آنان در همه نقاط و بخش هاي كشور ساري و جاري باشد.

صله ی رحم

مطالب مشابه :

صله رحم ... از کتاب همزاد من ... سروده نسرین بهجتی ... تقدیم به عروسان مظلوم

صله رحم

صله ی رحم

احكام صله رحم‏