اصول مقدماتی طراحی پارک های شهری

اصولاً پاركها مجموعه اي از فضاهاي سخت و فضاهاي سبز مي باشند كه هر يك بعنوان مكمل ديگري عمل مي كند. بطوركلي فضاهاي سخت شامل مبلمان ، عناصر معماري، كف سازيها و غيره بوده و تابعي از ويژگيهاي و اصول معماري پارك مي باشد كه بايستي دقيقاً در مراحل طراحي پارك به آنها توجه شده و براساس نوع عملكرد آنها مقادير مناسب آن برآورد گردد.

لازم به ذكر است كه كليه ي فضاهاي سخت طراحي شده، بايستي از لحاظ فرم عملكرد متناسب با كاركرد و گروه سني استفاده كنندگان از پاركها بوده و هر كدام از اصول مخصوص به خود تبعيت كند. بعنوان مثال طراحي انواع مبلمان و حتي معماري يك پارك ويژه ي كودكان با يك پارك شهري كه مورد استفاده ي طيفهاي سني زيادي قرارداد متفاوت مي باشد.با اين مقدمه در اين قسمت از گزارش به بررسي ضوابط و معيارهاي اجراي فضاهاي سبز و سخت پاركها و فضاهاي سبز غير فعال ( معابر و دسترسيها، جرائم و رفيوژها)  پرداخته شده است.

1- فضاهاي سبز فعال

اصولاً طبيعت پاركهاي عمومي بگونه ايست كه تمام طبقات مردم مي توانند از آن استفاده كنند، بعبارت ديگر اين پاركها به منظور گردشگاه و محل استراحت عموم مي باشد، علاوه بر نكات فوق يكي از خصوصيات مهم و معينه پاركهاي عمومي تاثيري است كه در آب و هواي شهرها مي گذارد و خود كمك زيادي به حفظ بهداشت محيط و سلامتي افراد مي نمايد. در پاركهاي عمومي سعي بر آن است كه تمام وسائل سرگرمي و رفاهي تقريباً براي همه گونه سليقه ها وجود داشته باشد.

1-1- تاسيسات رفاهي، تجهيزات خدماتي و اداري، وسايل بازي، زمينهاي بازي و ساير امكانات مورد نياز در احداث پاركها

بطور كلي انواع تاسيسات رفاهي ، تجهيزات خدماتي ، وسايل بازي ، زمينهاي بازي و ساير امكاناتي كه بنحوي موجب كيفي استفاده ازپاركهاي شهري را فراهم مي آورند مي توان بشرح زير طبقه بندي نمود:

- مبلمان شامل :

- نيمكت : کاربرد نیمکت ها عموما برای استراحت و مشاهده مناظر پارک است که بهتر است به حالت تکی یا میزگرد مانند تعبیه شوند که بهترین مکان پیشنهادی برای استقرار نیمکت ها استقرار در کنار آب نماها و حواشی فضای سبز و قرار گیری در محل های دنج در زیر سایه درختان است.

- زباله دان : زباله دان ها باید در نقاط مختلف پارک به ویژه جنب بوفه و سرویس ها و نزدیک آلاچیق ها و زمین بازی کودکان به صورتی تعبیه شوند که دید محیط را برهم نزنند.

- تابلوهاي راهنما، اطلاعات : باید از ورودیهای پارک اطلاعات لازم را برای استفاده کنندگان فراهم کنند و راهنمای آنان باشند.

- ثبت تقويم و تاريخ، ساعت ، تابلوي تبليغات، تابلوهاي توقف و غيره

- پايه هاي مخصوص روشنايي: که از دو نوع فلوسنت و التهابی با توجه به محل و کاربرد محل استفاده می شود.

- دروازه هاي ورودي و خروجي

- حصار : که می تواند به صورت دیوار یا نرده یا استفاده از گیاهانی همچون شمشاد استفاده شود.

- فضاهاي خصوصي و خلوت

- سايبان

- گلدان و گلجاي

- صندوق پست

- ابنيه شامل: 

- آبنما

- شبكه حصار و موانع

- تاسيسات رفاهي شامل :

- توالت و دستشويي: بهتر در گوشه پارک و بصورتی تعبیه شوند که زیبایی منظر پارک را خدشه دار نکنند و تا حدودی نزدیک زمین بازی کودکان باشد.

- آبخوري

آلاچیق آلاچیق ها

در پارکهای عمومی ، فضاهای بزرگ و … اطاقکهایی که کاملا با مصالح ساختمانی بنای منازل متفاوت می باشد ، ساخته می شود که نقش آنها نوعی سایه بان و یا استراحت گاهی موقتی برای عابرین است.

معمولا در ساختمان این گونه اطاقک ها (آلاچیق) ، نکاتی را که از نظر چشم انداز و برخورداری از زیبایی منطقه ضروری می باشد ، مورد توجه قرار می دهند.گاهی در میان یا کنار این گونه آلاچیق ها ، حوضچه های کوچکی احداث یا در وسط آن از درختان پا بلندکه بتوان در بالای آن چتری به منظور ایجاد سایه و تنوع در یکنواختی ایجاد نماید ، غرس می کنند.معمولا محل نصب یا برپا داشتن آلاچیق ها یک فرمول مشخص و کاملا نثبیت شده ای ندارد.گاهی آلاچیق ها را کنار استخرهای بزرگ ، آب نماها یا بر فراز بلندی در باغ ، در میان توده ای از درختان که حالت جنگلی دارند ، بنا می کنند.به طور کلی تاریخچه احداث آلاچیقبه طور مستند در آثار باقی مانده ، چندان مشخص نیست. ولی از اوائل قرن هفدهم ، کم و بیش در برخی از باغات و قصر ها ، اطاقکی را دور از محل ساختمان به عنوان نشتن گاه میان روز و یا خلوت گاه می ساخته اند و برای تزئین داخلی یا خارجی آن از گلدان های گل استفاده می شده است.به عنوان مثال آلاچیق معروف باغ نیمانس در ساسکس انگلستان به سبک ایتالیایی همراه با ستون ها یا آلاچیق هایی به سبک کیوکس های شرقی در باغ سزین کوت در گوسیسترشیر کنار زمین بازی تنیس است. شکل و محل تعبیه آلاچیق ، بستگی به موقعیت زمین ، سلیقه طراح و شناخت چگونگی هم آهنگی با یکدیگر عوامل موجود را در باغ دارد..

چگونگی طراحی یک آلاچیق

برای احداث داربست ، آلاچیق و دیگر فرم هایی که بتواند در نقش سایه انداز را داشته باشند ، از انواع مصالح ساختمانی استفاده می شود. ولی همان گونه که قبلا توضیح داده شد ، آلاچیق ها علاوه بر سرپناه و سایه انداز بایستی به نحوی نقش پناهگاه را نیز داشته باشد.بنابراین پی یا پایه های آلاچیق را تا ارتفاع نیم متر با سنگ ، آجر یا بتون بالا آورده و در روی آنها به آنواع و اشکال مختلف ، دیواره و طاق را با مصالحی از قبیل آهن گرد یا تسمه ای ، نبشی و چوب خراطی شده یا طبیعی به ارتفاع حداکثر دو و نیم متر بنا می کنند. نقشه ساختمانی آلاچیق را بصورت چند ضلعی منظم ، مربع ، دایره یا مستطیل و … با طاق گنبدی یا ساده ترین آن به طور مسطح طراحی کرده و می سازند. دیواره های آلاچیق توسط گیاهانی ( رونده یا پیچنده ) به منظور ایجاد سایه ، محصور می شوند.لذا در فواصل معینی از ستون ها یا پایه های آلاچیق ، گیاهانی سریع الرشد کاشته می شود.گاهی به جای گیاهان زینتی از برخی در ختان میوه ماننده مو و یا درختانی که بتوان به آنها فرم داد ، کاشته می شوند. در داخل آلاچیق ، می توان از میز و صندلی های چوبی ( که امکان دارد این چوب ها به اشکال طبیعی تزئین شود) ، سنگی یا سکوبندی (چوبی ، بتونی ، آجری ، سنگی ) استفاده کرد. معمولا کف آلاچیق را از آجر ، سرامیک ، بتون ، شن های رنگی یا ساده و … همانند آنواع دال های خیابان ها ، مفروش می نمایند . دور تا دور آلاچیق را  با عرض حدود یک متر ، با انواع مصالح ساختمانی و تزئیناتی که هماهنگ با طرح عمومی باغ یا پارک می باشد ، مفروش می کنند.

- تاسيسات خدماتي شامل

- موتورخانه ( تاسيسات آب و برق)

- انبار نگهداري وسايل

- وسايل و زمينهاي بازي:

اين نوع وسايل تنوع زيادي داشت و متناسب با طبقات سني ( خردسالان، كودكان و نوجوانان) تغيير مي كند و با توجه به فرهنگ و سنن هر جامعه اين نوع وسايل متفاوتند.

زمينهاي بازي نيز متناسب با نوع عملكرد فضاعاي سبز و ابعاد آنها مي توان شامل يك يا مجموعه اي از زمين بازي فوتبال ، واليبال ، بستكبال، تنيس، بدمينتون، تنيس روي ميز باشد.

- نشانه هاي تجسمي شامل:

- مجسمه هاي اساطير، مشاهير، بزرگان و شخصيتهاي مورد علاقه جوامع

- كتيبه ها

- نقش هاي برجسته

- يادبود احداث پارك : بهتر است در ورودی پارک استقرار یابد.

- سردرهاي ويژه

- وروديهاي سبز طراحي شده يا استفاده از هرس در آفرينش اشكال ويژه

با اين مقدمه در ادامه به بررسي ضوابط اجرايي فضاهاي سبز و سخت در پاركهاي شهري و گردشگاه ها پرداخته شده است.

تشكيلات اداري در پاركهاي عمومي :

انباری و تاسیسات از ضروريات يك پارك مي باشد. بعلاوه قسمتي نيز جهت مواقع ضروري به تاسيسات آتشنشاني اختصاص داده مي‌شود در اين زمينه بهتر آن است كه اماكن با كشت درختان بلند از ديد مستقيم بازديد كنندگان محفوظ باشد.

در پاركها لازم است انبارهائي در نزديكي قسمتهاي مختلف اماكن عمومي مانند رستورانها، كافه زمينهاي ورزش، باغ كودكان و غيره ساخته شوند كه به سهولت نيازهاي فوري و ضروري را در اختياز قسمتهاي ذكر شده قرار دهند.

2-1-1 مجموعه‌ي تشكيلات ساختماني پاركها و گردشگاه ها

تشكيلات ساختماني در پارك و گردشگاه هاي عمومي مي تواند شامل تمامي عمليات فني در زمينه ساختمان باشد اين واحد از قسمتهاي مختلف تشكيل شده كه عبارتنداز:

الف : دسترسيها

بطور كلي در پاركهاي بزرگ شهري و گردشگاه ها دسترسيهايي به اشكال مختلف و اندازه هاي متفاوت با مصالح ساختماني خاصي برحسب نوع طراحي و شرائط محيط احداث مي شود كه شامل دسترسيهاي اصلي، فرعي و پياده روها مي باشد. عرض دسترسيهاي اصلي بايد حداقل بين 5 تا 10 متر باشند. درپاركهاي بزرگ دسترسيهاي اصلي را مي توان بصورت بلوار احداث نمود.

طول و عرض اين گونه دسترسيهاي فرعي بستگي به بزرگي و كوچكي پارك و نوع طراحي آن دارد. اين دسترسيها گاهي قسمتهاي فرعي را در پارك به يكديگر متصل كرده و يا به دسترسيهاي اصلي ارتباز مي دهد. بنابراين برحسب طرز استفاده و موقعيت ان عرضهاي متفاوتي را مي تواند داشته باشد( حدود 3-4 متر) در موارديكه بايد عرض اين دسترسيها رياد باشد مناسب است در طرفين يا يك طرف ان طرحهائي از باغچه ( گلكاري و چمن كاري) ايجاد گردد. سطح اين دسترسيها را بر حسب موقعيت و زيبائي آسفالت و يا طرحهاي مختلف دالاژ و يا شن ريزي ميكنند.

عرض دسترسيهائيكه قسمتهاي اصلي پارك را به يكديگر متصل مي كنند و يا منتهي به ساختمانها و يا مناظر وسيع گلكاري و چمن كاري و يا مشرف بر آب نما ها قرار مي گيرند، بايد به گونه اي باشد كه از نظر راه رفتن و بيان منظره و استفاده از نيمكتها ميسر بوده و طرح آنها به حجم و فضاي پارك گسترش دل انگيز و روح داري بدهد.

عرض پياده روها نبايد كمتر از 3 متر باشد ولي درپاركهاي بزرگ و گردشگاه ها عرض پياده رو مي تواند تا 6 متر هم برسد. پياده روها را مي توان آسفالت نمود يا از مواد ساختماني مختلف بمنظور سنگ فرش استفاده كرد.

ب ـ دربهاي ورودي و خروجي

پاركها بايستي برحسب وسعت و موقعيت محلي آنها، دربهاي ورودي و خروجي متعددي داشته باشند كه شكل و اندازه انها مختلف و متنوع است. دربهاي ورودي و خروجي پارك بايد بر حسب موقعيت خيابانهاي شهر در قسمتهاي مختلف واقع شود و در جلوي دربها فضائي را از طرحهاي چشمگير و جلب كننده با تزئينات متناسب و عالي بوجود آورد، بطوري كه نظر عابرين را جذب نمايد. مثلاً احداث آب نماهاي مجلل در مدخل ورودي بسيار مناسب خواهد بود،بايد توجه داشت در پاركهاي بزرگ دربهاي ورودي سواره رو نبايد در مركز تلاقي خيابانهاي اصلي كه به پارك منتهي مي شوند قرارگيرند، زيرا از نظر عبور و مرور مي تواند مزاحمتهائي توليد نمايد.

دربهاي ورودي بايد بگونه اي باشد كه هم وسائط نقليه و هم عابرين پياده بتوانند از آن استفاده كنند. بدين ترتيب كه پياده روهاي پارك مستقيماً به پياده روهاي خيابان خارج پارك متصل گردد.

2-1-1 تشكيلات تزئيناتي

براي ايجاد زيبائي در پاركها لازم است بخشي بنام تزئينات كه شامل موارد زير ميباشد پديد آورد.

الف ) آب نماها:

آب عنصري ارزنده براي ايجاد نشاط در زندگي شهري است و لذا اين امر ايجاد آبنماها را توجيه مي كند. از زمان شروع توسعه فضاهاي سبز، آب جزء عناصر منظر ساز شد. بطور كلي آب نماها شامل حوضچه هايي كم عمق است كه اغلب داراي فواره هاي متعدد همراه با چراغهاي رنگين ميباشد. معمولاً اين حوضچه ها بين 40 تا 50 سانتيمتر بوده و با مصالح ساختماني مختلف بر حسب شكل و فرمي كه طرح درنظر مي گيرد ساخته مي شوند. گاهي اين حوضچه ها داراي پا شويه هاي خارجي و يا بدون آن مي باشد.

آب نماها گاهي به صورت مطبق يا اشكال متنوعي تعبيه مي شوند. گاهي اوقات مجسمه هاي مختلف به عنوان سمبل يا رساندن منظوري در كنار يا داخل آب نما قرارداده مي شود ولي آنچه كه بايد توجه داشت انتخاب نوع مجسمه و تناسب آن با نوع منظره مي باشد. گاهي در كناب آب نما بجاي مجسمه ها گلدانهاي سنگي بزرگ قرارمي دهند .بزرگي و كوچكي آب نما بايد متناسب با ابعاد هندسي و فضاي محل باشد يا بعبارت ديگر اختلال بين طول و عرض آب نما به گونه اي باشد كه عرض آن كمتر بوده تا آب نما بزرگتر جلوه يابد هرچه عرض بيشتر باشد آب نما كوچكتر و فشرده تر بنظر مي رسد.

ب- استخر و بركه هاي طبيعي

احداث استخر و بركه ها در هواي پارك و زيبائي آن بسيار موثر بوده و بايد توجه به انواع گياهاني كه در داخل يا نزديك به آن كاشته مي شوند كاملاً توجه داشت. ممكن است اينگونه استخرها و بركه ها داراي اعماق مختلف بوده و در نزديكي منطقه جنگل كاري شده يا در وسط پارك يا در كنار بعضي از قسمتهاي گلكاري وسيع احداث مي شود.

 

 

د – دستشوئي و توالت

براي رفاه بيشتر و تامين بهداشت و نظافت گردشگران در نقاط مختلف پارك محوطه هائي براي نظافت و شستشو منظور مي گردد اين فضاها معمولاً در مكانهائيكه دور از ساختمانهاي رستوران، كافه ها ، تاتر و سينما قرارداد چرا كه حول و حوش اين ساختمانها از نظر بهداشت عمومي معمولاً دستشوئي و توالت منظور شده است لذا مناسب است سرويسهاي عمومي در داخل يا مجاور محوطه هاي جنگلكاري، خيابانهاي فرعي، باغ كودكان، باغ وحش و …

نيمكت

يكي از وسائل ضروري و مورد نياز در پارك وجود نيمكت يا نوعي وسيله ي استراحت براي بازديد كنندگان مي باشد. نيمكتها با اشكال مختلف و اندازه هاي متفاوت ازمصالح متنوع ساخته مي شود. آنچه كه حائز اهميت است و يك طراح بايد به آن توجه كند شناخت موقعيت پارك و محل نصب و قراردادن نيمكت در محلهاي ضروري و مناسب است. زيرا به همان اندازه كه وجود نيمكت در پارك مي تواند ضروري باشد، موقعيت قراردادن آن در محلهائي نامناسب مي تواند موجب خستكي و دل زدگي كنندگان گردد.

تعداد نيمكت در پارك خود مسئله اي است كه طرح بايد به آن توجه داشته باشد زيرا كمبود و يا تعداد زياد نيمكتها در هر دو حالت مي تواند مشكلاتي را از نظر رفاهي ايجاد نمايد. بنابراين بعنوان راهنمائي توصيه مي شود نيمكتها و يا وسائل استراحتي را در خيابانها اصلي و فرعي جنگل با رعايت فاصله و همچنين در حاشيه خيابانهاي اصلي و يا در سطح چمن يا در كنار محوطه هاي گلكاري ، كنار استخرها بركه ها و آب نما و … تعبيه نمود.

نيمكت ها مي تواند در داخل جنگل از چو و يا بقاياي كنده هاي درختان بحالت طبيعي مورد استفاده قرار گيرد. لازم است در كنار يا نزديك محلهائي كه نيمكتها قرار گرفته اند ظروفي كه قسمت بيروني آنها از چوب ساخته شده و يا رنگهاي متنوع رنگ آميزي شده اند براي استفاده قرارداده شود. همچنين از ظروف مخصوص آشغال در نقاط حساس و خيابانهاي اصلي و فرعي پارك بايد استفاده شود.

وسايل بازي كودكان

وسايل يكي از عناصر مهم پاركهاي شهري و به ويژه پاركهاي كودكان به شما مي رود. تجهيزات بازي، كه اغلب فلزي هستند، دويدن ، پريدن، سرخوردن، آويزان شدن، تاپ خوردن، پنهان شدن و به طور كلي زمينه جنب و جوش خاص كودكان و نوجوانان را فراهم مي آورند. اغلب اين وسايل از چوب، پلاستيك و آهن تشكيل شده اند، هنگام ساخت سعي مي شود در اين وسايل يكپارچگي ايجاد شود.

ح - زمينهاي ورزشي

يكي ديگر از تشكيلاتي كه در پاركهاي عمومي وجود آن تقريباً ضروريست ايجاد زمينهاي ورزشي مي باشد انواع و تعداد زمينهاي ورزشي در پاركها بستگي به بزرگي و كوچكي پارك دارد.

معمولاً در پاركهاي كوچك قطعاتي را كه نزديكي جنگل يا بيشه قراردارد به زمينهاي ورزشي مانند تنيس، بسكتبال، واليبال و … اختصاص مي دهند. در پاركهاي بزرگ برنامه ريزيهاي ورزشي و زمينهاي مربوطه يا سالنهاي سرپوشيده بطور مستقل و جداگانه انجام مي گيرد. در اينگونه پاركها بر حسب طبيعت و موقعيت آن، مطابق با اصول استاندارد ورزشي انواع زمينهاي ورزشهائي مانند زمين فوتبال، استخرهاي شنا براي سنين مختلف و ديگر ورزشهاي دسته جمعي را كه در هواي آزاد ميسر است احداث مي نمايند.

در پاركهاي بزرگ گاهي به منظور زنده و فعال نگاهداشتن پارك در فصولي كه امكان استفاده كمتري از فضاي آزاد وجود دارد، سالنهاي كوچك مقدور است احداث مي گردد. مناسب است در اطراف سالن و زمينهاي ورزشي با رعايت اصول صحيح ورزشي در فواصلي ديوارهاي سبز و درختان پا بلند غرس شود. در اطراف سالنها مي توان طرحهائي از گلكاري يا گياهان هميشه سبز بمرحله اجرا در آورد.

زمينهاي بازي كودكان

در پاركهاي عمومي قطعاتي را بمنظور سرگرمي و بازي كودكان در نزديكي استخرها جنگلها يا قسمتهائي كه بزرگسالان بتوانند دورادور كودكان را تحت نظر داشته باشند احداث مي گردد. اينگونه زمينها باشكال مختلف با وسائل بازيهاي متنوع و ماسه هاي نرم و كاملاً شسته شده مجهز مي شوند و براي كنترل و نگهداري بچه ها در اطراف زمين نيمكتهائي نصب ميكنند تا در ضمن آنكه كودكان احساس استقلال مينمايند والدين و مربيان نيز در روي نيمكت استراحت و مراقبت نمايند.

معمولاً اينگونه زمينها بايد از محل تردد وسائل نقليه داخل پارك كاملاً دور باشد زمينهائي كه در تابستان مورد استفاده قرار مي گيرد بايد توسط درختان جنگلي يا ديوارهاي سبز و بلند محصور و احاطه شده باشد. آنچه كه مسلم است در كنار اين زمينها وجود بوفه ها و دستشوئي و توالت ضروري است.

قابل توجه است در داخل شهرها بر حسب موقعيت و امكانات هر ناحيه فضاهائي را براي سطوح به پاركهاي كوچك كودكان اختصاص مي دهند. در اينگونه پاركها انواع وسائل بازي و سرگرمي جهت استفاده كودكان نصب و برقرار مي شود. در صورتيكه فضاي وسيعي براي ايجاد پارك كودكان در اختيار باشد ممكن است بطور خيلي محدود قسمتهاي گلكاري و چمنكاري در آن ايجاد گردد در غير اينصورت نياز به قسمتهاي گلكاري ندارد. در اينگونه پاركها چمن منحصراً به منظور تزئين نمي باشد بلكه براي ايجاد فضائي سبز و متنوع و فضائي است كه در سطح محدود چمنكاري ميكنند.

2-1 فضاهاي سبز غير فعال :

بطور كلي فضاهاي سبز غير فعالي شامل موارد زير مي باشد.

- معابر شامل دسترسي ها پياده رو، دسترسي هاي كندرو، دسترسي هاي تندرو و دسترسي هاي خيلي تندرو

- كمربندهاي سبز

- ميدانها

- رفيوژها

1-2-1- ضوابط اجرايي فضاي سبز دسترسي هاي پياده رو

- شكل آن نواري است

- عرض آن حداقل 90 تا 150 سانتيمتر است.

- فاصله كاشت نهال( درخت) در آن، از نخستين عامل ساختمان با احتساب عرض محور پياده نبايد از 3 تا 5/3 متر كمتر باشد.

- معابر مختص عبور پياده، بايد به وسيله درختچه هايي به ارتفاع حداكثر 40 سانتيمتر پوشيده شود.

- سطح خاك تقريباً بايد هم سطح معبر پياده باشد.

2-2-1 ضوابط اجرايي فضاهاي سبز دسترسيهاي كندرو

- شكل آن نواري است.

- فضاي سبز ، بايد در دو طرف دسترسي استقرار يابد.

- عرض آن، حداقل 90 تا 150 سانتيمتر

- فاصله كاشت درخت ( نهال) از نخستين عامل ساختمان با احتساب عرض محور پياده، حداقل 3 تا 5/3 متر است.

- سطح خاك، بايد نسبت به سطح عبور وسايل نقليه، پايين تر باشد.

3-2-1 ضوابط اجرايي فضاهاي سبز دسترسي‌هاي تندرو

- شكل آن نواري است.

- بايد در دو طرف و درميان دسترسي استقرار يابد.

- عرض آن در هر دو طرف حداقل 2/5 متر و در وسط 1/1 متر باشد.

- حداقل فاصله عرضي نخستين درخت از عرض دسترسي پياده بايد 5/3 متر باشد.

- سطح خاك در نوارهاي هر طرف بايد تقريباً هم سطح حاشيه عبور وسايل نقليه باشد.

4-2-1 ضوابط اجرايي فضاهاي سبز دسترسيهاي خيلي تندرو

- شكل آن نواري است.

- محل استقرار در دو طرف و در ميان دسترسي

- حداقل عرض نوار فضاي سبز در هر طرف 13 متر و درميان 1/1 متر است.

- حداقل فاصله عرض آخرين درخت از عرض دسترسي پياده بايد 5/3 متر باشد.

- سطح خاك در نوارهاي هر طرف، بايد تقريباً هم سطح حاشيه هاي عبور وسايل نقليه باشد.

- سطح خاك درنوار مياني، بايد نسبت به سطح عبور وسايل نقليه، بالاتر قرار گيرد.

5-2-1 ضوابط اجرايي كمربند سبز

- شكل آن نواري است.

- حداقل عرض آن 500 متر است. در پارکهای بزرگ

 

نکات مهم در بکارگیری گیاهان در احداث فضایسبز:

 الف)سازگاری گیاه: هر گیاه دارای میدان اکولوژی خاصی است. یعنی بهترین میزان رشد آن در شرایط اقلیمی بخصوصی حاصل می شود. بررسی پوشش گیاهی بومی هر منطقه می تواند بعنوان راهنمایی مفید جهت انتخاب گیاهان باشد. گیاهان دارویی ایران بعلت اینکه عملیات اصلاحی روی آنها انجام نشده است. عموماً بصورت توده بومی هستند. بنابراین دامنه سازگاری (میدان اکولوژی) نسبتاً وسیعی دارند. سازگاریهای مطلوب گیاهان دارویی در طراحی فضای سبز شامل موارد ذیل می باشند.
1- تحمل خشکی، شوری و قلیایی بودن خاک: گیاهان دارویی مانند اقاقیا، اکالیپتوس، داتوره، سنجد، رزماری، اسطوخودوس، گل محمدی، کرچک (قرمز) و ختمی دارای حدود تحمل نسبتاً خوبی به شوری، خشکی، و قلیایی بودن خاک هستند.
2- تحمل تشعشع شدید خورشید: گیاهانی مانند رزماری، اسطوخودوس، بومادران، سانتولینا، اقاقیا و مورد در مجاورت سطوح آسفالت و سنگ فرش که انعکاس شدید تابش را باعث می شوند، مقاومت خوبی دارند در حالیکه بسیاری از گیاهان دیگر دچار خورشیدی شدن می شوند که منجر به تجزیه کلروفیل و نهایتاً مرگ گیاه می شود.
3- تحمل شرایط ماندابی: در مناطقی که سطح آب تحت الأرض بالاست گیاهانی مانند اکالیپتوس بخوبی رشد کرده و در کاهش آب تحت الأرض و خشکاندن خاکهای اشباع نقش اساسی دارند. پونه و نعناع از دیگر گیاهان متحمل شرایط ماندابی هستند.
4- تحمل هرس شدید: گیاهانی مانند مورد، رزماری، اسطوخودوس و دارچین براحتی شکل پذیرند و متناسب با هدف و مکان انتخاب شده در فضای سبز قابل شکل دهی هستند.
5- سازگاری با سطوح شیب دار: در شیب های تند بزرگراه ها و یا در پارکهای کوهستانی می توان از گیاهان دارویی مانند کورک، خارشتر، شیرخشت و گونه هایی از جنس علف چای استفاده کرد. همچنین جهت پوشش دیوارهای بتونی که برای مهار شیب ها ساخته می شوند می توان از بنه، زرشک معمولی، گل محمدی، برگ بو و سماق بهره جست.
6- سازگاری با آلودگیهای محیط های شهری و صنعتی: گروهی از گیاهان دارویی در برابر آلودگیهای هوا، گرد و غبار، اشعه ماوراء بنفش و آلودگی صوتی تحمل خوبی از خود نشان می دهند. انواع رز مثل گل محمدی دی اکسید گوگرد (So2) را در نسوج خود تثبیت می کنند. اقاقیا، نمدار و فندق در کاهش شدت آلودگی صوتی بسیار مؤثر است و گل سرخ و داتوره فلوراید اطراف کارخانجات آلومینیم سازی را جذب کرده و نسبت به آن تحمل نشان می دهد. گیاه نمدار (زیرفون) به ازن (O3) متحمل است. گیاه ژینکو نسبت به آلودگی هوا تحمل زیادی دارد.
ب) تأثیر گیاه بر سلامت انسان: توجه به رایحه درمانی و گل درمانی در پزشکی مدرن در پی بررسی ابداعات گذشتگان در این هنر بوسیله تجهیزات پیشرفته امروزی نقش گیاهان در پیشگیری و درمان بیماریهای جسمی و روانی را بیش از پیش نمایان می کند. گیاهانی مانند اکالیپتوس، کاج، انواع بید، افرا و زبان گنجشک با تولید مواد شیمیایی (فیتونسیدها) و انتشار آنها در هوا باعث از بین رفتن قارچها، باکتریها و برخی حشرات مضر و همچنین ایجاد حالت آرامش و خلسه در انسان می شوند. این مواد آلی گاهی ویتامین های جوی نامیده می شوند. گل بابونه، گل محمدی، بیدمشک و سنجد رایحه دل انگیز و آرامبخشی در فضا پراکنده می کنند.
ج)زیبایی گیاه: گیاهان با تنوع در فرم، اندازه و رنگ هر کدام می توانند زیبایی خاصی را باعث شوند.

درختان پیش نهادی شامل دو نوع خزان دار و بی خزان یا سوزنی برگ و پهن برگ است که بهتر است درختان پهن برگ در حواشی پارک کاشته شوند تا در تابستان مانع نفوذ نور خورشید به داخل پارک و ایجاد سایه باشند و هم در زمستان که آفتاب در داخل پارک مورد نیاز است وجود خزان در این گونه درختان این امر را میسر می سازد.

 


مطالب مشابه :


استاندارها در طراحی پارک و فضای سبز

طراحی فضای سبز - استاندارها در طراحی پارک و فضای سبز - بسم الله الرحمن الرحيم - طراحی فضای سبز




پارک ملت (پارک شاهنشاهی)

پارک ملت (پارک شاهنشاهی) پارک ملت در شمال تهران و در منطقه ۳ شهرداری تهران قرار دارد.این




دانلود فایل های آموزشی

طراحی فضای سبز - دانلود فایل های آموزشی - بسم الله الرحمن الرحيم سازمان پارک های بندر




اصول وضوابط طراحی پارک های شهری

مهندسی فضای سبز - اصول وضوابط طراحی پارک های شهری - مطالب راجع به رشته مهندسی فضای سبز




اصول مقدماتی طراحی پارک های شهری

شهر - اصول مقدماتی طراحی پارک های شهری - جغرافیا / برنامه ریزی شهری / شهرسازی / حمل و نقل




ضوابط طراحی پارک شهری

مهرازان - معماری - طراحی شهری - ضوابط طراحی پارک شهری - معماری - شهرسازی - طراحی شهری - طراحی




تاثیر روانی پارک ها

طراحی فضای شهری - تاثیر روانی پارک ها - شهرسازی-معماری - طراحی فضای شهری




ضوابط طراحی پارک شهری

معماری به مثابه ساخت-سجاد نازی - ضوابط طراحی پارک شهری - مجموعه مطالب معماری و تکنولوژی




برچسب :