بیماری های دستگاه تنفسی طیور

مقدمه :

بیماریهای تنفسی بوسیله عوامل بیماری زای مشخصی ایجاد میشوند . در طی این مقاله سعی خواهیم کرد که مروری را بر بیماریهای مهم دستگاه تنفسی طیور داشته باشیم .

آنفلوآنزای طیور :

دوره کمون این بیماری بین سه تا پنج روز میباشد و کل دوره بیماری نیز بین ده تا چهارده روز است .

آنفلوآنزای طیور ، نوعی بیماری ویروسی است که سبب بیماری در پرندگان وحشی ، ماکیان و بوقلمونها می شود . این ویروس در تمامی نقاط دنیا اشاعه پیدا کرده است . این ویروس براحتی از طریق :

· جریان هوا .

· مدفوع .

· انسان .

· وسایل نقلیه .

· مگسها .

· زباله ها .

· حشرات .

· لاشه پرندگان مرده بر اثر این بیماری .

· زباله های آلوده .

انتشار می یابد .

در کل ، این بیماری یا از طریق دستگاه تنفس و یا از طریق ارتباط مستقیم پرندگان با هم منتقل میشود . برخی از پرندگان بهبود یافته ، برای هفته های متعدد بصورت حامل این بیماری باقی می مانند .

نشانه های کلینیکی این بیماری شامل :

· ناراحتی در دستگاه تنفسی پرنده .

· بی حالی .

· اسهال .

· تورم سطحی حاد .

· سیانوزیس .

· دهیدراسیون .

· استرسهای تنفسی .

هیچگونه درمان مشخصی برای آنفلوآنزای طیور وجود ندارد .

رعایت امنیت زیستی ، تفکیک پرندگان هم سن و هم رده ، ذخیره و انبار سازی با رعایت موازین بهداشتی ، بهترین اقدامات پیشگیرانه در برابر این بیماری میباشد .

گله های آلوده شده به این بیماری نیز بایستی توسط مقامات مسئول محلی قرنطینه شوند .

آبله طیور :

دوره کمون این بیماری چهار تا ده روز و دوره بیماری آن نیز بسیار طولانی است .

آبله طیور عفونتی است ویروسی که با رشدی آهسته و در تمامی سنین در طیور بروز میکند . تقریبا تمامی پرندگان ، در تمامی سنین به این بیماری دچار میشوند . آبله کبوتران میتواند سبب بیماری مرغها و کبوترها شود .

آبله طیور دز تمامی نقاط جهان شایع میباشد . این بیماری اغلب در طیور ، بصورت مجزا رشد یافته است . این بیماری یکی از قدیمیترین بیماریهای شناخته شده در طیور میباشد . ویروس این بیماری در سال 1902 شناسایی شد .

این بیماری از طریق

· ذرات هوا .

· پشه های ناقل .

· خوردن مواد آلوده منتقل میشود .

ویروس این بیماری میتواند از طریق خون ، چشم ، پوست و یا دستگاه تنفسی وارد بدن شود . پشه ها با تغذیه از پرندگان بیمار و یا آلوده به این ویروس ، آلوده میشوند . برخی از محققین بر این اعتقادند که پشه ها تا آخر عمر آلوده باقی می مانند .

نشانه های کلینیکی این بیماری عبارتند از :

· زخمهای زگیل مانند در نقاط فاقد پر ( سر ، پاها و ... ) .

· عقب ماندن از برنامه رشد .

· شیوع کند بیماری در گله .

این ضایعات ممکن است که ظرف دو هفته بعد بهبود یابد . اگر زخمهای ایجاد شده بر اثر این بیماری قبل از بهبود کامل کنده شوند سبب خونریزی خواهند شد .

در این بیماری دو نوع ضایعه وجود دارد : خشک و مرطوب .

ضایعات خشک معمولا در سطح پوست بروز میکند و ضایعات مرطوب این بیماری بصورت دیفتریک میباشد .

برای متوقف ساختن این بیماری ، شما میتوانید طیور را با واکسن آبله واکسینه نمائید . برای واکسینه کردن مرغها بایستی از روشهای سطحی بال ( ww ) و در بوقلمونها از روش فولیکول – پر استفاده نمائید .

اگر این ضایع در پرندگان خانگی دیده شد میتوان زخمها را با نیترات نقره ماساژ داده و برای 2 تا 3 روز آنتی بیوتیک در آب بکار برد .

شیوع این بیماری اگر محدود به پرندگان خانگی است میتوان آن را با اسپری کردن حشرات در جهت مرگ پشه ها کنترل کرد .

اگر بیماری آبله در ناحیه ایی آندمیک است ، مرغهای ورودی به مزرعه را بایستی واکسینه نمود

بیماری کوریزا :

دوره کمون این بیماری بین یک ساعت تا چند روز میباشد . کل دوره این بیماری نیز بین یک روز تا سه ماه است .

این بیماری ، نوعی بیماری حاد و یا عفونتی کرونیک است که دستگاه تنفسی مرغها ، قرقاولها و یا پرندگان آزمایشگاهی را با نوعی باکتری مورد حمله قرار می دهد . این بیماری اغلب در پرندگان با سن های 14 هفتگی و یا بالاتر رخ میدهد . در واقع هرچه سن پرنده بالاتر باشد ، برای این بیماری مستعدتر خواهد بود .

علائم این بیماری شامل :

Conjunctivitis.

Catarrhal .

التهاب در بخشهای فوقانی غشای موکوسی مجاری تنفسی ( مانند سینوسها ) .

عطسه .

تورم صورت .

کاهش تولید تخم مرغ .

توقف رشد در گله های گوشتی .

میباشند .

در محدوده یک گله ، انتقال این بیماری بصورت پرنده به پرنده صورت می گیرد . بایستی توجه داشت ، پرندگانی که از این بیماری جان سالم بدر می برند ، ناقل بیماری باقی خواهند ماند .

در میان یک گله بیمار ، آب و غذای آلوده احتمالا عامل پخش بیماری میباشد .

نشانه های کلینیکی این بیماری نیز شامل :

تورم در ناحیه صورت .

تورم در ریش .

ترشح عفونتی غلیظ از بینی ( همراه با بوی ناخوشایند ) .

تنفس سخت پرنده .

در این بیماری ، مصرف غذا و تولید تخم مرغ پرنده کاهش میابد . این بیماری ، میتواند همچنین سبب اسهال شده و رشد پرنده را متوقف نماید .

نکته :

اگر این بیماری با بیماری دیگری مانند MG بطور همزمان روی دهد تا چندین هفته ، گله بیمار باقی خواهد ماند .

در اغلب موارد درمان این بیماری با Sulfadimetox ( Albon ) صورت می گیرد . در مواردی که Albon بخوبی جواب نمی دهد و یا این دارو در دسترس نیست ، استفاده از Sulfamerazine و Erythromycin ( Gallymycin ) بصورت متناوب پیشنهاد میشود .

در صورت شیوع این بیماری در یک مزرعه ، پیشنهاد میشود که پرندگان را با توجه به سن آنها از یکدیگر تفکیک نمائید و همچنین لاشه پرندگان را با عمل سوزاندن نابود نمائید .

همچنین در صورتی که بیماری کوریزا در مزرعه بحالت آندمیک درآمده است ، پرندگان جایگزین بایستی صد در صد واکسینه شوند و سپس جایگزین شوند .

Localized Pasteurellosis :

دوره کمون این بیماری بین سه تا پنج روز است . روند درگیر شدن این بیماری با گله نیز بسیار آهسته و طولانی است .

این بیماری نوعی بیماری عفونی کرونیک در مرغهاست و عامل ایجاد آن نیز نوعی باکتری است .

این بیماری را میتوان با نشانه هایی مانند :

التهاب صورت .

التهاب تاج .

شناسایی نمود .

این بیماری میتواند تمامی پرندگان را در سنین مختلف درگیر کند ولی ، هرچه سن پرنده بیشتر باشد در برابر عامل بیماری زا مستعدتر خواهد بود .

انتقال این بیماری بصورت پرنده به پرنده ( از پرنده بیمار و یا ناقل به پرنده مستعد ) میباشد .

محل زندگی آلوده به باکتری عامل این بیماری نیز میتواند عامل انتقال این بیماری به پرندگان باشد .

عامل این بیماری بطور معمول ، از خلال غشای موکوسی Pharynx و یا مجاری فوقانی دستگاه تنفس وارد بافت پرندگان میشود . تحقیقات نشان داده است که عامل این بیماری ، از طریق زخم های سطحی نیز میتواند وارد بدن پرندگان شود .

گربه های وحشی ، راکونها و سایر حیوانات وحشی کوچک میتوانند عامل این بیماری را از طریق مخاط دهان خود به پرندگان وحشی منتقل نمایند . بایستی توجه داشت که پاسترولیز کرونیک میتواند سبب شیوع Fowl Cholera شود .

نشانه های کلینیکی این بیماری در پرندگان و همچنین ، گله های درگیر با این بیماری غیر محسوس است . اگر روند شیوع این بیماری آهسته باشد تلفات کمی خواهیم داشت و کاهش ناچیزی نیز در تخم مرغ تولیدی خواهیم داشت .

اما در کل ، پرندگان درگیر با این بیماری ، تورم و همچنین زخمهایی را در صورت داشته ، و ترشح چرک از بینی دارند .

نکته :

در مواردی که بیماری به گوش میانی سرایت کرده است ، عدم تعادل در پرنده را خواهیم داشت .

درمان این بیماری نیز ، توسط Sulfadimethoxine ( SDM ) صورت می گیرد ، ولی سایر سولفاتها نیز در درمان این بیماری موثر میباشند .

درمان سریع این بیماری میتواند سبب برگشت مجدد ( عود ) بیماری شود .

درمان دراز مدت از طریق آب آشامیدنی نیز میتواند سبب مسمومیت دارویی شود . اما درمان از طریق تغذیه امن ترین و موثرترین راه درمان میباشد .

در درمان این بیماری ، Sufamerazine ، Sulfamethazine و همچنین Sulfaquinoxaline موثر خواهد بود .

مروری بر بیماری نیوکاسل :

دوره کمون این بیماری بین پنج تا هفت روز و طول کل دوره این بیماری بین ده تا چهارده روز میباشد .

این بیماری ، نوعی بیماری حاد دستگاه تنفسی طیور است که در تمامی سنین در طیور بروز می کند . از ویژگیهای شاخص این بیماری سرعت پخش بالای آن میباشد . این بیماری سبب تلفات بسیار بالایی ، بخصوص در پرندگان جوان میشود .

اما این بیماری نه تنها در تمامی سنین در پرندگان بروز می کند ، بلکه سبب بیماری انسان و سایر پستانداران نیز میشود . این بیماری ممکن است که سبب بروز عفونت چشم در افرادی که در آزمایشگاه های تشخیصی کار میکنند و یا کسانی که در تیمهای واکسیناسیون فعالیت میکنند شود .

ورود این بیماری به مزرعه ، میتواند از طریق :

جریان هوا .

کفش آلوده .

کارمندان مزرعه .

کسانی که وظیفه غذادهی به طیور را بر عهده دارند .

بازدیدکنندگان مزرعه .

چرخهای وسایل نقلیه .

تجهیزات آلوده .

پرندگان وحشی .

صورت بگیرد .

بیماری نیوکاسل میتواند از طریق تخم مرغ به جوجه ها منتقل شود . اما بایستی به این نکته توجه کرد که جنین های آلوده به این ویروس قبل از هچ شدن می میرند .

نشانه های کلینیکی این بیماری شامل :

شیوع ناگهانی این بیماری در گله .

پخش سریع این بیماری در میان پرندگان گله .

بروز ناراحتی در گله .

شنیدن صدای خشن از پرندگان .

بروز حالتهای ترس غیرعادی در پرندگان .

ترشح چرک از بینی .

تنفس سخت پرنده .

شنیدن صدای نفس نفس در سالنها .

تورم موضعی .

فلجی .

لرزش بدن پرندگان .

پیچیدگی گردن پرنده .

احتقان و خونریزی در تمامی بافتها .

کدر شدن کیسه های هوایی .

ایجاد حالت اکسیداتیو در ریه ها .

التهاب حاد مجاری تنفسی .

میباشد .

این بیماری هیچ درمان خاصی ندارد ، ولی استفاده از آنتی بیوتیکها به مدت سه تا پنج روز ، میتواند از عفونت باکتریایی ثانویه ( مانند عفونت های حاصل از E.Coli ) در پرنده جلوگیری کند .

پیشگیری از این بیماری نیز توسط واکسیناسین صورت می گیرد .

مروری بر بیماری میکوپلاسما گالی سپتیکوم ( MG ) :

دوره کمون این بیماری ، بین سه تا ده روز میباشد . بایستی توجه داشت که این بیماری در گله بحالت کرونیک میباشد .

این بیماری ، نوعی بیماری مسری است که در :

طیور صنعتی .

پرندگان زینتی .

Passerine .

کبوترها .

و در تمامی سنین رخ میدهد . اما با این حال پرندگان جوان برای این بیماری بیشتر مستعد میباشند .

امروزه کارشناسان ضعف های مدیریتی و همچنین عدم رعایت کامل موازین امنیت زیستی را عامل اصلی بروز این بیماری میدانند .

این بیماری هم به صورت مستقیم و هم بصورت غیر مستقیم منتقل میشود .

نشانه های کلینیکی این بیماری تا بروز کامل آن به سختی شناسایی میشوند . اما نشانه های کلینیکی آن :

ترشحات چسبناک از بینی .

وجود ترشحاتی شبیه به خامه در چشمها .

تورم سینوسها .

AirSacculitis .

ترشحات زردرنگ در کیسه های هوایی .

عطسه .

پرت کردن سر در جهت بیرون راندن ترشحات از بینی .

این بیماری میتواند به آرامی و یا حتی بصورت حاد در یک گله گسترش یابد . پرندگان مبتلا به این بیماری معمولا از الگوی رشد باز می مانند .

پرندگان بهبود یافته از این بیماری ، برای مدت قابل توجهی ناقل باقی می مانند .

درمان این بیماری نیز از طریق داروهایی مانند :

اریترومایسین .

تایلوسین .

Spectinomycin .

لینکومایسین .

صورت می گیرد .

از میان داروهای فوق ، تایلوسین نتایج خوبی خواهد داشت .

تجویز بیشتر این داروها نیز از طریق :

آب مصرفی .

غذا .

و یا تزریق .

میباشند .

مروری بر بیماری Avian Tuberculosis :

دوره کمون این بیماری ، هفته ها طول می کشد و دوره کامل این بیماری نیز ، ادامه دار خواهد بود .

این بیماری ، نوعی بیماری کرونیک عفونی است که به آرامی در پرندگانی با سن بالا با عامل Bacterium پخش میشود .

این عفونت ، بیشتر در مرغهایی با سن یک سال و یا بیشتر رخ میدهد . بایستی توجه داشت که این بیماری در پرندگان جوان نیز رخ می دهد .

این بیماری در اکثر موارد بر اثر آلودگی محیط روی میدهد . پرندگان بیمار ، ارگانیسم بیماری را از طریق مدفوع خود دفع میکنند .

این بیماری میتواند از پرنده به پرنده و یا از پرنده به حیواناتی مانند جوندگان و یا از جوندگان به پرندگان منتقل شود . در واقع ، لاشه پرندگان تلف شده بر اثر این بیماری ، ممکن است که سبب آلودگی جوندگان شود .

از علائم کلینیکی این بیماری میتوان به کاهش وزن پرندگان اشاره کرد .

این بیماری گله را به سویی پیش خواهد برد که گله با Lameness مواجه میشود .

هیچ درمان موثری برای این بیماری شناخته نشده است . راه های پیشگیری از این بیماری نیز عبارتند از :

رعایت تعداد قطعه مرغ به ازای هر سالن .

کنترل جوندگان و مبارزه با آنها .

رعایت سخت موازین بهداشتی در تجهیزات و ساختمان .

نتیجه گیری :

بطور مسلم بروز بیماریهای تنفسی در صنعت طیور مدرن امری اجتناب ناپذیر است . ولی بایستی توجه داشت که شناسایی به موقع بیماری و کنترل آن در مراحل اولیه میتواند از بروز بسیاری از زیانهای اقتصادی جلوگیری کند . زیانهایی که بنابر اعلام سازمانهای بین المللی بسیار بیشتر از زیانهای ناشی از آنفلوآنزای طیور بوده است . در واقع بیماریهای تنفسی در طیور یک مشکل اساسی است . مشکلی که اگر درصدد شناخت صحیح و رفع آن بر نیاییم خسارتهایی جبران ناپذیر را به صنعت طیور کشور وارد خواهد آورد .

در نهایت امیدوارم که در طول این چهار مقاله ، توانسته باشم کاری هرچند اندک را در شرح و توصیف هرچه بهتر بیماریهای تنفسی موجود در طیور صنعتی انجام داده باشم .

بیماری های دستگاه تنفسی طیور

مطالب مشابه :

انواع نژاد قرقاول

قرقاول

فواید گوشت قرقاول

قرقاول