مالیات و مبارزه با فساد

غلامحسین دوانی*
بررسی تاریخچه مبارزه با فساد در ایران از سال‌های ۱۳۴۰ تاکنون نشان می‌دهد باوجود قانون‌گذاری متعدد در این ارتباط از جمله «قانون از کجا آورده‌ای؟» و ارائه لیست دارایی‌های مسوولان کشور قبل و بعد از تصدی در دوران آخر، هیچ‌گاه این امر به یک فرآیند شفاف پاسخگویی تبدیل نشده است. سیاست‌های «من افشا می‌کنم»، «من متهم می‌کنم» و… هیچ‌گاه قادر به مقابله با فساد به‌عنوان یک پدیده شوم اقتصادی نیستند.

اینجانب به گواه نوشته‌های مستند از دهه ۱۳۸۰ با نگارش مقالات، سخنرانی و تدریس، مقوله فساد را بلای خانمان‌سوز اقتصادی کشور معرفی و پرونده آقای «ز» را در سخنرانی دهمین کنفرانس مبارزه با فساد در آذرماه ۱۳۹۰ معرفی کردم که کسی هم چندان به آن توجه نکرد تا اینکه موضوع برملا شد اگرچه ظاهرا بابت طرح این‌گونه مباحث، هزینه‌های سنگینی را از نظر حرفه‌ای- اجتماعی متحمل شدم که اگر حمایت برخی خیراندیشان نبود، هنوز گرفتار بداخلاقی و کج‌رفتاری برخی دیگر بودم. تجربیات جهانی و مطالعات شخصی اینجانب نشان می‌دهد که در امر مبارزه با فساد وجود عزم ملی و راسخ مسوولان ارشد کشور از یک طرف و توانمندی سازمان امور مالیاتی کشور در دسترسی به پرونده‌های مالی و نظارت بر شبکه بانکی دو بال فرشته مبارزه با فساد هستند که متاسفانه در کشور ما به دلیل ملاحظات سیاسی موضوع حاکمیت مالیات و دسترسی سازمان امور مالیاتی (به‌عنوان سازمان حاکمیتی) بر حساب‌های بانکی همیشه موجب دادوفغان به‌ویژه مفسدان اقتصادی بوده است. در واقع بی‌اعتمادی به دولت باعث شده که بسیاری بر این باور باشند که سازمان امور مالیاتی در صورت دسترسی و نظارت بر شبکه بانکی برای شهروندان پاپوش درست کند. این عده از شهروندان غافل از آن هستند که هم‌اکنون نیز به مجموع شبکه بانکی و فعل و انفعالات آن دسترسی وجود دارد بنابراین نظارت سازمان امور مالیاتی بر همه مبادلات اقتصادی که به استناد مواد ۱۸۳، ۱۸۴ و ۱۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم از سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۸۰ لازم‌الاجرا بوده چنانچه محقق شود فرآیند شناسایی مفسدان و مبارزه با آنان بسیار آسان‌تر خواهد بود به ویژه آنکه قانون مبارزه با پولشویی نیز این اختیار را وسیع‌تر کرده است. متاسفانه دولت حاضر موضوع نظارت سازمان امور مالیاتی بر شبکه بانکی را زیر سوال برد و خیال مفسدان را که در جابه‌جا‌یی میلیاردی منابع خود از شبکه بانکی استفاده می‌کنند، راحت کرد. برای یادآوری دولتمردانی که مدعی نگرانی فساد از یک طرف و نگران دخالت سازمان امور مالیاتی (دولت) در حریم خصوصی افراد هستند باید گفت که آل کاپون رهبر مافیای آمریکا چندین بار توسط پلیس آمریکا (FBI) بازداشت شد ولی هر بار به یاری وکلای خوش خدمت مافیایی از چنگال پلیس رها شده بود تا اینکه در یک پرونده مالیاتی، صابون پلیس مالیاتی آمریکا (IRS) به تن ایشان خورد و بالاخره با تدقیق در پرونده مالیاتی آل‌کاپون و طرح موضوعاتی نظیر فساد و پولشویی به اتاق گاز رهسپار شد. متاسفانه به‌رغم چهار دوره قانون‌گذاری مالیاتی در کشور (۱۳۴۵- ۱۳۶۷- ۱۳۷۱- ۱۳۸۰) و تصریح مواد ۱۹۹- ۲۰۱ مبنی بر تعقیب و اقامه دعوی علیه مرتکبان تقلب‌های مالیاتی از طرف رئیس سازمان امور مالیاتی تاکنون حتی یک پرونده در این ارتباط به‌صورت شفاف به اطلاع شهروندان نرسیده یا اساسا چنین امری محقق نشده است که خود نشان‌دهنده ضعف قدرتمندترین دستگاه حاکمیتی دولت است! تصریح به جایگاه توانمند سازمان امور مالیاتی نباید موجب نادیده گرفتن نارسایی‌های سازمان یادشده به‌ویژه «خودحاکمیتی» این سازمان و گاه قانون‌گذاری از طریق اعمال بخشنامه‌های مغایر قانون شود که همین موضوع منجر به بی‌اعتمادی شهروندان مالیات‌پذیر به دولت شده است. به هر حال مبارزه با فساد در قانونمندترین کشورهای جهان جز از طریق سازمان امور مالیاتی و دخالت موثر قوه قضائیه و فارغ از مسائل سیاسی حتی با تشکیل صدها سازمان و مرکز مبارزه با فساد امکان‌پذیر نیست. بدیهی است در چنین فرآیندی حسابرسان مستقل (و نه لزوما اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران)، بلکه حسابرسان مستقلی که در خدمت خود سازمان امور مالیاتی هستند (نظیر همه کشورهای مترقی جهان)، نقش بسیار برجسته‌ای برعهده دارند که متاسفانه دولت‌ها تاکنون از ایفای این نقش توسط حسابرسان مستقل به عناوین مختلف جلوگیری و اجتناب کرده‌اند. به‌عنوان جمله پایانی، کشوری که به‌عنوان دومین کشور حامل انرژی‌های جهان شناخته شده و دارای توانمندی طبیعی و انسانی بی‌شمار است نمی‌تواند در گرداب فرارمالیاتی و خام‌فروشی مواد انرژی راه به توسعه برد. *حسابدار رسمی منبع : دنیای اقتصاد

مالیات و مبارزه با فساد

مطالب مشابه :

آئین نامه خانه تئاتر کاشان

لیست دارایی های عجیب یک روحانی انقلابی!

ریشه یهودیان کاشان

سوالات عملی دی ماه1389 اصول حسابداری1(هنرستان شهیدبهشتی کاشان)

ثروت رهبر و دارایی های آیت الله العظمی خامنه ای

تذکر تیمسارمنصوری به رئیس جمهور روحانی

دارایی های نامشهود

پارتی بازی در اداره میراث فرهنگی کاشان

مالیات و مبارزه با فساد