آشنایی با دو خانم نویسنده مسلمان در ترکیه

یادداشت و مقاله - در حاشیه‌ی همایش «سعدی و یونس امره» که خرداد ۹۲ در ترکیه برگزار شد، فرصتی دست داد تا با دو نویسنده‌ی زن ترک پس از برگزاری یک نشست ادبی، در تلویزیون ترکیه دیدار کنیم.

نسرین فقیه‌ ملک‌مرزبان: منطقه اسلامی خاور میانه و خاور نزدیک، از تاریخچه فرهنگی، علمی و مذهبی جذابی برخوردار است. آب و هوای مناسب و شرایط اقلیمی مساعد این کشورها را از جمله قدیمی‌ترین مناطقی ساخته‌اند که تمدنهای دیرین را در خود جای داده است. از جمله ویژگی‌های دیگر این مناطق پویایی شگفتیهای فرهنگی در آنها است. در پی لایه‌های ایدئولوژیک قدیمی و دسترسی تمدنهای مختلف بدانها از طریق خشکی و دریا، امروز هم همچنان محل تلاقی افکار و اندیشه‌ها و شعائر متنوع انسانی اند. گروه‌های مسیحی، یهودی، مسلمان و البته بیش از همه گروه‌های انسانی لا قید به فرهنگ و دین خاص یا بی توجه به آیینهای مذهب خود در این اجتماعات گرد هم می‌آیند و در کنار هم زندگی می‌کنند.
بیش از نود درصد از مردم ترکیه مسلمانند. آنها در جوامع مختلف خود به برپایی آیین‌های اسلامی اهتمام دارند اما در برخورد با نسل جوان خود و همچنین در برخورد با اقشار درگیر با مسائل اقتصادی و فرهنگی و حتی سیاسی کمتر به اجرای احکام اسلامی می‌اندیشند. در زیر پوست جامعه اسلامی ترکیه دین در گوشه‌ای از زندگی قرار دارد که نباید چندان دخالتی در منافع اجتماعی و اقتصادی داشته باشد. در تقابل سنت و مدرنیته بسیاری از خانواده‌ها به مقیدات اخلاقی در محدوده‌های خاصی اکتفا کرده‌اند و توانایی پذیرش افکار و روش‌های متنوع زندگی را در خود و جامعه خود بالاتر برده اند. یک ترک سعی دارد با کار درست و هوشمندانه به کسب منافع و درامد خود نائل شود و همگام با اوضاع اجتماعی جهان اطراف خود تنها به راهبرد مطلوب و پر منفعت خود دست یابد. گاهی تعارض‌های موجود در شیوه‌های اسلامی و نوع شغل و حتی روش اقتصادی و سیاسی نادیده انگاشته می‌شود و بنا بر مسامحه و مصالحه به ابعاد غیر اسلامی نیز می‌پردازند. به عنوان مثال شاید مشروب فروش مسلمان چندان به حرمت مشروب در اسلام نمی‌اندیشد یا مسلمانی که در حزب سوسیالیست فعالیت می‌کند چندان به تعارض شعارهای حزبی و وظایف و باورهای دینی کاری ندارد. بدین ترتیب قدرت و اعتبار در این جامعه بیشتر از طریق ثروت، کارنیک و انفاق،میزان ارتباط‌ها و احتمالا برای برخی از اقشار از طریق زیبایی‌های ظاهری و تبلیغاتی صورت می‌پذیرد. توریست‌ها با هر نوع عادت و روشی در زندگی، در این جامعه آزادند و همان طور که واقعا هستند در جامعه ظاهر می‌شوند. نقش زنان در این تظاهر اجتماعی چه از جنبه اقتصادی و سیاسی و چه از جنبه دینی قابل مطالعه است.

زن اروپایی و غربی، زن آسیایی و شرقی در کنار هم همانگونه که هستند لباس می‌پوشند، رفتار می‌کنند، می‌خرند، می‌خورند و با مردان در جامعه و خانواده در تعامل قرار می‌گیرند. دختران ترک با نگاه به آزادی خواهی و جذابیت‌های زنانگی از سنت‌های پیشین دور می‌شوند و در عین رعایت اصول اخلاقی سعی می‌کنند رویه صحیحی را در زندگی خود پیش بگیرند. رفتار سنت گرایان مذهبی و افراطی از یک سو و شیوه‌های منفعت طلبانه شهوت جویان جامعه نیز از سوی دیگر مدام در انتخاب‌های لحظه ای این دختران و زنان تاثیر می‌گذارند و او را در معرض قضاوت دائمی ‌قرار می‌دهند.گاهی در خانواده با محدودیت‌های سنتی باید دست و پنجه نرم کند و گاهی در جدال با سیاستمدارانی قرار می‌گیرد که اجازه ورود به عرصه‌های تحصیلی و شغلی را با حجاب اسلامی نمی‌دهد.
سیبل ارآصلان در این جامعه رشد کرده و زندگی می‌کند. او تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته حقوق به پایان رساند و تصمیم داشت با تصدی شغل وکالت و قضاوت به دفاع از حقوق زنان (بویژه) بپردازد؛ اما متاسفانه با منع دولتی در استفاده از حجاب مواجه شد و موفق به اخذ شغل مورد نظر خود نگردید.سیبل زن باهوشی است که به قدرت خود ایمان دارد و به سادگی از میدان بدر نمی‌رود، به همین دلیل تلاش می‌کند با نوشتن به ایفای نقش مفید خود نائل شود. در میان دوازده کتابی که در زمینه‌های تاریخی، سیاسی و دینی به رشته تحریر در آورده است؛ چهار کتابش بسیار پرفروشتر شده اند. این چهار کتاب، داستانهایی با عناوین «آسیه»، «مریم»، «خدیجه» و « فاطمه زهرا(س)» هستند.به عنوان نمونه داستان خدیجه در چاپ اول تیراژی بالغ بر ۵۰ هزار عدد داشت و در هر سه مرحله چاپ بعدی هر یک به تعداد ۲۰ هزار عدد منتشر شده است. این کتاب‌ها به زبان‌های زیادی (غیر از فارسی) ترجمه شده‌اند! سیبل توضیح داد که در نگارش این کتاب‌ها هم از سیر و تراجم و هم از منابع تاریخی و دینی شیعه و سنی استفاده کرده است. از مناقب، تاریخ یعقوبی و آثار فضولی و....از معاصران ایرانی از کتاب‌‌های علامه طباطبایی، علی شریعتی و ابراهیم امینی وچند تن دیگر خوانده است.
مثلا در کتاب «فاطمه زهرا(س)» ،آخرین کتاب سیبل، ماجرا از این قرار است که دوازده نفر به سفر حج می‌روند و در ضمن گفت و گو‌ها به بیان دیدگاه‌های خود می‌پردازند. در این کتاب با سه سطح شخصیتی مواجهیم. سطح اول شاعری است که مانند وکیلی از حقیقت‌ها دفاع می‌کند. سطح دوم شخصیت‌های دوازده زائر قرار می‌گیرند و در سطح سوم ، شخصیت حضرت زهرا سلام الله است. سیبل در سبک نگارش چهار کتاب معروف خودچنین شرح داد که دو کتاب مریم و خدیجه را با شیوه‌های پست مدرنیستی نوشته است و کتاب آسیه و به‌ویژه کتاب جان فدا(اصطلاحی که سیبل فقط برای حضرت زهرا به نشانه احترام به کار می‌برد) فاطمه زهرا(س) در سبک کلاسیک و سنتی به نگارش درآمده اند.
در ادامه توضیح داد که نویسنده‌های ترکیه با آثار فمنیست‌ها آشنا هستند. او از تاثیر ویرجینیا وولف بر سبک نگارش خود یاد کرد. کتاب « اتاقی از آن خود» را می‌شناخت و آن را پر نفوذ می‌دانست. سیبل در پاسخ سوالی در مورد تعداد نویسنده‌های زن در ترکیه، ادعا کرد که بیش از نیمی‌از نویسندگان در کشورش زن اند و در میان بزرگترینشان می‌توان از فاطما آلیانو، نازان بکر اوغلو، جهان اکتاش، سامیا هایوردی، یلدز رمضان اوغلو، فاطما باراباراس اوغلو و نورای کایاجان(دوست سیبل که در جلسه حاضر بود)یاد کرد.

نورای کایاجان، نویسنده جوان حاضر در جلسه، از دوستان نزدیک سیبل بود و با احترام زیادی به وی می‌نگریست. مهم‌ترین آثار نورای پس از مطالبی که در مجلات گوناگون چاپ کرده، سیاحت‌نامه‌های اوست. نورای در یک کتاب خود ماجراهای سفر به ده کشور را شرح می‌دهد که در میان آنها مدت زمان کمتری را در ایران مانده اما بیشترین سهم را برای این کشور قائل شده است. او سیاحت ایران را در صدر کتابش قرار داده است.
سیبل هم پنج بار به ایران آمده است و اغلب از طریق سیاست مداران به مجامع ایرانی دعوت شده است. هر دو اظهار تمایل می‌کردند که بسیار علاقه دارند در جمع نویسندگان و هنرمندان زن ایرانی شرکت کنند و با آنها مراوده داشته باشند.

آشنایی با دو خانم نویسنده مسلمان در ترکیه

مطالب مشابه :

مقاله / ترکیه ی بدون علویان

پروفسور ممتازاَر ترک اُنه: استانبول، تنها پایتخت کردستان ترکیه است

اردوغان و هزینه ی همراهی با کُردها/ چنگیز چاندار

کردها، «میثاق ملی» و اوجالان/ اورهان میراوغلو

گزارشی از نشست های همایش فرهنگ و تمدن ایران در دوره سلجوقیان

مقاله ای با موضوع تاریخ زبان و الفبای ترکی

مقایسه‌ی تطبیقی شاخص‌های تحقیق و توسعه در کشورهای: ایران، کره جنوبی، مالزی و ترکیه (در 25 سال اخیر)

ترجمه مقاله چارچوب یکپارچه برای آنالیز زنجیره ی تامین کننده برق

ترجمه مقاله چارچوب یکپارچه برای آنالیز زنجیره ی تامین کننده ی برق با استفاده از یک روش SWOT-fuzzy TO

آشنایی با دو خانم نویسنده مسلمان در ترکیه