گزارش برنامه دریاچه دم اسب-14/4/92

به نام پروردگار مهربان

یازده سال پیش (1381) به پیشنهاد تعدادی از نویسندگان و با تصویب شورای فرهنگ عمومی، 14 تیرماه به نام روز قلم و نویسنده نامگذاری شد تا دست‌کم به پشتوانه نامی در تقویم، هر از چند گاهی مردمانِ به ‌قول سهراب سپهری، درگیر سطح سیمانی قرن در اینعصر معراج پولاد، یادی از مفاخر ایران زمین کنند و با خواندن آثار اینبزرگان، آن‌ها را در رنگین ماندن جوهر قلم‌هایشان یاری دهند. (یکی از دلایلی که برای این جشن ذکر شده، این است که در این روز، هوشنگ، پادشاهپیشدادی ایران، نویسندگان و کاتبان را به رسمیت شناخت و آنان را گرامی داشت. مردمجشن گرفتند و آن جشن به یاد ارجمندی قلم بر جای ماند. دلیل دیگری هم که برای این جشن ثبت شده، این است که به نوشته ابوریحان بیرونی، سیزدهم تیرماه، روز ستاره‌تیر یا عطارد است و چون عطارد، کاتب ستارگان است، می‌توان سیزدهم تیرماه را روز نویسنده نامید.) به پاسداشت این روز، قلم بر صفحه می تازد تا گزارش برنامه ای دیگر، به ثبت رسد.

چهار راه ریشمک، روبروی ساختمان دریس، رأس ساعت 6:30 صبح، قرار تجمع اکثریت افراد شرکت کننده در برنامه پیمایش دریاچه دم اسب در مورخ 14/4/92 می باشد. آقای افشاری، پیرمرد راننده قدیمی مان را می بینیم که به جای مینی بوس بنز سفید رنگش، با هوندا به استقبالمان می آید. دو خودرو متعلق به همنوردان نیز به دنبالمان راهی می شوند. در طول مسیر همنوردان به جمعمان می پیوندند. ساعت 7 از پلیس راه جاده بوشهر خارج می شویم. به سمت جنوب در حرکتیم. خبری از اشعه های سوزان خورشید نیست. نسیمی خنک می وزد. جاده طبق روال معمول همیشه شلوغ است. ساعت 7:5 تابلو سیاخ دارنگون را رد کرده و دقایقی بیش نمی گذرد که ده شیخ به همین منوال از جلوی دیدگانمان گذر می کند. 50 کیلومتر را طی کردیم تا اینکه ساعت 7:15 با دیدن تابلو کهمره سرخی به دست چپ جاده منحرف می شویم. ساعت 7:25 از روي پل احداثي بر بستر رودخانه قره آقاچ گذر نمودند. این رودخانه از ارتفاعات بن رود، دامنه کوه تابسک از روستای زنگنه (حدود 30 کیلومتری شمال شرقی شهرستان کازرون) در دهستان دشمن زیاری سرچشمه می گیرد و پس از عبور از میان دره ای در ناحیۀ شمال غربی شیراز، در حوالی چهل چشمه از منطقه ممسنی خارج می شود. رودخانه آغاج در مسير خود همراه چند رود و چشمه، پس از عبور از اراضی زراعی خفر، كوار، جهرم، قير و كارزين از طريق استان بوشهر به نام رود مند، وارد خليج فارس می شود. ساعت 7:30 چنارفاریاب را رد می کنیم. ساعت 7:45 پس از عبور از روستاي بنگر، ساعت 7:47 روستاي كره بس نمايان می گردد.

صدای حیوانات اهلی روستا، جایگزین صدای ماشینی شهر می گردد. پس از هماهنگی با راننده هوندا جهت برگرداندنمان به شیراز و پارک خودروهای شخصی همنوردان، ساعت 8 به یک صف منظم، از پاکوب ایجادی در کنار زمینهای گندم به سمت غرب، شروع به حرکت می کنیم. سرقدم بهزاد افشار و آخرین نفر دکتر سامان درخشان صف را انسجام می دهند.

باد سردی می وزد. زمینهای آبی حصارکشی برنج را که طی می کنیم، به معابر ایجادی در میان باغهای انار می رسیم. ساعت 8:10 ابتدای سربالایی شیبدار می رسیم. کمی توقف می کنیم تا همنوردان کازرونیمان به جمعمان بپیوندند. مسیر پیمایش راه پاکوب مشخصی است که عبور از آن با فراز و نشیب های زیادی همراه است. هر چه پیشتر می رویم، درجه شیب سمت غرب افزایش می یابد؛ مسیر پاکوب با پیچ و تاب ما را به ارتفاعات مشرف به تنگ سوق می دهد. در ادامه مسیر تراورس را در پیش می گیریم. ساعت 8:45 اولین استراحت بین راه را جهت نوشیدن آب و خوردن تنقلات داریم.

ما بين شيراز و كازرون حد فاصل 15 كيلومتري تالاب ارژن و در حد وسط منطقه كهمره سرخي سرچشمه رودخانه اي از دل كوههاي بلند با ارتفاع بیش از 2900 متر مي جوشد، كه بعد از عبور از فراز و نشيبهاي بسيار به خليج فارس مي ريزد و در بين راه مزارع و نخلستانهاي كازرون، خشت و برازجان را سيراب مي كند. در بالا دست اين سرچشمه كه به علت ريزش ناگهاني اش از ارتفاع به سوي زمين به عنوان دم اسب مشهور شده است، روستا و منطقه قديمي كوهزرگ است. با توجه به سنگ نوشته هاي قبرستان قديمي اين روستاي مخروب، مي توان نزديك به 800 سال قدمت را براي اين روستا در نظر گرفت. دوره شكوفايي اين منطقه بين 600 تا 200 سال گذشته بوده است. تنگ دم اسب در موقعیت جغرافیایی N292710 E520908 قرار دارد. اين رودخانه از تلفيق 3 رودخانه ديگر به طرف روستاي بنگر روان مي شود و از آنجا با رودخانه ديگري كه از طرف روستاي ماه سرو جاري مي شود، تلاقي پيدا مي كند و به طرف روستاي مسقان و از آن طرف به سمت بوشهر تغيير جهت مي دهد.

گریز هر از گاه مارمولکها از میان سنگها و بوته ها، توجهمان را جلب می کند. برخي نقاط دست به سنگ شده و گاهي پرتگاهي مهيب در زير پايمان دهان باز مي كند. استراحتهاي چند دقيقه اي جهت نوشيدن آب، انرژی را در روح و جانمان جاری می سازد.

در طول راه از بلندای کوه، دره ای عمیق دیده می شد که رودخانه خروشان دم اسب در دل آن جریان دارد. در ادامه مسیر رانش زمین باعث ایجاد دریاچه ای به طول 200 متر شده است که گذر از آن با شنا یا قایق های بادی میسر است. دیگر خبري از درياچه فيروزه اي رنگ سال پيش نیست. بارندگي هاي خوب ابتداي سال، باعث سيل و هدایت گل و لاي به درون درياچه شده است، که این امر باعث کاهش چندين برابر عمق دریاچه گردیده است. جریان آب رود همچو گیسوانی بافته، در میان تنگ جاری است. بر روی ارتفاعات مشرف بر تنگ، برخلاف حرکت آب در جریانیم. در بعضی نقاط می بایست به صورت دست به سنگ و با عبور از شکاف و تنوره هایی به صورت انفرادی ادامه مسیر داد. ساعت 9:23 از ميان دل سنگي كه بيشتر شبيه دالان سنگي چند متري است، عبور كرديم.

مسير پاكوب رفته رفته مسطح تر مي شد. از میان درختان کهنسال نشسته بر دشت سرسبز، گذر می کنیم. پوشش جنگلی درختان بلوط و انواع درختان و بوته های دیگر و کوههای سر به فلک کشیده حاکی از طبیعت بکر و طبیعت زیبای این منطقه است. ساعت 9:45 سرازيريهاي شيب دار را مارپيچ و با احتياط طي كرديم.

از ميان درختان انگور، انجير و انار عبور نمودیم. ساعت 9:50 جايي مسطح در كنار آب روان جهت صرف صبحانه اتراق نمودیم. پس از صبحانه و آب بندی وسایل و پوشیدن جلیقه های نجات و برخی لباسهای غواصی، به كنار آبشار رفته و سر و تن را به آبي خنك می سپاریم.

پنجه هاي آب خروشان، به سر و سينه هايمان چنگ مي اندازد و مانع بالا آمدن مي شود. با تلاشي مضاعف و به كمك شاخه هاي درختان و لابه لاي سنگها، به بالا نفوذ می كنیم. سرخوش از آب دل کنده و ساعت 10:50 موافق جریان آب به حرکت درآمدیم.

در ابتدا در حاشيه رودخانه و دقايقي بعد تا ساق و زانو و لحظاتي نگذشت با رسيدن به حوضچه هاي آب، تن را به آب داديم. دقایقی به شنا، جست و خيز و شيرجه به درون آب اختصاص داده شد و مجدد به راه افتاديم. در برخي نقاط سنگها كه پوشيده از جلبك و يا بر اثر فرسايش آب، ليز شده بودند، باعث عدم تعادل و افتادن بچه ها به درون آب مي شد كه اين موضوع خنده و شاديمان را دوچندان مي كرد. دوربين ضد آب، به سرعت تصاوير و فیلمهای زيبا و خاطره انگيزي از طبيعت خيره كننده در حافظه خود به ثبت مي رساند. بوي خوش پونه هوا را معطر كرده بود.

تنگ دم اسب با توجه به رودخانه ای و صخره ای بودنش و نیز گذر از معابر آبی، بسیار جذاب و دیدنی می باشد. ادامه مسیر گاهی از جداره کوه و گاهی نیز از کف دره و عبور از میان آب است و برخی نقاط گذر از کانالهای تنگ و مارپیچی به عرض 2 تا 4 متر که ارتفاع دیواره های اطراف آن به بیش از 50 متر می رسید.

به صورت فلوتینگ بر روی آب شناور می گردیم. برخی نقاط از کانالهای میان تنگ به دلیل فشار و عمق آب، با استفاده از گره های کوهنوردی جهت اتصال طنابهای انفرادی، عبور می کردیم.

حدود ساعت 13:45 به بستری صاف در کنار آب رسیدیم. با توافق جمع سفره ناهار را برپا کردیم.

پس از دقایقی چرت زدن و خوردن میوه، ساعت 15 مجدد به راه شدیم.

آب با شدت بیشتری به ساق پایمان می کوبید. پاهایمان زمان گام برداری به سنگهای مخفی میان آب برخورد می کرد. جریان آبهای مواج، مجدد طنابهای انفرادی را به کار انداخت. افراد توانمند در شنا، طناب را به آن سوی موج هدایت کردند و افراد با در دست داشتن طناب، به جلو پیش می رفتند.

ساعت 16 آبشاری زیبا با قدرت خیره کننده اش، دقایقی را جهت شنا و جست و خیز، از ما ربود.

ساعت قریب به 17 آخرین عمق آب در جلوی دیدگانمان پس از تنگه های پیچ در پیچ، رخ نمود. پس از شیرجه و آب تنی، به بیرون از آب آمده و جلیقه ها را از تن خارج نمودیم. گرمای آفتاب لذتی دلپذیر به ما هدیه می کرد. پس از گذر از ته مانده های آب جاری رود، به دنبال مسیر پاکوب منتهی به باغها شدیم.

بالاخره در رچ مسیر قرار گرفتیم. از میان درختان انار، انجیر، سیب، انگور و... عبور می کردیمتا اینکه ساعت 18 روستای کره بس نمایان گردید.

استقبال گرم مردم روستا ما را به یاد رفتار به دور از شأن مردم برنامه منطقه گذشته انداخت. روستائیان به صورت خانوادگی، مشغول کشت برنج در زمینهای شیاربندی آبی بودند. از دور راننده مینی بوس هوندا را دیدیم که در انتظارمان بود.

در همین حین یکی از همنوردانی که در برنامه های قبل ما را همراهی می کرد، به تلفن همراه بهزاد افشار تماس گرفت و تقاضای کمک نمود. او نیز قرار بود صبح به جمعمان بپیوندد که با تأخیر دو ساعته ای که داشت، به جمعمان نپیوست. با توجه به توضیحاتش، متوجه شدیم که یکی از بانوان همراهش با آسیب دیدگی پا، در مسیر شیب دار رو به سمت غرب ابتدای پیمایش صبح، قرار دارند. ساعت 18:45 داریوش شاکری، دکتر سامان درخشان، صالح حدائق و بهزاد افشار جهت کمک، با برداشتن تجهیزات به سوی منطقه مذکور رفتند و بقیه نفرات با مینی بوس و خودروهای شخصی به سمت خروجی روستا رهسپار شدیم. در طول مسیر هر کس به تحلیل موضوع پرداخته و بی تجربگی و نیز جدی تلقی نکردن رفتن به کوه را توسط افراد، مسبب این حادثه می دانستیم. پیچهای پی در پی رخ نمودند. روستای كوهزرگ و خانه بهداشت چنارفاریاب از جلو دیدگانمان گذر کردند و دقایقی بعد از پل روی رودخانه قره آقاچ رد شدیم. ساعت 19:35 از سمت كمربندي جاده بوشهر وارد شيراز شديم. پس از پرداخت حق الزحمه راننده، در چهار راه ریشمک همگی پیاده شدیم. افرادی که در مناطق نزدیک به ارتفاعات کوه دراک ساکن بودند، از دور شاهد به آتش کشیده شدن پوشش گیاهی این کوه با ابهت بودند که با چه سهل انگاری در حال نابودی بود.

سرپرست، مسئول فني و راهنمای برنامه: بهزاد افشار

تهيه عكس: دکتر حسن صحاف، بهزاد افشار

تهيه گزارش: مريم واثقي

هزينه سفر: هر نفر -/000/100 ريال (۱۳ نفر با مینی بوس)

همنوردان شركت كننده:

بهزاد افشار، داریوش شاکری، دکتر سامان درخشان، دکتر محمدرضا دهقانی، دکتر صمد (ایمان) دهقانی، دکترحسن صحاف، مهندس حسام صحاف، صالح حدائق، امین وفایی، محمد صادق باقری، عزت اله (فرهاد) جهانشاهی، علی سبحانی، علیرضا زارع مهرآبادی، عبدالرضا غفوری، احسان محمودي فراهاني، میلاد مساوات، روزبه رستگار، علی فتوح آبادی، امیر افتخار، مجید رمضانی، حامد هاشمی، حامد زاهدمنش، هادی موسوی، کامران جعفری، فتحیه (مریم) صالح فرد، سولماز دهقانی، مریم واثقی

گزارش برنامه دریاچه دم اسب-14/4/92

مطالب مشابه :

گزارش برنامه دریاچه دم اسب-14/4/92

شرکت هم نوردان در همایش محیط زیستی به مناسبت روز جهانی تالابها

تمرین فنی-پشت مله22/1/93

گزارش برنامه قله خامین7-9/1/93

تمرین فنی-پشت مله29/1/93

گزارش برنامه کوه بمو - 1/10/91

میدانید آهن چگونه بدست می آید

غار چاه قلعه بندر(فهندژ)شیراز23/1/92

افتتاح اولین موزه کوهنوردایران21/2/93

صعود جامعه پزشکی به بل 24/7/92