فصلي نو را در تغذيه آغاز كنيم

پرخوري در ايام نوروز ممنوع‌

فصلي نو را در تغذيه آغاز كنيم

در تعطيلات سال نو، بازار ميهماني و ديد و بازديد رونق زيادي مي‌يابد و به همان نسبت مصرف انواع شيريني، شكلات، گز، سوهان، پشمك، آجيل و خشكبار افزايش پيدا مي‌كند. در هر ديد و بازديدي كه مي‌رويم، شيريني و آجيل جزو لاينفك پذيرايي از مهمانان نوروزي است، اما اگر افراد بخواهند درهر ديد و بازديدي از شيريني و آجيل استفاده كنند، علاوه بر اضافه وزن، مشكلاتي از قبيل مشكلات گوارشي نيز براي افراد به وجود مي‌آيد.

جالب است بدانيد كه در همين شب‌نشيني‌ها، افراد بيشتر از چند برابر حالت عادي كالري دريافت مي‌كنند كه اين افزايش دريافت كالري به همراه كاهش فعاليت افراد در اين ايام خطر ابتلا به چاقي و بيماري‌هاي وابسته به آن را چند برابر مي‌كند.

 بنابراين حالا كه در آستانه عيد نوروز هستيم با شروع سال نو و شكوفايي طبيعت، بسيار بجاست كه يك بازنگري در الگوي غذايي و عادات و رفتارهاي تغذيه‌اي خود انجام دهيد و فصلي نو و شكوفا را در تغذيه خود آغاز كنيد.

تغذيه كودكان در مسافرت‌

مسافرت با بچه‌ها سرگرم كننده و جالب است. البته مشكلات مخصوص به خودش را هم دارد. چراكه مسافرت برنامه غذايي روزانه را به هم مي‌زند و بنابراين مجبور هستيم غذاهايي غير از غذاهاي معمول را مصرف كنيم.

به همين دليل خيلي بايد مراقب تغذيه كودك خود در هنگام سفر باشيد. اگر قبل از سفربرنامه‌ريزي كرده باشيم، مي‌توانيم اين مسائل را حل كنيم.درواقع اگر تصميم بگيريد كه غذاهاي مغذي و مفيد مصرف كنيد، براحتي مي‌توانيد خودتان را با تغيير برنامه غذايي در طي سفر، مطابقت دهيد.

البته از آنجايي كه زمان مصرف وعده‌هاي غذايي ممكن است به هم بريزد و زماني كه كودك گرسنه است، غذا آماده نباشد، در نتيجه مجبور به ريزه‌خواري و مصرف تنقلات مي‌شود. البته اگر هميشه مقداري غذاي آماده مثل ساندويچ كوكو و كتلت همراهتان باشد، از ريزه‌خواري كودك جلوگيري خواهيد كرد.

در قطار يا هواپيما نيز مي‌توانيد همين كار را كنيد. تا جايي كه امكان دارد زمان خواب و خوردن كودك را طوري تنظيم كنيد كه كودك در آخر سفر گرسنه و خسته نباشد. اگر در هتل يا محل اقامت شما يخچال وجود داشته باشد، براحتي مي‌توانيد غذاي دلخواه خود را تهيه و مصرف كنيد. هميشه يك شيشه آب جوشيده با خود همراه داشته باشيد.

در اين ميان نوزاد (شيرخوار) بعضي اوقات راحت‌تر از مسافرت با كودكاني است كه راه مي‌روند. اگر نوزاد شيرمادرش را مي‌خورد، مادر بايد طبق يك برنامه منظم، به كودك شير دهد. اگر نوزاد شيرخشك مصرف مي‌كند، درست كردن شير خشك در شيشه از قبل راحت‌تر از اين است كه طي سفر آن را درست كنيد. البته در مسافرت‌هاي طولاني كه زمان زيادي وقت مي‌گيرد، براي جلوگيري از فساد احتمالي، بايد پودر شيرخشك را همراه داشته باشيد و هر كجا لازم بود، آن را در آب جوشيده حل كرده و به كودك بدهيد.

بنابراين هميشه يك شيشه آب جوشيده با خود همراه داشته باشيد. اگر كودك غذاي كمكي  مثل سوپ، ماست و... را مي‌خورد، بهتر است غذاي كودك را در شيشه يا ظروف تميزي بريزيد و در آن را ببنديد كه حمل آن راحت باشد. غذاهايي كه كودك مي‌تواند آنها را در دستش بگيرد و بخورد، (بيسكويت، كيك و... ) در سفر نيزمناسب هستند. فقط مراقب باشيد كه غذا به گلوي كودك نپرد.

فراموش نكنيم  در مسافرت با هواپيما، نوزادان و كودكان كم سن، هنگام بلند شدن و نشستن هواپيما در گوش خود احساس ناراحتي و درد مي‌كنند. مكيدن شيشه شير، پستانك يا يك ليوان نوشيدني اين احساس درد را كاهش مي‌دهد. در ضمن همراه‌بردن كودك در مسافرت‌هاي خارج از كشور، مشكل است، زيرا علاوه بر ناآشنا بودن طعم غذا براي كودك، بايد از سالم بودن غذا نيز مطمئن شويد.

بنابراين اگر به كشوري رفتيد كه از سالم بودن غذاهاي آن مطمئن نيستيد، بايد نكات زير را مورد توجه قرار دهيد:

1‌-  هميشه از شيشه‌هاي آب معدني ( آب سالم و عاري از ميكروب) استفاده كنيد.

2- نوشيدني يخي مصرف نكنيد.

3- ميوه و سبزي‌ها  را بخوبي شسته و پوست بكنيد.

4-  از مصرف غذاي داغ خودداري كنيد.

5-  هرگز بيرون از هتل غذا نخوريد.

6- ‌ دندان‌هاي خود را با آب معدني بشوييد و مسواك كنيد.

7-  مراقب كودك خود باشيد تا چيزي در دهان خود نگذارد.

توصيه‌هاي براي مسافران‌

اگر مجبور به صرف غذا در اغذيه فروشي‌ها و رستوران‌هاي بين راه هستيد، از تهيه بهداشتي غذاها مطمئن شويد. در غير اين صورت از مصرف غذا در اماكن غير بهداشتي دوري كنيد، همچنين از غذاهاي بسته‌بندي شده استفاده كنيد. دقت كنيد، قبل از خريد موادغذايي بسته‌بندي شده، حتما به پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و تاريخ توليد و انقضاي محصول توجه كنيد.

همين طور كنسروها را قبل از مصرف حتما بجوشانيد. در طي مسافرت از مصرف شير و فرآورده‌هاي لبني غيرپاستوريزه از جمله: خامه، كره، پنير و كشك غيرپاستوريزه، خودداري كنيد. اگر در مسافرت مجبور به استفاده از شيرخام غيرپاستوريزه شديد، حتما آن را جوشانده و10 دقيقه در حال جوش به هم بزنيد.

حتما از آب آشاميدني سالم استفاده كنيد. در صورتي كه از سالم بودن آب مصرفي خود اطمينان نداريد، بايد آن را جوشانده و سپس مصرف كنيد.

مواد غذايي‌تان را از دستفروش‌ها و مغازه‌هاي غيربهداشتي تهيه نكنيد. فراموش نكنيد كه اسهال 20 تا 50 درصد مسافران را مبتلا مي‌كند. براي پيشگيري از اسهال در مسافرت، از غذاخوري‌هاي غيربهداشتي استفاده نكنيد و در تهيه و مصرف غذا و ميوه، نكات بهداشتي را به دقت رعايت كنيد. مصرف ميوه و سبزي بايد پس از شستشوي كامل، به حد كافي انگل‌زدايي و گندزدايي شود.

در صورت ابتلا به اسهال در مسافرت، بكوشيد مايعات بيشتري مصرف كنيد و اگر به اسهال خوني يا اسهال همراه با تب بالا دچار شديد، حتما به پزشك مراجعه كنيد. همچنين در صورت ابتلا به اسهال در مسافرت، از مصرف خودسرانه داروها خودداري كنيد، چون عوارض آنها زياد است و اثري در كاهش دوره اسهال ندارند.

غذاهاي خام و نيم پز ممكن است آلوده به عوامل عفوني باشند، بنابراين در مسافرت از مصرف آنها پرهيز كنيد. علاوه بر اين از مصرف موادغذايي، بويژه نوشيدني‌هاي دستفروشان در مسافرت بپرهيزيد.

به طور كلي از هر10 نفر 9 نفر در طول زندگي خود دچار بيماري مسافرتي مي‌شوند. اين بيماري كه در كودكان شايع‌تر است موجب تهوع، استفراغ و سردرد در افراد حساس مي‌شود.

اگر به حركت حساس هستيد و به بيماري مسافرت دچار مي‌شويد، سعي كنيد در طول مسير كاملا به صندلي خودرو تكيه دهيد و صندلي را به حال نيمه خوابيده قرار دهيد. بهتر است در قسمتي از وسيله نقليه قرار بگيريد كه كمترين تكان را دارد؛ مثلا در ميانه اتوبوس، صندلي جلوي خودرو و كنار بال هواپيما. اگر به بيماري مسافرت مبتلا هستيد از درون خودرو به مناظر نگاه نكنيد و يا اگر در قايق يا كشتي هستيد به موج‌ها ننگريد و فقط به افق چشم بدوزيد. بهتر است از بوهاي تحريك‌كننده مانند سيگار دوري كنيد.

همچنين سعي كنيد از شب قبل از مسافرت، كمتر غذا و نوشيدني بخوريد و در طول راه نيز شكم خود را نسبتا خالي نگه داريد. فقط زماني از دارو استفاده كنيد كه ساير توصيه‌ها براي شما مفيد نبوده باشد. اين داروها را فقط با تجويز پزشك مصرف كنيد. البته راننده خودرو نبايد از اين داروها استفاده كند؛ چون موجب كاهش هوشياري و افزايش احتمال تصادف مي‌شود.

سعي كنيد در مسافرت يك كيف مخصوص وسايل و اقلام بهداشتي به همراه داشته باشيد. در اين كيف كارت يا دفترچه بيمه خدمات درماني خود و همسفرانتان و آخرين نسخه‌هاي پزشكي‌تان را بگذاريد. همچنين اگرعينك اضافي داريد آن را همراه خود ببريد. بيماران قلبي هنگام مسافرت آخرين نوار قلب و نسخه خود را همراه داشته باشند. اگر داروهايي را به طور مرتب مصرف مي‌كنيد، به مقدار كافي آنها را به همراه ببريد.

اگر مبتلا به آسم، حساسيت، تشنج صرعي، بيماري‌هاي قلبي، بيماري قند يا بيماري خاص ديگري هستيد، هنگام مسافرت برچسب هشداردهنده روي پيراهن، گردنبند يا مچ بند داشته باشيد. در مسافرت مقداري داروهاي اوليه مانند مسكن‌هاي ساده، پماد سوختگي، قرص مسافرت، محلول‌هاي ضدعفوني و وسايل زخم‌بندي در كيف بهداشتي خود همراه ببريد.

هنگام مسافرت، در كيف بهداشتي خود نام و نشاني نزديك‌ترين اقوام و آشنايان خود را بگذاريد. هنگام مسافرت، كودكان را تنها نگذاريد. بهتر است برگه‌اي شامل نام و نشاني كامل در جيب آنان قرار دهيد.

ورزش و تغذيه در ايام نوروز

1- در صورت امكان، ورزش و نرمش را در ايام نوروز صبح و زماني كه شكم خالي است اجرا كنيد. علت اين كار اين است كه در ابتداي صبح ذخاير گليكوژن بدن به دليل مصرف آن در طول خواب شبانه در پايين‌ترين سطح است بدين ترتيب بدن مجبور است سراغ ذخاير چربي براي تهيه انرژي مورد نياز براي اجراي فعاليت ورزشي برود و وقت بيشتري براي ريكاوري، رشد و تغذيه خواهد بود.

به هر حال اگر امكان اجراي تمرين در صبح ايام نوروز برايتان ميسر نيست حداقل سعي كنيد صبح‌ها 15 دقيقه تمرين ايروبيك(هوازي) را به وسيله استفاده از دوچرخه ثابت، پياده روي يا دويدن انجام دهيد. با اجراي همين تمرين هوازي صبحگاهي، باعث مي‌شويد كه از همان ابتداي صبح بدنتان با سرعت متابوليسم بالاتري شروع به كار كند.

2- از حجم وعده‌هاي غذايي بكاهيد و درعوض به دفعات آن بيفزاييد. هرگز سعي نكنيد كه بدن گرسنه شما از غذا پر شود. سعي كنيد زمان وعده‌هاي غذايي را از قبل مشخص كنيد صبحانه، ناهار، شام و 2 ميان وعده در صبح و عصر بهترين وعده تغذيه‌اي است. با انجام همين وعده‌ها و ميان وعده‌ها هم به نوعي باعث خواهيد شد كه پرخوري نكنيد.

3- آب را به عنوان نوشيدني اصلي خود درآوريد. مزاياي نوشيدن آب شامل كنترل اشتها و افزايش متابوليك (سوخت و ساز بدن) مي‌شود به طور كلي با مصرف آب، نيازي به نوشيدن مايعات غيرضروري نيست.

 4- ‌سعي كنيد از غذاهاي فيبري بيشتري استفاده كنيد. اكثر افراد از مواد فيبري به اندازه كافي در طول روز مصرف نمي‌كنند. اين در حالي است كه فيبرها نه تنها باعث افزايش سطح سلامت مي‌شوند بلكه به طور محرز باعث افزايش متابوليسم بدن نيز مي‌شوند. (سبزيجات با برگ سبز و انواع سالاد سبزيجات و غلات بهترين منبع مواد فيبري هستند.)

5- ‌سعي كنيد كه از خوردن كربوهيدرات‌هاي ساده قبل از خواب اجتناب كنيد از اين گروه كربوهيدرات‌ها مي‌توان به اكثر غذاهاي سرپايي و آماده ساندويچ‌هاي سرد، پيتزا و شيريني و شكلات‌ها و نان‌هاي سفيد اشاره كرد. خوردن اين نوع غذاها قبل از رفتن به رختخواب ضمن اين كه از فرآيند سوخت وساز بدن جلوگيري مي‌كند باعث مي‌شود كه بدن مستعد ذخيره چربي نيز بشود.

6- زودتر به رختخواب برويد. چراكه خواب باعث افزايش هورمون كورتيزول در واقع مي‌شود. كورتيزول هورموني است كه باعث ذخيره چربي و سوزاندن بافت عضله مي‌شود. همچنين كمبود خواب باعث كاهش سطح تستسترون (كه سطح بالاي آن براي افزايش عضلات و چربي سوزي شديدا مورد نياز است) مي‌شود.

به رغم آن كه نياز به خواب در افراد، مثل هر چيز ديگر زندگي متفاوت است و از فردي به فرد ديگري تا حدودي تفاوت دارد ولي به طور كلي و به عنوان يك قاعده كلي خواب شبانه 6 تا 8 ساعت  براي اكثريت افراد مورد نياز است.

مراقب باشيد در سفر و تعطيلات نوروز چاق نشويد

بنابر اعلام سازمان جهاني بهداشت (WHO) آمار مبتلايان به چاقي و اضافه وزن در جهان از مرز يك ميليارد گذشته و تا سال 2015 به 5/1 ميليارد نفر خواهد رسيد كه بيشترين رقم افزايش چاقي مربوط به كشورهاي در حال توسعه است. براين اساس پيش‌بيني مي‌شود افزايش سريع چاقي و اضافه وزن در كشورهاي كم درآمد و يا با درآمد متوسط موجب بروز عوارض ناشي از چاقي و شيوع بيماري‌هاي مزمن طي 10 تا 20 سال آينده در اين كشورها خواهد شد.

كارشناسان و متخصصان علوم پزشكي بر اين اعتقادند كه اضافه وزن و چاقي باعث بروز انواع بيماري‌هاي قلبي و تنگي رگ‌ها، پرفشاري خون، ديابت نوع دوم، بالا رفتن اسيد اوريك خون، قطع نفس هنگام خواب، خرخر كردن و خرناس كشيدن در خواب و بيدار شدن در اثر صداي آن، ناباروري و انواع سرطان‌هاي دستگاه گوارش و ساير ارگان‌ها شده و طبق گزارش فدراسيون جهاني قلب، اضافه وزن و چاقي احتمال اولين حمله قلبي را 4 تا 8 سال جلو مي‌اندازد.

با اين توصيف مسافران بايد در طول مسافرت مخصوصا در تعطيلات نوروز مراقب باشند اضافه وزن پيدا نكنند و چاق نشوند چون در اين صورت محاسن و فوايد سفر و تعطيلات نوروز با معايب و عوارض چاقي معاوضه شده و در پايان تعطيلات با مشكلات چاقي و عوارض اضافه وزن مواجه خواهند شد.

به طور طبيعي در طول مسافرت اشتهاي انسان زياد مي‌شود و ميل به مصرف تنقلات و شيريني‌جات حتي چند وعده غذاي اضافي افزايش مي‌يابد و ممكن است به جاي 3 وعده، 5 وعده غذا با حجم بيشتر مصرف شود، به علاوه استفاده از نوشابه‌هاي گازدار و عدم كنترل رژيم غذايي روزمره (مصرف چربي‌ها، غذاهاي آماده، سوسيس، كالباس و) در طول سفر بيشتر شده (مخصوصا در ايام تعطيل نوروزي) و اغلب منجر به افزايش فشار خون، چربي خون، بالا رفتن كلسترول مضر (LDL) و در نهايت چاقي مي‌شود.

تيغ ماهي در گلو، كام‌تان را تلخ نكند!

از روزگاران گذشته مرسوم بوده است كه خانواده‌ها در شب تحويل سال نو، سبزي پلو با ماهي ميل كنند. اين شيوه تغذيه، نسل به نسل با ذائقه افراد آشنا شده است. اما مصرف سبزي پلو ماهي شب عيد گاهي با دردسرهايي همراه مي‌شود كه ممكن است نوروز را به كام برخي افراد تلخ كند. از جمله گير كردن تيغ ماهي در گلو.

دكتر عبدالحميد حسين‌نيا به عنوان يك متخصص و جراح گوش، حلق و بيني و سر و گردن در اين باره مي‌گويد: تيغ ماهي درياي جنوب با ماهي درياي شمال تفاوت دارد. ماهي‌هاي شمال به ويژه ماهي سفيد از تيغ‌هاي بسيار ريزي تشكيل شده كه جدا كردن آن مستلزم صرف حوصله و دقت فراوان است و در صورت بي‌توجهي و دقت كافي ممكن است تيغ ماهي در گلو فرو برود و مشكلاتي را براي فرد به دنبال داشته باشد. وي مي‌افزايد: ماهي جنوب فاقد استخوان‌بندي ظريف است. استخوان‌هاي درشت آن، گاهي مشكلات جدي‌تري در فرد ايجاد مي‌كند.

دكتر حسين‌نيا تصريح مي‌كند: محل گير كردن استخوان‌هاي ظريف ماهي در لوزه يا چين‌هاي مخاطي اطراف آن، قاعده زبان، مخاط حلق يا اپي‌گلوت و سينوس پري فرم است.

وي مي‌افزايد: گاهي تيغ ماهي در نسج چنان فرو مي‌رود كه ممكن است سر آن پيدا نباشد. در چنين مواردي يافتن آن براي پزشك دشوار است.

پرتونگاري نيز كمك چنداني نمي‌كند. سي.تي.اسكن در اين گونه موارد از دقت بيشتري براي يافتن و خارج‌كردن تيغ از گلو برخوردار است. اما اگر سر تيغ ماهي بيرون باشد، خروج آن به وسيله پزشك متخصص گوش و حلق و بيني امكان پذير خواهد بود. به گفته اين متخصص، فرو رفتن استخوان‌هاي ظريف و ريز تيغ ماهي در گلو به رغم آن كه دردناك است و براي خود مشكلات و ناراحتي‌هايي ايجاد مي‌كند، اما خطر بالقوه‌اي ندارد و قابل جذب است.

ازسوي ديگر، دكتر حسين‌نيا خوردن آجيل و تنقلات را براي كودكان خردسال و شيرخواران تهديدي جدي در ايام نوروز مي‌داند. وي تصريح مي‌كند: از آنجا كه سيستم محافظتي حنجره در كودكان خردسال و شيرخوار هنوز كامل نشده است و شيرخواران فاقد دندان هستند، خوردن آجيل و تنقلاتي مانند آب نبات و... ممكن است به ريه (ناي و نايژه) آنان نفوذ كند و خطرات جدي مانند خفگي و عفونت‌هاي ريوي را به دنبال داشته باشد. به‌هرحال بهتر است با رعايت توصيه‌هاي پزشكي و سلا‌مت نوروزي شاد براي خود رقم بزنيد .

هفت‌ سين سلامتي‌

شب يلدا، سفره هفت‌‌سين و به ما مي‌‌آموزد كه چنين الگوي غذايي را در طول سال و به مناسبت‌هاي مختلف داشته باشيم و در برنامه‌ روزانه خود بگنجانيم. همان ‌طور كه گذشتگان ما به مناسبت‌هاي مختلف جشن مي‌گرفتند و از نعمت‌هاي بي‌‌شمار الهي استفاده مي‌كردند.

هفت‌ سين شامل 6 سين غذايي است كه هركدام مي‌‌تواند سمبل سلامتي و طول عمر و زندگاني باشد.

سيب، سمبل زيبايي و سرشار از سلامتي‌

سنجد منبع ويتامين‌

سماق، سمبل روشنايي و غلبه بر شيطان‌

سير، طبيب گياهي روي زمين‌

سركه، سمبل صبر و گذر زمان‌

سمنو، نشان استقامت و شيرين كامي‌

سبزه، مظهر سلامتي روح و روان‌

فوايد آجيل

در عيد نوروز طبق آيين سنتي و مذهبي، مردم به ديدار هم رفته و سال نو را با ديد و بازديد دوستان و اقوام آغاز مي‌كنند. از ديرباز در اين ديد و بازديدها استفاده از آجيل رايج بوده است. براساس شواهد آجيل از 1000 سال قبل از ميلاد، به عنوان منبع غذايي انسان بوده و حاوي موادغذايي ارزشمندي است. 

 آجيل داراي فاكتورهاي خوب ضدسرطاني است، از طرفي در تنظيم كلسيم خون نيز موثر است.

 آجيل منبع خوبي از فيبر، ويتامين‌هاي B و E، نياسين، آهن، اسيدفوليك و عناصري همچون منيزيم، روي، سلنيم، پتاسيم، فسفر و بيوتين است. در هر 30 گرم آجيل 12 تا 14 گرم چربي وجود دارد كه اين چربي برخلاف چربي‌هاي حيواني مثل كره، گوشت و... در عروق رسوب نمي‌كند و حتي موجب كاهش ميزان كلسترول و چربي بد خون مي‌شود.

 ميزان انرژي و پروتئين موجود در آجيل مي‌تواند نياز بدن را تامين كند.

 آجيل با داشتن دو اسيدآمينه ضروري بدن در كار مغز بسيار موثر مي‌باشد.

 مصرف آجيل مي‌تواند باعث كاهش بروز امراض قلبي و عروقي گردد.

 مصرف آجيل از شيوع سرطان و امراض لثه و دهان جلوگيري مي‌كند.

 آجيل باعث بهبود فعاليت لوزالمعده شده و خاصيت ارتجاعي عضلات را تقويت مي‌كند.

نكات بهداشتي در مورد مصرف آجيل‌

 از خريد و مصرف آجيل‌هاي رنگ شده كه خاصيت سرطان زايي دارند، خودداري كنيد.

 از مصرف مغز گردوهايي كه به دليل كپك‌زدگي، سياه شده‌اند، خودداري كنيد.

 از مصرف محصولاتي مانند معجون كه حاوي پسته، بادام و گردو از منابع نامطمئن هستند به طور جدي و بويژه در سفر خودداري كنيد.

‌ از خريد و مصرف انواع آجيل و خشكبار از افراد دوره‌گرد و از مكان‌هايي كه مطمئن نيستيد اجتناب كن.

 

دنیای حرفه و فن www.herfe-rszy.com

منبع: جام جم آنلاین


مطالب مشابه :


نقش روابط عمومي در پيشگيري از فساد و تخلفات اداري

عده اي كنترل و نظارت را چيزي شبيه به بررسي كارت حضور و مزاياي خود مرز بين خوب




چالش هاي مدرنيسم و پست مدرنيسم

ما همگي در مدرنيته زندگي مي كنيم و از مزاياي آن تدريج مرز هاي يك كارت ويك




فصلي نو را در تغذيه آغاز كنيم

،به دنیای حرفه و فن خوش آمدید کار و فناوری، تحقیق، اقدام پژوهی، مقالات آموزشی و تربیتی




برچسب :