پارامسی-ورتیسل-استندور

تئوری:

آغازیان (Protista) :

مجموعه ای از موجودات کوچک تک سلولی (Protozoa)(←شاخه ی پروتوزوا) را آغازیان می گویند

تعدادی از رده ها به نام مژکداران ( Cilliophora) هستند که پارامسی،ورتیسل و استندور جزو آنها(مژکداران) هستند.

در آب راکد(مثلا برکه) که آب آن سبز است و مقداری گیاه کف آن است، می توان این سه موجود را در آن پیدا کرد.

رده ی مژکداران 4 ویژگی عمومی دارند:

1-مژکدار هستند← وسیله ی حرکتی در این نمونه ا مژک (Cillia) است. مژک، یک سری رشته های باریکی هستند که وسیله ی حرکتی مژکداران محسوب می شوند.

در این رده می تواند در کل بدن یا فقط در نواحی خاصی متمرکز باشد.

پارامسی دورتادور مژک دارد و توسط این مژک ها حرکت می کند ولی دونمونه ی دیگر فقط در یک قسمت این تاژک را دارند و برای حرکت از روش های دیگری استفاده می کنند که اشاره خواهد شد.

2-شیار دهانی (Oval grave)← قسمتی که موجود، غذا را وارد می کند را شیار دهانی می گویند.

3-دو نوع هسته دارند←تمام این رده دو نوع هسته دارند 1هسته ی بزرگ(ماکرو نوکلئوس Macronucleus) و هسته ی کوچک (میکرو نوکلئوس Micronucleus).

4-سیستم دفاعی (تریکوسیست)←اندامکی دفاعی به نام تریکوسیست دارند.شبیه مژک ها هستند با این تفاوت که ضخامت بیشتری دارند و بلندتر هستند. اگر احساس خطر کنند، تریکوسیست را برافراشته می کنند یا به اطراف پرتاب می کنند

با وجود اینکه تک سلولی هستند ولی یکی از موجودات تکامل یافته هستند و تخصصی عمل می کنند و هر بخش وظیفه ای برعهده دارد.

1-پارامسی (Paramecium):

1-مژک 2-تریکوسیست 3-دو نوع هسته 4-شیار دهانی 5-واکوئل انقباضی 6-واکوئل غذایی 7-اندوپلاسم 8-اکتوپلاسم

واکوئل های انقباضی نقش کلیه را دارد در این موجودات و مقدار آب را در سلول تنظیم می کند. پارامسی از طریق اسمز آب را وارد سلول می کند و با این کار فیلتر می کند، یعنی اگر غذا در آن بود، آن را هضم می کند و استفاده می کند(←توسط آنزیم های گوارشی). این کار(استفاده ی غذا از آبی که وارد سلول شده ، جدا از استفاده ی سلول از شیار دهانی است). پارامسی باکتری خوار است. انتهای شیار دهانی، حلق است که بعد از آن یک واکوئل غذایی است.

واکوئل انقباضی شبیه یک حباب است در و دو طرف سلول وجود دارد. واکوئل غذایی بسته به اینکه چه مقدار غذا باشد، تعداد متفاوتی دارند

مایع اندوپلاسم دارند و به لایه ای که کنار آن است و شبیه یک لایه ی پوستی است، اکتوپلاسم می گویند( اکتودرم نیست چون درم یعنی لایه لایه ولی در اینجا فقط یک لایه است و به آن جای درم، پلاسم گفته می شود)

هسته ی ماکرو تقسیم دوتایی میکند(binary fusion). تغذیه، حرکت، تنفس و تقسیم دوتایی وظیفه ی این هسته است. در تقسیم دوتایی هم هسته ی ماکرو هم هسته ی میکرو تقسیم می شوند و دو پارامسی را بوجود می آورد که عینا مثل یکدیگر هستند. تقسیم دوتایی در مژکداران به شکل عرضی اتفاق می افتد و این تقسیم عرضی، یکی از تفاوت های آن با تاژکداران است. در محیط سرشار از غذا، پارامسی پشت سرهم تقسیم می شود. حدود 40 الی 50 بار این تقسیم را انجام می دهد ولی بعد از این تکرار تقسیم دوتایی، مجبور است برای بقای خود تولید مثل جنسی داشته باشد تا تنوع ژنی زیاد شود. تولید مثل جنسی توسط هسته ی میکرو کنترل می شود که به این روش تقسیم، الحاق، گقته می شود.

تولید مثل جنسی در پارامسی: دو پارمسی از ناحیه ی شیار دهانی به هم متصل می شوند شیار دهانی سطح شکمی موجود): ابتدا هسته ی ماکرو در سیتوپلاسم حل می شود. هسته ی میکروی هر پارامسی تکثیر می شود و یکی مثل خود را می سازد.هر پارامسی، هسته ی خود را نگه می دارد و هسته ی دیگر را به پارامسی روبرویی می دهد.در مرحله ی بعد این دو هسته با هم ترکیب می شوند و تبدیل به یک موجود جدید می شود( منظور از موجود جدید، پارامسی ای با تنوع ژنی زیاد است)و اصطلاحا استخر ژنی تقویت می شود.

پارامسی معمولا از طریق تقسیم دوتایی میتوز به طور غیر جنسی تولید مثل میکند.ادغام ژن ها در فرایند جنسی و هم یوغی انجام می شود. در هم یوغی دو پارامسی هسته های هاپلویید مادله می کنند؛ این هسته ها با هسته های هاپلویید باقی مانده درون سلول یکی می شوند و به این ترتیب هسته های دیپلویید تشکیل می شود.هسته ی دیپلویید نیمی از هسته ی فرد را دارد. (زیست شناسی پیش دانشگاهی)

الحاق طی روند هم جوشی و لقاح صورت میگیرد.در مژه داران گامت های مجزا ایجاد نمی شود، بلکه دو جانور هم گونه طی مرحله ی الحاق (Conjugation) به هم می چسبند و باهم تبادل هسته ای انجام می دهند.در اوتوگامی (Autogamy) دو هسته ی گامتی با یکدیگر ملحق می شوند ولی این روند دربدن یک فرد اتفاق می افتد.→زیست جانوری

2-ورتیسل(ورتیسلا) Vorticella

مژک دار است که این مژک در یک منطقه متمرکز شده است (در ناحیه ی دهانی). بدن آنها از دو قسمت تشکیل شده است 1- جام 2- ساقه: که در ساقه رشته هایی وجود دارد به نام میونم که رشته هایی انقباضی هستند: زمانی که میونم ها منقبض می شوند سلول می تواند تا شود (خم شود)

ورتیسلار به یک جا متصل است( ثابت و بدون حرکت هستند).اگر تقسیم شود و ماده ی غذایی وجود نداشته باشد، مهاجرت می کنند:توسط زنش و انقباض ساقه. می تواند جلبک، خرچنگ، سنگ، ماهی و... محل اتصال ورتیسل باشد.

برای بدست آوردن غذا منقبض می شود و یک حجمی (به اندازه ی خود موجود) در اختیارش قرار می گیرد و از غذای موجود در آب استفاده می کند(که اگر غذا نبود مهاجرت می کند.).مژک دور شیار دهانی، زنش دارد.هسته ی ماکرو شبیه یک نعل اسب(منحنی شکل) است(در پارامسی اینطور نیست.) زنش مژک کمک می کند به غذای جاندار.ورتیسل می تواند کلنی تشکیل دهد.

یکی از اختلافات ورتیسل و پارامسی این است که مژک در پارامسی در تمام سلول است اما در ورتیسل فقط در یک ناحیه متمرکز شده است.

استنتور Stentor

ورتیسل شبیه یک جام است ولی استنتور شبیه یک قیف (شیپور) است. ویژگی اصلی آن داشتن تعداد زیادی هسته ی ماکرو پشت سرهم باشد. مژک در شیارهای دهانی متمرکز است و همچنین شیار دهانی، بزرگ است.میونم ها که در ساقه است در استندور تا بالا رفته ولی در ورتیسل تا بالا نرفته است.

هسته ی میکروهم چندتا دارد ولی پراکنذده است(یعنی پشت سر هم نیستند). بالای قیف بسته است و از شیار دهانی غذای خود را تامیین می کند.ممکن است خود را منقبض کند و سر قیف دیده شود ولی پایین آن دیده نشود.

تفاوت اسنتور،هسته های ماکروی پشت سرهم است و همچنین تفاوت اسنتور و ورتیسل در این است که ساقه در ورتیسل به شکل یک رشته ی باریک(مثل نخ) است اما اسنتور ساقه ندارد و انتهای شیپوری آن می تواند بلند یا کوتاه باشد..ویژگی آن مثل دو مورد قبل است.

واکوئل انقباضی به شکل حباب و بزرگ است و معمولا یکی دارد (معمولا یکی).

اشکال شماتیک و میکروسکوپی این موجودات رو هم خودتون دانلود کنید به خصوص میکروسکوپیش.

پارامسی-ورتیسل-استندور

مطالب مشابه :

پارامسی-ورتیسل-استندور

ویژگی کلی تک یاخته ها:

ورتیسل دافنی در حال شکار

عکس های آزمایشگاه زیست شناسی جانوری (سری دوم)

جانور شناسی

عکس های زیست شناسی جانوری

مژکداران