اپیدمیولوژی ( Epidemiology ) چیست ؟

اولیـن کار اپیدمیولوژیست گرفتن شرح حال جامعه با استفاده از پرسشنامه و تکمیل اطلاعات مورد نیاز در آن میباشد همانطور که پزشکان پس از گرفتن شرح حال به معاینه بیماران می‌پردازند اپیدمیولوژیستها با ثبت اطلاعات در پرسشنامه و در صورت نیاز نسبت به معاینه افراد جامعه توسط پزشکان اقدام خواهد نمود. پس از معاینه جامعه اگر به تشخیص رسیدیم و وضعیف بیماری در جامعه را تشریح نموده Commicnity Diagnosis)) میزانهای مرگ و میر و ابتلاء بیماریها در جامعه روشن خواهد شد که با آنالیز اطلاعات جمع‌آوری شده نتایج استخراج و راه حل‌ها اعلام میگردد.
با توجه به تاریخ ارائه تعاریف مختلف اپیدمیولوژی قادر خواهیم بود تا حدودی به سیر تکوین و تکامل آنچه که امروزه به عنوان علم اپیدمیولوژی در جهان مطرح است نیز پی ببریم. ابتدا به برخی از این تعاریف اشاره می‌شود:

● تعاریف مختلف

• بقراط حدود ۲۴۰۰ سال قبل اوّلین بار واژه اپیدمی را بکار برد و کاربرد اپیدمیولوژی را در مطالعه اپیدمی بیماری های واگیر‏، مخاطرات محیطی و مسائل تغذیه ای نام برد.
• اپیدمیولوژی رشته ای از علوم پزشکی است که همه گیری ها را بررسی می‌کند (پارکین ۱۸۷۳).
• اپیدمیولوژی علم بررسی توزیع وضعیت سلامت، بیماری، و سایر مسائل مربوط به سلامتی انسان در ارتباط با سن، جنس، نژاد، وضعیت جغرافیایی، مذهب، آموزش، شغل، رفتار، زمان، مکان، شخص و غیره است (سوسر ۱۹۷۳).
• اپیدمیولوژی علم بررسی فراوانی، الگوها، چگونگی علل، انتشار و کنترل بیماری ها در گروه های مردم است که شامل جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل منظم داده های مربوط به بیماری هاست (هنیکنز و بورینگ۱۹۸۷).
• اپیدمیولوژی مطالعه سلامتی و بهداشت در جوامع انسانی است (تریس ۱۹۹۲).
• اپیدمیولوژی یکی از علوم پایه پزشکی است که در مورد توزیع و عوامل تعیین کننده فراوانی بیماری ها در جوامع بشری بحث می‌کند (گرینبرگ و همکاران ۱۹۹۲).
• اپیدمیولوژی تلاش هایی عمومی، سازمان یافته و هدفمند برای پیشگیری از بیماری ها و ارتقاء سلامت است و یا توصیف و تحلیل وجود بیماری ها در جامعه و کنترل عوامل مؤثر در وقوع بیماری ها است (بیگل هول و همکاران ۱۹۹۳).
• اپیدمیولوژی یک روش تحقیقی برای جستجوی علّت یا منبع یک بیماری، ناتوانی، سندرم و یا وضعیت بد است (لیلین فلد و استولی ۱۹۹۴).
• اپیدمیولوژی مطالعه چگونگی توزیع و تعیین‌کننده های توزیع حالات و وقایع مربوط به سلامت در جمعیتی مشخص‏، و بهره گیری از این مطالعه برای حل مشکلات بهداشتی است (جان لست ۲۰۰۰).
• اپیدمیولوژی اندازه گیری عوامل خطرزایی است که در ایجاد، تأثیر و توزیع بیماری ها، ناتوانی و مرگ مؤثرند (برکمن و کوواچی ۲۰۰۰).
• اپیدمیولوژی مطالعه توزیع، و اندازه گیری فراوانی بیماری ها در جوامع انسانی است (روتمن ۲۰۰۲).
• اپیدمیولوژی مطالعه چگونگی، علت، کنترل، و اندازه گیری فراوانی و توزیع بیماری، ناتوانی و مرگ در جوامع انسانی است (بوپال ۲۰۰۲).
• اپیدمیولوژی مطالعه چگونگی توزیع بیماری ها در جمعیت و بررسی عواملی است که در این توزیع تاثیر می‌گذارد (گوردیس۲۰۰۴)
• اپیدمیولوژی رشته ای پژوهشی است که با توزیع و تعیین کننده های بیماری در جوامع سروکار دارد یا اپیدمیولوژی مطالعه رخداد بیماری در جمعیت های انسانی است (فلچر ۲۰۰۵).
• اپیدمیولوژی مطالعه وقایع مرتبط با سلامتی در جمعیت های تعریف شده است که شامل بررسی وضعیت های خاص و مواجهه ها و عوامل مربوط به میزبان است که در رخداد بیماری ها سهیم هستند (مندل و همکاران ۲۰۰۵).
آن چه از تعاریف بالا می‌توان استنتاج کرد این است که اپیدمیولوژی:
- تأکید بر گروه دارد نه فرد.
- اپیدمیولوژی علم کمیت هاست و با اندازه ها و اندازه گیری ها سروکار دارد.
- علم بررسی ارتباط ها، اختلاف ها، و تغییرات روند و الگوی سلامت و بیماری در جمعیت های انسانی است.
- علم بررسی تفاوت و مقایسه (Compare & Contrast) سلامتی و بیماری است.
- فقط به بیماری و ناتوانی توجه ندارد و سلامتی و مرگ هم در دامنه فعالیت هایش قرار دارد.
- به جنبه های مختلف پیشگیری توجه دارد.
- هم علم (Science) است و هم عمل (Prac)

● به طور کلّی پنج هدف به شرح زیر برای اپیدمیولوژی تدوین شده است:

۱- مشخص کردن عوامل سبب‌ساز و علل بیماری ها و عوامل خطرزایی که میتوانند خطر افزایش بیماری را در یک فرد یا یک جمعیت، افزایش دهند. در صورتی که ما بتوانیم این علل و عوامل را به درستی شناسایی کنیم قادر خواهیم بود مواجهه با آنها را کاهش یا قطع کنیم و در نتیجه برای پیشگیری مؤثر از بیماری ها برنامه ریزی کنیم.
۲- مشخص کردن وضعیت و اندازه بیماری ها در جامعه، و بار بیماری ها تا بتوان تسهیلات و نیازهای لازم برای کنترل و پیشگیری از آنها را تامین کرد.
۳- مطالعه تاریخچه طبیعی و عوامل پیش آگهی بیماری ها. از آنجا که برخی بیماری ها بیش از سایرین وخیم‌تر، یا کشنده تر هستند با تامین این هدف قادر خواهیم بود روش های مداخله ای موثرتر و واقعی‌تری برای کنترل یا پیشگیری از آنها اتخاذ کنیم.
۴- ارزشیابی روش های حاضر و جدید درمانی و شیوه های مختلف خدمات و مراقبت های بهداشتی.
۵- پایه گذاری و ایجاد روش ها، سیاستگذاری ها و تصمیم‌گیری های مناسب برای کنترل مخاطرات و عوامل خطرزا در محیط کار، و زندگی.
نیاز به اپیدمیولوژی در رشته های مختلف علوم پزشکی، روز به روز در حال گسترش است و به این سبب کاربرد های این رشته در آزمایشگاه ها، بیمارستان ها، مراکز بهداشتی ـ درمانی، همینطور در حوزه های تحقیق، مدیریت و برنامه ریزی های بهداشتی، سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری و ارزیابی رو به افزایش است.

● اپیدمیولوژی میتواند در زمینه های زیر مفید واقع شود:

فهمیدن این که علل و عواملی که در ثبات بیماری در جمعیت ها چه هستند، پیشگیری و کنترل بیماری در جمعیت ها، هدایت و راهنمایی برنامه ریزی ها و سیاست‌گذاری های خدمات و مراقبت های بهداشتی کمک به مدیریت و مراقبت سلامت و بیماری افراد جامعه
اپیدمیولوژی را میتوان به عنوان یک علم (Science)، عمل (Practice)، و یا یک هنر و مهارت (Craft) مورد بررسی قرار داد. مطالعات اپیدمیولوژی نیز با رویکرد های متنوع تلاش می‌کند که در سه عرصه فوق قدم بردارد.

● رویکرد های اپیدمیولوژی

آزمون تکنیک ها (Testing the techniques) مانند درستی اندازه گیری ها، توافق و چگونگی انجام سنجش ها، ابزارهای اندازه گیری، مشاهدات. اندازه گیری بیماری ها (Counting disease) مانند تعیین فراوانی، و میزان های شیوع و بروز تولد، بیماری و مرگ و برآورد سایر نسبت های مربوط به رخداد های سلامتی و بیماری. انجام مطالعات مربوط به تعیین اطلاعات، نگرش و رفتار جمعیت ها و گروه های جمعیتی در ارتباط با مسائل مربوط به سلامت و بیماری (KAP studies) تعیین روابط علّیّتی شامل سبب شناسی، مشخص کردن عوامل خطرزا، و ارزیابی‌خطر انجام و ارزیابی مداخلات و تجارب جدید در زمینه روش های درمانی، کنترل و پیشگیری، سیاستگذاری، اثربخشی هزینه، و مانند اینها. بررسی مواجهه یافتگی با عوامل بیماری‌زا یا خطرزا (شامل تاثیرات مواجهه یافتگی، دوز، طول مدت، چگونگی، پیامد ها) توصیف حقایق (مانند مطالعات مروری و مرور موارد) مطالعه و بررسی بیماری های جدید، همه گیری ها ارزیابی و ارزشیابی خدمات بهداشتی ـ درمانی غربالگری مراقبت و پایش

● خلاصه کاربردهای اپیدمیولوژی

مطالعه و تحقیق براساس اصول روش شناسی پژوهش و آمار توصیف اندازه های سلامتی و بیماری در جمعیت ها و گروه های انسانی و توزیع وقایع مربوط به سلامت در ارتباط با زمان، مکان و شخص تعیین این که بیماری ها چرا؟ چگونه؟ چه زمانی؟ در چه مکان هایی؟ و در بیشتر چه گروههایی از جمعیت؟ رخ می‌دهند. تمرکز بر چرایی رخداد های مربوط به سلامتی و بیماری با توجه به نه تنها عوامل و علل زیستی، بلکه بررسی عوامل محیطی، رفتاری، و مانند اینها.

● انواع اپیدمیولوژی

اپیدمیولوژی را می‌توان از منظرهای مختلف، طبقه بندی کرد. برخی آن را براساس رویکرد مطالعاتی اپیدمیولوژی به موضوعات مختلف مانند: اپیدمیولوژی تغذیه (Nutritional E.)، اپیدمیولوژی اجتماعی (Social E.)، اپیدمیولوژی محیط (Environmental E.)، اپیدمیولوژی شغلی یا حرفه ای (Occupational E.)، اپیدمیولوژی مولکولی (Molecular E.)، اپیدمیولوژی بالینی (Clinical E.) دسته بندی می‌کنند. برخی دیگر آن را به دو دسته کلّی اپیدمیولوژی بیماری های واگیر و اپیدمیولوژی بیماری های غیرواگیر طبقه بندی می‌نمایند و گروهی دیگر آن را از زاویه رویکرد خاص این علم به بیماری های مختلف (مانند اپیدمیولوژی سرطان، اپیدمیولوژی دیابت، اپیدمیولوژی حوادث، اپیدمیولوژی بلایا و مانند اینها) می‌بینند. گاهی نیز این علم را به اپیدمیولوژی روش شناختی (Methodologic E.). اپیدمیولوژی تحقیق (Research E.)، اپیدمیولوژی آمار زیستی (Biostatistics E.)، اپیدمیولوژی اقتصادی (Economic E.)، اپیدمیولوژی عملی یا کاربردی (Applied/Practical E.)، طبقه بندی می‌کنند.
یکی از متداولترین طبقه بندی ها براساس روش مطالعه و بررسی سلامت و بیماری است که البته هیچ کدام از آنها الزاماً منحصر به فرد نیستند. بر این اساس اپیدمیولوژی را به اپیدمیولوژی توصیفی (Descriptive)، تحلیلی (Analytical)، گذشته نگر (Retrospective) آینده نگر (Prospective)، تجربی (Experimental)، و سرولوژی(Serological) طبقه بندی می‌کنند.
در اپیدمیولوژی توصیفی، ویژگی های عامل بیماری‌زا، گروهها و جمعیت های درگیر، و عوامل مرتبط محیطی توصیف می‌شوند و توزیع بیماری در ارتباط با زمان و مکان مشخص می‌شود. اپیدمیولوژی تحلیلی به علّت رخدادها، علّیّت و سبب شناسی، و تاثیر عوامل خطرزا می پردازد. اپیدمیولوژی گذشته نگر یا مورد – شاهدی با استناد به مستندات (یا مصاحبه با افراد بازمانده از بیماری) وجود یا عدم وجود (یا نسبت فراوانی) عوامل سبب‌ساز یا خطرزای بیماری را در افراد واجد بیماری با افراد فاقد بیماری مقایسه نماید. در اپیدمیولوژی آینده نگر ویژگی ها و اندازه های بیماری در جمعیت در طول زمان، پی‌گیری و بررسی می‌شوند. اپیدمیولوژی تجربی با استفاده از مدل های انسانی، یا حیوانی، مداخلات مختلف را می‌آزماید، جمعیت برای انجام یک کارآزمایی (Trial) برنامه ریزی شده بررسی می‌شود و اثرات روش تحت مطالعه با مقایسه پیامدهای آن (Outcomes) در گروه تحت تجربه (Treatment) با پیامدهای روشهای دیگر در گروه شاهد (Control) تعیین می‌شود. اپیدمیولوژی سرولوژی که شکل خاصی از اپیدمیولوژی مشاهده ای است از نمونه های خون (سرم خون) یک جمعیت تعریف شده در مطالعه استفاده می‌شود.

● مهمترین تلاش های تاریخی زیربنایی در توسعه علم اپیدمیولوژی

- بقراط حکیم در ۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح (ع) در کتاب در باره هواها، آب ها، و مکان ها (On Airs, Waters, and Places) که شامل ۲۴ قسمت بود به نقش عوامل مرتبط با شیوه زندگی و عوامل محیط خارجی در ایجاد بیماری در انسان، اشاره کرد. وی را پدر علم بهداشت عمومی نیز می‌شناسند.
- ابداع قرنطینه (quarantine) در قرن چهاردهم توسط ونیزی ها که برای محافظت مردم از اپیدمی های طاعون انجام شد از تلاش های بسیار مهم بشر در عرصه اپیدمیولوژی بود. در آن زمان برای اطمینان از عدم انتقال بیماری طاعون به ونیز ـ ایتالیا به کشتی هایی که به آن جا می‌آمدند تا ۴۰ روز اجازه ورود نمی‌دادند. ریشه قرنطینه از کلمات ایتالیایی quaranta giorni به معنای ۴۰ روز گرفته شده است.
- در اوایل قرن هفدهم میلادی فرانسیس بیکن (F. Bacon,1561-1626) دانشمند انگلیسی و همکاران او اصول تفکر، و نگرش منطقی و فلسفی اپیدمیولوژی را بنیان نهادند.
- جان گرانت (۱۶۲۰-۱۶۷۴ J Graunt,) آمارهای مربوط به تولّد و مرگ در لندن را تحلیل کرد و اندازه های بیماری را محاسبه نمود.
- جیمز لیند (J. Lind,1716 – ۱۷۹۴) جراح نیروی دریایی اسکاتلند، اوّلین کارآزمایی بالینی تجربی را در سال ۱۷۴۷ برای درمان اسکوربوت (کمبود ویتامین C) انجام داد. او با افزودن میوه تازه و مواد غذایی حاوی ویتامین C به رژیم غذایی دریانوردان انگلیسی، این بیماری را تحت کنترل درآورد.
- در سال ۱۸۳۹ میلادی ویلیام فار (W. Farr, 1807-1883) که در آن زمان رئیس اداره ثبت احوال انگلستان بود، سیستمی‌برای جمع‌آوری و خلاصه کردن داده های مربوط به علل مرگها در لندن بنا نهاد. گرچه فار، اوّلین کسی نبود که از علم آمار برای مشخص کردن علّت مرگ ها استفاده کرد (اوّلین فرد ویلیام هبردن W. Heberden در سال ۱۷۳۴ میلادی بود)، لکن او را به نام پدر علم آمار حیاتی می‌شناسند.
- جان اسنو (J Snow, 1813-1858 ) ازجمله برجسته ترین دانشمندانی است که در تاریخ اپیدمیولوژی وجود دارند. بنابراین وی را به عنوان پدر اپیدمیولوژی مدرن می‌شناسند. او در سال ۱۸۴۹ تا ۱۸۵۴ اوّلین مطالعه تحلیلی اپیدمیولوژی را در لندن با آزمودن فرضیه ای در خصوص بیماری وبا انجام داد و ازجمله اوّلین کسانی بود که فهمید ابتلاء به بیماری وبا در ارتباط با مصرف آب آلوده است و به اهمیّت و نقش بهداشت محیط در کنترل و پیشگیری از بیماری ها و کنترل اپیدمی ها پرداخت.
- در سال۱۹۲۰ گلدبرگر (J Goldberger, 1874-1929) دانشمند اتریشی ـ مجارستانی در زمانی که بحران بیماری پلاگر جنوب امریکا را فرا گرفته بود، اوّلین مطالعه توصیفی در عرصه (Descriptive field study) را برای نشان دادن تاثیر عوامل تغذیه ای بر رخداد این بیماری در داوطلبین زندانی در می سی سی پی، انجام داد.
- در سال ۱۹۴۹ مطالعه فرامینگهام بعنوان اوّلین مطالعه همگروهی توسط موسسه ملّی قلب امریکا بر روی ۵۲۰۹ مرد وزن ۳۰ تا ۶۲ ساله ساکن شهر فرامینگهام، ایالت ماساچوست امریکا آغاز شد تا بتواند مهمترین عوامل خطرزا را در ارتباط با بیماری های عروق تاجی قلب شناسایی کند.
- ریچارد دال(Richard Doll, 1912-2005) و همکارانش در سال ۱۹۵۰ اوّلین مطالعه مورد ـ شاهدی را بر روی تاثیر مصرف سیگار بر سرطان ریه انجام دادند. آنها دریافتند که در رخداد بیماری ها عواملی وجود دارند که الزاماً باعث بیماری نمی‌شوند بلکه شانس و احتمال بیماری را در گروهی که با آن عوامل مواجهه دارند افزایش می‌دهند که می‌توان به آنها عوامل خطرزا (Risk factor) گفت. تلاش های دال و همکارانش طی حدود ۶ دهه باعث ایجاد و توسعه اپیدمیولوژی سرطان در جهان شد.
- در سال ۱۹۵۴ بزرگترین کارآزمایی در عرصه (Field trial) بر روی حدود یک میلیون کودک، که کارآیی واکسن فلج اطفال نوع تزریقی (Salk) را می‌آزمود انجام شد. حجم داده های حاصل از مطالعه تا زمان انجام این مطالعه بی‌سابقه بود.
- مانتل و هنزل در سال ۱۹۵۹ روش آماری موسوم به همین نام (Mantel-Haenszel Test) را برای تجزیه و تحلیل آماری داده های طبقه بندی شده مربوط به مطالعات مورد ـ شاهدی را ارائه دادند.
- مک ماهون (Brian MacMahon) متولد ۱۹۲۳ در انگلستان، اوّلین کتاب مرجع (Text) اپیدمیولوژی تحت عنوان روش های اپیدمیولوژیک (Epidemiologic Methods) را در سال ۱۹۶۰ منتشر کرد. او در این کتاب به صورت سیستماتیک بر روی طراحی مطالعه، کار کرد. این کتاب بعد ها با عنوان اپیدمیولوژی : مبانی و روش ها (Epidemiology: Principles and Methods) نامیده شد.
- در سال ۱۹۶۴ کمیته مشورتی دخانیات و سلامتی جراحان عمومی امریکا (‏The US Surgeon General’s Advisory Committee on Smoking and Health )، معیار های ارزشیابی علّیّت را منتشر کرد.
- مطالعات سه جامعه در استانفورد و پروژه کارولینای شمالی طی سال های ۱۹۷۱-۷۲ میلادی بعنوان اوّلین مطالعه مبتنی بر جامعه (Community-based) با هدف برنامه های پیشگیری از بیماری های قلبی ـ عروقی آغاز شد.
ـ در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی روش های جدید آماری مانند آنالیزLog-Linear و Logistic ارائه شد.
ـ از دهه ۱۹۹۰ به بعد نیز در زمینه توسعه و به کارگیری روش های نوین بیولوژی مولکولی در اپیدمیولوژی تلاش های زیادی انجام شده است.
● عملکردهای اپیدمیولوژی
۱٫بررسی عوامل بیماری‌زا، عوامل فیزیکی و عوامل محیطی که روی سلامتی اثر می‌گذارند تا با شناخت آنها بتوان از بیماری ها و مصدومیت ها پیشگیری کرد و سلامتی را ارتقاء بخشید.
۲٫بررسی عوامل یا علل مهم مؤثر بر رخداد بیماری ها، ناتوانی و مرگ، تا بتوان اولویت ها را به درستی شناسایی کرد.
۳٫مشخص کردن قسمت هایی از جمعیت که بیشتر از سایرین در معرض خطر بیماری، ناتوانی یا مرگ هستند.
۴٫طراحی و ارزیابی تأثیر برنامه ها و خدمات بهداشتی بر گسترش سلامتی در جمعیت.
منبع سايت پزشكان بدون مرز
کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی معرفی رشته :
همه‌گیرشناسی یا اِپیدمیولوژی (به انگلیسی: epidemiology)‏ مطالعه نحوه انتشار بیماریها و عوامل بیمای‌زا یا هر عاملی که به سلامت مربوط باشد است. این اصطلاح ابتدا به مفهوم «علم بررسی همه‌گیری بیماریهای عفونی» به کار برده شد، ولی امروزه با پیشرفت تمام علوم و از جمله علم پزشکی و کنترل بسیاری از همه‌گیری‌ها، دامنه آن وسعت بیشتری پیدا کرده، به مفهوم «علم بررسی انتشار و علل بیماری‌ها» تلقی می‌گردد. معنی لغوی این اصطلاح عبارت است از «شناخت آنچه بر مردم می‌گذرد» و اگرچه ممکن است وضعیت بهداشت و پزشکی جامعه بیشتر مدنظر باشد، ولی این رشته با اقتصاد، جامعه‌شناسی، فرهنگ، مذهب و... ارتباط بسیار نزدیکی دارد، چراکه در پزشکی بالینی به مفهوم مطب‌داری آن بیشتر خود فرد و بیماری او مدنظر است اما در همه‌گیرشناسی، بیشتر توجه به گروه و جامعه است و همه‌گیرشناسی بالینی به هردو جنبه توجه دارد. در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر، این مقاله خواندنی همشهری آنلاین را ببینید.
هدف از این رشته تربیت افرادیست که بتوانند در زمینه های : ارائه مشاوره در تصمیم گیری اجرایی و مدیریت بیمارستانی ، مدیریت داده های بهداشتی و سلامتی و تحلیل آنها ، همکاری در طراحی منشور اجرایی و فعالیتهای کنترل کیفیت داده های بهداشتی ، آموزش به سطوح مختلف کارشناسان بخش سلامت ایفای نقش کنند.
در ادامه برای آشنایی بیشتر متقاضیان انتخاب رشته کنکور و نیز افرادی که در بازار کار و کاریابی به دنبال آینده شغلی بهتری هستند، اطلاعات بیشتری شامل: برنامه درسی(سرفصل) و تعداد واحد ها، دانشگاه های دارای رشته ارشد اپیدمیولوژی، معرفی رشته های دکترای اپیدمیولوژی (به منظور ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر آموزش عالی) و معرفی فرصت شغلی و بازارکار این رشته ارایه می شود. برنامه درسی (سر فصل) ارشد اپیدمیولوژی و تعداد واحدها :
تعداد کل واحدها : 32 واحد دروس تخصصی اجباری : 18 واحد دروس تخصصی اختیاری : 6 واحد سمینار : 2 واحد پایان نامه : 6 واحد
دروس اختصاصی اجباری
نام درس
تعداد واحد
نام درس
تعداد واحد
اصول اپیدمیولوژی
2
روشهای اپیدمیولوژی
2
روشهای آمار زیستی 1
2
روشهای آمار زیستی 2
2
اپیدمیولوژی بیماریهای واگیر
2
اپیدمیولوژی بیماریهای غیرواگیر
2
تحلیل داده های بهداشتی با کامپیوتر
2
روشهای آماری در اپیدمیولوژی
2
روش تحقیق
2
جمع
18

دروس تخصصی اختیاری
نام درس
تعداد واحد
نام درس
تعداد واحد
روشهای نمونه گیری
2
روشهای آماری ناپارامتری
2
مدلسازی اپیدمیولوژی
2
اقتصاد بهداشت
2
جمعیت شناسی پزشکی
2
اپیدمیولوژی بالینی
2
کارآزمایی بالینی
2
روشهای تحلیل داده های چند متغیره
2
اپیدمیولوژی محیط
2
اپیدمیولوژی ژنتیک
2
اپیدمیولوژی باروری
2
اپیدمیولوژی سرطان
2
کاربرد اپیدمیولوژی در نظام سلامت
2
کارآموزی بهداشت
2
اپیدمیولوژی اجتماعی در سلامت
2
اصول مدیریت و برنامه ریزی بهداشت
2

دانشجو باید 6 واحد از دروس فوق را بگذراند.

دانشگاههایی که در رشته ارشد اپیدمیولوژی پذیرش دانشجو دارند
دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
دانشگاه علوم پزشکی ایلام
دانشگاه علوم پزشکی ایلام مشترک با تهران
دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
دانشگاه علوم پزشکی تبریز
دانشگاه علوم پزشکی تهران
دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مشترک با کرمان
دانشگاه علوم پزشکی شیراز
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
دانشگاه علوم پزشکی همدان
دانشگاه علوم پزشکی یزد
دانشگاه علوم پزشکی کردستان
دانشگاه علوم پزشکی کرمان

رشته های دکترای اپیدمیولوژی (بر اساس دفترچه کنکور دکترای تخصصی علوم پزشکی 92)
فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی می توانند در رشته های زیر در مقطع دکتری ادامه تحصیل دهند:
اپیدمیولوژی
اقتصاد سلامت
انفورماتیک پزشکی
آموزش پزشکی
سلامت در بلایا و فوریتها
سلامت و رفاه اجتماعی
سیاست گذاری سلامت
سیاست های غذا و تغذیه
مدیریت تحقیقات و فناوری در نظام سلامت http://iranianpath.com/Master/Medical/Epidemiology/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%AF-%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%BA%D9%84-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B72564.html تحقیق و گردآوری گروه آموزش و دانشگاه مسیر ایرانی

اينم گفت و گوي وبلاگي بعضي از دانشجويان ارشد اپيد:

لطفا در مورد درس اپیدمیولوژی بیماریها و آمار مرا راهنمایی کنید که چه منابع وتستهایی لازم است بخونیم؟ روش خوندن شما درین دو درس چگونه بود؟ خیلی خیلی ممنون وسپاسگزارم از راهنمایی و حسن نیت شما با سلام. ممنون از لطف شما در مورد منابع من کتبی که مطالعه کرده ام را روی وبلاگ قسمت منابع گذاشته ام و اما درس بیماری ها در خواندن زیاد عجله نکنید. من دور اول کتابها را در اردیبهشت تمام کردم. درس بیماری ها را از تابستان شروع کردم. هر بخش از کتاب دکتر عزیزی را هر روز میخواندم و روز بعد قبل از خواندن یک بیماری جدید مطالب قبلی را مرور میکردم. بعد از خواندن کتاب دکتر عزیزی جلد 4 پارک را شروع کردم و در این مرحله برای خودم یک دفتر خلاصه درست کردم و هر بیماری که از کتاب پارک میخواندم با مطالب کتاب دکتر عزیزی تطبیق میدادم تا نقاط مشترک یا نکات جدید را پیدا کنم و 2 تا کتاب را در یک دفترچه خلاصه کردم در مورد کتاب دکتر صباغیان هم همینطور.در نتیجه در پایان کار یک دفترچه داشتم که خلاصه چندین کتاب بود. در مورد درس آمار بعد از خواندن یک کتاب رفرانس تست زدن را شروع کنید و تستها را چندین و چند بار بخوانید تا بر کتابهای تست مسلط شوید چون روند سوالات ارشد در درس آمار یک روند ثابت است . با تشکر می خواستم ببینم جلد ۲ و ۳ پارک رو لازمه بخونم؟واسه کتاب جی پارک که 4 جلدشو توصیه کردین کدوم ترجمه اونو بگیرم ؟ترجمه دکتر شجاعی یا دکتر رفایی شیر پاک؟ سلام.هر کتابی که وزارتخونه رفرنس اعلام کرده رو باید بخونید.شاید تا حالا از اون کتاب سوال نیومده باشه ولی شما باید هر احتمالی رو برای کنکور امسال در نظر بگیرید.البته اگه میخاین جای خوب قبول شید. ترجمه دکتر رفایی تو بازار گیر نمیاد.من خودم ترجمه دکتر شجاعی شو داشتم.فرقی نداره هر 2 تاش خوبه.اد من ميخوام واسه ارشد اپيد امتحان بدم رفرنسارو هم تا حدودي جمع كردم چون رشتم بهداشت عمومي بوده و از دانشجوهاي خوب بودم احساس مي كنم پيش زمينه خوبي برا قبولي تو اين رشته دارم ولي متاسفانه به خاطر اينكه از بازار كار اين رشته اطلاع ندارم و تا حدودي فكر مي كنم ارشد اپيد بازار كار خوبي نداره و با وجود رشته هايي مثل ام پي اچ بازار كار اصليش اشباعه انگيزمو واسه خوندن از دست دادم خواهش مي كنم راهنمائيم كنين چون از يك طرف خيلي به ادامه تحصيل علاقه دارم و از طرف ديگه هم به هر حال آدم كلي زحمت ميكشه ارشد بگيره ولي اگر كار پيدا نكنه واقعا افسردگي ميگيره؟ سلام دوست گرامی
سوال سختی پرسیدید
نگرانی شما طبیعی است اما من سوالی از شما دارم.به نظر شما بازار کارکدام رشته خوب است؟حقیقت این است که فعلا در جامعه ما در تمامی رشته ها تعداد فارغ التحصیلا بیش از نیاز بازار کار است.بنابراین فرقی ندارد که شما در کدام رشته درس بخوانید.چیزی که اهمیت دارد این است که با تلاشتان سعی کنید که جزء بهترین ها در رشته خودتان باشید ، که ار این صورت به جای اینکه شما دنبال کار باشید ،کار به دنبال شما خواهد بود..
بله حقیقت این است که در وزارتخانه جایگاه شغلی معینی برای فارغ التحصیل ارشد اپیدمیولوژی تعریف نشده است اما اگر شما در اپیدمیولوژی آدم متبحری باشید بازار کار خوبی خواهید داشت.به توانایی های خودتان شک نکنید .
من سعی خواهم کرد در این زمینه اطلاعات بیشتری جمع کنم و بر روی سایت قرار دهم چون این دغدغه ی بسیاری از داوطلبین است
با سلام ،میخواستم بدونم شما خودتونم ازکسی مشاوره گرفتین یا نه؟
با سلام خدمت شما

من فقط برای منابع از بچه های کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی شیراز و اصفهان کمک گرفتم. (حسین میرزایی رتبه ۱۲) بله من از یکی از رتبه های برتر کنکور ۹۰ چندبار مشاوره گرفتم.(فرشته نجفی رتبه یک)

http://epid91tums.blogfa.com/post/5

منابع آزمون كارشناسي ارشد اپيدميولوژي:

مبانی اپیدمیولوژي :
3 رفرنس اصلي :

1- 1- اپیدمیولوژی گوردیس . مترجم دکتر حسین صباغیان و دکتر کوروش هلاکوئی نائینی . انتشارات گپ( ويرايش چهارم) )( رفرنس اصلی)

2- 2- اصول اپیدمیولوژی مازنر. مترجم دکتر کیومرث ناصری و دکتر ملک افضلی . نشر دانشگاهی

3- 3- اصول طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی ( جلد 1 و 4) . پارک و پارک . ترجمة دکتر شجاعی تهرانی
4- کتاب روش شناسی پژوهشهای کاربردی در علوم بهداشتی - دکتر ملک افضلی و دکتر مجدزاده و همکاران-اانتشارات دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني تهران 1383

كتاب اصول اپيدميولوژي - اصغر كاربردي(درس - تست )

سؤالات چهارگزینه ای اپیدمیولوژی . مجتمع فنی تهران (دیباگران)

AOM کامران احمدی نیز از جمله کتاب های مفید در این زمینه است.

آمار زیستی:

1- روشهای آماری و شاخصهای بهداشتی . دکتر محمد و دکتر ملک افضلی

2-قسمت آمار حیاتی از کتاب اپیدمیولوژی و آمار حیاتی از مجموعه کتابهای AOM. دکتر کامران احمدی

3- كتاب DRS محمد فشاركي( با تاكيد بيشتر)

4-سؤالات چهارگزینه ای آمار حیاتی . مجتمع فنی تهران (دیباگران)

*مطالعه سوالات سال قبل ( با توجه به تكرار سوالات)

-اصطلاحات پزشکی:

1.فرهنگ جامع اپیدمیولوژی - مولف دکتر کیومرث ناصری چاپ 89 – انتشارات گپ

توصيه مي شود بعد از مطالعه كتاب، همزمان لغات به شكل فلش كارت استفاده شود و در صورت كمبود زمان؛ مطالعه كتاب كافيست

-بهداشت عمومی:

1.اصول طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی (4 جلد ) . پارک و پارک . ترجمة دکتر شجاعی تهرانی

2.راهنمای واکسیناسیون . آخرین چاپ . انتشارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

3.کلیات بهداشت عمومی . دکتر علی صادقی حسن آبادی. انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز

4.راهنمای تغذیه با شیرمادر. انتشارات وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی

5.نکاتی دربارة بیماریهای اسهالی . دکتر فرسار. انتشارات وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی

6.جمعیت ، توسعه و بهداشت باروری. دکتر حبیب الله زنجانی . نشر و تبلیغ بشری. 1378

7- کتاب جامع بهداشت عمومی ( هر 3 جلد) . دکتر حسین حاتمی

8 - سؤالات چهارگزینه ای بهداشت عمومی. مجتمع فنی تهران (دیباگران)

9- هزار نكته - هزار تست باقياني مقدم( با تاكيد خيلي زياد)

* اپیدمیولوژی بیماریهاي شايع

1.کنترل و اپیدمیولوژی بیماریهای شایع در ایران. دکتر فریدون عزیزی . 1389

دستورالعمل بيماريهاي واگير و غير واگير در مراكز بهداشتي

************************************************** ***

در ضمن مطالعه كتاب كنكورهاي اپيدميولوژي تاليف آقاي محمود بختياري، با توجه به پاسخ هاي كامل تشريحي ، قويا توصيه مي شود.

************************************************** ********************

زبان انگليسي:

1- ESSENTIAL WORDS FOR TOEFEL ترجمه رضا دانشوري

2- ENGLISH FOR MEDICAL STUDENTS جلد اول

3 - درسنامه جامع زبان انگليسي براي دانشجويان علوم پزشكي تاليف امير لزگي

بايد توجه داشته باشيد كه مطالعه كتاب هاي زبان، بترتيب بوده و در مورد كتاب تاقل بايد گفت كه تنها استخراج لغات برجسته يا موجود در متن ضروريست ؛ چرا كه متون خود اين كتاب از نظر بنده ، كمك چنداني به افزايش مهارت متن خواني متون علوم پزشکی نخواهد كرد.

بطوركلي استفاده از فلش كارت به همراه جعبه لايتنر براي درس زبان ، به احتمال زياد بهترين روش يادگيري براي بيشترين بازدهي در كمترين زمان است.

در صورت موجود بودن زمان و فرصت اضافه براي مطالعه درس زبان، اين كتاب ها هم مفيدند:

DEVELOPING READING SKILLS
EXPANDING READING SKILLS
mosaic 1

اساتيد مربوطه براي راهنمايي بيشتر:

دكتر عبدالمحمد موسوي
خانم زيبانه تابشفر

از اساتيد دانشكده بهداشت هستند.

درباره بازاركار ميتونيد از همين اساتيد هم بپرسين.

ممنون ك حوصله به خرج دادين و خوندين

مارو از نظرات ارزشمندتون بي نصيب نكنين...حق يارتون.

اپیدمیولوژی ( Epidemiology ) چیست ؟

مطالب مشابه :

دانلودسئوالات دکتری92 -دانلود سئوالات دکترا نیمه متمرکز92

جزئیات افزایش ظرفیت ارشد و دکتری/ زمان اعلام نتایج تکمیل ظرفیت ارشد

ابعاد متنوع نقش پرستاران در بلایا ناشناخته مانده است

سال سوم: شماره ششم: مطلب چهارم: دوره دکترای مدیریت بحران

مراتع ایران

مدیریت کنترل بیماری های واگیر

اعلام جزئیات ثبت نام در آزمون دکتری تخصصی گروه پزشکی/ پذیرش در 51 رشته

اپیدمیولوژی ( Epidemiology ) چیست ؟

سلامت معنوی و روانی:

طراحی شهری و راهکارهای پدافند غیر عامل