معرفی رشته علوم تغذیه

علم تغذيه علمي است که به ما مي‌آموزد هر آنچه مي‌خوريم و مي‌نوشيم، به طور مستقيم بر نحوه فعاليت جسماني و رواني ما تأثير دارد. به عبارت ديگر سوء‌تغذيه يا تغذيه نادرست مي‌تواند موجب انواع بيماري‌ها گردد. براي مثال چاقي، تصلب شرائين،‌ اختلال‌هاي روده و معده و فشار خون، ناشي از استفاده بي‌رويه غذاهاي پرکالري، نمک، چربي و کمبود مواد سلولزي است يا استفاده سرخود و بي‌رويه ويتامين‌ها در کودکان موجب دشواري‌هاي يادگيري و تحصيلي مي‌شود و از سوي ديگر سوء‌تغذيه و کمبود مصرف ويتامين‌ها نيز عامل گواتر، کم‌خوني، کوري،‌ عقب‌ماندگي ذهني و ده‌ها بيماري ديگر مي‌شود. از همين رو رشته تغذيه در عصر حاضر اهميت بسيار زيادي دارد.

اين رشته‌ به‌ رژيم‌ درماني‌، اصول‌ علم‌ تغذيه‌، ارزش‌ مواد غذايي‌ و نحوه‌ تغذيه‌ مناسب‌ براي‌ حفظ‌ سلامت‌ بدن‌ مي‌پردازد. در اين‌ ميان‌ اصول‌ علم‌ تغذيه‌ بررسي‌ مي‌کند که‌ چه‌ فرآيندي‌ روي‌ مواد غذايي‌ خورده‌ شده‌ انجام‌ مي‌گيرد تا جذب‌ يا دفع‌ شود و رژيم‌ درماني‌ نيز نوع‌ رژيم‌ غذايي‌ لازم‌ در بيماري‌هاي‌ مختلف‌ را مشخص‌ مي‌کند، چون‌ در برخي‌ از بيماري‌ها، بعضي‌ از مواد غذايي‌ بايد حذف‌ شده‌ يا بيشتر مورد استفاده‌ قرار گيرد مثل‌ بيماري‌ گواتر که‌ از کمبود يد ايجاد مي‌شود.

معرفي و کاربرد

علم تغذيه مجموعه وسيعي از اطلاعات و دانش‌ بشري است كه به ارتباط بين غذا و سلامتي موجود زنده مي‌پردازد و با عواملي مانند بيولوژي، بيوشيمي، علوم رفتاري، علوم اجتماعي و بهداشت ارتباط دارد.

به عبارت ديگر علم تغذيه يك علم چند بعدي است و به همين دليل دانشجوي اين رشته بايد اطلاعات جامع و گسترده‌اي در زمينه بيوشيمي ، بيولوژي، جامعه‌شناسي ، روانشناسي، بهداشت و شيمي مواد غذايي داشته باشد تا بتواند مهارتهاي لازم را كسب كند. مهارتهايي كه به دو بخش عمده رژيم درماني و تغذيه جامعه تقسيم مي‌شود. يعني كارشناس اين رشته هم بايد بتواند كه رژيم غذايي مناسب را براي درمان بيماري‌هاي مختلف ارائه دهد و هم توانايي شناسايي مشكلات تغذيه جامعه را داشته باشد و سپس بر اساس مشكلات موجود، برنامه‌هاي غذايي لازم را طراحي ، اجراء نظارت و ارزشيابي كند. همچنين ارتقاي ارزش غذايي مواد غذايي مانند كنسرو ، كمپوت و ... كه در صنايع غذايي ايجاد مي‌شود. بر عهده كارشناس اين رشته است»

در رشته تغذيه به رژيم درماني ،‌اصول علم تغذيه، ارزش مواد غذايي و نحوه تغذيه مناسب براي حفظ سلامت بدن پرداخته مي‌شود.

اصول علم تغذيه بررسي مي‌كند كه چه فرآيندي روي مواد غذايي خورده شده انجام مي‌گيرد تا جذب يا دفع شود و رژيم درماني نيز نوع رژيم غذايي لازم در بيماري‌هاي مختلف را مشخص مي‌كند، چون در برخي از بيماري‌ها، بعضي از مواد غذايي بايد حذف شده و يا بيشتر مورد استفاده قرار گيرد مثل بيماري گواتر كه از كمبود يد ايجاد مي‌شود.»

بدون شك تشخيص بيماري مهمترين و اصلي‌ترين مسووليت يك پزشك است اما آيا پزشك وقت و يا حتي دانش لازم را براي تعيين يك برنامه غذايي مناسب دارد؟ آيا در زمينه احتمال تداخل دارو و غذا اطلاعات لازم را در اختيار بيمار قرار مي‌دهد؟

به اعتقاد كارشناسان تغذيه ، اين وظيفه يك متخصص تغذيه است كه اطلاعات فوق را در اختيار بيمار قرار دهد. به عبارت ديگر هر پزشكي پس از تشخيص بيماري بايد بيمار را به متخصص تغذيه ارجاع دهد تا او با توجه به نوع بيماري و داروهاي تجويز شده ، رژيم غذايي لازم را تعيين كند.

خانم رحماني با اشاره به همين مساله مي‌گويد:

"يك پزشك آشنايي كاملي با غذا و نيازهاي تغذيه‌اي ندارد چون در طي تحصيل فقط 2 واحد در اين زمينه مي‌گذراند. براي همين گاهي اوقات داروهايي كه تجويز مي‌شود تداخل غذا و دارو ايجاد مي‌كند براي مثال مصرف داروي ضدبارداري، روي اسيدفوليك كه يكي از ويتامين‌هاي گروه B است، تاثير مي‌گذارد و اگر به اين مساله توجه نشود و مواد غذايي لازم در برنامه غذايي زناني كه اين دارو را مصرف مي‌كنند،‌گنجانده نشود، فرد دچار نوعي كم‌خوني مي‌گردد. "

گرايشها

در حال حاضر اين رشته در سه مقطع کارشناسي پيوسته، کارشناسي ارشد ناپيوسته و دکتري در کشور ارائه مي شود. اين رشته داراي دو گرايش عمده تغذيه باليني و تغذيه انساني است. تغذيه انساني مشتمل بر اعضاء هيات علمي متخصص مي باشند كه كارآيي لازم را جهت آموزش علمي، عملي، حرفه اي و نيز پژوهش و نشر در زمينه علوم پايه تغذيه (بيوشيمي، تغذيه، فيزيولوزي تغذيه، .....) و علوم كاربردي تغذيه (تغذيه باليني ....) در مقاطع تحصيلي مختلف دانشگاهي را دارا باشد.

رشته تغذيه در ايران

در تاريخ 27/8/1340، بر اساس تصويب نامه قانوني هيئت وزيران به شماره 13698/15، "انستيتو خواربار و تغذيه ايران" و آموزشگاه عالي وابسته به آن بصورت سازماني مستقل مرتبط با وزارت بهداري وقت تأسيس شد. هدف اساسي از تأسيس اين انستيتو، تعيين خط مشي كلي تغذيه كشور بر پايه بررسيها و تحقيقات بود. سپس در سال 1355، مجلس شوراي ملي سابق، قانون تشكيل "انستيتو علوم تغذيه و صنايع غذايي ايران" را از تصويب گذراند و در نتيجه، قانون اجازه تأسيس "انستيتو خواربار و تغذيه ايران" لغو و انستيتوي جديد جايگزين آن شد.

تا سال 1365 انستيتو وابسته به وزارت بهداري سابق بود و پس از آن همزمان با تشكيل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي، درماني شهيد بهشتي پيوست. سرانجام مطابق با تحولات و پيشرفتهاي جهاني و تغيير نگرش پژوهشي، بموجب مصوبه مورخ 14/8/1370 مجلس شوراي اسلامي و تاييد شوراي نگهبان در تاريخ 21/8/1370، سازمان جديدي بنام "انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي كشور" بصورت مؤسسه‌اي علمي و تحقيقاتي داراي استقلال مالي و شخصيت حقوقي و وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي تأسيس شد. به موجب اين مصوبه انستيتو بار ديگر موقعيت رسمي خود را به عنوان يك انستيتوي ملي با استقلال حقوقي و مالي بازيافت. اين مؤسسه داراي يك بازوي آموزشي تحت عنوان دانشكده علوم تغذيه و صنايع غذايي است، كه در سال 1340 با تشكيل قانون انستيتو خواربار و تغذيه ايران، اساسنامه آموزشگاه عالي تغذيه كه وابسته به انستيتو خواربار و تغذيه بود در شصت و چهارمين جلسه مورخ 16/8/43 شوراي مركزي دانشگاه به تصويب رسيد.

در همين راستا شوراي گسترش آموزش عالي در يكصد و هشتمين جلسه خود در تاريخ 25/12/56 تغيير نام مدرسه عالي علوم تغذيه و شيمي مواد غذايي به دانشكده علوم تغذيه و صنايع غذايي را تصويب نمود كه با تشكيل قانون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي دانشكده علوم تغذيه از انستيتو علوم تغذيه و صنايع غذايي ايران منفك و در حال حاضر يكي از دانشكده هاي تابعه دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شهيد بهشتي مي باشد.

معرفی رشته علوم تغذیه

مطالب مشابه :

لیستی از کتاب های مهندسی متالورژی

جامع ترین بسته مهندسی مواد و متالوژی

مقدمه ای بر شیمی مواد غذایی

دانلود حل المسائل علم مواد کالیستر

معرفي رشته ي علوم تغذيه

هندبوك مهندسي مواد و متالورژي

اصول بهداشت و ايمنی مواد غذایی

علم مواد

معرفی رشته علوم تغذیه