معرفی کتاب زیر پوست شهر: راپورت‌های نظمیه(پلیس مخفی) شیراز

معرفی کتاب منصور نصیری طیبی

زیر پوست شهر: راپورت‌های نظمیه(پلیس مخفی) شیراز، منتخبی از اسناد و مدارک عبدالحسینمیرزا فرمانفرما از حکومت فارس به کوشش منصوره اتحادیه، سعاد پیرا، سعید روحی، تهران، نشر تاریخ ایران، 1393.

درمقدمه این کتاب چهارموضوع به بحث گذاشته شده است. اول نقد و بررسی منابع تاریخی ایالت فارس( از دوران مشروطیت تا پایان حکومت قاجار)، موقعیت جغرافیایی و اوضاع اجتماعی و اقتصادی، چکیدهای کوتاه از تحولات فارس از دوران مشروطیت تا جنگ حهانی اول ، و آنگاه تحولات سیاسی دوران حکومت فرمانفرما یعنی چارچوب کلی و موضوع اصلی این مجموعه اسناد، مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان رونوشت اسناد که شامل مجموعه گزارش های نظمیه شیراز در فاصله سالهای 1337-1335 ارائه شده است.

این کتاب پس از مجموعه گزارشهای خفیه نویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران که تحت عنوان وقایع اتفاقیه و به کوشش سعیدی سیرجانی[1] منتشر شده مجموعهای کم و بیش مشابهای است که در این زمینه منتشر می شود. گرچه وقایع اتفاقیه به لحاظ زمانی به سال های 1322-1291ق مربوط میشود و زیرپوست شهر مربوط به تحولات شیراز در سالهای 1327-1335ق میپردازد؛ با وجود این میتوان با کنار هم چیدن این دو گزارش اطلاعات منحصربهفردی از وضعیت سیاسی-اجتماعی مردم شیراز در نیمه دوم دوران قاجار بهدست آورد.

حکومت فرمانفرما در فارس با سالهای جنگ جهانی اول مقارن است و حضور نیروهای انگلیسی و تشکیل نیروی پلیس جنوب ایران . درچنین وضعیتی و نظر به دخالتهای آنان در امور حکومتی، شرایط خاصی در فارس پدید آمد. ازاینرو جمعآوری اطلاعات از نظر حکومت اهمیت یافت، تجمعات سیاسی، به خصوص فعالیتها وجلسات حزب دموکرات تحت نظر نظمیه قرار گرفته، به طور مرتب گزارش میشد.علاوه براین کمیسرهای نظمیه از طریق مفتشان خود بسیاری از رخدادها وتجمعات شهری را نیز مانند مجالس تعزیه، روضهخوانی، ختنه سوران، عروسی، مجالس مهمانیتحت نظر داشتند و بعلاوه راجع به سرقت، نزاع، قتل، تجاوز به عنف، عملکرد ارازل و اوباش شهری،کمبود ارزاق، اخبار شایعات جنگ صولتالدوله قشقایی با انگلیسیها را جمعآوری میکردند.این گزارشها نه تنها برای اداره بهتر حکومت مفید بود بلکه به فرمانفرما کمک میکرد که در مواقع لازم ضمن جلوگیری از اغتشاشات و برخی وقایع سیاسی، تصمیمات لازم را اتخاذ نماید.

گزارشهای گردآمده در این مجموعه در کنار تصویر شمایی از تحولات کلی فارس در آن سالها از جزئیات و زوایای پنهان زندگی مردم عادی نیز اطلاعاتی ارائه می دهد که کمتر اثری از آنها را در سایر منابع ازجمله خاطرات، اسناد و نشریات میتوان یافت.امید میرود با دسترسی بیشتر به اسناد وخاطراتی از این دست در مورد دورههای دیگر تاریخ معاصرفارس، مطالعات و بررسی های جامعی در این حوزه صورت گیرد.

ماهنامه جهان کتاب، سال نوزدهم.شماره8-10.آبان-دی1393، ص56.

به کوشش سعیدی سیرجانی، تهران، نشرنو،1361. وقایع اتفاقیه، گزارشهای خفیهنویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران1322-1291ق،.1

معرفی کتاب زیر پوست شهر: راپورت‌های نظمیه(پلیس مخفی) شیراز

مطالب مشابه :

مشهد به تهران مسير اول 880 كيلومتر، مسير دوم935كيلومتر

مشهد به شيراز 1350 كيلومتر

فاصله مشهد تا سایر شهرها

پرسپولیس و شیراز

اندازه گیری فاصله ی شهر ها با گوگل!

کوتاه ترین فاصله زمانی در جهان!!

معرفی کتاب زیر پوست شهر: راپورت‌های نظمیه(پلیس مخفی) شیراز

هتل بين المللی پارس شيراز یکی از مجلل ترین هتل های جنوب کشور