آسیب های منیسک از شایعترین آسیب های زانو است بخصوص آنهایی که ورزش های پر برخورد مثل فوتبال را انجام میدهند.از طرفی حضور یکساله اینجانب به عنوان کارشناس ام ار ای در یکی  از2مرکز ام ار ای فعال در استان حاکی از مراجعات قابل توجه نوجوانان وجوانان به این مرکز جهت انجام ام ار ای زانو بعد از صدمات ناشی از ورزش بوده است.

در این رابطه اطلاع رسانی وآگاهی در قشر درمعرض اسیب خصوصا،دانش آموزان مدارس ودبیرستانها  می تواند درجلوگیری وکاهش شدت اسیبها وهمچنین انتخاب راه وروش درمانی صحیح در حداقل زمان ممکن موثر باشد.مطالب  ذیل در این خصوص جمع آوری گردیده است .جهت هرگونه اطلاعات بیشتر به سایت ذیل مراجعه شود.

 http://partox.blogfa.com

آناتومی مینیسک زانو

 هر زانو دو منیسک دارد. یک منیسک خارجی و یک منیسک داخلی. منیسک ها بافت هایی شبه غضروف ولی به مراتب محکم تر ار آن و با خاصیت ارتجاعی زیاد مثل لاستیک دارند. آنها مانند بالشتکی در بین دو استخوان اصلی تشکیل دهنده مفصل زانو، یعنی بین استخوان ران و ساق قرار گرفته وظیفه اصلی آنها جذب شوک های ضربه ایست که به زانو وارد میشود. در موقع دویدن هر بار که کف پای ما به زمین میرسد، استخوان ساق و ران در محل مفصل زانو بشدت به یکدیگر کوبیده میشوند و منیسک با قرار گرفتن بین این دو استخوان شدت این ضربه را کاهش میدهد.

بسته یا اینکه شکل پارگی منیسک چگونه است و در کدام قسمت از آن قرار دارد این پارگی ها را به انواع مختلفی تقسیم میکنند. پارگی ها ممکن است طولی، عرضی، مانند دسته سطل، زبانه ای ، شاخی یا مخلوطی از انواع قبلی باشند

در بسیاری اوقات پارگی های منیسک که در حین ورزش بوجود میایند همراه با دیگر آسیب های زانو مانند پارگی لیگامان متقاطع قدامی است.

علت پارگی منیسک

 پارگی ناگهانی منیسک معمولا در حین ورزش ایجاد میشود. حرکاتی مانند چرخش تنه روی زانوی خم شده که موجب میشود ران روی ساق بچرخد و یا تکل خوردن در حین فوتبال میتواند موجب این پارگی شود.

وقتی که فرد روی یک زانوی خم شده ایستاده و پای دیگرش بر روی زمین نیست و در همین حال کل تنه و ران خود را بر روی درشت نی به سمت داخل میچرخاند و سپس زانو را راست میکند، منیسک داخلی در حین راست شدن زانو بین سطوح مفصلی کندیل ران و پلاتوی تیبیا گیر گرده و پاره میشود. در همین فرد اگر کل تنه و ران بر روی درشت نی به سمت خارج چرخیده باشد و سپس زانو صاف  مستقیم شود منیسک خارجی بین کندیل ران و تییا گیر کرده و پاره میشود. این حرکات در ورزش های فوتبال و اسکی بطور مکرر اتفاق میفتد و به همین خاطر در این دو ورزش احتمال آسیب منیسک زیاد است.

پارگی منیسک ها اکثرا در قسمت خلفی یا پشتی منیسک ایجاد شده و سپس میتواند به قسمت های دیگر آن هم گسترش یابد و این بدان علت است که معمولا قسمت پشتی منیسک است که در مکانیسمی که قبلا ذکر شد بین کندیل استخوان ران و پلاتوی تیبیا گیر کرده و پاره میشود.
شیوع پارگی در هر دو منیسک داخلی و خارجی برابر است.

                   پارگی طولی منیسک                                                     

پارگی منیسک ممکن است طولی باشد که معمولا از قسمت های خلفی منیسک شروع شده و میتواند به قسمت های قدامی یا جلویی منیسک گسترش یابد. این منیسک که حالا بر اثر پارگی به دو قسمت داخلی و خارجی تقسیم شده میتواند تحت فشار کندیل استخوان ران قرار گرفته و دو قسمت داخلی و خارجی آن از هم باز شود. ایجاد این وضعیت موجب قفل شدن زانو میشود.

پارگی منیسک ممکن است عرضی باشد. در این موارد که بیشتر در افراد مسن دیده میشود پارگی از لبه داخلی منیسک شروع شده و به طرف لبه خارجی آن گسترش میابد. این نوع پارگی معمولا موجب قفل شدن زانو نمیشود.

گاهی اوقات پارگی منیسک در افراد مسن و بدون حرکات ورزشی ایجاد میشود. با افزایش سن، منیسک مانند دیگر بافت های بدن کم کم ضعیف و نازک شده و ممکن است بر اثر یک فشار مختصر پاره شود. گاهی حرکتی مثل بلند شدن از روی یک صندلی اگر بطور نامناسب انجام شود مثلا اگر زانو چرخیده باشد میتواند در یک فرد مسن موجب پارگی منیسک شود.

 علائم

در پارگی های خفیف درد مختصری در هنگام پارگی ایجاد میشود و فرد میتواند بعد از پارگی با درد مختصری به فعالیت خود ادامه دهد. البته درد با بلند شدن از زمین یا دو زانو نشستن بیشتر میشود. بعد از چند روز هم زانو متورم میشود. درد و تورم بعد ار 3-2 هفته از بین میرود ولی بعدها ممکن است همراه با خم و راست شدن یا چرخش زانو درد عود کند.

در پارگی های متوسط در زمان آسیب درد در کنار یا داخل زانو ایجاد میشود. بعد از آسیب بیمار میتواند همچنان راه برود. بعد از 3-2 روز زانو متورم شده و جلوی خم شدن کامل آن را میگیرد. درد با چرخش زانو یا دو زانو نشستن بیشتر میشود. درد و تورم بعد از چند هفته کمتر میشود ولی اگر درمان نشود با فعالیت های بدنی شدید بیشتر میشود.

در پارگی های شدید درد و تورم زانو بلافاصله بعد از ضربه ایجاد میشود و تورم در 3-2 روز بعد از ضربه بیشتر میشود. بر اثر گیر کردن تکه هایی از منیسک پاره شده در مفصل ممکن است زانو قفل شود و فرد نتواند زانوی خودر را کاملا صاف کند. فرد در زانوی خود احساس ناپایداری میکند.

در افراد پیر ممکن است حادثه ای که موجب پارگی شده است به یاد نیاید و یا پارگی بر اثر یک فعالیت معمولی مانند بلند شدن از روی یک صندلی ایجاد شود. در این حالات ممکن است درد و تورم خفیف تنها علائم بیماری باشند.

در پارگی منیسک داخلی درد در سطح داخلی زانو و در پارگی منیسک خارجی درد در سطح خارجی زانو احساس میشود.

پارگی منیسک میتواند برای فرد قابل احساس باشد. احساس اینکه چیزی در درون زانو پاره شده و با یک احساس یا صدای تق همراه باشد.

اگر پارگی منیسک در حاشیه خارجی آن ایجاد شود میتواند موجب خونریزی داخل مفصل زانو  شود.

اگر به علائم حاد بعد از پارگی منیسک بی توجهی شود معمولا این علائم بعد از گذشت چند هفته یا از بین رفته و یا تخفیف میابد. با این حال علائمی برای بیمار باقی میماند. مهمترین علائم پارگی منیسک بعد از گذشت چند هفته از آسیب عبارتند از

    تورم زانو بر اثر افزایش مایع سینوویال زانو که در زبان عامه به آن آب آوردن زانو میگویند. این تورم هر وقت به زانو فشار زیادی وارد میشود بصورت دوره ای بیشتر میشود

    درد در سطح مفصلی درست در جایی که منیسک قرار دارد. این درد بسته به محل پارگی بر روی منیسک داخلی یا خارجی است. درد با فشار بر روی محل آسیب بیشتر میشود

     قفل شدن زانو Locking که بصورت گاهگاهی ایجاد شده و مانع از باز شدن زانو میشود. گاهی اوقات خود بیمار یاد میگیرد که زانویش را با انجام حرکاتی از حالت قفل شده خارج کند.

     خالی شدن زانو Giving way یا احساس ناپایداری زانو که در این حال بیمار احساس میکند زانویش در زیر بدنش ناپایدار بوده و ندر حین را رفتن به ناگهن در رفته و خالی میشود

    لاغر شدن عضلات چهارسر ران

     احساس صدا دادن زانو بصورت کلیک یا تقه در حین خم و راست شدن

اگر پارگی منیسک درمان نشود پارگی کم کم بیشتر شده و ممکن است قسمت پاره شده بصورت یک زائده در کنار منیسک در داخل زانو مرتبا حرکت کرده و موجب شود زانو بطور مکرر قفل شده یا با هر بار گیر کردن این زائده در بین دو استخوان زانو و سپس درآمدن آن از بین دو استخوان این احساس به فرد دست دهد که چیزی از زیر زانو در میرود و یا زانوی خود فرد از زیر بدنش در میرود.

ام ار ای از زانو  بهترین راه تشخیص

تصویربرداری تشدید مغناطیسی(  (MRI) یک آزمون پزشکی غیر تهاجمی است  که به پزشکان  جهت  تشخیص  و درمان  بعضی  از موارد پزشکی وبیماریها کمک می کند.

در تصویر برداری ام ار ای  (MRI) ؛یک میدان  مغناطیسی  قوی ، امواج رادیویی  و یک کامپیوتر درپیوند با تصاویر با جزئیات بالااز عضوها، بافت های نرم،استخوان وبه طور مجازی از تمام ساختارهای داخلی

بدن تهیه می کند.

تصاویر به دست آمده از عضو مورد نظر می توانند به مانیتور کامپیوتر انتقال یابند ،چاپ و یا روی سی دی کپی گردند.

در MRI از اشعه های یونیزان خطرناک  (اشعه ایکس) استفاده نمی شود.

تصاویر با جزییات بالای MRI به پزشک این اجازه را می دهد نواحی مختلفی از بدن وبیماریهای معین را که در سایر روشهای های تصویر برداری مانند رادیوگرافی،سونوگرافی و سی تی اسکن به قدر کافی مورد ارزیابی نیستند، بهتر ارزیابی شوند.

به طور رایج(معمول) MRI یکی ازحساسترین آزمون تصویر برداری ازناحیه زانو در آزمون های کلینیکی هستند.