|
جهت اطلاع از تنظیمات و ویــــرایش این قالب اینجا را کلیک کنید.
نحوه نگارش پایان‌نامه/رساله
نحوه نگارش پایان‌نامه/رساله
مقدمه:
یكی از اهداف ارائه پایان‌نامه/رساله، آشنایی دانشجویان گرامی با نحوه نگارش و تنظیم مطالب یك موضوع علمی است.در اینجا تمام نكات لازم را نمی‌توان بیان كرد، اما برای ایجاد هماهنگی بین پایان‌نامه‌ها/رساله‌ها، لازم است دانشجویان پایان‌نامه/رساله خود را به زبان فارسی تنظیم نمایند و همچنین نكات زیر را در تهیه پایان‌نامه/رساله رعایت نمایند.
یك پایان‌نامه / رساله به ترتیب شامل بخشهای زیر می‌باشد
بسم‌ا...
صفحه عنوان فارسی)
تقدیم(Dedication) (در یك صفحه)
تشكر و قدردانی (Acknowledgements) (در یك صفحه)
چكیده فارسی (Abstract) (حداكثر 300 كلمه شامل كلمات كلیدی، ترجیحاً در یك صفحه)
فهرست مطالب (Table of Contents)
فهرست علائم و نشانه‌ها (Abbreviations) (در صورت نیاز)
فهرست جداول (List of Tables) (در صورت نیاز)
فهرست نمودارها، عكسها و نقشه‌ها(Lists of Figures Pictures and Maps), (در صورت نیاز)
متن اصلی پایان‌نامه كه شامل قسمتهای زیر می‌باشد: (گروههای تخصصی با توجه به نیاز خود می‌توانند در بند 3 جزئیات بیشتری را اعمال كنند)
مقدمه (Introduction)
مروری بر مطالعات انجام شده (Literature Review)
فصلهای مربوط به كار اصلی تحقیق (در صورت نیاز)
نتایج (Results)، بحث (Discussion) و پیشنهادات (Suggestions)
فهرست منابع و مأخذ (References)
ضمائم (در صورت نیاز)
* فقط برای پایان‌نامه یا رساله‌ای كه به زبان‌انگلیسی تدوین شده انگلیسی آن الزامی است.
Abstract (الزامی است): چكیده انگلیسی باید تا حد امكان ترجمه چكیده فارسی و شامل كلمات كلیدی‌باشد.
صفحه عنوان انگلیسی (الزامی است ـ)
-------------------------------------------------------------------------------
اطلاعات كلی:
صفحه بسم‌ا...
بشكل ساده و مشخصی صفحه‌آرائی گردد و از بكار بردن كادر و تزئینات مختلف خودداری شود.
تقدیم و همچنین تشكر و قدردانی:
هر كدام بترتیب فقط در یك صفحه خلاصه شود.
عنوان:
چون عناوین پایان‌نامه‌ها / رساله ها در بانكهای اطلاعاتی ماشینی و دستی حفظ می‌شود لازم است ضمن رسا بودن، مختصر باشد.یك پایان‌نامه/رساله بیش از یك عنوان نمی‌تواند داشته باشد و عنوان تصویب شده با عنوان درج شده در پایان‌نامه باید عیناًیكی باشد.
یك عنوان خوب، مختصر، مفید و جامع است و با كمترین تعداد كلمات، محتوای پایان‌نامه/رساله را معرفی می‌كند.عنوان خوب نامفهوم و گنگ نیست. غلطهای املایی و دستوری ندارد و از استفاده نابجای كلمات و یا عبارات گیج كننده، پیراسته است.
چكیده:
چكیده بخشی از پایان‌نامه/رساله است كه خواننده را به مطالعه آن علاقمند می‌كند و یا از آن می‌گریزاند. چكیده مقاله باید در عین كوتاه بودن پاسخگوی دو پرسش باشد:
مشكل چیست؟
راه حل كدام است؟
چكیده باید ترجیحاً در یك صفحه باشد (تقریباً تمامی چكیده پایان‌نامه‌ها / رساله ها در یك صفحه قابل نگارش است).
در نگارش چكیده نكات زیر باید رعایت شود:
در نوشتن چكیده باید سعی شود متن مزین به كلمه‌ها و عبارات سلیس، آشنا با معنی و روشن باشد.
چكیده جدا از پایان‌نامه/رساله باید به تنهایی مستقل و گویا باشد در چكیده از ذكر منابع/ اشاره به جداول و نمودارها باید اجتناب شود.
تمیز بودن مطلب، نداشتن غلطهای املایی یا دستور زبانی و رعایت دقت و تسلسل روند نگارش چكیده از نكات مهم دیگری است كه باید در نظر گرفته شود.
در چكیده پایان‌نامه/رساله باید از درج مشخصات مربوط به پایان‌نامه/رساله خودداری شود.
كلمات كلیدی در انتهای چكیده آورده شود.
محتوای چكیده‌ها براساس موضوع و گرایش تحقیق طبقه‌بندی می‌شود و به همین جهت وجود كلمات شاخص و كلیدی مراكز اطلاعاتی را در طبقه‌بندی دقیق و سریع اطلاعات یاری می‌دهد. كلمات كلیدی راهنمای نكات مهم موجود درپایان‌نامه/رساله هستند. بنابراین باید در حد امكان كلمه‌ها و یا عباراتی انتخاب شود كه ماهیت، محتوا و گرایش كار را به‌وضوح روشن نماید.
چكیده باید منعكس كننده اصل موضوع باشد.
در چكیده اهداف و موارد بررسی شده باید مورد توجه قرار گیرد.
تأكید روی اطلاعات تازه (یافته‌ها) و اصطلاحات جدید یا نظریه‌ها، فرضیه‌ها، نتایج و پیشنهادات متمركز شود.
اگر در پایان‌نامه/ رساله روش نوینی برای اولین بار ارائه می‌شود و تا به حال معمول نبوده است، با جزئیات بیشتری ذكر شود.
فهرستها:
بعد از چكیده پایان‌نامه/رساله بترتیب فهرست مطالب، فهرست علائم و نشانه‌ها، فهرست جداول، فهرست اشكال وسایر فهرستها قرار می‌گیرند. در فهرست مطالب صفحات اولیه پایان‌نامه/رساله (تقدیر، تقدیم، چكیده و...) ذكر نمی‌شود. فهرست مطالب شامل فهرستهای جداول، اشكال، علائم اختصاری، عناوین فصول و بخش‌ها و زیربخشهای هر فصل با ذكرشروع شماره صفحه و عنوان مربوطه می‌باشد. عناوین ذكر شده در فهرست مطالب باید عیناً با عناوین خود متن مطابقت كند: (برای مثال شماره‌گذاری، نقطه‌گذاری، با حروف بزرگ نوشتن). بعبارت دیگر فهرست عناوین باید كاملاً همانند عناوین درداخل متن اصلی باشد.
در فهرستها بین دو عنوان پشت سر هم باید فاصله بیشتری باشد كه دو عنوان را از یكدیگر متمایز كند ولی برای یك عنوان كه بیش از یك خط است باید فاصله معمولی بكار برده شود و شماره صفحه در خط دوم ذكر شود.
فهرستهای مطالب، علائم و نشانه‌ها، جداول، اشكال و سایر فهرستها با حروف ابجد شماره‌گذاری شود.
بترتیب مراجع، ضمائم (در صورت نیاز) و چكیده انگلیسی كه بدنبال متن اصلی پایان‌نامه/رساله قرار می‌گیرند بصورت تیتری مجزا از فصول دیگر پایان‌نامه/رساله در فهرست مطالب تایپ می‌شوند.
مقدمه:
اولین فصل از ساختار اصلی پایان‌نامه/رساله است. هدف از نوشتن مقدمه این است كه زمینه اطلاعاتی لازم برای خواننده فراهم آید. در طول مقدمه باید سعی شود موضوع تحقیق با زبانی روشن، ساده و بطور عمیق و جهت یافته به خواننده معرفی شود. مقدمه باید خواننده را مجذوب و اهمیت موضوع تحقیق را آشكار سازد. در مقدمه باید با ارائه سوابق، شواهد تحقیقی و اطلاعات موجود (با ذكر منبع) به روش منظم، منطقی و هدف‌دار خواننده را جهت داد و به سوی را ه‌حل مورد نظر هدایت‌كرد. بالاخره شاید اشاره به نتایج كلی در مقدمه‌ها خالی از فایده نباشد.
مقدمه مناسبترین جا برای ارائه اختصارات و بعضی توضیحات كلی است توضیحاتی كه شاید نتوان در مباحث دیگر درمورد آنها توضیح داد.
مواد و روشها:
هدف از این فصل، ارائه فرضیه‌ها، شیوه‌های تحقیق برای حل و یا مطالعه مسئله یا موضوع می‌باشد.
فهرست منابع:
كلیه منابعی كه در متن ذكر شده‌اند، باید در فهرست منابع با مشخصات كامل نوشته شوند و همچنین منابعی كه فقط‌مطالعه شده ولی مورد استفاده مستقیم در متن قرار نگرفته‌اند در فهرست منابع هم می‌تواند ذكر گردند. مشخصات منابعی كه‌در طول پایان‌نامه/رساله به آنها استناد شده است می‌تواند به شرح زیر باشد:
آدرس مقاله از مجله علمی با یك نویسنده و یا بیش از یك نویسنده:
اسم (اسامی) نویسندگان (نام‌خانوادگی، نام یا نام، نام‌خانوادگی) سال انتشار. موضوع. مشخصات مجله شامل خلاصه نام مجله (ایتالیك یا پررنگ تایپ گردد)، شماره، دوره، صفحه به ترتیب تایپ می‌گردد. در مورد خلاصه نام مجله به نوشتارهای مجله مربوطه مراجعه شود.
مثالها:
Eaton, R.A., 1972. Fungi growing on wood in water cooling towers. Int. Biodetn. Bull., 8:39-48.
نوروزیان، ا و مألوفی، ف 1370. ارزیابی مقایسه‌ای از بیحسی لیدوكائین و زایلازین از طریق اپی دورال در گاو. مجله دانشكده دامپزشكی، 2(36):36-35.
Hugheus. P.C.R. ant Tanner, J.M. 1973. Radiographic study of the growth of the rat hormone. J. Anat., 114(3): 439-448.
آدرس مقاله از كتاب: الف) كتاب مجموعه مقاله نیست ب) كتاب مجموعه مقاله است و هر مقاله یك نویسنده دارد.
اسم (اسامی) نویسندگان، سال انتشار، موضوع (ایتالیك یا پررنگ تایپ گردد). جلد، مترجم، چندمین چاپ، محل انتشار، نام ناشر، صفحه می‌بایست ذكر گردد.
مثالها:
حكمتی، پ، شهراسبی، ح، حسینیون، م و انصاری، پ 1348. جراحی نشخواركنندگان. تهران، انتشارات چهره، صفحه210.
Satchell, G.H., 1971. Circulation in Fishes. Cambridge University Press, pp. 273-280.
اسم (اسامی) نویسندگان، سال انتشار، عنوان مقاله، صفحه شروع ـ صفحه پایان، عنوان كتاب (ایتالیك پررنگ تایپ گردد)، شماره، چاپ، اسم فامیل گردآورنده، حرف اول اسم كوچك گردآورنده، محل انتشار ، نام ناشر.
Eddy, J.M.P. 1972. The pineal complex., pp. 191-196. in: the biology of lampreys. Eds., Hardisty. M.W. and Potter. L.C., London, Academic press.
البته در نگارش مشخصات منابع، روشهای متفاوتی وجود دارد. ممكن است ابتدا نام خانوادگی نویسنده و سپس حرف اول نام وی قید نمود و یا بالعكس. همچنین ممكن است شماره صفحات ابتدا و انتهای مقاله مورد نظر در مجلات و كتابها ذكرشود و یا صرفاً فقط شماره صفحه ابتدایی كتاب یا مقاله را درج نمایند. سال انتشار مقاله یا كتاب آخرین قسمت مشخصات منبع در تعدادی از فهرست منابع است، ولی در بسیاری از فهرست منابع سال انتشار بلافاصله پس از نام نویسنده یا نویسندگان قرار می‌گیرد.
در بعضی از فهرست منابع عنوان مقاله‌ها جزو مشخصات منبع ذكر می‌گردد در حالی كه در بعضی دیگر اشاره‌ای به عنوان مقاله‌ها نمی‌شود.
فهرست منابع می‌تواند به صورتهای زیر در پایان‌نامه یا رساله قرار گیرد:
در پایان هر صفحه منبع مورد استفاده درج شود. علاوه بر اینكه لیست كامل آنها در آخر پایان‌نامه تكرار شود (ترجیحاً در رشته‌های علوم انسانی).
در پایان هر فصل
در آخر پایان‌نامه/رساله
مشخصات كتاب و مجله‌ای كه برای اولین بار ارائه می‌شود بایستی بصورت كامل ذكر شود.
اگر بلافاصله از همان منبع استفاده شود، همان (در انگلیسی ibid)، شماره صفحه ذكر می‌شود.
اگر همان منبع با فاصله ارائه شود نام و نام‌خانوادگی نویسنده، پیشین (در انگلیسی op.cit)، شماره‌صفحه ذكر می شود.
مثالها:
علاقمند، علی جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، چاپ دوم، تهران، مؤسسه انتشارات بعثت، 1372، ص 35.
اشرف، احمد جامعه‌شناسی طبقات اجتماعی در آمریكا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1346، صفحات 140 – 132.
همان، ص 135
علاقمند، علی، پیشین، ص 85
Birkeland, P.W. Soils and geomorphology. Oxford, Oxford University Press. 1984.P.70.
Lattman, L.H. Calcium carbonate cementation, of alluvial fans in southern Nevada. Geological Society of America Bulletin. Vol. 84, 1973, pp. 3013-3028.
ibid. p. 3020
Birkeland, P.W. op.cit. p.85.
رابطه بین فهرست منابع و متن مربوطه به سه روش زیر رایج است:
بر حسب شماره مسلسل در متن و در فهرست منابع
بر حسب نام نویسنده و سال و شماره صفحه در متن، در این حالت باید بر حسب حروف الفبا نویسنده در فهرست منابع قید شوند.
الفبایی و شماره مسلسل در فهرست منابع و شماره نامسلسل در متن
هرگاه قسمتی از مطالب یك منبع مورد استفاده در بخشی از پایان‌نامه نقل شود باید آن منبع ذكر گردد. شروع مطالب نقل‌شده و اتمام آن با علامت (") مشخص می‌گردد و بعد از اتمام مطلب مورد نظر منبع مورد استفاده در داخل كروشه ] [ به دو صورت مشخص می‌شود:
شماره منبع
نویسنده و سال و صفحه
در فهرست منابع، نخست منابع فارسی و متعاقباً منابع انگلیسی قرار می‌گیرند.
نحوه تایپ
تایپ پایان‌نامه / رساله باید در یك روی كاغذ و توسط چاپگری با بهترین كیفیت صورت گیرد.
صفحات پایان‌نامه/ رساله باید از یك جنس و ترجیحاً كاغذ تحریر هفتاد گرمی باشد. از بكار بردن كادر و تزئینات به دور متن تایپ شده خودداری شود.
تذكر: محدوده خطوط تمام صفحات باید یكسان رعایت شود. فاصله شروع خطوط تا لبه بالایی و پایینی 3 سانتی‌متراست، تا علاوه بر مناسب بودن برای چهارچوب میكروفیش، برای برش صحافی نیز كافی باشد. این محدودیتها در مورد دیاگرامها، جداول، نقشه‌ها، عكسها، فهرستها، اشكال و غیره نیز باید رعایت شود.
شایان ذكر است توضیح جداول در بالا و توضیح اشكال و عكسها در زیر آنها قرار می‌گیرد.
صفحات بزرگ: حتی‌المقدور باید از استفاده از صفحات بزرگ در پایان‌نامه خودداری كرد و آنها را از طریق فتوكپی‌های مخصوص كوچك و استاندارد نمود. ولی در صورت اجتناب‌ناپذیر بودن، باید با دقت آن صفحه را به داخل پایان‌نامه به‌گونه‌ای تا نمود كه لبه آن از دیگر صفحات بیرون نزند.
تهیه جداول، نمودارها و تصاویر
جداول، نمودارها و تصاویر باید خوانا، دقیق، مرتب و مستقل باشند. هر جدول/نمودار/ تصویر باید بدون نیاز به مراجعه به متن بتواند اطلاعات مورد نظر را ارائه دهد و یافته‌های موجود در آن قابل تجزیه، تحلیل و ارزیابی باشد. در بسیاری ازمواقع، محتوای جدولهای كوچك را می‌توان در متن گنجاند. اگر مطالب تكراری در جدول وجود دارد می‌توان آنها را نیز بطورخلاصه در متن ذكر كرد. از آنجا كه نوشتن جدول وقت بیشتری می‌گیرد، رعایت اختصار در اندازه، ترتیب و سازماندهی جدول باید از نكات اصلی مورد نظر در طراحی نتایج باشد.
هر جدول دارای شماره، عنوان، ستونها و یا ردیف‌های یافته است. پاورقی و علایم اختصاری ممكن است در بعضی جدولها ضروری باشند. شماره جدول اصولاً بطور مسلسل در وسط یا گوشه راست بالای جدول نوشته می‌شود. عنوان جدول باید مختصر، مفید و كامل باشد. بهتر است مطالب در متن گنجانده شوند. بسیاری از مطالعات امروزی، بخصوص با میكروسكوپ الكترونی، نیاز به ارائه تصاویر دارند. استفاده از عكس زمانی مؤثر است كه عكس به خوبی مطلب مورد نظر رادر معرض دید خواننده قرار دهد. اگر مطلب مورد نظر را می‌توان از طریق جدول یا نمودار ارائه داد، شاید نیاز به ارائه تصویر نباشد.
شماره‌گذاری
شماره‌گذاری صفحات
هیچكدام از صفحات قبل از فهرستها شماره‌گذاری نمی‌شوند.
صفحات «فهرستها» با حروف ابجد (الف، ب، و...) شماره‌گذاری می‌شوند. در متن انگلیسی این صفحات «با حروف رومن» شماره‌گذاری می‌شوند.
شماره‌گذاری با اعداد از اولین صفحه «مدخل» (مقدمه) آغاز می‌شود و تا آخرین صفحه (صفحه چكیده انگلیسی) ادامه می‌یابد. شماره صفحات‌باید در وسط و چسبیده به قسمت فوقانی حاشیه پایین صفحه درج شود.
كلیه صفحات متن اصلی پایان‌نامه باید شماره‌گذاری شوند.
شماره‌گذاری موضوعات
موضوعات اصلی پایان‌نامه به چند فصل و هر فصل به چند «بخش» تقسیم می‌شود. صفحه اول هر فصل باید از خط پنجم شروع شود.
هر یك از بخشهای هر فصل با دو شماره كه با خط فاصله از یكدیگر جدا شده‌اند، مشخص می‌شود.
عدد سمت راست بیانگر شماره فصل و عدد سمت چپ شماره ترتیب بخش مورد نظر است. در صورتی كه هر بخش‌دارای زیر بخش باشد، شماره هر زیربخش در سمت چپ عدد فوق قرار می‌گیرد. به عنوان مثال اگر برنامه‌ریزی پویا دومین‌زیر بخش از بخش چهارم فصل سوم باشد، بصورت: 3ـ4ـ2 برنامه‌ریزی پویا نوشته خواهد شد.
شماره‌گذاری اشكال و جداول
شماره‌گذاری اشكال و جداول نیز از همان قانون بالا تبعیت می‌كند. به عنوان مثال هفتمین شكل در فصل دوم به صورت(شكل 2ـ7 نمودار تغییرات ...) نوشته می‌شود. دقت شود شماره‌گذاری جداول و اشكال مستقل از یكدیگر است.
شماره‌گذاری ضمائم
ضمائم پایان‌نامه/رساله با حروف ابجد نامگذاری می‌شوند. (ضمیمه الف یا ضمیمه ب) و شماره‌گذاری ضمائم به همان‌ترتیب متن اصلی پایان‌نامه/رساله می‌باشد. اشكال و جداول موجود در هر ضمیمه نیز با توجه به ضمیمه مربوطه شماره‌گذاری خواهد شد، به عنوان مثال دومین جدول در ضمیمه الف بصورت زیر نوشته می‌شود: (جدول الف ـ 2)
شماره‌گذاری روابط و فرمولها
هر رابطه كه در متن باشد با دو شماره كه با خط فاصله از یكدیگر جدا می‌شوند مشخص می‌شود. عدد سمت راست بیانگر شماره فصل و عدد سمت چپ شماره رابطه مورد نظر است. مثلاً دهمین رابطه در فصل هفتم به صورت (7ـ10) نوشته می‌شود. روابطی كه در ضمایم آمده است با توجه به حروف ابجد آن ضمیمه، شماره‌گذاری می‌شود. مانند (الف ـ 2)
دانشجو می‌بایست مقاله را تحت چهارچوب و روال مجله‌هایی كه با نظر استاد راهنما انتخاب می‌نماید تهیه كند.
در موارد استثنایی در صورت عدم امكان تحقق بند فوق دانشجو موظف است مقاله‌ای با مشخصات زیر تهیه نماید.
مقاله باید روی كاغذ 5/21. ×28 سانتی‌متر )4A( با حاشیه 5/2 سانتی‌متر از چهار طرف و فاصله سطور در ماشین (11 میلی‌متر با كامپیوتر) تایپ و تمام صفحات مقاله پشت سر هم شماره‌گذاری و تهیه شود.
در صفحه اول اسامی محققین و نشانی محل تحقیق (ذكر دانشگاه تربیت مدرس به عنوان نشانی الزامی است)، درصفحه دوم چكیده مقاله و كلمات كلیدی و در صفحه سوم به بعد مقدمه، مواد و روش كار، نتایج، بحث، تشكر و قدردانی (درصورت لزوم) و منابع نوشته شود. منابع باید شماره‌گذاری شده و مطابق شماره در متن باشد. فهرست منابع در آخر مقاله می‌تواند به ترتیب شامل نام‌نویسندگان، سال نشر (در پرانتز)، عنوان كامل مقاله، عنوان مجله یا كتاب و شماره جلد و صفحات‌باشد.
اصل عكسها، نمودارها باید همراه مقاله در محل مناسب در مقاله علامت‌گذاری شوند و دارای زیرنویس باشند.
عنوان مقاله باید كوتاه و رسا باشد و ترجمه انگلیسی آن نیز زیر عنوان فارسی نوشته شود.
چكیده مقاله باید شامل مطالب مهم یافته‌های تحقیق باشد و حتی‌الامكان از 150 كلمه تجاوز نكند و برای اوزان ومقادیر از سیستم متریك استفاده شود. ارقام و اعداد مربوط به اوزان و مقادیر در صورتیكه در آغاز جمله بیاید با حروف نوشته شود. ارقام یك رقمی در هر حال با حروف نوشته شود.
در عنوان مقاله و چكیده به استثنای مقیاس‌های استاندارد نباید از كلمات اختصاری استفاده كرد.
در عنوان مقاله و چكیده به استثنای مقیاس‌های استاندارد نباید از كلمات اختصاری استفاده كرد.
جداول باید دارای عنوان باشند و عنوان بالای جدول با دو خط نزدیك به هم فاصله تقریبی یك میلی‌متر از بقیه قسمتهای جدول جدا گردد. اعداد و ارقام و مطالب جدول نباید در متن مقاله تكرار شده باشد. ابعاد جداول باید طوری تنظیم شود كه در یك صفحه مجله (طولی یا عرضی) جا بگیرد.
وقتی مقاله‌ای به زبان فارسی چاپ شده است عنوان به زبان انگلیسی ترجمه و در پرانتز قرار داده می‌شود و بعد از قید شماره صفحات، زبان اصلی آن مانند فارسی در پرانتز قید می‌شود.
مقالات باید دارای خلاصه یا متن كامل به زبان انگلیسی باشد.
مقالات باید دارای خلاصه یا متن كامل به زبان انگلیسی باشد.
عدم رعایت نكات فوق در تدوین و تحویل مقالات باعث تأخیر در فارغ‌التحصیلی خواهد گردید.
مقاله در مجلات علمی ـ پژوهشی داخل كشور باید به نام دانشگاه تربیت مدرس چاپ شود و در مجلات خارجی نام دانشگاه به صورت زیرنگارش شود:
Tarbiat Modares University
نحوه زركوبی پایان نامه / رساله
پس از پایان یافتن فعالیت های پژوهشی مربوط به پایان نامه / رساله صادر می شود.
زركوبی صفحه عنوان فارسی پایان نامه / رساله عینا“ روی جلد پایان نامه / رساله انجام می شود و فقط نام استاد مشاور در زركوبی روی جلد حذف می گردد | 